ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κατάσταση στη Λιβύη
16.9.2014 - [2014/2844 (RSP)].
σύμφωνα με το άρθρο 123, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Javier Couso Permuy, Νεοκλής Συλικιώτης, Pablo Iglesias, Marina Albiol Guzmán, Paloma López, Miloslav Ransdorf, Sabine Lösing, Fabio De Masi, Κώστας Χρυσόγονος, Γεώργιος Κατρούγκαλος εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αριθ. 2174 της 27ης Αυγούστου 2014 σχετικά με τη Λιβύη (S/RES/2174 (2014)),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αριθ. 1970 της 26ης Φεβρουαρίου 2011 για την ειρήνη και την ασφάλεια στην Αφρική (S/RES/1970 (2011)),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αριθ. 1973 της 17ης Μαρτίου 2011 σχετικά με τη Λιβύη (S/RES/1973 (2011)),
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αριθ. 2009 της 16ης Σεπτεμβρίου 2011 σχετικά με τη Λιβύη (S/RES/2009 (2011)), αριθ. 2017 της 31ης Οκτωβρίου 2011 σχετικά με τη Λιβύη (S/RES/2017 (2011)), αριθ. 2022 της 2ας Δεκεμβρίου 2011 σχετικά με τη Λιβύη (S/RES/2022 (2011)) και αριθ. 2040 της 12ης Μαρτίου 2012 σχετικά με τη Λιβύη (S/RES/2040 (2012)),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης Ιουνίου 2014 και 15ης Αυγούστου 2014,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Σεπτεμβρίου 2011 για την κατάσταση στη Λιβύη[1],
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση των Ειδικών Εκπροσώπων για τη Λιβύη του Αραβικού Συνδέσμου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Μάλτας, της Ισπανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Εθνών της 26ης Ιουλίου 2014,
– έχοντας υπόψη το ενημερωτικό σημείωμα της Επιτροπής αριθ. 14/0228 σχετικά με τη δέσμη μέτρων της ΕΠΓ για τη Λιβύη της 27ης Μαρτίου 2014,
– έχοντας υπόψη την κοινή έκθεση της Αποστολής Υποστήριξης των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη (UNSMIL) και της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) στις 4 Σεπτεμβρίου 2014, σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λιβύη,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η επέμβαση του NATO, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης στη Λιβύη της Ειδικής Υπηρεσίας της Αεροπορίας (SAS) του Ηνωμένου Βασιλείου το 2011, οδήγησε στην απώλεια αθώων ζωών μεταξύ των αμάχων, σε ανθρωπιστική κρίση και σε εκτεταμένες καταστροφές, που είχαν ως αποτέλεσμα την πλήρη αποσταθεροποίηση του λιβυκού κράτους και έναν εμφύλιο πόλεμο ο οποίος βρίσκεται υπό εξέλιξη· ότι η Λιβύη θα μπορούσε σύντομα να κηρυχθεί διαλυμένο κράτος·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ πολιτικών μερίδων στη Λιβύη που συνεχίζονται σχεδόν χωρίς διακοπή από τον Ιούλιο του 2014 στην Τρίπολη, την Βεγγάζη και άλλες περιοχές της χώρες οδηγούν σε περαιτέρω επιδείνωση των συνθηκών ζωής, σε περαιτέρω εκτοπισμό πληθυσμών και σε αυξανόμενο αριθμό θυμάτων, μεταξύ άλλων και παιδιών·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενότητα του λιβυκού κράτους κινδυνεύει και ότι υφίσταται υπαρκτός κίνδυνος απόσχισης σε τρεις τουλάχιστον περιοχές (Fezzan, Κυρηναϊκή και Τριπολιτάνια) εάν δεν δρομολογηθεί συμβιβαστική λύση, σε συνδυασμό με μια διαδικασία συμφιλίωσης·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μάιο του 2014 ο πρώην Στρατηγός Khalifa Haftar ξεκίνησε τη λεγόμενη "Επιχείρηση Αξιοπρέπεια" προκειμένου να αγωνιστεί εναντίον του Συμβουλίου της Σούρα των Επαναστατών της Βεγγάζης (SCBR), ενός συνασπισμού που περιλαμβάνει την Ansar al-Sharia, τις μονάδες της Ασπίδας της Λιβύης και άλλες ένοπλες ομάδες·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Αύγουστο του 2014 το διεθνές