ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Αρκτική
5.3.2014 - (2013/2595(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Sabine Lösing, Willy Meyer, Jacky Hénin, Nikola Vuljanić, Patrick Le Hyaric, Marie-Christine Vergiat εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL
B7‑0233/2014
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Αρκτική
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η οποία συνήφθη στις 10 Δεκεμβρίου 1982 και τέθηκε σε εφαρμογή στις 16 Νοεμβρίου 1994,
– έχοντας υπόψη τη σύμβαση πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος (UNFCCC) και τη σύμβαση για τη βιοποικιλότητα (CBD),
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Αυτοχθόνων Πληθυσμών, της 13ης Σεπτεμβρίου 2007,
– έχοντας υπόψη το έγγραφο της 14ης Μαρτίου 2008 σχετικά με την Αλλαγή του Κλίματος και τη Διεθνή Ασφάλεια από την Ύπατη Εκπρόσωπο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο,
– έχοντας υπόψη την αξιολόγηση επιπτώσεων στο κλίμα της Αρκτικής, που εκδόθηκε από την 4η υπουργική συνεδρίαση του Αρκτικού Συμβουλίου στο Ρεϊκεβικ στις 24 Νοεμβρίου 2004,
– έχοντας υπόψη τις ανακοινώσεις της Επιτροπής της 26ης Ιουνίου 2012 (JOIN(2012)0019) και της 20ής Νοεμβρίου 2008 (COM(2008)0763) σχετικά με την πολιτική της ΕΕ για την περιοχή της Αρκτικής,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Ιανουαρίου 2011 σχετικά με μια βιώσιμη πολιτική της ΕΕ για τον απώτατο Βορρά[1],
– έχοντας υπόψη τον «Oδικό χάρτη του Ναυτικού των ΗΠΑ για την Αρκτική» της 10ης Νοεμβρίου 2009,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος που προκαλείται σχεδόν αποκλειστικά εκτός της Αρκτικής θα επηρεάσουν την περιοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι ιδίως η τήξη του θαλάσσιου πάγου θα έχει πιθανόν απρόβλεπτες και καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και συνέπειες σε άλλα τμήματα του πλανήτη, και ότι θα οδηγήσει σε αύξηση των θαλάσσιων μεταφορών ιδιαίτερα μεταξύ Ευρώπης, Ασίας και Βόρειας Αμερικής, σε αύξηση της εξερεύνησης και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, ειδικά του φυσικού αερίου, του πετρελαίου και άλλων ορυκτών, αλλά και φυσικών πόρων όπως τα ψάρια, όπως επίσης και σε εκμετάλλευση των θαλάσσιων γενετικών πόρων και σε αύξηση των δραστηριοτήτων εξόρυξης και υλοτομίας καθώς και των τουριστικών δραστηριοτήτων·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιομηχανική εκμετάλλευση του Αρκτικού Ωκεανού, ο οποίος έως τώρα καλυπτόταν με πάγο, θα έχει βαρύνουσες συνέπειες στο εξαιρετικά ευαίσθητο οικοσύστημα της Αρκτικής και στο κλίμα του πλανήτη,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυξημένη δυνατότητα πρόσβασης στους τεράστιους πόρους υδρογονανθράκων της Αρκτικής περιφέρειας μεταβάλλει τη γεωστρατηγική δυναμική της περιοχής, με πιθανές συνέπειες για τη διεθνή σταθερότητα και τα ευρωπαϊκά συμφέροντα στον τομέα της ασφάλειας, και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αυξημένα γεωστρατηγικά συμφέροντα των κρατών μελών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ οδηγούν σε στρατιωτικοποίηση του απώτατου Βορρά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία ανήγγειλε τον Δεκέμβριο 2013 την πρόθεσή της, ως τμήμα από των προτεραιοτήτων της, να δημιουργήσει στρατιωτικές