PROJEKT REZOLUCJI w sprawie Iraku i Syrii oraz ofensywy Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie (ISIL), w tym prześladowania mniejszości
16.9.2014 - (2014/2843(RSP))
złożony zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Javier Nart, Robert Rochefort, Andrus Ansip, Marielle de Sarnez, Juan Carlos Girauta Vidal, Ramon Tremosa i Balcells, Frédérique Ries, Petr Ježek, Gérard Deprez, Petras Auštrevičius, Johannes Cornelis van Baalen, Ivan Jakovčić, Fredrick Federley, Marietje Schaake, Louis Michel w imieniu grupy ALDE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0109/2014
B8‑0134/2014
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Iraku i Syrii oraz ofensywy Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie (ISIL), w tym prześladowania mniejszości
Parlament Europejski,
– – uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Iraku i Syrii, w szczególności rezolucję z dnia 6 lutego 2014 r.[1] w sprawie sytuacji w Syrii oraz z dnia 17 lipca 2014 r.[2] w sprawie sytuacji w Iraku,
– uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych dotyczące Iraku, w szczególności konkluzje z dnia 15 sierpnia 2014 r.; uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej w sprawie Iraku i Syrii z dnia 30 sierpnia 2014 r.,
– uwzględniając Umowę o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Iraku, z drugiej strony, a także uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie umowy o partnerstwie i współpracy między UE a Irakiem[3],
– uwzględniając oświadczenia sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie Iraku i Syrii,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., którego stronami są Irak i Syria,
– mając na uwadze wytyczne UE w sprawie propagowania i ochrony wolności wyznania lub przekonań, przyjęte w dniu 24 czerwca 2013 r.,
– uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie Iraku i Syrii,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że przed Irakiem i Syrią nadal stoją poważne wyzwania polityczne, społeczno-gospodarcze i wyzwania w zakresie bezpieczeństwa, oraz mając na uwadze, że scena polityczna w obu krajach jest wyjątkowo podzielona oraz naznaczona przemocą, co bardzo niekorzystnie wpływa na uzasadnione dążenia narodu irackiego i syryjskiego do pokoju, dobrobytu oraz prawdziwych przemian demokratycznych; mając na uwadze, że obecny prezydent Syrii Baszar al-Asad i jego rząd nadal są na mocnej pozycji;
B. – mając na uwadze, że odłam dżihadystów Al-Kaidy o nazwie Państwo Islamskie – dawniej Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie (ISIL) – zajął tereny we wschodniej Syrii, w tym największą syryjską tamę oraz ważną strategicznie bazę lotniczą al-Tabqa, oraz duże obszary Iraku, po czym przystąpiono do pozasądowych egzekucji obywateli, narzucono rygorystyczną interpretację prawa szariatu oraz zniszczono szyickie, sufickie, sunnickie i chrześcijańskie miejsca kultu i świątynie; mając na uwadze, że w ostatnich miesiącach Państwo Islamskie obrało sobie za cel więcej miast i obszarów oraz że masakrowało, uprowadzało i zabijało ludność cywilną, żołnierzy, ludność plemienną, dziennikarzy, osoby udzielające pierwszej pomocy, członków sekt i innych mniejszości religijnych we wschodniej Syrii i północnym Iraku, a także że nieprzerwanie stosuje brutalną przemoc; mając na uwadze, że kobiety i dziewczęta stanowią jedną z najbardziej narażonych grup uchodźców i że docierały już doniesienia o tym, iż bojownicy Państwa Islamskiego i innych grup zbrojnych obierają sobie za cel napaści kobiety i dziewczęta w Iraku, które są ofiarami uprowadzeń, gwałtów i przymusowych małżeństw; mając na uwadze, że szacuje się, iż w Iraku i Syrii cztery miliony cywilów żyją pod rządami Państwa Islamskiego, często w wyjątkowo złych warunkach bytowych;
