ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ Απασχόληση των νέων
15.7.2014 - (2014/2713(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Terry Reintke, Karima Delli, Monika Vana, Tamás Meszerics, Tatjana Ždanoka, Jean Lambert, Helga Trüpel, Ernest Urtasun, Jill Evans, Ska Keller, Jordi Sebastià, Bas Eickhout, Ernest Maragall εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0027/2014
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τις προτεραιότητες του Συμβουλίου, όπως δημοσιεύτηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 27 Ιουνίου 2014,
– έχοντας υπόψη την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο στις 28 Φεβρουαρίου 2013 σχετικά με σύσταση του Συμβουλίου για τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 7ης Φεβρουαρίου 2013, σχετικά με την Πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 6ης Ιουνίου 2010 σχετικά με την προώθηση της πρόσβασης των νέων στην αγορά εργασίας και την ενίσχυση του καθεστώτος των περιόδων άσκησης, πρακτικής και μαθητείας[1],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 16ης Ιανουαρίου 2013, σχετικά με εγγυήσεις για τη νεολαία[2],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Μαρτίου 2013, σχετικά με την πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων (COM(2013)0144),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 5ης Δεκεμβρίου 2012, για το δεύτερο στάδιο της διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με ένα πλαίσιο ποιότητας της πρακτικής άσκησης (COM(2012)0728),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεργία των νέων υπερβαίνει το 22% στην ΕΕ ενώ σε ορισμένα κράτη μέλη ξεπερνά το 55%· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 13% των Ευρωπαίων ηλικίας κάτω των 25 βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (NEET), ότι το 12% των παιδιών εγκαταλείπουν το σχολείο χωρίς να έχουν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ότι άνω του 10% των πολιτών της ΕΕ ζουν σε νοικοκυριά ανέργων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση αυτή θα έχει ενδεχομένως σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις στην κοινωνία και τα μεμονωμένα άτομα και λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι τα προβλήματα αυτά εξακολουθούν να γιγαντώνονται δημιουργώντας τον κίνδυνο να χαθεί μια ολόκληρη γενιά·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ΕΕ των 28 το 2012, το 29,7 % των νέων ανθρώπων (15-29) διέτρεχαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότεροι από τους μισούς νέους Ευρωπαίους πιστεύουν ότι η νεολαία στη χώρα τους είναι περιθωριοποιημένη και αποκλεισμένη από το οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 42 % των νέων απασχολούμενων στην ΕΕ εργάζονταν με προσωρινά συμβόλαια το 2012 όταν το αντίστοιχο ποσοστό για μεγαλύτερους εργαζόμενους ήταν 13 %, γεγονός που μας επιτρέπει να κατανοούμε γιατί ένας στους πέντε νέους φοβάται ότι θα χάσει τη δουλειά του·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεργία των νέων και τα ποσοστά των ΝΕΕΤ έχουν αντίκτυπο στα ανθρώπινα δικαιώματα και δημιουργούν συνέπειες ως προς τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων αυτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι μια προσέγγιση που άπτεται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι απαραίτητη προκειμένου να αντιμετωπισθεί η κατάσταση·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα κατά της κρίσης που εφαρμόζονται σήμερα είναι προσανατολισμένα προς τη μείωση των δημοσίων δαπανών στις χώρες που έχουν πληγεί από την κρίση και έχουν ήδη εμφανή άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στους νέους λόγω των περικοπών στην εκπαίδευση, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στις υπηρεσίες στήριξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές που σήμερα επηρεάζουν τους νέους, διαμορφώνονται χωρίς την εμπλοκή των ενδιαφερομένων ή των εκπροσώπων τους,
