PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji w Libii
16.9.2014 - (2014/2844(RSP))
złożony zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Javier Couso Permuy, Neoklis Sylikiotis, Pablo Iglesias, Marina Albiol Guzmán, Paloma López, Miloslav Ransdorf, Sabine Lösing, Fabio De Masi, Kostas Chrysogonos, Sofia Sakorafa, Georgios Katrougkalos w imieniu grupy GUE/NGL
Parlament Europejski,
– uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2174 z dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie Libii (S/RES/2174 (2014)),
– uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1970 z dnia 26 lutego 2011 r. w sprawie pokoju i bezpieczeństwa w Afryce (S/RES/1970 (2011)),
– uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1973 z dnia 17 marca 2011 r. w sprawie Libii (S/RES/1973 (2011)),
– uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2009 z dnia 16 września 2011 r. w sprawie Libii (S/RES/2009 (2011)), nr 2017 z dnia 31 października 2011 r. w sprawie Libii (S/RES/2017 (2011)), nr 2022 z dnia 2 grudnia 2011 r. w sprawie Libii (S/RES/2022 (2011)) i nr 2040 z dnia 12 marca 2012 r. w sprawie Libii (S/RES/2040 (2012)),
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 23 czerwca 2014 r. i 15 sierpnia 2014 r.,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 września 2011 r. w sprawie sytuacji w Libii[1],
– uwzględniając wspólne oświadczenie specjalnych wysłanników ds. Libii z ramienia Ligi Państw Arabskich, Unii Europejskiej, Francji, Niemiec, Włoch, Malty, Hiszpanii, Zjednoczonego Królestwa i Stanów Zjednoczonych z dnia 26 lipca 2014 r.,
– uwzględniając notę Komisji nr 14/0228 z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie pakietu EPS dla Libii,
– uwzględniając wspólny raport misji ONZ ds. wspierania Libii (UNSMIL) i Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR) z dnia 4 września 2014 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Libii,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że skutkiem interwencji NATO w Libii, w tym wysłania do tego kraju specjalnej brytyjskiej jednostki antyterrorystycznej SAS w 2011 r., były ofiary wśród niewinnej ludności cywilnej, kryzys humanitarny i znaczne zniszczenia, co doprowadziło do całkowitej destabilizacji państwa libijskiego i wojny domowej, która wciąż trwa; mając na uwadze, że Libia może niedługo ogłosić upadek państwa;
B. mając na uwadze, że zbrojne bitwy między libijskimi frakcjami politycznymi, które trwają niemal nieprzerwanie od lipca 2014 r. w Trypolisie, Bengazi i innych częściach kraju, skutkują dalszym pogorszeniem warunków życia, wysiedleniami i coraz większą liczbą ofiar śmiertelnych, w tym dzieci;
C. mając na uwadze, że jeśli nie dojdzie do kompromisu i nie rozpocznie się proces pojednania, zagrożona jest jedność państwa libijskiego oraz istnieje realne ryzyko, że od państwa odłączą się co najmniej trzy regiony (Fezzan, Cyrenajka i Trypolitania);
D. mając na uwadze, że były libijski generał Chalifa Haftar rozpoczął w maju 2014 r. tzw. „Operację Godność” w celu walki z sojuszem Rady Szury Rewolucjonistów z Bengazi, obejmującym Ansar al-Szaria, libijskie oddziały ochronne i inne uzbrojone grupy;
E. mając na uwadze, że w sierpniu 2014 r. międzynarodowe lotnisko w Trypolisie zostało opanowane przez bojówki z Misraty (Fadżr Libia) i Bengazi (Ansar al-Szaria), które były kiedyś finansowane i zostały wyposażone przez kraje zachodnie i kraje Zatoki Perskiej do walki przeciwko Muammarowi Kaddafiemu;
F. mając na uwadze, że tymczasem broń dostarczana rebeliantom rozprzestrzeniła się po całej Afryce Północnej i była stosowana w konfliktach oraz w celu destabilizacji w krajach takich jak Republika Środkowoafrykańska, Mali i Syria, a także pojawiła się w Algierii;
G. mając na uwadze, że USA mogą rozważać nową interwencję w Libii; mając na uwadze, że przeprowadzono kilka nocnych ataków z użyciem niezidentyfikowanych samolotów przeciwko oddziałom operacji „Świt Odysei” w Trypolisie; mając na uwadze, że ZEA i Egipt zostały oskarżone o dowodzenie tymi atakami; mając na uwadze, że Libia wydaliła sudańskiego attaché wojskowego po oskarżeniu Sudanu o dostarczanie broni rebeliantom; mając na uwadze, że zachodni sąsiedzi Libii – Algieria i Tunezja – wzmacniają swoje granice; mając na uwadze, że trwa napływ broni do Libii;
