ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κατάσταση στο Ιράκ
15.7.2014 - (2014/2716(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Alyn Smith, Klaus Buchner, Bodil Ceballos, Barbara Lochbihler, Molly Scott Cato, Tamás Meszerics εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0059/2014
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη ότι βάσει στοιχείων του ΟΗΕ το Ιράκ φιλοξενεί πάνω από 220.000 πρόσφυγες από τη Συρία, ενώ κάπου 500.000 Ιρακινοί από τη Μοσούλη και 480.000 από την Anbar, από τις αρχές Ιουνίου, μαζί με 250.000 παιδιά σύμφωνα με εκτιμήσεις, κατέφυγαν κυρίως στην Κουρδική Αυτόνομη Περιοχή,
– έχοντας υπόψη ότι από το 2013 η ECHO έχει καταβάλει 36 εκατομμύρια ευρώ για ανθρωπιστική βοήθεια υπέρ του Ιράκ,
– έχοντας υπόψη τις πρόσφατες δηλώσεις της Αποστολής Βοήθειας του ΟΗΕ στο Ιράκ (UNAMI) ότι τουλάχιστον 2.417 Ιρακινοί σκοτώθηκαν και άλλοι 2.287 τραυματίσθηκαν σε τρομοκρατικές ενέργειες και σε βιαιοπραγίες τον Ιούνιο 2014, ο βαρύτερος μηνιαίος απολογισμός από το 2007,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ύπατης Αρμοστού των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα κυρίας Navi Pillay στις 16 Ιουνίου 2014, που καταδικάζει τις συνοπτικές εκτελέσεις από το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και Λεβάντε (ISIL) και εκφράζει την άποψη ότι αυτές σχεδόν σίγουρα ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Βοηθού Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και Εκτελεστικής Διευθύντριας της UN-Women (Μονάδας για την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών), κυρίας Phumzile Mlambo-Ngcuka, που εκφράζει ανησυχίες για την ακεραιότητα των γυναικών και κοριτσιών στο Ιράκ, ειδικά στις περιοχές που κατέχονται από το ISIL,
– έχοντας υπόψη την από 12 Ιουλίου έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch/HRW) που δηλώνει ότι οι ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας και οι κυβερνητικές πολιτοφυλακές πιθανολογείται ότι τον περασμένο μήνα εκτέλεσαν παράνομα τουλάχιστον 255 αιχμαλώτους προφανώς σε αντίποινα για φόνους διαπραχθέντες από ενόπλους του Ισλαμικού Κράτους,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας κυρίας Catherine Ashton στις 11 Ιουνίου 2014 που καλεί όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις του Ιράκ να συνεργασθούν βάσει του ιρακινού συντάγματος,
– έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα των ιρακινών βουλευτικών εκλογών της 30ής Απριλίου 2014,
– έχοντας υπόψη την συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας του Ιράκ, αφετέρου,
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του για το Ιράκ, και ειδικότερα εκείνα της 27 Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με την κατάσταση στο Ιράκ[1], της 10 Οκτωβρίου 2013 σχετικά με τις πρόσφατες βιαιοπραγίες στο Ιράκ[2], της 14 Μαρτίου 2013 σχετικά με το Ιράκ: η δεινή κατάσταση των μειονοτήτων, περιλαμβανομένων των ιρακινών Τουρκομάνων[3], και της 17 Ιανουαρίου 2013 σχετικά με τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας ΕΕ-Ιράκ[4],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11 Μαρτίου 2014 σχετικά με τη Σαουδική Αραβία, τις σχέσεις της με την ΕΕ και το ρόλο της στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική[5]· έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24 Μαρτίου 2011 για τις σχέσεις της ΕΕ με το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου[6] και το ψήφισμά του της 3 Απριλίου 2014 για τη στρατηγική της ΕΕ έναντι του Ιράν[7],