δυνάμεις στην Αρκτική για να εξασφαλίσει τη στρατιωτική ασφάλεια και να προστατεύσει τα εθνικά συμφέροντα της χώρας στην εν λόγω περιφέρεια·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Δεκέμβριο 2013, ο Καναδάς υπέβαλε αίτημα διεκδίκησης στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών για την Αρκτική περιοχή, που θα συμπεριλαμβάνει τον Βόρειο Πόλο·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μοναδικός αυτόχθονος λαός της ΕΕ ζει στη Σουηδία και Φινλανδία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυτόχθονες πληθυσμοί της Αρκτικής και η κοινωνία των πολιτών τους θα πρέπει να θεωρηθούν ως βασικοί ενδιαφερόμενοι στις διαδικασίες που εξελίσσονται στην Αρκτική·
1. εκφράζει την άποψη ότι ο καλύτερος τρόπος προστασίας των φυσικών πόρων είναι η επιβολή μορατόριουμ για την βιομηχανική εκμετάλλευση της περιοχής του Αρκτικού Ωκεανού, που μέχρι σήμερα καλυπτόταν με πάγο, και ότι το εν λόγω μορατόριουμ πρέπει να παραμείνει σε ισχύ έως ότου θεσπισθεί ένα νομικά δεσμευτικό, ανώτερο γενικό πλαίσιο, το οποίο θα εξασφαλίζει πλήρη προστασία του οικοσυστήματος και του πληθυσμού της Αρκτικής· υπογραμμίζει ότι κάθε συμφωνία σχετικά με ένα μορατόριουμ θα πρέπει να συμφωνηθεί με τις χώρες και με τους λαούς της περιοχής κυρίως με τους αυτόχθονες πληθυσμούς, που διαβίουν στις χώρες της περιφέρειας αυτής· θεωρεί θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ταμείο για να αποζημιώσει τον λαό της Αρκτικής για το γεγονός ότι δεν προχωρούν στην χρήση των φυσικών τους πόρων·
2. αναγνωρίζει ότι η ΕΕ, όπως και άλλες ανεπτυγμένες περιοχές του κόσμου, συμβάλλει σημαντικά στην αλλαγή του κλίματος και, επομένως, φέρει ιδιαίτερη ευθύνη·
3. θεωρεί την Αρκτική ως εξαιρετικά ευαίσθητο οικοσύστημα όπου οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος είναι ιδιαιτέρως ορατές, έχοντας καταστροφικές και ανεπανόρθωτες συνέπειες σε άλλες περιοχές στον κόσμο·
4. τονίζει την ανάγκη να προστατευθεί το εύθραυστο περιβάλλοντος της Αρκτικής· υπογραμμίζει τη σημασία της γενικότερης σταθερότητας και ειρήνης στην περιφέρεια· τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να ακολουθήσει πολιτικές οι οποίες εξασφαλίζουν ότι η ύψιστη προτεραιότητα όλων είναι η προστασία της Αρκτικής περιφέρειας, η οποία αποτελεί με τη σειρά της έναν από τους σημαντικότερους ρυθμιστές του παγκόσμιου κλίματος και σημαντική πηγή εισοδήματος για τους κατοίκους της περιφέρειας·
5. υπογραμμίζει τον ηγετικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίζει η ΕΕ στη μείωση της ρύπανσης που εισχωρεί στην περιοχή της Αρκτικής μέσω, μεταξύ άλλων, των μεταφορών μακρινών αποστάσεων· επισημαίνει ότι οι αλλαγές του κλίματος στην Αρκτική θα έχουν καταστροφικό και ανεπανόρθωτο αντίκτυπο στις παράκτιες περιοχές της Ευρώπης και αλλού, καθώς και στις βιομηχανίες που εξαρτώνται από το κλίμα στην Ευρώπη, και σε άλλες περιοχές όπως η γεωργία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η αλιεία και οι μεταφορές·
6. τονίζει ότι οι επιπτώσεις της τήξης των πάγων δημιουργούν μόνο περιορισμένες, βραχύχρονες, θετικές προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης σε σχέση με τις κατά πολύ μεγαλύτερες, μακροπρόθεσμες και καταστροφικές για το περιβάλλον εξελίξεις στην περιοχή της Αρκτικής·
