PROJEKT REZOLUCJI w sprawie konsultacji dotyczących dziesięciu najbardziej obciążających regulacji oraz zmniejszenia obciążenia MŚP regulacjami UE
15.4.2014 - (2013/2711(RSP))
zgodnie z art. 115 ust. 5 Regulaminu
Paul Rübig w imieniu Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii
B7‑0415/2014
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie konsultacji dotyczących dziesięciu najbardziej obciążających regulacji oraz zmniejszenia obciążenia MŚP regulacjami UE
Parlament Europejski,
– uwzględniając Europejską kartę małych przedsiębiorstw przyjętą podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Feira w dniach 19–20 czerwca 2000 r.,
– uwzględniając zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw[1],
– uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 23 listopada 2011 r. zatytułowane „Zmniejszanie obciążeń regulacyjnych dla MŚP – Dostosowanie przepisów UE do potrzeb mikroprzedsiębiorstw” (COM(2011) 803),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 lutego 2011 r. zatytułowany „Przegląd programu »Small Business Act« dla Europy” (COM(2011) 78),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany „Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),
– uwzględniając wniosek Komisji z dnia 30 listopada 2011 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (2014–2020) (COM(2011) 834),
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dni 14 i 15 marca 2013 r. oraz konkluzje Rady ds. Konkurencyjności z dni 26 i 27 września 2013 r.,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 czerwca 2013 r. zatytułowany „Działania Komisji w następstwie konsultacji z MŚP na temat dziesięciu najbardziej obciążających regulacji UE” (COM(2013) 446),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 marca 2013 r. zatytułowany „Inteligentne regulacje – odpowiedź na potrzeby małych i średnich przedsiębiorstw” (COM(2013) 122) oraz towarzyszący mu dokument roboczy służb Komisji zatytułowany „Monitorowanie inteligentnych regulacji dla MŚP i konsultacje w tej sprawie” (SWD(2013) 60),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 października 2013 r. zatytułowany „Sprawność i wydajność regulacyjna (REFIT): Wyniki oraz dalsze kroki (COM(2013) 685),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2012 r. w sprawie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP): konkurencyjność i możliwości działalności gospodarczej[2],
– uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że wzmocnienie konkurencyjności małych i średnich (MŚP) wymaga przekrojowych wysiłków w różnych obszarach polityki;
B. mając na uwadze, że MŚP cierpią niewspółmiernie do swojego ograniczonego potencjału na skutek zbędnych obciążeń, a także mając na uwadze, że w związku z tym prawodawcy UE angażują się na rzecz promowania zasady „najpierw myśl na małą skalę”;
C. mając na uwadze, że 20,7 mln MŚP zatrudnia ponad 65% siły roboczej w sektorze prywatnym oraz że MŚP znajdują się pośród najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw mających najlepsze osiągnięcia, jeśli chodzi o tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy;
D. mając na uwadze, że według badania Eurobarometru 74% Europejczyków uważa, że w UE utrzymuje się zbyt wysoki poziom biurokracji;
E. mając na uwadze, że prawie jedna trzecia obciążeń administracyjnych związanych z prawodawstwem UE wynika przede wszystkim z jego nieproporcjonalnego i nieskutecznego wdrażania na szczeblu krajowym, co oznacza, że bardziej efektywne transponowanie prawodawstwa UE przez państwa członkowskie pozwoliłoby uzyskać oszczędności rzędu 40 mld EUR;
F. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa mogą tworzyć miejsca pracy, jeżeli spełnione są odpowiednie warunki, w tym dostęp do wykwalifikowanej siły roboczej oraz środki mające na celu maksymalne ograniczenie obciążeń administracyjnych;
G. mając na uwadze, że Komisja Europejska w ciągu ostatnich pięciu lat zniosła 5 590 wymogów prawnych, co zmniejszyło koszty dla przedsiębiorstw o ponad 27 mld EUR;
H. mając na uwadze, że Komisja Europejska dąży do osiągnięcia wydajności regulacyjnej i administracyjnej, realizując program REFIT, przeprowadzając oceny skutków, testy konkurencyjności, oceny sprawności działania istniejących ram regulacyjnych, konsultacje w sprawie dziesięciu najbardziej obciążających regulacji, realizując tablicę wyników dla MŚP i przeprowadzając test MŚP;