– έχοντας υπόψη την ενδιάμεση συμφωνία της 23 Νοεμβρίου 2013 μεταξύ της ΕΕ +3 και του Ιράν εν όψει της επίτευξης μιας τελικής συμφωνίας που θα κλείσει την δεκαετή διαμάχη για το πυρηνικό ενεργειακό πρόγραμμα της Τεχεράνης· έχοντας υπόψη ότι η συμφωνία που ισχύει από τον Ιανουάριο 2014 εκπνέει στις 20 Ιουλίου 2014 αλλά μπορεί να παραταθεί εάν συμφωνήσουν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ιράκ σπαράσσεται από το 2003 που ένας συνασπισμός "προθύμων" εισέβαλε σε αυτό κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και έπληξε καίρια ή και κατέστρεψε πολλές από τις τότε υπάρχουσες κοινωνικές και διοικητικές δομές·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δεύτερη κυβέρνηση του πρωθυπουργού Nouri Al Maliki εφαρμόζει όλο και πιο αυταρχικές και φιλοσιϊτικές πολιτικές που τους τελευταίους μήνες επιτάχυναν το αίσθημα αποξένωσης και περιθωριοποίησης της σουνιτικής μειονότητας·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε συνδυασμό με τον πόλεμο στη Συρία και την αποσύνθεση της ιρακινοσυριακής μεθορίου, οι ένοπλοι εξτρεμιστές σουνίτες του Ισλαμικού Κράτους (IS, πρώην ISIL ή ISIS) εισέβαλαν πρόσφατα και κατέλαβαν σημαντικά τμήματα του βορειοδυτικού Ιράκ, και στις 10 Ιουνίου 2014 τη Μοσούλη, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ, μια ενέργεια που έγινε ανεκτή ή και υποστηρίχθηκε από τμήματα του απογοητευμένου σουνιτικού πληθυσμού και από πρώην Μπααθιστές·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι περιστατικά μαζικών εξωδικαστικών εκτελέσεων, καταστροφής πολιτισμικών και θρησκευτικών χώρων και βάναυσης καταστολής που τελέσθηκαν από το Ισλαμικό Κράτος και οι σχετικές αναφορές που εσκεμμένα διαχέονται από αυτό, διαδίδουν ευρέως το φόβο στον ιρακινό πληθυσμό·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι μπροστά στους προελαύνοντες ενόπλους του IS, στις 13 Ιουνίου 2014, ο Μεγάλος Αγιατολάχ Ali al-Husseini al-Sistani, η ανώτατη θρησκευτική σιιτική αρχή στο Ιράκ, κάλεσε όλους τους Ιρακινούς που είναι ικανοί να φέρουν όπλο να ενωθούν ως εθελοντές με τις δυνάμεις ασφαλείας, προς υπεράσπιση της χώρας·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις αρχές Ιουλίου 2014 η ηγεσία του Ισλαμικού Κράτους εξήγγειλε την αποκατάσταση του ισλαμικού χαλιφάτου στη Συρία και το Ιράκ και ο αφανής ηγέτης του, Abu Bakr Al-Baghdadi, έκανε το κήρυγμα της Παρασκευής στο μεγαλύτερο τζαμί της Μοσούλης, αμφισβητώντας τα σύνορα των σύγχρονων κρατών της περιοχής·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στρατιωτικές μονάδες της ημιαυτόνομης περιοχής του Κουρδιστάν έθεσαν υπό τον έλεγχό τους την πολυεθνική πόλη του Κιρκούκ στα μέσα Ιουνίου 2014, ενσωματώνοντας έτσι στην κουρδική επαρχία την επί δεκαετίες διαφιλονικούμενη πετρελαιοφόρο περιοχή, και ότι η κουρδική κυβέρνηση ανακοίνωσε τα σχέδιά της για ένα δημοψήφισμα μεταξύ του κουρδικού πληθυσμού με σκοπό την κήρυξη της ανεξαρτησίας έναντι του Ιράκ·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι κυβερνητικά στρατεύματα υποστηριζόμενα από σιϊτικές πολιτοφυλακές μάχονται για να ανακτήσουν τον έλεγχο επί της πόλης του Τικρίτ και άλλων περιοχών που έχουν καταληφθεί από το Ισλαμικό Κράτος, ενώ τρομοκρατικές επιθέσεις και βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας στρεφόμενες στην πλειονότητά τους κατά των σιϊτών συνεχίζουν να αποσταθεροποιούν τη χώρα·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ιρακινή κυβέρνηση έχει λάβει μαχητικά αεροσκάφη από τη Ρωσία και το Ιράν και αντικατασκοπευτική