PROJEKT REZOLUCJI w sprawie strategii UE na rzecz Arktyki
5.3.2014 - (2013/2595(RSP))
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Sabine Lösing, Willy Meyer, Jacky Hénin, Nikola Vuljanić, Patrick Le Hyaric, Marie-Christine Vergiat w imieniu grupy GUE/NGL
B7‑0233/2014
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie strategii UE na rzecz Arktyki
(2013/2595 (RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza (UNCLOS), podpisaną w dniu 10 grudnia 1982 r. i obowiązującą od dnia 16 listopada 1994 r.,
– uwzględniając Ramową konwencję ONZ w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) oraz Konwencję o różnorodności biologicznej (CBD),
– uwzględniając Deklarację praw ludów tubylczych ONZ przyjętą w dniu 13 września 2007 r.,
– uwzględniając dokument wysokiego przedstawiciela i Komisji Europejskiej dla Rady Europejskiej z dnia 14 marca 2008 r. zatytułowany „Zmiany klimatu a bezpieczeństwo międzynarodowe”;
– uwzględniając sprawozdanie z oceny wpływu zmiany klimatu na Arktykę wydane w następstwie czwartego posiedzenia Rady Arktycznej na szczeblu ministrów, które odbyło się w Rejkiawiku w dniu 24 listopada 2004 r.;
– uwzględniając komunikaty Komisji z dnia 26 czerwca 2012 r. (JOIN(2012)0019) i z dnia 20 listopada 2008 r. (COM(2008)0763) w sprawie polityki UE dotyczącej Arktyki,
– uwzględniając swą rezolucję z dnia 20 stycznia 2011 r. w sprawie zrównoważonej polityki UE na dalekiej północy[1],
– uwzględniając plan działania amerykańskiej marynarki wojennej dotyczący Arktyki z dnia 10 listopada 2009 r.,
– uwzględniając art.115 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że skutki zmiany klimatu, których źródło prawie zawsze znajduje się poza obszarem Arktyki, będą miały wpływ na ten region; mając na uwadze, że szczególnie cofanie się pokrywy lodowej na morzu może wywrzeć nieprzewidywalny i katastrofalny wpływ na środowisko oraz wywoła reperkusje w innych częściach planety, a także spowoduje nasilenie żeglugi między Europą, Azją i Ameryką Północną, poszukiwań i eksploatacji zasobów naturalnych, takich jak gaz, ropa naftowa i inne minerały, ale także innych zasobów naturalnych, takich jak ryby, oraz eksploatacji morskich zasobów genetycznych, nasilenie działań górniczych i pozyskiwania drewna oraz nasilenie turystyki;
B. mając na uwadze, że eksploatacja przemysłowa Oceanu Arktycznego, który do tej pory był chroniony lodem, będzie miała poważne konsekwencje dla bardzo wrażliwego ekosystemu Arktyki oraz klimatu na świecie;
C. mając na uwadze, że większa dostępność ogromnych złóż węglowodorów w regionie arktycznym zmienia dynamikę geostrategiczną tego regionu, co może mieć wpływ na stabilność sytuacji międzynarodowej oraz europejskie interesy bezpieczeństwa, a także mając na uwadze, że większe geostrategiczne zainteresowanie państw członkowskich UE i NATO daleką północą prowadzi do jej militaryzacji; mając na uwadze, że w grudniu 2013 r. Rosja ogłosiła, że w ramach swych priorytetów zamierza stworzyć siły zbrojne w regionie Arktyki w celu zapewnienia bezpieczeństwa wojskowego oraz ochrony interesów krajowych Rosji w tym regionie;
D. mając na uwadze, że w grudniu 2013 r. Kanada złożyła w ONZ roszczenie do terytorium Arktyki, które obejmowałoby Biegun Północny;
E. mając na uwadze, że jedyny lud rdzenny UE zamieszkuje tereny Szwecji i Finlandii; mając na uwadze, że rdzenną ludność Arktyki oraz jej społeczeństwo obywatelskie powinno się postrzegać jako strony w procesie ewoluującym w Arktyce;
1. jest zdania, że najlepszym sposobem ochrony zasobów naturalnych byłoby moratorium na eksploatację przemysłową obszaru Oceanu Arktycznego, który do tej pory był pokryty lodem, przy czym moratorium to musi obowiązywać do momentu stworzenia nadrzędnych, wiążących ram prawnych zapewniających pełną ochronę ekosystemu oraz ludności Arktyki; podkreśla, że jakiekolwiek porozumienie w sprawie moratorium musi zostać uzgodnione z krajami tego regionu oraz ludźmi (a w szczególności ludnością rdzenną) zamieszkującymi te kraje; uważa, że powinno się stworzyć fundusz, aby zrekompensować ludności Arktyki powstrzymywanie się od wykorzystywania swych zasobów naturalnych;
2. przyznaje, że UE, podobnie jak inne uprzemysłowione części świata, znacząco przyczynia się do zmiany klimatu i w związku z tym ponosi szczególną odpowiedzialność;