I. mając na uwadze, że – jak podkreśliła Rada Europejska – konieczne są uregulowania na szczeblu Unii, aby zagwarantować realizację celów polityki UE, które obejmują właściwe funkcjonowanie jednolitego rynku;
J. mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie deklarował, np. w swojej wspomnianej powyżej rezolucji z dnia 23 października 2012 r., że uproszczenie przepisów UE nie powinno kolidować z podstawowymi wymogami UE w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, podstawowymi prawami pracowniczymi ani podstawowymi zasadami ustawodawstwa UE w zakresie ochrony środowiska;
K. mając na uwadze, że większość określonych w odnośnym komunikacie Komisji środków ustawodawczych w ramach dziesięciu najbardziej obciążających regulacji było już w trakcie realizacji w momencie opublikowania komunikatu; mając na uwadze, że niektóre wnioski ustawodawcze przedstawiono przed konsultacjami dotyczącymi dziesięciu najbardziej obciążających regulacji, a prace nad niektórymi z nich są już zakończone;
L. mając na uwadze, że obciążenia administracyjne uniemożliwiają MŚP czerpanie pełnych korzyści z jednolitego rynku;
M. mając na uwadze, że Parlament nie odniesie się w niniejszej rezolucji do poszczególnych działań następczych – gdyż zrobi to przy innej okazji – lecz skupi się na metodach pracy stosowanych przez Komisję;
1. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą dziesięciu najbardziej obciążających regulacji w ramach realizacji programu sprawności i wydajności regulacyjnej REFIT i przyjmuje do wiadomości obietnicę, iż nie jest to pojedynczy wysiłek, a ma stać się regularnym elementem trwającej procedury sprawdzającej; podkreśla jednak, że Komisja powinna przyspieszyć działania mające na celu rozwianie obaw dotyczących obciążeń regulacyjnych, zgłoszonych przez MŚP podczas procesu konsultacji; podkreśla również, że działania dotyczące identyfikowania dziesięciu najbardziej obciążających regulacji nie mogą zastępować systematycznej, przekrojowej strategii politycznej w kwestii ograniczania obciążeń administracyjnych wynikających z przepisów UE ani zagrażać celom i skuteczności odnośnego ustawodawstwa;
2. zwraca zatem uwagę na potrzebę stosowania zasady „najpierw myśl na małą skalę” w polityce Unii dotyczącej innowacji, wzrostu, internacjonalizacji, wydajności, zmniejszania obciążeń administracyjnych oraz jakości zasobów ludzkich i odpowiedzialności społecznej;
3. w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do przyjmowania inteligentnych regulacji jako integralnej części cyklu podejmowania decyzji oraz w szczególności do postrzegania REFIT jako programu rotacyjnego, który będzie co roku aktualizowany;
4. wzywa Komisję do zintensyfikowania w trybie pilnym wysiłków na rzecz dopilnowania, by MŚP, a zwłaszcza przedsiębiorstwa innowacyjne, były zachęcane do rozwijania się dzięki uproszczeniom administracyjnym i zapewnianiu ukierunkowanego wsparcia we wszystkich obszarach polityki;
5. wzywa Komisję, aby opracowując przepisy, przeprowadzała w sposób przejrzysty i właściwy testy MŚP oraz by pilnie zaproponowała w przypadku większej liczby wniosków ustawodawczych łagodniejsze przepisy i wyłączenia, aby znacznie obniżyć koszty ponoszone przez MŚP;
6. zwraca się do Komisji o uproszczenie nadmiernych formalności administracyjnych przy jednoczesnym zachowaniu niezbędnych przepisów zapewniających bezpieczeństwo, zdrowie i ochronę w pracy lub zobowiązujących przedsiębiorstwa do stwarzania swoim pracownikom odpowiednich warunków pracy;
7. wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania łatwego dostępu do funduszy i rynków oraz zmniejszenia obciążeń regulacyjnych stanowiących jedną z największych przeszkód dla tworzenia i rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw;
8. uważa, że jest bardzo ważne, by państwa członkowskie wdrożyły dyrektywę 2011/7/UE w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych, która stanowi, że jeśli chodzi o transakcje handlowe między przedsiębiorstwami a organami publicznymi, umowny termin płatności nie może przekraczać limitu określonego w art. 4 ust. 3 dyrektywy, chyba że wyraźnie ustalono inaczej w umowie oraz pod warunkiem że jest to obiektywnie uzasadnione szczególnym charakterem lub elementami umowy, oraz w żadnym wypadku nie przekracza 60 dni kalendarzowych;