υποστήριξη από τις ΗΠΑ, ενώ ένοπλες ομάδες σουνιτών εξτρεμιστών στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένου του Ισλαμικού Κράτους, λαμβάνουν κατά τα τελευταία έτη ιδεολογική και υλική βοήθεια από τη Σαουδική Αραβία και τις χώρες του Κόλπου·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βουλευτικές εκλογές της 30ής Απριλίου 2014 επισκιάσθηκαν από τις ωμές απειλές του ISIS εναντίον κάθε σουνίτη μουσουλμάνου που θα τολμούσε να πάει να ψηφίσει κι ότι το νέο, εύθραυστο κοινοβούλιο, για δεύτερη φορά στις 7 Ιουλίου 2014 δεν μπόρεσε να εκλέξει μια νέα πιο συμμετοχική ηγεσία που θα μπορούσε να απομακρύνει τη χώρα από τα πρόθυρα της διάλυσης·
1. εκφράζει έντονη ανησυχία για τη σοβαρότατη πολιτική κρίση στο Ιράκ το οποίο είναι στα πρόθυρα της διάλυσης, απειλώντας να παρασύρει στη δίνη ολόκληρη την περιοχή, και καλεί όλους τους πολιτικούς ηγέτες της χώρας να αποκλιμακώσουν την πολιτική ένταση και να συμβάλουν στην επίλυση της κρίσης σε πνεύμα πολιτικής υπευθυνότητας και συμβιβασμού·
2. καταδικάζει τη βία και τις μαζικές εκτελέσεις από τις δυνάμεις του Ισλαμικού Κράτους που μεγαλώνουν τα δεινά του πληθυσμού προστιθέμενες στις ήδη υφιστάμενες καταχρήσεις των κυβερνητικών δυνάμεων ασφαλείας· εκτιμά ότι οι αριθμοί ριζοσπαστικοποιημένων, συχνά νέων ανθρώπων που, προερχόμενοι ακόμη κι από την Ευρώπη, εμπλέκονται σε ένοπλα κινήματα με εξτρεμιστικές ιδεολογίες σαν του Ισλαμικού Κράτους, αποκτούν τέτοιες διαστάσεις στο Ιράκ, στη Συρία και αλλού, που καθιστούν επειγόντως αναγκαία μια συντονισμένη περιφερειακή αντιμετώπιση, που να μην επικεντρώνεται μόνο στην ασφάλεια, αλλά και να καλύπτει και τα συστημικά πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα·
3. εκτιμά ότι είναι επείγουσα ανάγκη να κληθούν ειδικά το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, η Τουρκία, η Συρία και το Ιράκ στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων για να σταματήσουν την υποστήριξη και χρηματοδότηση προς το Ισλαμικό Κράτος ή άλλους ένοπλους ισλαμιστές εξτρεμιστές και να αποτρέψουν την περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ σουνιτών και σιϊτών που απειλεί με ανάφλεξη ολόκληρη την περιοχή·
4. καλεί όλες τις χώρες να διακόψουν την πρόσθετη στρατιωτική υποστήριξη προς την κυβέρνηση Al Maliki, δεδομένου ότι θα επιδεινώσει την ένταση και την αιματοχυσία στη χώρα χωρίς να λυθεί η σύγκρουση, και καλεί όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να αποφύγουν κάθε παράδοση όπλων προς το Ιράκ, σε συμφωνία με τον Κώδικα Δεοντολογίας της ΕΕ για τις Εξαγωγές Όπλων·
5. υπενθυμίζει ότι το Σύνταγμα του Ιράκ εγγυάται την ισότητα όλων των πολιτών ενώπιον του νόμου, καθώς και το σεβασμό των " διοικητικών, πολιτικών, πολιτιστικών και μορφωτικών δικαιωμάτων" όλων των εθνικοτήτων, και ότι η κυβέρνηση του Ιράκ φέρει την ευθύνη για την ευημερία και την ασφάλεια του συνόλου του πληθυσμού·
6. καλεί το Ιρακινό Συμβούλιο των Αντιπροσώπων να υποβάλει συγκεκριμένες αποφάσεις, σαν μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας που εκπροσωπεί σωστά την πολιτική, θρησκευτική και εθνοτική ποικιλομορφία της ιρακινής κοινωνίας, προκειμένου να σταματήσει την αιματοχυσία και τον κατακερματισμό της χώρας·
7. αποδοκιμάζει έντονα την ανυπαρξία χρηστής διακυβέρνησης στο Ιράκ, κάτι που έχει οδηγήσει σε εκτεταμένη φτώχεια, υψηλή ανεργία, οικονομική στασιμότητα, περιβαλλοντική υποβάθμιση και έλλειψη βασικών κοινωφελών υπηρεσιών, παρά τα υψηλά πετρελαϊκά έσοδα· εκτιμώντας ότι οι πολυάριθμες ειρηνικές διαδηλώσεις με αίτημα περισσότερα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά δικαιώματα εξακολουθούν να καταστέλλονται συστηματικά από τις δυνάμεις ασφαλείας υπό καθεστώς ατιμωρησίας·
