ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τις ενέργειες της Τουρκίας που δημιουργούν εντάσεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου
5.11.2014 - (2014/2921(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Gabriele Zimmer, Νεοκλής Συλικιώτης, Τάκης Χατζηγεωργίου, Javier Couso Permuy, Σοφία Σακοράφα, João Ferreira, Miloslav Ransdorf, Patrick Le Hyaric, Merja Kyllönen, Inês Cristina Zuber, Miguel Viegas, Δημήτριος Παπαδημούλης, Κώστας Χρυσόγονος, Εμμανουήλ Γλέζος, Kateřina Konečná εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0211/2014
B8-0216/2014
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις ενέργειες της Τουρκίας που δημιουργούν εντάσεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το διεθνές δίκαιο για το Δίκαιο της θάλασσας, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Hνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η οποία αποτελεί τμήμα του κοινοτικού κεκτημένου,
– έχοντας ειδικότερα υπόψη το διεθνές εθιμικό Δίκαιο της Θάλασσας, από το οποίο δεσμεύονται όλα τα μέλη της διεθνούς κοινότητας,
– έχοντας υπόψη το διαπραγματευτικό πλαίσιο για την Τουρκία της 3ης Οκτωβρίου 2005,
– έχοντας υπόψη την δήλωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, της 21ης Σεπτεμβρίου 2005,
– έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου 2008/157/ΕΚ, της 18ης Φεβρουαρίου 2008, για τις αρχές, τις προτεραιότητες και τις προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στην εταιρική σχέση για την προσχώρηση της Τουρκικής Δημοκρατίας («εταιρική σχέση για την προσχώρηση»), καθώς και τις προηγούμενες αποφάσεις του Συμβουλίου σχετικά με την εταιρική σχέση για την προσχώρηση του 2001, του 2003 και του 2006,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2010, της 5ης Δεκεμβρίου 2011, της 11ης Δεκεμβρίου 2012, της 17ης Δεκεμβρίου 2013 και της 24ης Oκτωβρίου 2014,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα έγγραφα εργασίας της Επιτροπής τα οποία αναφέρονται στην πρόοδο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Tουρκίας, συμπεριλαμβανομένων του εγγράφου της Επιτροπής που αφορά την έκθεση προόδου σχετικά με την Tουρκία για το 2014 (SWD(2014) 307 τελικό), του εγγράφου εργασίας της Επιτροπής που αφορά την έκθεση προόδου σχετικά με την Tουρκία για το 2013 (SWD(2013)0417) και του εγγράφου εργασίας της Επιτροπής που αφορά την έκθεση προόδου σχετικά με την Tουρκία για το 2012 (SWD(2012)0336),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Oκτωβρίου 2014 με τίτλο «Στρατηγική για τη διεύρυνση και κυριότερες προκλήσεις για την περίοδο 2014-2015» COM(2014)0700, την ανακοίνωση της Επιτροπής της 16ης Oκτωβρίου 2013 με τίτλο «Στρατηγική για τη διεύρυνση και κυριότερες προκλήσεις για την περίοδο 2013-2014» (COM(2013)0700) και τις προηγούμενες ανακοινώσεις της Επιτροπής σχετικά με αυτό το ζήτημα,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του, και συγκεκριμένα της 9ης Μαρτίου 2011 σχετικά με την έκθεση προόδου της Τουρκίας για το 2010[1], της 29ης Μαρτίου 2012 σχετικά με την έκθεση προόδου της Τουρκίας για το 2011[2], της 18ης Απριλίου 2013 σχετικά με την έκθεση προόδου της Τουρκίας για το 2012[3], της 13ης Ιουνίου 2013 σχετικά με την κατάσταση στην Τουρκία[4] και της 12ης Μαρτίου 2014 σχετικά με την έκθεση προόδου της Τουρκίας για το 2013[5],
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 3 Οκτωβρίου 2014 η Τουρκία εξέδωσε οδηγία προς ναυτιλλόμενους (navtex) με την οποία «δέσμευσε» παράνομα μια μεγάλη περιοχή στο νότιο μέρος της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία γειτονεύει σχεδόν άμεσα με τα χωρικά ύδατα της Kυπριακής Δημοκρατίας, για τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών από τις 20 Οκτωβρίου έως τις 30 Δεκεμβρίου 2014·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία της Tουρκίας προς ναυτιλλόμενους αφορά μεγάλα τμήματα της AOZ της Kυπριακής Δημοκρατίας στα νότια, περιοχή που έχει οριοθετηθεί σύμφωνα με τις αντίστοιχες διμερείς συμφωνίες με την Aίγυπτο, με την οποία γειτονεύουν οι νότιες θαλάσσιες περιοχές της Kύπρου,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η «δέσμευση» μεγάλου μέρους της νότιας AOZ της Kυπριακής Δημοκρατίας από την Tουρκία αφορά, μεταξύ άλλων, τεμάχια τα οποία η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει αναθέσει νόμιμα στην ιταλική εταιρεία Eni και στην εταιρεία KOGAS για την έρευνα πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στο θαλάσσιο υπέδαφος, και συνιστά, κατά συνέπεια, επιθετική πράξη·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενέργεια αυτή ήταν το αποκορύφωμα της συνεχιζόμενης προκλητικής τουρκικής πολιτικής αμφισβήτησης, μη αναγνώρισης και παρέμβασης στα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην AOZ της·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα επιθετική συμπεριφορά της Tουρκίας έχει ντε φάκτο θέσει σε κίνδυνο τη διαδικασία των άμεσων διαπραγματεύσεων