ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κατάσταση στο Ιράκ
15.7.2014 - (2014/2716(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Marietje Schaake, Johannes Cornelis van Baalen, Annemie Neyts-Uyttebroeck, Gérard Deprez, Petras Auštrevičius, Louis Michel, Robert Rochefort, Jean-Marie Cavada, Marielle de Sarnez, Charles Goerens, Alexander Graf Lambsdorff, Fernando Maura Barandiarán εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0059/2014
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τις αναφορές της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) για πάνω από ένα εκατομμύριο ιρακινούς πολίτες που εγκατέλειψαν τις εστίες τους λόγω των πρόσφατων μαχών μεταξύ της εξτρεμιστικής τρομοκρατικής ομάδας του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε (ISIL), του στρατού και άλλων ομάδων,
– έχοντας υπόψη τις πρόσφατες δηλώσεις της Αποστολής Βοήθειας του ΟΗΕ στο Ιράκ (UNAMI) που δίνουν νέα στοιχεία για τον Ιούνιο 2014 βάσει των οποίων τουλάχιστον 2.417 Ιρακινοί σκοτώθηκαν και άλλοι 2.287 τραυματίσθηκαν σε τρομοκρατικές ενέργειες και σε βιαιοπραγίες τον συγκεκριμένο μήνα, με πάνω από 1.500 νεκρούς αμάχους, που είναι ο βαρύτερος μηνιαίος απολογισμός από το 2007,
– έχοντας υπόψη την Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας του Ιράκ, αφετέρου, και το ψήφισμά του της 17ης Ιανουαρίου 2013 σχετικά με την Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας ΕΕ-Ιράκ,
– έχοντας υπόψη το Έγγραφο Κοινής Στρατηγικής της Επιτροπής για το Ιράκ (2011-2013), έχοντας υπόψη τις εκθέσεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων σχετικά με τα δικαιώματα αυτά στο Ιράκ:
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ύπατης Αρμοστού των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα κυρίας Navi Pillay στις 16 Ιουνίου 2014, που καταδικάζει τις συνοπτικές εκτελέσεις από το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και Λεβάντε (ISIL) και εκφράζει την άποψη ότι αυτές σχεδόν σίγουρα ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Βοηθού Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και Εκτελεστικής Διευθύντριας της UN-Women (Μονάδας για την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών), κυρίας Phumzile Mlambo-Ngcuka, που εκφράζει ανησυχίες για την ακεραιότητα των γυναικών και κοριτσιών στο Ιράκ, ειδικά στις περιοχές που κατέχονται από το ISIL,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Νοεμβρίου 2012, σχετικά με τη θέσπιση μιας Στρατηγικής για την Ψηφιακή Ελευθερία στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ[1],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Ιουνίου 2013 για την ελευθερία του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης στον κόσμο[2],
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας κυρίας Catherine Ashton στις 27 Ιουνίου 2014 που ζητεί μια πιο συμμετοχική κυβέρνηση,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών κ. John Kerry στις 23 Ιουνίου 2014 που υπόσχεται αμερικανική βοήθεια προς το Ιράκ και ζητεί από την ιρακινή κυβέρνηση να αναλάβει δράση για την επανένωση της χώρας·
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 10 Ιουνίου η εξτρεμιστική τρομοκρατική ομάδα ISIL κατέλαβε τη Μοσούλη, στο βόρειο Ιράκ, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ· ότι αυτή ήταν η αρχή μιας μεγάλης επιθετικής επιχείρησης αυτής της σχετικά μικρής ομάδας που οδήγησε στην κατάληψη σημαντικών τμημάτων της χώρας·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ιρακινές δυνάμεις φάνηκαν σε μεγάλο βαθμό ανίκανες να αναχαιτίσουν το ISIL, με πολλούς στρατιώτες να τρέπονται σε φυγή, πράγμα που μαρτυρά ουσιώδη προβλήματα μέσα στις ένοπλες δυνάμεις·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ISIL έχει καταλάβει πολλά συνοριακά περάσματα μεταξύ Ιράκ και Συρίας·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν βρεθεί τουλάχιστον 53 σοροί που φέρουν ίχνη θανάτωσης υπό μορφή εκτέλεσης·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ιράκ αντιμετωπίζει όχι μόνο σοβαρά προβλήματα στον τομέα της ασφάλειας, αλλά και πολιτικά, θρησκευτικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές της ιρακινής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της βίαιης καταστολής των διαδηλώσεων των Σουνιτών, επιδείνωσαν τη θρησκευτική ένταση και οδήγησαν στην αποξένωση τμημάτων του ιρακινού πληθυσμού·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκτεταμένη φτώχεια, η υψηλή ανεργία, η οικονομική στασιμότητα, η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η έλλειψη βασικών κοινωφελών υπηρεσιών, συνεχίζουν να πλήττουν ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού· ότι κατά το παρελθόν, πολλές ειρηνικές διαδηλώσεις με αίτημα περισσότερα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά δικαιώματα αντιμετωπίσθηκαν με συστηματική καταστολή από τις δυνάμεις ασφαλείας υπό καθεστώς ατιμωρησίας·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία του Τύπου και των μέσων μαζικής ενημέρωσης παραβιάζεται συστηματικά και με ολοένα αυξανόμενη συχνότητα τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τις ομάδες των εξτρεμιστών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημοσιογράφοι και τα ειδησεογραφικά πρακτορεία δέχονται επιθέσεις και υφίστανται λογοκρισία και ότι η οργάνωση "Ανταποκριτές χωρίς Σύνορα" κάνει λόγο για πλήρη διακοπή της ροής των ειδήσεων σχετικά με την κατάσταση στην επαρχία της Ανμπάρ· λαμβάνοντας υπόψη ότι., σύμφωνα με την έκθεση της οργάνωσης Freedom House για την ελευθερία του Τύπου ανά τον κόσμο, το Ιράκ κατατάσσεται ως "μη ελεύθερη χώρα"·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντιδρώντας στις νίκες του ISIL, η ιρακινή κυβέρνηση προσπάθησε να εξουδετερώσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και, σε ορισμένες περιοχές της χώρας, να κλείσει το διαδίκτυο, σε μια προσπάθεια διακοπής της επικοινωνίας μεταξύ ανταρτών·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Σύνταγμα του Ιράκ εγγυάται την ισότητα ενώπιον του νόμου για όλους τους πολίτες, παράλληλα με τα «διοικητικά, πολιτικά, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά δικαιώματα των διαφόρων εθνοτήτων»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ιρακινή Κυβέρνηση έχει την ευθύνη να διασφαλίσει τα δικαιώματα, την ευημερία και την ασφάλεια όλου του πληθυσμού·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Ιράκ έγιναν βουλευτικές εκλογές στις 30 Απριλίου 2014 κι ότι η κυβέρνηση είναι στη διαδικασία σχηματισμού της·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πρόεδρος της ημιαυτόνομης περιοχής του ιρακινού Κουρδιστάν κ. Massoud Barzani έχει ζητήσει από την τοπική κυβέρνηση να ετοιμάσει ένα δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία· ότι οι κουρδικές δυνάμεις έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους ορισμένες περιοχές στο βόρειο Ιράκ, και κυρίως την πόλη του Κιρκούκ, που προηγουμένως ήταν υπό τον έλεγχο των ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύνολο της ανθρωπιστικής βοήθειας της Επιτροπής προς το Ιράκ από το 2007, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας για τους Σύριους πρόσφυγες στο Ιράκ ανέρχεται σε σχεδόν 145 εκατομμύρια ευρώ· ότι επί πλέον της ανθρωπιστικής χρηματοδότησης ύψους 12 εκατομμυρίων ευρώ κατά το 2014, η Επιτροπή αποφάσισε να αυξήσει τη βοήθειά της κατά 5 εκατομμύρια ευρώ σαν απάντηση στις πρόσφατες βιαιοπραγίες·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας ΕΕ-Ιράκ και ιδιαίτερα η σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα ρήτρα της, τονίζει ότι ο πολιτικός διάλογος ΕΕ-Ιράκ θα έπρεπε να επικεντρωθεί στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΗΠΑ έστειλαν εκατοντάδες συμβούλους και έκτακτο στρατιωτικό εξοπλισμό στην ιρακινή κυβέρνηση για να τη βοηθήσουν να αντιμετωπίσει το ISIL και χρησιμοποιούν μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην περιοχή·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία έχει προμηθεύσει τον ιρακινό στρατό με στρατιωτικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων μαχητικών αεροσκαφών·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με αναφορές το Ιράν επίσης έχει προσφέρει στρατιωτική βοήθεια στην ιρακινή κυβέρνηση για να τη βοηθήσει να αντιμετωπίσει το ISIL·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σαουδική Αραβία έχει ανακοινώσει πως μετακινεί στρατιωτικές δυνάμεις προς τα σύνορά της με το Ιράκ δεδομένου ότι οι ιρακινές δυνάμεις έχουν αποσυρθεί από τον τομέα·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η άνοδος και επέκταση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για την ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα, αν μη τι άλλο υπό μορφή τζιχαντιστών και άλλων πολεμιστών που επιστρέφουν στις χώρες καταγωγής τους·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν αναφορές για εσκεμμένη στόχευση γυναικών και κοριτσιών στο Ιράκ και για απαγωγές, βιασμούς και αναγκαστικούς γάμους εκ μέρους ανταρτών του ISIL και άλλων ενόπλων ομάδων·
1. εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την ταχεία προέλαση του ISIL και για την αδυναμία των ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας να το απωθήσουν αποτελεσματικά·