C. mając na uwadze, że rozpad wewnętrzny Syrii, dezintegracja granicy między Irakiem i Syrią oraz konflikty na tle religijnym dostarczyły Państwu Islamskiemu i innym radykalnym ugrupowaniom, takim jak powiązane z Al-Kaidą Dżabhat al-Nusra, możliwości ugruntowania swojej obecności zarówno w Syrii, jak i w Iraku;
D. mając na uwadze, że obecny krwawy kryzys w Syrii wywołał klęskę humanitarną o skali niespotykanej dotąd w historii, niosąc ze sobą śmierć ponad 191 000 osób, z czego większość to ludność cywilna, przy czym ponad 6,4 mln osób zostało wewnętrznie przesiedlonych, a ponad 3 mln Syryjczyków znalazło się na uchodźctwie, głównie w Libanie (1,17 mln uchodźców), Turcji (832 000), Jordanii (613 000), Iraku (215 000) oraz w Egipcie i Afryce Północnej (162 000); mając na uwadze, że z powodu kryzysu mniejszości etniczne i religijne oraz kobiety i dzieci znajdują się w wyjątkowo trudnej sytuacji; mając na uwadze, że uchodźcy syryjscy stanowią obecnie niemal jedną piątą osób przesiedlonych na świecie; mając na uwadze, że 145 000 syryjskich kobiet-uchodźców, które stały się głowami rodzin, musi prowadzić wyczerpującą walkę o przetrwanie; mając na uwadze, że według danych UNRWA ponad 50% spośród blisko 540 000 uchodźców palestyńskich zarejestrowanych przez tę agencję w Syrii zostało przesiedlonych wewnątrz tego kraju lub do krajów sąsiednich; mając na uwadze, że ONZ nazwała kryzys w Syrii najpoważniejszym kryzysem humanitarnym we współczesnej historii;
E. mając na uwadze, że według UNHCR niemal 50% wszystkich Syryjczyków straciło dach nad głową, a 40% uchodźców jest zmuszonych do życia w nieodpowiadających normom warunkach bytowych; mając na uwadze, że według ONZ trzy czwarte Syryjczyków żyje w ubóstwie, a bezrobocie przekracza 50%; mając na uwadze, że trwająca przemoc dramatycznie zagraża stabilizacji krajów sąsiednich, zwłaszcza ze względu na masowe ucieczki uchodźców; mając na uwadze, że kraje te same stoją przed ogromnymi wyzwaniami wewnętrznymi, przy czym szczególnie zagrożone są Liban i Jordania; mając na uwadze, że UE nadal przewodzi międzynarodowym działaniom podejmowanym w odpowiedzi na syryjski kryzys, przeznaczając środki o wartości blisko 2,8 mld EUR na pomoc humanitarną oraz pomoc na rzecz rozwoju, gospodarki i stabilizacji; mając na uwadze, że pomimo wszelkich wysiłków społeczność międzynarodowa nie jest w stanie sprostać potrzebom Syryjczyków i krajów przyjmujących uchodźców;
F. mając na uwadze, że według szacunków Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) w środkowym i północnym Iraku jest 1,2 mln uchodźców wewnętrznych, a 1,5 mln osób potrzebuje pomocy humanitarnej; mając na uwadze, że w wyniku umocnienia pozycji Państwa Islamskiego doszło do kryzysu humanitarnego, w szczególności do masowych przesiedleń ludności cywilnej; mając na uwadze, że Komisja Europejska postanowiła zwiększyć pomoc humanitarną dla Iraku o 5 mln EUR, aby zapewnić przesiedleńcom podstawową pomoc, a tym samym kwota funduszy humanitarnych przekazywanych na rzecz Iraku wzrosła w 2014 r. jak dotąd do 17 mln EUR; mając na uwadze, że środki przeznaczone przez Komisję Europejską od 2013 r. na pomoc humanitarną dla Iraku wyniosły niemal 59 mln EUR, w tym 700 000 EUR w ramach inicjatywy UE „Dzieci pokoju”;