7. διαπιστώνει με ανησυχία την αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση της περιοχής της Αρκτικής από τα αρκτικά κράτη, τη Ρωσία και τα κράτη του ΝΑΤΟ, ΗΠΑ, Καναδά, Δανία και Νορβηγία, και θεωρεί ότι ο Οδικός Χάρτης του Ναυτικού των ΗΠΑ για την Αρκτική, η αύξηση του προσωπικού της καναδικής δύναμης «Arctic Rangers», οι στρατιωτικές ασκήσεις που διεξήχθηκαν τον Αύγουστο του 2010 ή η προγραμματισμένη ανάπτυξη ρωσικών στρατευμάτων έως το 2020 δεν συμβάλλουν στην προώθηση της εποικοδομητικής κατανόησης και συνεργασίας στην περιοχή· επισημαίνει ότι τα κράτη της Αρκτικής έχουν επανειλημμένως δηλώσει τη δέσμευσή τους να επιλύσουν ενδεχόμενες συγκρούσεις συμφερόντων, και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν εργαστεί προς την επίλυσή τους σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου·
8. αναγνωρίζει ότι ενώ υπάρχουν προφανείς διαφορές μεταξύ της Αρκτικής και της Ανταρκτικής, υπάρχουν επίσης και προφανείς ομοιότητες· επισημαίνει ότι το κείμενο της Ανταρκτικής Συνθήκης δημιουργεί με επιτυχή τρόπο ένα πλαίσιο για ειρηνική έρευνα και συνεργασία χωρίς να εμπλέκεται σε εδαφικές διαμάχες και χωρίς να θίγει τα υφιστάμενα εθνικά σύνορα· τονίζει ότι οι στόχοι ειρηνικής έρευνας και συνεργασίας είναι αρκετά ευρείς και ότι η κατάσταση παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες, ώστε να θεωρηθεί σχετική και στο πλαίσιο της Αρκτικής·
9. υποστηρίζει τη συνεργασία εντός του πλαισίου του Αρκτικού Συμβουλίου η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα πλαίσιο για ειρηνική συνεργασία για την προστασία των λαών της Αρκτικής και της ίδιας της Αρκτικής·
10. σέβεται την απόφαση της Κυβέρνησης της Ισλανδίας να δώσει τέλος στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της χώρας στην ΕΕ· πιστεύει ότι είναι σημαντικό να διατηρηθούν καλές σχέσεις και να αναπτυχθεί στενή συνεργασία με την Ισλανδία στους τομείς κοινού ενδιαφέροντος·
11. εκφράζει την ανησυχία του για τις εξελίξεις μεταξύ της ΕΕ και των παράκτιων κρατών σε ό,τι αφορά τις ποσοστώσεις αλιείας, και ελπίζει ότι θα υπάρξει δίκαιη λύση·
12. έχει επίγνωση της ανάγκης πόρων για τον αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό· αναγνωρίζει ότι υφίστανται επαρκείς πόροι για τον σημερινό παγκόσμιο πληθυσμό, ιδιαίτερα εάν σημειωθεί μαζική στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της τεχνολογίας εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά ότι η άνιση κατανομή της εκμετάλλευσης των πόρων δημιουργεί εξαιρετικά φτωχές και ιδιαίτερα πλούσιες περιφέρειες στον κόσμο, και, ζητεί ως εκ τούτου να ληφθούν πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά μέτρα και να σημειωθεί σημαντική στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας, προκειμένου να δοθεί τέλος σε αυτή την ανισορροπία· δεν θεωρεί ότι η λύση βρίσκεται στην επιζήμια για το περιβάλλον εκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου, φυσικού αερίου και των αλιευτικών αποθεμάτων που εικάζεται ότι υπάρχουν στην Αρκτική, αλλά ζητεί να προστατευθεί στο έπακρο αυτό το εξαιρετικά ευαίσθητο οικοσύστημα·
13. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στο Αρκτικό Συμβούλιο, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών της περιοχής της Αρκτικής.
- [1] ΕΕ C 136E της 11.5.2012, σ. 71.