9. z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż od tej pory Komisja połączy tablicę wyników dla MŚP z coroczną tablicą wyników REFIT; uważa, że jest to krok w dobrym kierunku, jeśli wymogi dla MŚP będą wpisane w szersze działania mające na celu upraszczanie przepisów, bez szkody dla skuteczności prawodawstwa i bez tworzenia dodatkowych utrudnień biurokratycznych; wzywa Komisję do usprawnienia tych instrumentów dzięki kompleksowej ocenie skutków; podkreśla jednak, że pomimo tego połączenia Komisja powinna nadal skupiać szczególną uwagę w swoich procedurach na MŚP;
10. podkreśla fakt, że w planowanej corocznej tablicy wyników należy skutecznie odnotowywać postępy w zakresie ustawodawstwa i wdrażania na szczeblu unijnym i krajowym w odniesieniu do MŚP; uważa, że tablica ta pomoże MŚP ocenić koszty obciążeń administracyjnych związanych z ustawodawstwem na poziomie unijnym i krajowym, a także ułatwi monitorowanie, przyczyniając się do konstruktywnego udziału MŚP w przyszłych konsultacjach;
11. podkreśla jednak, że ocena ex post byłaby łatwiejsza, gdyby oceny ex ante były dokonywane właściwie i uwzględniały wszystkie aspekty; uważa, że podejście wszystkich instytucji europejskich do ocen skutków musi ulec poprawie, zwłaszcza kiedy wnioski ustawodawcze UE mają wpływ na MŚP i osoby prowadzące działalność na własny rachunek; wzywa Komisję, aby oszacowała wartość dodaną przyznania większej niezależności i większych uprawnień Radzie ds. Ocen Skutków; ponadto zaleca, by Parlament w większym stopniu korzystał z instrumentów oceny skutków i instrumentów służących badaniu MŚP, np. przed wprowadzeniem istotnych zmian do wniosków Komisji; wzywa Komisję do publikowania sprawozdania rocznego dotyczącego całkowitych kosztów netto ponoszonych przez przedsiębiorstwa w związku z nowymi wnioskami;
12. uważa, że obciążenia będące wynikiem nowych wniosków należy zrekompensować zmniejszeniem innych obciążeń przynajmniej podobnej wielkości;
13. zachęca Komisję i państwa członkowskie do opracowania aplikacji internetowej umożliwiającej danemu organowi administracyjnemu wskazanie, czy i w jakim stopniu przyszłe ustawodawstwo będzie mieć wpływ na MŚP, podobnej do niemieckiej aplikacji Mittelstandsmonitor, która wskazuje przy pomocy prostego systemu sygnalizacji świetlnej stopień prawdopodobieństwa wpływu przyszłego ustawodawstwa na MŚP: bardzo wysoki (czerwone), średni (żółte) lub bardzo niski (zielone);
14. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Rady, zawarty w jej konkluzjach z dnia 14 i 15 marca 2013 r., o podjęcie dalszych działań na rzecz zmniejszenia ogólnego obciążenia regulacyjnego zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym;
15. wyraża ubolewanie ze względu na fakt, iż MŚP nie udało się dotychczas wykorzystać potencjału jednolitego rynku, i przypomina, że jedynie 25% MŚP z 27 państw członkowskich UE prowadzi działalność eksportową; apeluje do Komisji i państw członkowskich o współpracę w celu lepszej integracji jednolitego rynku, o większe wysiłki na rzecz wymiany najlepszych praktyk związanych ze zwykłymi formalnościami oraz o lepszą współpracę między państwami członkowskimi w zakresie regulacji; pozytywnie ocenia sfinalizowanie dauhańskiej agendy rozwoju podczas dziewiątej konferencji ministerialnej WTO w grudniu 2013 r. i ma nadzieję, że porozumienie to pomoże stworzyć więcej możliwości handlowych, przede wszystkim MŚP; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zamiar przedstawienia przez Komisję standardowej deklaracji VAT i uważa, że ustandaryzowany formularz deklaracji VAT nie powinien być bardziej skomplikowany niż najprostszy formularz, który się nim zastępuje;
16. zachęca państwa członkowskie do wzorowania się na podejmowanych na szczeblu UE działaniach prowadzonych w ramach REFIT oraz w ramach identyfikowania dziesięciu najbardziej obciążających regulacji, a także do zapewnienia zmniejszenia obciążeń administracyjnych i regulacyjnych dla MŚP również na szczeblu krajowym; ponadto podkreśla, że państwa członkowskie mogą być szczególnie skuteczne w zmniejszaniu obciążeń regulacyjnych dla MŚP poprzez unikanie nadmiernie rygorystycznego wdrażania przepisów dyrektyw UE przenoszonych na grunt prawa krajowego; wzywa państwa członkowskie do skorzystania z możliwości zmniejszenia zbędnych obciążeń dla MŚP w obszarach, w których zezwala na to ustawodawstwo;