H. mając na uwadze, że nadal obowiązuje nałożone w 2011 r. międzynarodowe embargo na dostawy broni do Libii; mając na uwadze, że urzędnicy ONZ mieli w dniu 15 września 2014 r. przedstawić raport w sprawie naruszeń;
I. mając na uwadze, że bojówki w Dernie i Syrcie już wyraziły solidarność z Państwem Islamskim w Syrii;
J. mając na uwadze, że wybory w Libii odbyły się w dniach 7 lipca 2012 r. i 24 czerwca 2014 r.; mając na uwadze, że w kraju istnieją obecnie dwa konkurujące ze sobą parlamenty, tj. Izba Reprezentantów, która ukonstytuowała się w wyniku wyborów w 2014 r. i została przeniesiona do Tobruku, po tym jak bojówkarze przejęli kontrolę nad dwoma największymi miastami w kraju, oraz poprzedni parlament – Powszechny Kongres Ludowy – popierany przez sojusz bojówek islamistycznych i mający siedzibę w Trypolisie;
K. mając na uwadze, że członkowie NATO gremialnie poparli w 2011 r. jedną stronę wojny domowej w konflikcie libijskim – co jest naruszeniem prawa międzynarodowego – twierdząc, że strefa zakazu lotów i dostarczanie broni (tak zwanym) rebeliantom będą zgodne z koncepcją obowiązku ochrony (R2P);
L. mając na uwadze, że misja ONZ ds. wspierania Libii (UNSMIL), ustanowiona w 2011 r. rezolucją nr 2009 Rady Bezpieczeństwa ONZ, wycofała w lipcu 2014 r. swój personel z Libii z powodu zamknięcia międzynarodowego lotniska w Trypolisie oraz braku możliwości zapewnienia UNSMIL bezpieczeństwa; mając na uwadze, że tysiące Libijczyków, międzynarodowi dyplomaci, cały personel UE i działacze uciekli wówczas do Tunezji;
M. mając na uwadze, że UNSMIL również szacuje, iż co najmniej 100 000 Libijczyków zostało wewnętrznie przesiedlonych z powodu walk, w tym mieszkańcy Tawurghi, którzy już od 2011 r. przebywają w obozach dla uchodźców, a także mając na uwadze, że dalsze 150 000 osób, w tym wielu pracowników migrujących, uszło za granicę;
N. mając na uwadze, że członkowie i sojusznicy NATO (tj. USA, Francja, Zjednoczone Królestwo, Katar i ZEA) i m.in. kanadyjskie przedsiębiorstwo Aeryon Labs Inc.[2] złamali embargo wobec Libii nałożone rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1970 w reakcji na utrzymujące się walki w Libii;
O. mając na uwadze, że UE ustanowiła w maju 2013 r. misję EUBAM Libia, aby wspierać wojskowo władze libijskie w zakresie ochrony i kontroli granic; mając na uwadze, że głównymi celami tej misji są zapobieganie napływowi uchodźców i emigrantów do Europy oraz przekazanie pól i instalacji naftowych pod kontrolę państwa; mając na uwadze, że ze względu na koszt wynoszący 30 mln EUR EUBAM Libia jest najdroższą misją, jaką kiedykolwiek uruchomiła UE; mając na uwadze, że połowa budżetu jest wydawana na prywatne przedsiębiorstwa zajmujące się ochroną;
P. mając na uwadze, że Libia dysponuje 10. co do wielkości udokumentowanymi zasobami ropy naftowej na świecie i największymi zasobami ropy naftowej w Afryce; mając na uwadze, że 80% PKB Libii jest uzależnione od sektora naftowego; mając na uwadze, że przed interwencją NATO produkcja ropy naftowej wynosiła 1,6 mln baryłek dziennie, potem spadła do poniżej 200 000 baryłek dziennie, a ostatnio wzrosła do 725 000 baryłek dziennie i wznowiono eksport, pomimo chaosu w kraju;
Q. mając na uwadze, że amerykańska wojskowa struktura dowodzenia w Afryce (AFRICOM) odroczyła szkolenie od 5 000 do 8 000 libijskich żołnierzy z powodu narastających starć między bojówkami;
R. mając na uwadze, że parlament w Tobruku w dniu 14 września zdymisjonował prezesa Banku Centralnego, po tym jak usiłował on nie dopuścić do przekazania z banku funduszy przeznaczonych dla nowych ustawodawców;
S. mając na uwadze, że łódź, którą podróżowało do Europy ok. 250 emigrantów, zatonęła u wybrzeży libijskich i wielu jej pasażerów zmarło, a tylko 36 uratowano; mając na uwadze, że ponad 100 Afrykańczyków zginęło w podobnym wypadku w sierpniu;