3. uważa Arktykę za bardzo wrażliwy ekosystem, w którym skutki zmiany klimatu są szczególnie widoczne i mają katastrofalny, nieodwracalny wpływ na inne regiony świata;
4. podkreśla potrzebę ochrony wrażliwego środowiska Arktyki, a także znaczenie ogólnej stabilizacji i pokoju w regionie; kładzie nacisk na to, że UE powinna prowadzić politykę zapewniającą ochronie regionu arktycznego absolutnie priorytetowy charakter, ponieważ region ten jest jednym z najważniejszych czynników regulujących klimat na świecie, a także ważnym źródłem dochodu dla jego mieszkańców;
5. podkreśla przewodnią rolę, jaką ma do odegrania UE jeżeli chodzi o redukcję zanieczyszczeń środowiska, które dostają się do Arktyki za pośrednictwem transportu na dalekie odległości; zwraca uwagę, że zmiana klimatu w Arktyce będzie miała katastrofalny i nieodwracalny wpływ na regiony przybrzeżne, a także na sektory zależne od klimatu, takie jak rolnictwo, energia odnawialna, rybołówstwo i transport, w Europie i w innych częściach świata;
6. podkreśla, że skutki topnienia lodu wiążą się z nieznacznymi, krótkoterminowymi korzyściami dla rozwoju gospodarczego w porównaniu ze znacznie poważniejszymi, długoterminowymi zmianami w regionie arktycznym, które mają destrukcyjny wpływ na środowisko;
7. z niepokojem stwierdza pogłębiającą się militaryzację regionu Arktyki przez państwa arktyczne, Rosję oraz państwa należące do NATO – USA, Kanadę, Danię i Norwegię; uważa, że plan działania amerykańskiej marynarki wojennej dotyczący Arktyki, podwyższenie liczby członków kanadyjskiej formacji Arctic Rangers, ćwiczenia wojskowe, które odbyły się w sierpniu 2010 r., oraz planowane wystawienie oddziałów rosyjskich do 2020 r. nie przyczyniają się do umacniania konstruktywnego porozumienia i współpracy w regionie; zauważa, że państwa Arktyki wielokrotnie deklarowały zobowiązanie do rozstrzygnięcia ewentualnych konfliktów interesów zgodnie z zasadami prawa międzynarodowego, a w niektórych przypadkach podejmowały działania w tym zakresie;
8. przyznaje, że chociaż istnieją oczywiste różnice między Arktyką i Antarktyką, występują również między nimi oczywiste podobieństwa; zwraca uwagę, że tekstem Układu w sprawie Antarktyki udało się stworzyć ramy pokojowej działalności badawczej i współpracy bez sporów terytorialnych oraz uprzedzeń co do aktualnych suwerennych granic; podkreśla, że takie same cele prowadzenia pokojowej działalności i współpracy badawczej są wystarczająco szerokie, a sytuacja wystarczająco podobna, aby można je było uznać za bardzo istotne również w kontekście Arktyki;
9. wspiera współpracę w ramach Rady Arktycznej, która może służyć jako ramy pokojowej współpracy na rzecz ochrony ludności Arktyki oraz samej Arktyki;
10. z szacunkiem odnosi się do inicjatywy rządu Islandii dotyczącej zakończenia negocjacji w sprawie członkostwa w UE; uważa, że ważne jest utrzymywanie dobrych stosunków i nawiązywanie bliższej współpracy z Islandią w dziedzinach wspólnego interesu;
11. wyraża zaniepokojenie rozwojem sytuacji pomiędzy UE a państwami nadbrzeżnymi jeżeli chodzi o kwoty połowowe oraz ma nadzieje na zadowalające rozwiązanie tej sytuacji;
12. ma świadomość zapotrzebowania rosnącej liczby ludności na świecie na zasoby; uznaje, że ludność świata dysponuje aktualnie wystarczającą ilością zasobów, zwłaszcza w obliczu zakrojonego na szeroką skalę przejścia na energię ze źródeł odnawialnych i energooszczędne technologie, oraz że z uwagi na niesprawiedliwe zarządzanie eksploatacją zasobów, które skutkuje skrajnymi dysproporcjami w zamożności różnych regionów świata, konieczne jest podjęcie działań politycznych, gospodarczych i społecznych oraz zakrojone na szeroką skalę przejście na energie odnawialne i energooszczędne technologie, tak aby rozwiązać problem tej dysproporcji; nie widzi rozwiązania w szkodliwej dla środowiska eksploatacji potencjalnie występujących na Arktyce zasobów ropy i gazu oraz zasobów rybnych, za to wzywa do nieograniczonej ochrony tego bardzo wrażliwego ekosystemu;
13. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Radzie Arktycznej, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządom i parlamentom państw regionu arktycznego.
- [1] Dz.U. C 136E z 11.5.2012 r., s. 71.