17. podkreśla, że państwa członkowskie mogą być szczególnie skuteczne, jeśli chodzi o zmniejszanie obciążeń administracyjnych nałożonych na MŚP oraz unikanie nadmiernej regulacji przy transpozycji europejskich dyrektyw do prawa krajowego; wzywa państwa członkowskie do uproszczenia formalności dla MŚP, jeśli pozwala na to ustawodawstwo UE;
18. z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie testu MŚP, jednak ubolewa nad tym, że tylko nieliczne państwa członkowskie uwzględniły go w krajowym procesie decyzyjnym;
19. przypomina swoje stanowisko w kwestii ogólnych wyłączeń mikroprzedsiębiorstw z zakresu ustawodawstwa UE zgodnie z wspomnianą wyżej rezolucją z dnia 23 października 2012 r., w której stwierdza się, że wyłączenia powinny być stosowane tylko wówczas, gdy odpowiedni test MŚP może wykazać w konkretnym przypadku, że szczególne potrzeby mikroprzedsiębiorstw nie mogą zostać zaspokojone za pomocą dostosowanych rozwiązań ani łagodniejszych przepisów; podkreśla, że wyłączenia mikroprzedsiębiorstw często niosą ze sobą ryzyko, iż MŚP mogą zostać objęte zbiorem różnych przepisów krajowych, które sprzyjają fragmentacji i utrudniają im dostęp do rynku wewnętrznego;
20. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja wydłużyła mandat Grupy Wysokiego Szczebla Niezależnych Partnerów ds. Obciążeń Administracyjnych do października 2014 r., o co wnioskował Parlament we wspomnianej wyżej rezolucji z dnia 23 października 2012 r. oraz zgodnie z programem COSME;
21. uważa, że – aby zmniejszyć obciążenia wynikające z ustawodawstwa w zakresie zatrudnienia – dyrektywa dotycząca czasu pracy powinna zostać poddana gruntownemu przeglądowi, ponieważ jest nieelastyczna z punktu widzenia mikroprzedsiębiorstw i MŚP;
22. zaleca, aby – w celu zmniejszenia obciążeń wynikających z przepisów dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa – z przedsiębiorstw niskiego ryzyka zdjąć obowiązek przechowywania pisemnych ocen zdrowia i bezpieczeństwa;
23. apeluje do Komisji, aby zmniejszyła obciążenia wynikające z przepisów REACH poprzez wstrzymanie dalszego ich wdrażania do czasu przeprowadzenia pełnego przeglądu i przyjęcia związanych z nim poprawek ustawodawczych z uwzględnieniem stopnia niedoszacowania pierwotnych kosztów; zaleca, aby MŚP uiszczały znacznie niższe opłaty rejestracyjne i aby stawki dla mikroprzedsiębiorstw były proporcjonalne; przyznaje, że przedsiębiorstwa potrzebują jasności, jeśli chodzi o przepisy REACH po 2018 r., aby już teraz móc podejmować rozsądne decyzje dotyczące inwestycji; uważa, że obowiązek przestrzegania przepisów REACH osłabia konkurencyjność MŚP z siedzibą w Europie, zwłaszcza jeśli zagraniczni konkurenci nie muszą stosować tych przepisów, a mogą prowadzić wymianę handlową z UE w ramach umów o wolnym handlu;
24. zwraca się do Komisji o przyspieszenie przetwarzania wniosków REACH, a w szczególności o szybkie rozpatrywanie wniosków MŚP i mikroprzedsiębiorstw; apeluje do Komisji o udzielanie MŚP i mikroprzedsiębiorstwom odpowiednich wskazówek umożliwiających im składanie wniosków, które zostaną rozpatrzone pozytywnie;
25. uważa, że proces konsultacji dotyczących dziesięciu najbardziej obciążających regulacji jest przydatny, a jego wyniki stanowią ważny sygnał od MŚP i reprezentujących je organizacji; apeluje do Komisji o regularne kontynuowanie tego procesu za pośrednictwem Eurobarometru; odnotowuje jednak znaczną dysproporcję pod względem geograficznego rozkładu reakcji na proces konsultacji dotyczących dziesięciu najbardziej obciążających regulacji; zachęca Komisję do oceny ex post przyczyn takiej dysproporcji, aby dopilnować, by zebrane informacje nie były wypaczone z powodu braku świadomości lub innych czynników, które mogłyby zafałszować zebrane opinie;
26. oczekuje, że podczas kolejnej kadencji Komisji odpowiedzialność za „inteligentne regulacje” będzie nadal wchodziła w zakres kompetencji gabinetu przewodniczącego, i będzie zachęcać nowy skład Komisji do zwiększenia roli pełnomocników ds. MŚP; wzywa w związku z tym Komisję do zagwarantowania, by krajowe organizacje MŚP były częścią niedawno utworzonej sieci pełnomocników ds. MŚP oraz by zgromadzenie MŚP było należycie informowane o inicjatywach UE;
27. przestrzega przed ryzykiem dla lokalnej i regionalnej konkurencyjności i pojedynczych przedsiębiorców, jeżeli starania na rzecz ograniczenia nadmiernie rygorystycznego wdrażania doprowadzą zamiast tego do zwiększenia maksymalnego poziomu harmonizacji lub do ustawodawstwa wspólnego dla wszystkich;
28. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.