1. ponownie potępia interwencję zbrojną w Libii przeprowadzoną przez Francję, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone i Kanadę pod auspicjami NATO, która doprowadziła do obecnej sytuacji;
2. zdecydowanie sprzeciwia się wszelkim dalszym zewnętrznym interwencjom wojskowym w tym kraju; podkreśla jednak, że konieczne jest, by wszystkie strony przystąpiły do pokojowego dialogu politycznego; wzywa wszystkie strony do uzgodnienia, że natychmiastowe zawieszenie broni oraz zaprzestanie walk będzie warunkiem przystąpienia do dialogu politycznego z udziałem wszystkich stron pod przewodnictwem Libii, aby rozpocząć proces pojednania i przywrócić stabilność w kraju;
3. jest głęboko zaniepokojony aktualnym podziałem ekonomicznym i politycznym w kraju, co jeszcze pogarsza i tak już niepewną sytuację ludności; ponownie zapewnia o swoim zaangażowaniu w suwerenność, niepodległość i integralność terytorialną Libii; potwierdza swoje poparcie dla niezbywalnego prawa wszystkich narodów do dostępu do zasobów występujących w ich kraju i do ich kontrolowania;
4. ubolewa nad narastającą przemocą w Libii; potępia stosowanie przemocy, wskutek którego wielu cywili zostało rannych i poniosło śmierć, a także wielu zostało przesiedlonych; apeluje o rozliczenie osób odpowiedzialnych za łamanie praw człowieka lub naruszanie międzynarodowego prawa humanitarnego za ich czyny;
5. zachęca kraje regionu, Ligę Państw Arabskich i Unię Afrykańską do poparcia natychmiastowego zaprzestania wrogich działań i do konstruktywnego zaangażowania się w celu wypracowania rozwiązania; popiera w związku z tym inicjatywy takie jak ta w Algierii w partnerstwie z sąsiadami Libii w celu rozpoczęcia dialogu narodowego między walczącymi stronami;
6. apeluje o zaprzestanie wszelkiego eksportu broni oraz jej dostaw do Libii i do całego regionu, o zaprzestanie eksportu broni do krajów Zatoki Perskiej oraz o zaprzestanie finansowania przez kraje Zatoki Perskiej, w tym pośrednio przez kraje zachodnie, wszelkich bojówek, co oznacza w szczególności zaprzestanie nabywania ropy naftowej pochodzącej z pól naftowych kontrolowanych przez bojówki; apeluje o dochodzenie w sprawie łamania embarga na dostawy broni nałożonego na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1970;
7. przypomina, że Unia Europejska, wiele jej państw członkowskich i Stany Zjednoczone, które przez dziesięciolecia popierały Kaddafiego, a później wojskową interwencję NATO w Libii, ponoszą szczególną odpowiedzialność za obecną sytuację w Libii;
8. wyraża głębokie zaniepokojenie kryzysem humanitarnym w Libii, który zmusił tysiące uchodźców do ucieczki z kraju; zachęca Radę, Komisję i wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do udostępnienia wszelkich niezbędnych zasobów finansowych i ludzkich w celu pomocy uchodźcom; podkreśla konieczność zapewnienia odpowiedniej pomocy humanitarnej osobom przesiedlonym;
9. wzywa UE do natychmiastowej zmiany jej polityki wobec uchodźców z Afryki Północnej; potwierdza swoje stanowisko przeciwko agencji Frontex i uważa, że zgodnie z zasadą non-refoulement zapisaną w art. 19 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej działania tej agencji nie mogą skutkować odsyłaniem osób do Libii lub do innego kraju, gdzie grozi im śmiertelne niebezpieczeństwo;
10. wzywa UE do powstrzymania działań misji EUBAM Libia, ponieważ prowadzą one do dalszej militaryzacji granicy libijskiej i prowadzą do śmierci uchodźców; uważa, że UE musi wysyłać do Libii jedynie pomoc humanitarną i cywilną;
11. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, przewodniczącemu Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, przewodniczącym parlamentów państw członkowskich, misji EUBAM Libia, UNSMIL oraz rządowi i Izbie Reprezentantów Libii;
- [1] Dz.U. C 51 E z 22.2.2013, s. 114.
- [2] Kanadyjskie przedsiębiorstwo Aeryon Labs Inc. dostarczało Libii drony Aeron Scout, których używano, aby pomóc rebeliantom libijskim podążającym do Trypolisu. Szkolenie z zakresu obsługi dronów zostało przeprowadzone przez prywatne przedsiębiorstwo Zariba Security Corporation. Zob. http://www.aeryon.com/news/pressreleases/271-libyanrebels.html.