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
1. εκφράζει τη λύπη του διότι οι προτεραιότητες των Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι οποίες δημοσιεύτηκαν στις 27 Ιουνίου 2014 και αποτελούν το στρατηγικό θεματολόγιο της ΕΕ και της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν περιλαμβάνουν στοχοθετημένα μέτρα που θα διευκολύνουν την δημιουργία υψηλής ποιότητας θέσεων απασχόλησης για νέους ανθρώπους·
2. εκφράζει τη λύπη του διότι αναβλήθηκε η συνάντηση κορυφής αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων που είχε προγραμματιστεί για τις 11 Ιουλίου 2014 στο Τορίνο και θα αποτελούσε συνέχεια των συναντήσεων κορυφής που πραγματοποιήθηκαν στο Βερολίνο τον Ιούλιο του 2013 και στο Παρίσι το Νοέμβριο του 2013· επισημαίνει ότι κάτι τέτοιο στέλνει το λάθος μήνυμα στους νέους της Ευρώπης·
3. επισημαίνει ότι, δεδομένων των επιπτώσεων της κρίσης στους νέους ανθρώπους, είναι απαραίτητο τα κράτη μέλη να επιδείξουν ισχυρότερη βούληση και να ασκούν καλύτερο έλεγχο προκειμένου να βελτιώσουν την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι νέοι· καλεί, επ' αυτού, τα κράτη μέλη να ασχοληθούν με το ζήτημα της ανεργίας των νέων κατά το επόμενο άτυπο Συμβούλιο EPSCO (Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές) που αναμένεται να λάβει χώρα στο Μιλάνο, στις 17 και 18 Ιουλίου 2014, και να αντικαταστήσουν τις δηλώσεις με δράσεις και πολιτικές·
Μία βάσει δικαιωμάτων προσέγγιση του ζητήματος της απασχόλησης
4. παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια προσέγγιση έναντι των νέων και της απασχόλησης που να βασίζεται στα δικαιώματα· επισημαίνει ότι, ιδίως σε περιόδους σοβαρής κρίσης, δεν πρέπει να υποβαθμίζεται η ποιότητα της απασχόλησης των νέων·
5. καλεί τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν ώστε να έχουν οι νέοι άνθρωποι πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας θέσεις εργασίας που διαφυλάσσουν τα δικαιώματά τους, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην σταθερότητα και στην ασφάλεια χάρη σε μια θέση εργασίας που δίνει πρόσβαση σε αξιοπρεπή και δίκαιο μισθό, κοινωνική προστασία και επιτρέπει μια αξιοπρεπή και αυτόνομη ζωή·
6. επισημαίνει ότι πρέπει να δοθεί ένα τέρμα στις διακρίσεις με γνώμονα την ηλικία κατά την αξιολόγηση των κοινωνικών παροχών, συμπεριλαμβανομένων των προϋποθέσεων πρόσβασης σε επιδόματα ανεργίας· επισημαίνει ότι η θέσπιση ελάχιστου κατώτερου μισθού για τους νέους, ανεξαρτήτως εργασιακής πείρας ή ικανότητας, δεν συνιστά απλώς αδιαφορία για τα πλέον ευάλωτα μέλη της αγοράς εργασίας αλλά αποτελεί επίσης σαφή ένδειξη διάκρισης με γνώμονα την ηλικία·
7. υπενθυμίζει ότι οι πολιτικές για τις δεξιότητες δεν πρέπει απλώς να θεωρούνται μέσο κάλυψης των αναγκών της αγοράς αλλά να εντάσσονται σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στο πλαίσιο της οποίας αναγνωρίζονται δεξιότητες που αποκτήθηκαν μέσω μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης και ενισχύεται η εφαρμογή πολιτικών δια βίου μάθησης·