G. mając na uwadze, że UE uznała obciążenie dla regionu Kurdystanu i regionalnego rządu Kurdystanu, jakim jest przyjmowanie dużej liczby uchodźców wewnętrznych;
H. mając na uwadze, że wielu Irakijczyków i Syryjczyków pozostaje uwięzionych w strefie konfliktu w związku z ofensywą oddziałów Państwa Islamskiego lub ma trudności z dotarciem do otwartych przejść granicznych; mając na uwadze, że Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) obawia się o życie Syryjczyków uwięzionych w oddalonym obozie uchodźców al-Obaidi w Iraku po tym, jak agencje ONZ i inne grupy zostały zmuszone do opuszczenia swoich siedzib, zaś 3 000 innych uchodźców syryjskich przebywa obecnie w pobliskim mieście al-Qaim; mając na uwadze, że uchodźcy są często zmuszani do płacenia ogromnych łapówek i podczas ucieczki przemierzają niebezpieczne drogi na pustyni jordańskiej;
I. mając na uwadze, że miasto Mardich (w prowincji Hama), zamieszkałe głównie przez chrześcijan, jest oblężone przez powiązany z Al-Kaidą front Dżabhat al-Nusra; mając na uwadze, że 11 września 2014 r. front Dżabhat al-Nusra uwolnił 45 fidżyjskich żołnierzy sił pokojowych ONZ uprowadzonych dwa tygodnie wcześniej, którym grożono, że zostaną osądzeni według prawa szariatu;
J. mając na uwadze, że UNHCR stwierdziło, iż nadal bardzo trudne jest prowadzenie działań na tym obszarze, by udzielić ludności cywilnej i uchodźcom właściwej pomocy, jakiej potrzebują; mając na uwadze, że przed nadejściem zimy należy zapewnić schronienie setkom tysięcy uchodźców z Syrii i Iraku;
K. mając na uwadze, że wielu pochodzących z zagranicy, w tym z UE, bojowników o radykalnych poglądach islamskich walczyło lub walczy na terenach objętych konfliktem; mając na uwadze, że mający swoją siedzibę w Londynie Międzynarodowy Ośrodek Badań nad Radykalizacją szacuje, że całkowita liczba bojowników obcego pochodzenia walczących w Syrii wynosi obecnie 11 000–12 000 osób, przy czym około 3000 pochodzi z Zachodu; mając na uwadze, że należy podjąć działania, aby uniemożliwić tym bojownikom podróż do tego obszaru; mając na uwadze, że ci unijni obywatele są uznawani przez rządy państw członkowskich za zagrożenie dla bezpieczeństwa;
L. mając na uwadze, że rozważana jest możliwość przeprowadzenia nalotów powietrznych we wschodniej Syrii bez uprzedniej zgody prezydenta al-Asada; mając na uwadze, że podczas posiedzenia NATO dnia 5 września 2014 r. powstała koalicja przeciwko Państwu Islamskiemu; mając na uwadze, że ESDZ opracowuje obecnie kompleksową strategię dla tego regionu, aby stawić czoła zagrożeniu, jakie stanowi Państwo Islamskie; mając na uwadze, że dnia 10 września 2014 r. prezydent Stanów Zjednoczonych Barack Obama ujawnił swoją strategię walki z Państwem Islamskim, która obejmuje między innymi prowadzenie regularnych nalotów powietrznych na cele Państwa Islamskiego, bez względu na to, gdzie się one znajdują, w tym na obszarze Syrii, udzielenie większego wsparcia sprzymierzonym zbrojnym siłom lądowym walczącym z Państwem Islamskim oraz intensywniejsze operacje antyterrorystyczne, aby odciąć tę grupę od finansowania; mając na uwadze, że Liga Arabska zobowiązała się do zacieśnienia współpracy w celu obalenia Państwa Islamskiego w Syrii i Iraku;