αεροδρόμιο της Τρίπολης κατελήφθη από πολιτοφυλακές από τη Misrata (Fajr Libya) και τη Βεγγάζη (Ansar al-Sharia) οι οποίες κάποτε είχαν χρηματοδοτηθεί και εξοπλισθεί από τις δυτικές χώρες και κράτη του Κόλπου προκειμένου να πολεμήσουν εναντίον του Muammar Gaddafi·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα όπλα που παραδόθηκαν στους αντάρτες έχουν στο μεταξύ διασπαρεί σε ολόκληρη τη Βόρεια Αφρική και έχουν χρησιμοποιηθεί για συγκρούσεις και για την αποσταθεροποίηση χωρών όπως η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Μάλι και η Συρία, ενώ έχουν επίσης κάνει την εμφάνισή τους στην Αλγερία·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να εξετάζουν νέα επέμβαση στη Λιβύη· ότι ορισμένες νυχτερινές επιθέσεις αεροσκαφών άγνωστης ταυτότητας έχουν πραγματοποιηθεί εναντίον δυνάμεων της "Αυγής της Λιβύης" στην Τρίπολη· ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος έχουν κατηγορηθεί ότι ήταν επικεφαλής αυτών των επιθέσεων· ότι η Λιβύη απέλασε τον στρατιωτικό ακόλουθο του Σουδάν στη χώρα αφού προηγουμένων κατηγόρησε το Σουδάν ότι εφοδιάζει τους αντάρτες αεροπορικώς με όπλα· ότι οι δυτικοί γείτονες της Λιβύης, Αλγερία και Τυνησία, ενισχύουν τα σύνορά τους· ότι η ροή εξοπλισμού προς τη Λιβύη συνεχίζεται·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λιβύη εξακολουθεί να υπόκειται σε διεθνές εμπάργκο όπλων που είχε επιβληθεί το 2011· ότι οι αξιωματούχοι των ΗΕ επρόκειτο στις 15 Σεπτεμβρίου 2014 να υποβάλουν έκθεση για τυχόν παραβιάσεις·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτοφυλακές στη Darnah και στη Sirte έχουν ήδη εκφράσει την αλληλεγγύη τους προς το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι στη Λιβύη πραγματοποιήθηκαν εκλογές στις 7 Ιουλίου 2012 και στις 24 Ιουνίου 2014· ότι η χώρα αυτή τη στιγμή έχει δύο αντίπαλα κοινοβούλια, και συγκεκριμένα αφενός τη Βουλή των Αντιπροσώπων, η οποία προέκυψε από τις εκλογές του 2014 αλλά μεταφέρθηκε στο Tobruk αφού δυνάμεις των πολιτοφυλακών απέκτησαν τον έλεγχο των δύο μεγαλύτερων πόλεων της χώρας, και αφετέρου το πρώην Γενικό Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο υποστηρίζεται από πολιτοφυλακές που πρόσκεινται στους Ισλαμιστές και εδρεύει στην Τρίπολη·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2011 τα μέλη του NATO πρόσφεραν ουσιαστική στήριξη στη μία αντιμαχόμενη μερίδα στην εμφύλια σύγκρουση της Λιβύης – κάτι που συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου – με τον ισχυρισμό ότι η ζώνη απαγόρευσης πτήσεων και η παράδοση όπλων στους (λεγόμενους) αντάρτες είναι σύμφωνες με την αντίληψη περί "ευθύνης προστασίας" (R2P)·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Ιούλιο του 2014 η Αποστολή Στήριξης των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη (UNSMIL), η οποία συγκροτήθηκε το 2011 με βάση την απόφαση αριθ. 2009 του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ, απέσυρε το προσωπικό της από τη Λιβύη λόγω της διακοπής λειτουργίας του διεθνούς αεροδρομίου της Τρίπολης και λόγω της αδυναμίας να εξασφαλισθεί η ασφάλεια και η προστασία της UNSMIL· ότι χιλιάδες Λίβυοι, διεθνείς διπλωμάτες, όλο το προσωπικό της ΕΕ και ακτιβιστές έχουν στο μεταξύ καταφύγει στην Τυνησία·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η UNSMIL εκτιμά επίσης τουλάχιστον 100 000 Λίβυοι έχουν εκτοπισθεί εσωτερικά εξαιτίας των συγκρούσεων, μεταξύ των οποίων πρόσφυγες από την Tawergha οι οποίοι ήδη βρίσκονταν σε στρατόπεδα εκτοπισμένων από το 2011, και ότι άλλοι 150.