8. παροτρύνει την Επιτροπή να ασχοληθεί με το ζήτημα της επισφαλούς απασχόλησης και να προτείνει κανονιστικές λύσεις για τις συμβατικές ρυθμίσεις μέσω της αξιοποίησης των δυνατοτήτων που παρέχει η οδηγία της ΕΕ για την αντιμετώπιση του κατακερματισμού της αγοράς εργασίας και για την προστασία των νέων ανθρώπων από την εργασιακή ανασφάλεια·
9. καλεί την Επιτροπή να προβεί σε εμπεριστατωμένη αξιολόγηση και στη συνέχεια να αποσύρει τα ασυνάρτητα και ενίοτε καταστρεπτικά μέτρα που εφαρμόζονται στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης· τονίζει ότι χρειάζεται επειγόντως κάτι παραπάνω από τις δημόσιες δεσμεύσεις για την απασχόληση των νέων· καλεί την Επιτροπή να εξαιρέσει από τους στόχους μείωσης των ελλειμμάτων τις επενδύσεις σε τομείς που εξυπηρετούν την απασχόληση των νέων, όπως είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας, η εκπαίδευση, η κατάρτιση και η έρευνα, και η ανάπτυξη, δεδομένου ότι οι τομείς αυτοί είναι καίριας σημασίας προκειμένου να υπάρξει μιας βιώσιμη έξοδος από την κρίση· ζητεί επίσης να σταθεροποιηθεί η οικονομία της ΕΕ σε κατεύθυνση ανταγωνιστικότητας και βιώσιμης παραγωγικότητας·
10. υπενθυμίζει ότι η δυσχέρεια εξεύρεσης αξιοπρεπών συνθηκών στέγασης αποτελεί μείζον πρόβλημα για τους νέους, δεδομένου ότι η στέγη μπορεί να είναι προϋπόθεση για την εξεύρεση εργασίας και τούμπαλιν· υπενθυμίζει ότι η πρόσβαση στη στέγαση συνιστά θεμελιώδες δικαίωμα·
11. καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με κράτη μέλη στις περιφέρειες των οποίων η ανεργία των νέων ξεπερνά το 25%, να διαμορφώσει πρόγραμμα στήριξης, μονοετούς διάρκειας, για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων μέσω της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης για το 10% τουλάχιστον των πληττόμενων νέων· επισημαίνει πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος των περιφερειακών και τοπικών στρατηγικών για την απασχόληση και καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διευκολύνουν την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·
12. τονίζει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία αποτελεί κύριο δικαίωμα· τονίζει επίσης ότι οι νέοι θα πρέπει να έχουν ευκαιρίες απασχόλησης στον τόπο τους και ότι θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την αντιμετώπιση των γεωγραφικών ανισοτήτων στην Ευρώπη σε σχέση με τις ευκαιρίες που παρέχονται στους νέους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εγγυηθούν την εφαρμογή πολιτικών που θα περιέχουν μέτρα για τη διευκόλυνση της επιστροφής των νέων στις χώρες προέλευσής τους, προκειμένου να αποφεύγεται η λεγόμενη «διαρροή εγκεφάλων» και η απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου·
13. υπενθυμίζει ότι οι νέοι εργαζόμενοι και ιδίως οι γυναίκες και οι μετανάστες συγκεντρώνονται συχνά σε θέσεις επισφαλούς εργασίας, με χαμηλούς μισθούς, συμβάσεις ορισμένης διάρκειας και ανεπαρκώς προστατευμένες θέσεις εργασίας και περιόδους πρακτικής· υπενθυμίζει ότι είναι υψηλό το οικονομικό κόστος των ολοένα και πιο επισφαλών θέσεων εργασίας και της αυξανόμενης ανισότητας μεταξύ των φύλων, γεγονός που υπονομεύει τα δημόσια συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και υγειονομικής περίθαλψης και θέτει σε κίνδυνο το Ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο·