M. mając na uwadze, że Państwo Islamskie zapewniło sobie znaczne źródła dochodu z grabieży banków i przedsiębiorstw na kontrolowanych terenach, z przejęcia aż sześciu pól naftowych w Syrii, w tym największego zakładu wydobycia ropy naftowej, pola al-Olmar położonego blisko granicy z Irakiem, a także z datków otrzymywanych od bogatych darczyńców, zwłaszcza z Arabii Saudyjskiej, Kataru, Kuwejtu i Zjednoczonych Emiratów Arabskich;
1. wyraża najwyższy niepokój z powodu pogorszenia się sytuacji w zakresie bezpieczeństwa i sytuacji humanitarnej w Iraku i Syrii w wyniku okupacji części obszarów tych krajów przez Państwo Islamskie; jest oburzony masowymi mordami i łamaniem praw człowieka dokonywanymi przez Państwo Islamskie i inne organizacje terrorystyczne, których ofiarami są w szczególności chrześcijanie i inne mniejszości religijne i etniczne, takie jak jazydzi – które powinny być częścią nowego, demokratycznego Iraku i Syrii – a także najsłabsze grupy społeczne;
2. zdecydowanie potępia ataki na cele cywilne, w tym szpitale, szkoły i miejsca kultu, oraz stosowanie egzekucji i przemocy seksualnej w tym konflikcie; podkreśla, że sprawcy tych aktów nie mogą pozostać bezkarni; jest głęboko zaniepokojony kryzysem humanitarnym i przesiedleniami ludności cywilnej na masową skalę;
3. wyraża zaniepokojenie eskalacją wszelkich form przemocy wobec ludności cywilnej; apeluje do Komisji Europejskiej o ustanowienie środków w celu zapobieżenia przemocy wobec kobiet i dzieci, a w szczególności zmuszaniu dziewcząt do zawierania małżeństw;
4. z zadowoleniem przyjmuje stworzenie nowego pluralistycznego rządu w Iraku i gratuluje Hajdarowi al-Abadiemu, iż został zaprzysiężony jako premier Iraku, a także wyraża nieustające wsparcie dla procesu konstytucyjnego, podkreślając znaczenie politycznego rozwiązania obecnego kryzysu i pilnego stworzenia pluralistycznego rządu; apeluje do wszystkich podmiotów regionalnych o dołożenie starań na rzecz wspierania bezpieczeństwa i stabilności w Iraku, a w szczególności do zachęcenia irackiego rządu do włączenia mniejszości sunnickiej i zreorganizowania armii zgodnie z zasadą braku wyznaniowego charakteru, bezstronności i z uwzględnieniem wszystkich grup społecznych;
5. przypomina, że niestabilna sytuacja w Syrii, spowodowana brutalną wojną reżimu Baszara al-Asada przeciw własnym obywatelom, umożliwiła rozwój Państwa Islamskiego; wyraża zaniepokojenie rosnącym zaangażowaniem w konflikt w Syrii ekstremistycznych ugrupowań islamistycznych oraz zagranicznych bojowników, eskalacją przemocy o podłożu religijnym i etnicznym w tym kraju, a także dalszym rozdrobnieniem opozycji oraz jej wewnętrznymi podziałami; stwierdza, że znalezienie trwałego rozwiązania wiąże się z pilną potrzebą przeprowadzenia pluralistycznego procesu politycznego pod kierownictwem Syrii przy wsparciu społeczności międzynarodowej, oraz apeluje do Narodowej Koalicji Syryjskich Sił Rewolucyjnych i Opozycyjnych o stworzenie zjednoczonego w większym stopniu, pluralistycznego i zorganizowanego frontu opozycji, zarówno wewnątrz kraju, jak i poza jego granicami;
6. podkreśla znaczenie zapewnienia przez wszystkie podmioty ochrony wojskowej szczególnie podatnym grupom społeczeństwa irackiego i syryjskiego, takim jak mniejszości etniczne i religijne, w tym chrześcijanie, jazydzi i Turkmeni, podczas trwającego kryzysu, a także zapewnienie ich udziału w poszukiwaniu trwałych rozwiązań w przyszłości, aby uratować im życie i zachować tradycję międzykulturowego, międzyetnicznego i międzyreligijnego współistnienia w kraju dla przyszłości nowego Iraku i nowej Syrii;