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων πολλοί μετανάστες εργάτες, εγκατέλειψαν τη χώρα βρίσκοντας καταφύγιο στο εξωτερικό·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέλη του NATO και οι σύμμαχοί του (και ιδίως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Κατάρ και τα ΗΑΕ) και, μεταξύ άλλων, η καναδική εταιρεία Aeryon Labs Inc[2]. έχουν παραβιάσει το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη που επεβλήθη με την απόφαση αριθ. 1970 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ως αντίδραση στη συνεχιζόμενη βία στη Λιβύη·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μάιο του 2013 η ΕΕ συγκρότησε τη συνοριακή αποστολή EUBAM για τη Λιβύη με στόχο την παροχή στρατιωτικής στήριξης στις λιβυκές αρχές σε θέματα προστασίας και ελέγχου των συνόρων· ότι προτεραιότητα της αποστολής αυτής είναι να εμποδίζει τη ροή προσφύγων και μεταναστών προς την Ευρώπη και να θέσει τις πετρελαιοπηγές και τα εργοστάσια πετρελαίου υπό κρατικό έλεγχο· ότι με κόστος 30 εκατ. ευρώ, η EUBAM της Λιβύης είναι η πιο δαπανηρή αποστολή που έχει ποτέ δρομολογηθεί από την ΕΕ· ότι ο μισός προϋπολογισμός της δαπανάται σε υπηρεσίες ιδιωτικής ασφάλειας·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λιβύη διαθέτει τα δέκατα μεγαλύτερα αποδεδειγμένα κοιτάσματα πετρελαίου στον κόσμο και τα μεγαλύτερα αποθέματα στην Αφρική· ότι το 80 % του ΑΕΠ της εξαρτάται από τον πετρελαϊκό τομέα της· ότι η παραγωγή πετρελαίου ανερχόταν σε 1,6 εκατ. βαρέλια ημερησίως πριν από την επέμβαση του ΝΑΤΟ, ενώ ο αριθμός αυτός στη συνέχεια μειώθηκε σε λιγότερο από 200.000 βαρέλια ημερησίως και ότι πρόσφατα αυξήθηκε σε 725.000, με τις εξαγωγές να επαναρχίζουν παρά το χάος που επικρατεί στη χώρα·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αφρικανική Διοίκηση των ΗΠΑ (AFRICOM) ανέβαλε την εκπαίδευση 5.000 έως 8.000 Λίβυων στρατιωτών λόγω των εντεινόμενων συγκρούσεων μεταξύ πολιτοφυλακών·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 14 Σεπτεμβρίου 2014 το κοινοβούλιο που εδρεύει στο Tobruk απέπεμψε τον πρόεδρο της Κεντρικής Τράπεζας όταν αυτός επιχείρησε να εμποδίσει την εκταμίευση κεφαλαίων που προορίζονταν για το νέο νομοθετικό σώμα·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σκάφος στο οποίο επέβαιναν έως και 250 μετανάστες και προοριζόταν για την Ευρώπη βυθίστηκε έξω από τις λιβυκές ακτές και ότι πολλοί επιβάτες βρήκαν το θάνατο δεδομένου ότι μόνο 36 περισυνελέγησαν ζωντανοί· ότι περισσότερο από 100 Αφρικανοί βρήκαν το θάνατο σε παρόμοιο δυστύχημα τον Αύγουστο·
1. επαναλαμβάνει την καταδίκη του για τη στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη με επικεφαλής τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, υπό την αιγίδα του NATO, η οποία οδήγησε στη σημερινή κατάσταση·
2. αντιτίθεται σθεναρά σε οποιαδήποτε περαιτέρω εξωτερική στρατιωτική επέμβαση στη χώρα· υπογραμμίζει ωστόσο την ανάγκη όλα τα μέρη να αποδυθούν σε ειρηνικό και πολιτικό διάλογο· καλεί όλα τα μέρη να συμφωνήσουν σε άμεση κατάπαυση του πυρός και να τερματίσουν τις συγκρούσεις ως προϋπόθεση για να επιδοθούν σε πολιτικό διάλογο υπό λιβυκή ηγεσία και χωρίς αποκλεισμούς έτσι ώστε να δρομολογηθεί η συμφιλίωση και να βοηθηθεί η αποκατάσταση της σταθερότητας στη χώρα·
3. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την τρέχουσα οικονομική και πολιτική διαίρεση της χώρας, η οποία επιδεινώνει την εύθραυστη κατάσταση του πληθυσμού· επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του στη κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Λιβύης· επαναλαμβάνει τη στήριξή του στο απαράγραπτο δικαίωμα όλων των λαών να έχουν πρόσβαση και έλεγχο στους πόρους της χώρας τους·