2. εκφράζει τα συλλυπητήριά του σε όλα τα θύματα των συγκρούσεων και στις οικογένειές τους·
3. καταδικάζει τη βία και τις καταγγελλόμενες μαζικές εκτελέσεις από τις δυνάμεις του ISIL· αναγνωρίζει το δικαίωμα της ιρακινής κυβέρνησης να προασπίσει την εδαφική της κυριαρχία, καλεί όμως τις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας να ενεργούν βάσει του διεθνούς και του εθνικού δικαίου και τηρώντας τις υποχρεώσεις που έχει το Ιράκ στο πλαίσιο των διεθνών συμφωνιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες·
4. εκτιμά πως οποιαδήποτε αποτελεσματική απάντηση στην παρούσα κρίση θα πρέπει όχι μόνο να επικεντρώνεται στο θέμα της ασφάλειας, αλλά και να καλύπτει τα συστημικά πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα προκειμένου να αντιμετωπισθεί η περιθωριοποίηση ορισμένων μειονοτήτων εντός της ιρακινής κοινωνίας, και έτσι να γεφυρωθεί η θρησκευτική διαίρεση και να διασφαλιστεί η ενότητα του ιρακινού κράτους·
5. επισημαίνει επ' αυτού ότι η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και των εξεγέρσεων δεν πρέπει να περιλαμβάνει μόνο στρατιωτική δράση, αλλά και να συνιστά ένα ολοκληρωμένο εγχείρημα, που να θεραπεύει τα αίτια της βίας και να περιλαμβάνει πολιτικές για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και μιας κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς·
6. εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για το νέο κύμα αστάθειας στην περιοχή και καλεί όλους τους ιρακινούς πολιτικούς ηγέτες, κάθε προέλευσης, να συνεργαστούν για να δώσουν ένα τέλος στη θρησκευτική βία και στην πόλωση και να συμφιλιώσουν τον ιρακινό λαό· εκτιμά πως οι θρησκευτικοί ηγέτες δεν πρέπει να εξυμνούν τη βία και θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να διασφαλίσουν την ειρηνική συνύπαρξη ανθρώπων με διαφορετική πίστη και πεποιθήσεις εντός του ιρακινού συνταγματικού πλαισίου· ζητεί βάσει των ανωτέρω την επανένταξη των πολιτοφυλακών στις τακτικές ένοπλες δυνάμεις·
7. εκτιμά πως οι πρόσφατες εκλογές στο Ιράκ είναι μια ευκαιρία για να σχηματισθεί μια πραγματικά αντιπροσωπευτική κυβέρνηση με ατζέντα χωρίς αποκλεισμούς· καλεί όλες τις παρατάξεις στο Ιράκ να δεσμευτούν για μια τέτοια κυβέρνηση· καλεί τη διεθνή κοινότητα και ειδικά την ΕΕ να προσφέρουν βοήθεια για να διευκολύνουν αυτή τη διεργασία οπουδήποτε αυτό είναι δυνατόν·
8. ανησυχεί με τη χρονική συγκυρία της εξαγγελίας του δημοψηφίσματος για την κουρδική ανεξαρτησία, τονίζοντας ότι η ενότητα και η συμμετοχική δημοκρατία, με μια ιρακινή κυβέρνηση που θα προκύψει από ένα ευρύ συνασπισμό και στον οποία θα μετέχει η κουρδική αντιπροσωπεία, θα προσέφερε τη σταθερότερη βάση για την επίλυση της σημερινής κρίσης· τονίζει επ' αυτού ότι καμία από τις θρησκευτικές ή εθνοτικές ομάδες δεν θα ωφελούνταν από τη διάλυση του ιρακινού κράτους·
9. τονίζει ότι είναι ανάγκη να υπάρξει σεβασμός προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες σε αυτή την εποχή της κρίσης, και ιδίως σε ό,τι αφορά την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία του τύπου και τις ψηφιακές ελευθερίες·
10. ανησυχεί από τις διασυνδέσεις μεταξύ της βίας και των συγκρούσεων στο Ιράκ και των αντίστοιχων φαινομένων σε άλλα σημεία της Μέσης Ανατολής και ειδικά στη Συρία· εκτιμά συνεπώς ότι ένας περιφερειακός διάλογος είναι αναγκαίος για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της περιοχής· καλεί τη διεθνή κοινότητα και ειδικά την ΕΕ να διευκολύνει έναν τέτοιο διάλογο και να συμπεριλάβει σε αυτόν όλους τους σημαντικούς συνομιλητές και ειδικότερα το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία·
11. επικροτεί την απόφαση της Επιτροπής να αυξήσει την ανθρωπιστική βοήθεια προς το Ιράκ· παραμένει όμως πεπεισμένο ότι η ΕΕ μπορεί και οφείλει να πράξει περισσότερα για να προαγάγει και να στηρίξει μια αληθινά δημοκρατική και χωρίς αποκλεισμούς διεργασία στο Ιράκ·
12. καταδικάζει την εκ μέρους των κρατών του Κόλπου και του Ιράν χρηματοδότηση και στήριξη των τρομοκρατικών και εξτρεμιστικών ομάδων και δραστηριοτήτων·
13. επικροτεί τις εντεινόμενες προσπάθειες των αρχών ορισμένων κρατών μελών της ΕΕ να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εμπλέκονται στη στρατολόγηση μελών για τζιχαντιστικές, εξτρεμιστικές ή λοιπές τρομοκρατικές ομάδες ή που συμπολεμούν με αυτές·
14. Αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Ειδικό Εντεταλμένο της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, στην κυβέρνηση και στο Συμβούλιο Αντιπροσώπων του Ιράκ, στην περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν, στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0470.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0274.