7. bezwarunkowo odrzuca i uważa za bezprawne oświadczenie przywódców Państwa Islamskiego o utworzeniu kalifatu na kontrolowanych przez niego obecnie obszarach, odrzuca także możliwość jakiejkolwiek arbitralnej zmiany uznanych na arenie międzynarodowej granic, a równocześnie przypomina o konieczności poszanowania podstawowych praw i wolności mieszkańców terytoriów kontrolowanych przez Państwo Islamskie;
8. podtrzymuje swoje stanowisko, że polityczne rozwiązanie powinno gwarantować jedność, nienaruszalność terytorialną, suwerenność i niepodległość Iraku i Syrii;
9. uważa, że regionalny dialog i współpraca są niezbędne, by zmierzyć się z problemami tego regionu oraz by powstrzymać Państwo Islamskie i inne radykalne ugrupowania; podkreśla, że Unia Europejska powinna przyjąć wszechstronne podejście polityczne do tego regionu oraz że, przede wszystkim, do procesu zażegnywania eskalacji konfliktu w Syrii i Iraku należy włączyć Iran, Arabię Saudyjską i pozostałe państwa Zatoki Perskiej jako kluczowe podmioty w regonie; apeluje do społeczności międzynarodowej, a w szczególności UE, o ułatwienie takiego dialogu i włączenie do niego wszystkich istotnych podmiotów;
10. przyjmuje z zadowoleniem wysiłki rządu irackiego podejmowane w stowarzyszeniu z władzami lokalnymi i regionalnymi i we współpracy z Organizacją Narodów Zjednoczonych w celu zaspokojenia pilnych potrzeb humanitarnych osób przesiedlonych z powodu toczącego się konfliktu oraz w celu zwalczania widma terroryzmu, jaki grozi wszystkim Irakijczykom, a także wzywa do wzmożenia tych działań;
11. podkreśla, że mając na uwadze wyjątkową skalę kryzysu, złagodzenie cierpienia milionów Syryjczyków i Irakijczyków potrzebujących podstawowych towarów i usług musi być priorytetem dla UE oraz całej społeczności międzynarodowej; jeszcze raz nalega, by UE i jej państwa członkowskie wywiązały się ze swych obowiązków humanitarnych i udzieliły szerszej pomocy uchodźcom z Syrii i Iraku, a także by skuteczniej skoordynowały wysiłki na tym polu; potępia systematyczne udaremnianie prób dostarczenia pomocy humanitarnej oraz wzywa wszystkie strony konfliktu do poszanowania powszechnych praw człowieka i, w szczególności reżim al-Asada i Państwo Islamskie, do ułatwienia udzielania pomocy humanitarnej i wsparcia wszystkimi możliwymi kanałami, w tym ponad granicami i frontami konfliktu, oraz do zapewnienia bezpieczeństwa całemu personelowi medycznemu i wszystkim pracownikom humanitarnym; apeluje do UE o wywarcie nacisku na wszystkich darczyńców, by spełnili swoje obietnice i wywiązali się jak najszybciej ze swoich zobowiązań; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązania państw członkowskich UE, gdyż UE jest największym darczyńcą pomocy finansowej i źródłem przyszłych zobowiązań;
12. przypomina oświadczenie specjalnego koordynatora wspólnej misji ONZ i OPCW, który oświadczył, że zniszczonych zostało 96% zasobów syryjskiej broni chemicznej; domaga się dezaktywacji pozostałej broni chemicznej zgodnie z ramowym porozumieniem w sprawie likwidacji syryjskiej broni chemicznej;
13. przypomina, że terroryzm we wszystkich formach i przejawach stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, oraz że wszelkie akty terroryzmu są zbrodnią, która pozostaje nieusprawiedliwiona, bez względu na to, z jakich pobudek, gdzie, kiedy i przez kogo została popełniona; potwierdza, że terroryzm nie może i nie powinien być kojarzony z jakąkolwiek religią, narodowością lub cywilizacją;