4. εκφράζει τη λύπη του για την αυξανόμενη βία στη Λιβύη· καταδικάζει τη χρήση βίας, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να τραυματίζεται, σκοτώνεται και εκτοπίζεται μεγάλος αριθμός αμάχων· ζητεί οι υπεύθυνοι αυτών των παραβιάσεων ή καταχρήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή των παραβιάσεων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου να λογοδοτήσουν για τις πράξεις τους·
5. ενθαρρύνει τις χώρες της περιοχής, τον Αραβικό Σύνδεσμο και την Αφρικανική Ένωση να υποστηρίξουν την άμεση κατάπαυση των εχθροπραξιών και την εποικοδομητική δέσμευση για την επίτευξη λύσης· υποστηρίζει από την άποψη αυτή πρωτοβουλίες όπως αυτή της Αλγερίας σε σύμπραξη με τους γείτονες της Λιβύης, για δρομολόγηση εθνικού διαλόγου μεταξύ των αντιμαχόμενων μερίδων·
6. ζητεί την κατάπαυση όλων των εξαγωγών και παραδόσεων όπλων στη Λιβύη και την περιοχή, τη διακοπή της εξαγωγής όπλων στα κράτη του Κόλπου και τη διακοπή της χρηματοδότησης όλων των πολιτοφυλακών από κράτη του Κόλπου και έμμεσα από δυτικές χώρες, κάτι που ειδικότερα σημαίνει τον τερματισμό της αγοράς πετρελαίου από πετρελαιοπηγές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των πολιτοφυλακών· ζητεί διερεύνηση των παραβιάσεων του εμπάργκο όπλων που έχει επιβληθεί με βάση την απόφαση αριθ. 1970 του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ·
7. υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, πολλά από τα κράτη μέλη της και οι Ηνωμένες Πολιτείες, που επί δεκαετίες υποστήριξαν τον Gaddafi και στη συνέχεια την στρατιωτική επέμβαση του NATO στη Λιβύη, φέρουν ιδιαίτερη ευθύνη για την τρέχουσα κατάσταση στη Λιβύη·
8. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για την ανθρωπιστική κρίση στη Λιβύη η οποία εξανάγκασε χιλιάδες πρόσφυγες να εγκαταλείψουν τη χώρα· ενθαρρύνει το Συμβούλιο, την Επιτροπή και την Αντιπρόεδρο/Ύπατη Εκπρόσωπο να διαθέσουν όλους τους απαραίτητους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους για τη βοήθεια προς τους πρόσφυγες· υπογραμμίζει την ανάγκη να προσφερθεί η κατάλληλη ανθρωπιστική βοήθεια στους εκτοπισμένους·
9. καλεί την ΕΕ να αλλάξει αμέσως την πολιτική της για τους πρόσφυγες από τη Βόρεια Αφρική· επαναβεβαιώνει τη θέση του εναντίον της Frontex και πιστεύει ότι σύμφωνα με την αρχή της μη επαναπροώθησης που κατοχυρώνεται στο άρθρο 19 παράγραφος 2 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η λειτουργία της δεν πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα την επιστροφή προσώπων στη Λιβύη ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα όπου η ζωή τους διατρέχει κίνδυνο·
10. καλεί την ΕΕ να τερματίσει την αποστολή EUBAM της Λιβύης, δεδομένου ότι στρατιωτικοποιεί περαιτέρω τα λιβυκά σύνορα και οδηγεί στο θάνατο προσφύγων· πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει να αποστέλλει μόνο ανθρωπιστική και μη στρατιωτική βοήθεια στη Λιβύη·
11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στον Πρόεδρο της Επιτροπής, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας, στους προέδρους των κοινοβουλίων των κρατών μελών, στην EUBAM Λιβύης, την UNSMIL και στην κυβέρνηση και τη Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης.
- [1] ΕΕ C 51 E, 22.2.2013, σ. 114.
- [2] Η καναδική εταιρεία Aeryon Labs Inc. έχει παραδώσει τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Aeron Scout στη Λιβύη τα οποία χρησιμοποιήθηκαν από τους Λίβυους αντάρτες στην προσπάθειά τους να καταλάβουν την Τρίπολη. Η εκπαίδευσηγια τη χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών προσφέρθηκε από την υπηρεσία ιδιωτικής ασφάλειας Zariba Security Corporation. Βλ. http://www.aeryon.com/news/pressreleases/271-Λιβύηnrebels.html