14. υπενθυμίζει ότι ο εποικοδομητικός κοινωνικός διάλογος συμβάλλει στην διαφύλαξη θέσεων εργασίας και στην προστασία της απασχόλησης· υπενθυμίζει ότι οι ισχυρές κοινωνικές συμπράξεις αποτελούν κεντρική αρμοδιότητα της αγοράς εργασίας της ΕΕ και οφείλουν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην προσπάθεια ενσωμάτωσης των νέων εργαζομένων στην αγορά εργασίας· καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τις συμφωνίες των κοινωνικών εταίρων·
Παιδεία
15. καλεί τα κράτη μέλη όχι μόνο να υλοποιήσουν τις μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση αλλά να ασχοληθούν και με την πρόσβαση, τις επενδύσεις και την ποιότητα, έχοντας την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων βιώσιμων πολιτικών κατά νου· υπενθυμίζει πόση σημασία έχει να δοθεί προσοχή στη δυνατότητα μετάβασης μεταξύ των διαφόρων διαύλων εκπαίδευσης και κατάρτισης, να χρησιμοποιούνται κατάλληλα και ενδιαφέροντα προγράμματα εκπαίδευσης, να δημιουργηθεί ένα επαρκές και καλά σχεδιασμένο σύστημα καθοδήγησης για όλους τους φοιτητές και να αναγνωρίζονται οι δεξιότητες που αποκτήθηκαν μέσω μη τυπικής και άτυπης μαθητείας· υπογραμμίζει ότι μια ολιστική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαιδευτική προσέγγιση συνιστά ουσιώδες στοιχείο προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες όλων των παιδιών και των νέων· τονίζει ότι η ασφάλεια του εισοδήματος και η εμπιστοσύνη στις προοπτικές της αγοράς εργασίας αποτελούν ουσιώδεις προϋποθέσεις για να επιλέξει κανείς να συνεχίσει στην ανώτατη εκπαίδευση, παράμετρος πολύ σημαντική για εκείνους τους νέους που διατρέχουν μεγαλύτερους κινδύνους αποκλεισμού·
16. παροτρύνει τα κράτη μέλη να λάβουν ισχυρά μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων και τον πρόωρο αποκλεισμό τους, ιδίως μέσω προληπτικής δράσης κατά της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου ή των προγραμμάτων κατάρτισης και μαθητείας (επί παραδείγματι, με τη δημιουργία ενός διττού εκπαιδευτικού συστήματος ή άλλων παρομοίως αποτελεσματικών πλαισίων)·
17. τονίζει ότι οι κοινωνικές επενδύσεις υπέρ των ΝΕΕΤ μπορούν να περιορίσουν τις απώλειες που προξενεί στην οικονομία σήμερα η μη ενσωμάτωσή τους στην αγορά εργασίας, απώλειες που σύμφωνα με το Eurofound ανέρχονται σε 153 δισ. ευρώ ή σε 1,2 % του ΑΕγχΠ της ΕΕ·
Εγγύηση για τη νεολαία, πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων (YEI) και πλαίσιο ποιότητας για την πρακτική άσκηση (QFT)
18. εκφράζει την ικανοποίησή του διότι γίνεται λόγος στις περισσότερες ειδικές ανά χώρα συστάσεις για την εγγύηση για τη νεολαία· ζητεί εντούτοις μεγαλύτερη διαφάνεια ως προς την παρακολούθηση της εφαρμογής και μεγαλύτερη φιλοδοξία όσον αφορά την αντιμετώπιση των κρατών μελών που δεν εμφανίζουν καμμία πρόοδο σχετικά·
19. ζητεί να υπάρξει αποτελεσματική παρακολούθηση της εφαρμογής της πρωτοβουλίας "Εγγύηση για νεολαία" και ζητεί να δημοσιεύονται τακτικά ενημερώσεις σχετικά με την πρόοδο που πραγματοποιούν τα κράτη μέλη, ή την απουσία αυτής· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τα προβλήματα που έχουν προσδιοριστεί στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις για το 2014 όσον αφορά την ποιότητα των προσφορών και την απουσία οποιασδήποτε ενεργούς προσπάθειας υπέρ των ΝΕΕΤ, την διοικητική ικανότητα των δημοσίων υπηρεσιών απασχόλησης και την απουσία αποτελεσματικών επαφών με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς· επισημαίνει ότι η παρακολούθηση πρέπει να περιλαμβάνει διαδικασίες διερευνητικών αποστολών και συνεντεύξεων με κυβερνήσεις, εθνικών κοινοβουλευτικών κομμάτων και ΜΚΟ·