14. wyraża głębokie zaniepokojenie w związku z coraz większym zaangażowaniem zagranicznych bojowników w konflikt i przypomina o komunikacie Komisji Europejskiej z dnia 15 stycznia 2014 r. zatytułowanym „Zapobieganie radykalizacji prowadzącej do terroryzmu i brutalnego ekstremizmu”, w którym Komisja wzywa państwa członkowskie do intensyfikacji wysiłków w celu powstrzymania potencjalnych bojowników przed udaniem się do Syrii oraz do zajęcia się nimi po ich powrocie do kraju; podkreśla znaczenie zapobiegania, niesienia pomocy, rehabilitacji i reintegracji; nawołuje państwa członkowskie UE do zacieśnienia współpracy i wymiany informacji między sobą, jak również z Turcją;
15. z zadowoleniem przyjmuje decyzję Ligi Arabskiej z dnia 7 września 2014 r. o podjęciu środków niezbędnych do stawienia czoła Państwu Islamskiemu oraz o przyłączeniu się do międzynarodowych, regionalnych i krajowych wysiłków na rzecz pokonania bojowników w Syrii i Iraku, a także decyzję o poparciu rezolucji nr 2170 Rady Bezpieczeństwa ONZ; apeluje do Ligi Arabskiej o przedyskutowanie wprowadzenia zmian do arabskiej konwencji o zwalczaniu terroryzmu z 1998 r., aby umożliwić Lidze Arabskiej stawienie czoła światowemu terroryzmowi przy wykorzystaniu zasobów wojskowych, politycznych, intelektualnych i gospodarczych;
16. wyraża zadowolenie ze zwołanego z inicjatywy Francji posiedzenia konferencji na temat pokoju i bezpieczeństwa w Iraku i apeluje do państw uczestniczących w konferencji do opracowania międzynarodowej strategii walki z działalnością terrorystyczną Państwa Islamskiego w tym regionie, a w szczególności do odcięcia tej organizacji od napływu środków finansowych i powstrzymania fali rekrutacji dżihadystów;
17. z zadowoleniem przyjmuje starania USA i partnerów tego kraju zmierzające do powstrzymania Państwa Islamskiego i ułatwienia dostępu podmiotom udzielającym pomocy humanitarnej; zwraca uwagę na konkluzje Rady Europejskiej z dnia 30 sierpnia br., w których poparto decyzję poszczególnych państw członkowskich o dostawach sprzętu wojskowego do Iraku, w tym dla regionalnego rządu kurdyjskiego;
18. wyraża ubolewanie, że Państwo Islamskie pozyskuje dochody ze sprzedaży ropy naftowej; przyjmuje do wiadomości, że UE zamierza zaostrzyć sankcje, aby uniemożliwić Państwu Islamskiemu sprzedaż ropy naftowej; w związku z tym apeluje do Unii Europejskiej o nałożenie sankcji na wszystkie podmioty (rządy, firmy państwowe lub prywatne) zaangażowane w transport, przetwarzanie, rafinację i sprzedaż ropy naftowej wydobywanej na obszarach kontrolowanych przez Państwo Islamskie, a jednocześnie o prowadzenie ścisłej kontroli przepływów finansowych, aby uniemożliwić Państwu Islamskiemu działalność gospodarczą i wykorzystywanie rajów podatkowych;
19. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, specjalnemu przedstawicielowi UE ds. praw człowieka, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i Izbie Reprezentantów Iraku, regionalnemu rządowi Kurdystanu, sekretarzowi generalnemu Narodów Zjednoczonych oraz Radzie Praw Człowieka ONZ.
- [1] Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0099.
- [2] Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0011.
- [3] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0022.