8. καταδικάζει την εισβολή του 2003 στο Ιράκ την οποία υποστήριξαν και πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, εκφράζει τα συλλυπητήριά του σε όλους όσους υπέφεραν από τις συνέπειες και καλεί όλους εκείνους τους ηγέτες που ενέπλεξαν τις χώρες τους ενεργά στον πόλεμο να αποδεχθούν μερίδιο ευθύνης για τη σημερινή κατάσταση στο Ιράκ·
9. επαναλαμβάνει σε αυτό το πλαίσιο ότι ο διορισμός του Tony Blair ως ειδικού απεσταλμένου στην Τετραμερή διάσκεψη για τη Μέση Ανατολή (ΗΠΑ, ΟΗΕ, ΕΕ και Ρωσία) είχε έναν ατυχή συμβολισμό, κι ότι ιδίως μετά τα πρόσφατα σχόλια του κ. Blair για το Ιράκ έπρεπε να είχε τερματισθεί η εντολή του·
10. λαμβάνει γνώση της ανακοίνωσης της Κουρδικής τοπικής κυβέρνησης περί διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία· όμως καλεί το κοινοβούλιο και τον πρόεδρο του ιρακινού Κουρδιστάν κ. Massoud Barzani να προωθήσουν μια συμμετοχική διαδικασία που θα σέβεται τα δικαιώματα των μη κουρδικών μειονοτήτων που διαβιούν στην επαρχία αυτή·
11. εκτιμά το γεγονός ότι η κουρδική περιοχή χρησίμευσε ως ασφαλές καταφύγιο για εκατοντάδες χιλιάδες μη κούρδων ιρακινών πολιτών που έφυγαν από την εμπόλεμη ζώνη, επικροτεί τη μέχρι σήμερα ευρωπαϊκή βοήθεια προς τους μετατοπισθέντες και καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αυξήσουν την οικονομική βοήθεια ώστε η δημόσια διοίκηση να ανταπεξέλθει στην επιβάρυνση αυτή·
12. τονίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να αναπτύξει μια συνολική πολιτική αντίληψη για την περιοχή και ειδικότερα ότι το Ιράν, η Σαουδική Αραβία όπως και τα κράτη του Κόλπου πρέπει να συμμετάσχουν ως βασικοί συντελεστές σε οποιαδήποτε προσπάθεια αποκλιμάκωσης στη Συρία και στο Ιράκ·
13. εκτιμά, σε ό,τι αφορά το Ιράν, πως για να επιτύχει οποιαδήποτε προσπάθεια αποκλιμάκωσης, πρέπει το ταχύτερο να κλείσει η πυρηνική διαμάχη με ένα συμβιβασμό, και καλεί όλα τα μέρη να ανταποκριθούν στο επείγον του ζητήματος· ζητεί να εγκατασταθεί στην Τεχεράνη μια αντιπροσωπεία της ΕΕ και, πέρα από το πυρηνικό θέμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, σε διάφορα επίπεδα της κοινωνίας, να διερευνηθούν οι δυνατότητες ανταλλαγών ιδίως στα πεδία της ενέργειας, του περιβάλλοντος, των μεταφορών, της έρευνας και της παιδείας·
14. ζητεί, σε ό,τι αφορά τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, έναν ανοικτό και κριτικό διάλογο με την ΕΕ σχετικά με την καταγγελλόμενη υποστήριξη προς αντιδημοκρατικές και εξτρεμιστικές ισλαμιστικές ομάδες και τονίζει ότι θα πρέπει η ΕΕ να ζητήσει να κάνουν οι κυβερνήσεις των εν λόγω χωρών ό,τι μπορούν για να σταματήσουν κάθε δραστηριότητα επισήμων ή ιδιωτικών φορέων υπέρ της διάδοσης και διάχυσης εξτρεμιστικών ισλαμιστικών ιδεολογιών στα λόγια και στις πράξεις·
15. Αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, στην κυβέρνηση και στο Συμβούλιο Αντιπροσώπων του Ιράκ, στην περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν, στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0171.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0424.
- [3] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0101.
- [4] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0022.
- [5] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0207.
- [6] ΕΕ C 247E/01, 17.8.2012, σ. 1.
- [7] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0339.