20. επαναλαμβάνει τη δέσμευσή του για εκ του σύνεγγυς παρακολούθηση όλων των δραστηριοτήτων των κρατών μελών που σχετίζονται με την υλοποίηση των εγγυήσεων για τη νεολαία και ζητεί από τις οργανώσεις της νεολαίας να ενημερώνουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις αναλύσεις τους όσον αφορά τις δράσεις των κρατών μελών· παροτρύνει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εντάξει στη διαδικασία χάραξης πολιτικής εκπροσώπους των νέων·
21. παροτρύνει τα κράτη μέλη να ξεπεράσουν τα όρια που θέτει η σύσταση του Συμβουλίου του Μαρτίου 2014 σχετικά με ένα πλαίσιο ποιότητας για την πρακτική άσκηση και να παραχωρήσουν στους ασκούμενους σαφώς καθορισμένα δικαιώματα στα οποία θα περιλαμβάνονται πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση, γραπτά και δεσμευτικά συμβόλαια και δίκαιη αμοιβή, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποφυγή οποιωνδήποτε διακρίσεων εις βάρος των νέων όταν προσπαθούν να εισέλθουν στον κόσμο της εργασίας·
22. επισημαίνει ότι η Πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων πρέπει να θεωρηθεί ως κίνητρο για όλα τα κράτη μέλη προκειμένου να αξιοποιήσουν το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο για την χρηματοδότηση ευρύτερων προγραμμάτων που θα αφορούν τους νέους και θα στοχεύουν τη φτώχεια και την εξάλειψη των κοινωνικών αποκλεισμών· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί την αξιοποίηση των πόρων του ΕΚΤ για τα προγράμματα που ενδιαφέρουν τους νέους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν στους εκτελεστικούς φορείς της Πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων όλη την τεχνική συνδρομή που χρειάζονται προκειμένου να υλοποιήσουν επειγόντως τα προγράμματα·
23. υπενθυμίζει ότι οι δύο συνολικοί στόχοι της στρατηγικής για τους νέους (δημιουργία ίσων ευκαιριών για τους νέους στην αγορά εργασίας και προώθηση της κοινωνικής ένταξης) πόρρω απέχουν από το να έχουν επιτευχθεί και παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συνειδητοποιήσουν τις τρομακτικές επιπτώσεις που έχει η κρίση στη συμμετοχή των νέων στην κοινωνία·
Επενδύσεις και μακροοικονομική διάσταση
24. επισημαίνει ότι, ακόμη κι αν τα μέτρα από την πλευρά της προσφοράς, όπως είναι η ανάπτυξη δεξιοτήτων και οι κανονισμοί της αγοράς εργασίας, μπορούν να συμβάλουν στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται καλύτερα υπόψη οι μακροοικονομικές και οι από την πλευρά της ζήτησης παράμετροι· υπενθυμίζει ότι ακόμη περισσότερες επενδύσεις για τους νέους και σε τομείς που αφορούν τους νέους θα πρέπει να θεωρούνται επενδύσεις στο μέλλον της Ευρώπης·
25. παροτρύνει τα κράτη μέλη να επενδύσουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και συγκεκριμένα σε τομείς του μέλλοντος και της πράσινης απασχόλησης και να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στην απασχόληση των νέων· τονίζει και πάλι ότι μια τέτοια επένδυση πρέπει να θεωρηθεί ως καίρια επένδυση στο μέλλον της Ευρώπης·
26. ζητεί από την Επιτροπή να διατυπώσει συστάσεις σχετικά με την σκοπιμότητα του προσδιορισμού ενός επιδόματος ανεργίας για ολόκληρη την ΕΕ σε σχέση με τις αποδοχές που λάμβαναν παλαιότερα οι άνεργοι·· ζητεί, επίσης, από την Επιτροπή να αξιολογήσει αυτόματους σταθεροποιητές σε επίπεδο ΕΕ προκειμένου να απορροφούνται οι οικονομικοί κραδασμοί στις εκάστοτε χώρες·
27. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.
- [1] ΕΕ C 351 E, 2.12.2011, σ. 30.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0016.