για πλήρη ειρηνική διευθέτηση στην Kύπρο, δεδομένου ότι επηρεάζει αρνητικά το κλίμα των διαπραγματεύσεων·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύγκλιση απόψεων που επιτεύχθηκε μεταξύ Xριστόφια και Tαλάτ σε μια σειρά ζητημάτων υποδηλώνει ότι το θέμα των κυπριακών υδρογονανθράκων θα διακανονιστεί οριστικά και με εποικοδομητικό τρόπο μέσω της συνολικής διευθέτησης του κυπριακού προβλήματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι συμπεριλήφθηκε συμφωνία σχετικά με την ομοσπονδιακή ευθύνη για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών και την επίλυση των διαφορών, πάντα σύμφωνα με την UNCLOS, καθώς και σχετικά με την ομοσπονδιακή ιδιοκτησία των φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων των υδρογονανθράκων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα περαιτέρω ζήτημα στο οποίο επιτεύχθηκε σύγκλιση απόψεων στο πλαίσιο του κεφαλαίου των διαπραγματεύσεων για την οικονομία ήταν η κατανομή των σχετικών κερδών·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 3 Oκτωβρίου 2005 ξεκίνησαν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Tουρκία και ότι η αναγνώριση όλων των κρατών μελών της ΕΕ αποτελεί αναγκαίο όρο για τη διαδικασία προσχώρησης·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αναγνωρίζει μόνο την Kυπριακή Δημοκρατία ως υπαγόμενη στο διεθνές δίκαιο και ότι η εξομάλυνση των σχέσεων της Τουρκίας με όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ παραμένει προϋπόθεση για την ένταξη·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία έχει δεσμευθεί ως προς την τήρηση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, την υλοποίηση κατάλληλων και ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων, τη διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας και τη σταδιακή ευθυγράμμιση με την ΕΕ·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλήρης συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο παραμένει προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για όλες τις χώρες που είναι υποψήφιες για ένταξη στην ΕΕ·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία έχει επανειλημμένα παροτρυνθεί να απόσχει από την έκδοση δηλώσεων και την ανάληψη ενεργειών οι οποίες θέτουν υπό αμφισβήτηση το δικαίωμα της Kυπριακής Δημοκρατίας για εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου προς όφελος όλων των Κυπρίων·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει επανειλημμένα επισημάνει τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών μελών της, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η σύναψη διμερών συμφωνιών και η έρευνα και εκμετάλλευση των φυσικών τους πόρων, σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων της UNCLOS και του συναφούς διεθνούς εθιμικού δικαίου·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, προς όφελος όλων των ενεχομένων μερών και προκειμένου να ενισχυθεί η σταθερότητα και να επιτευχθεί συμμόρφωση με την πολυδιαφημισμένη πολιτική των μηδενικών προβλημάτων, η Τουρκία πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο, να θέσει τέλος στην παράνομη στρατιωτική παρουσία της και, μεταξύ άλλων, να επιλύσει τις διαφορές που αφορούν τα θαλάσσια σύνορα, σύμφωνα με τις διατάξεις του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, της UNCLOS και του διεθνούς δικαίου γενικότερα·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία διαθέτει το δυναμικό ώστε να διαδραματίσει κομβικό ρόλο στη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και των διαύλων για τη διαμετακόμιση πετρελαίου, αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας από τις γειτονικές χώρες προς την ΕΕ, επιδεικνύοντας, όμως, ταυτόχρονα, σεβασμό προς τα κυριαρχικά δικαιώματα των γειτόνων της·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία δεν έχει ανακαλέσει την οδηγία της προς ναυτιλλόμενους·
1. καταδικάζει τις διαρκείς παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου εις βάρος της Kυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, οι οποίες στην προκειμένη περίπτωση αφορούν το Δίκαιο της Θάλασσας, συμπεριλαμβανομένων τόσο της UNCLOS όσο και του διεθνούς εθιμικού Δικαίου της Θάλασσας·
2. παροτρύνει την Τουρκία να ανακαλέσει αμέσως την οδηγία της προς ναυτιλλόμενους και να απόσχει από οποιεσδήποτε ενέργειες συνιστούν κατάφωρες παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Kυπριακής Δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών της, της σύναψης διμερών συμφωνιών σχετικά με την AOZ της και της έρευνας και εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων της προς όφελος όλων των Kυπρίων·
3. εκφράζει αποδοκιμασία για το γεγονός ότι η Tουρκία εμμένει στην επιθετική πολιτική της έναντι της Kυπριακής Δημοκρατίας, η οποία θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα στην περιοχή· σημειώνει, επιπλέον, ότι, λόγω της εγγύτητας της θαλάσσιας περιοχής που «δέσμευσε» η Tουρκία με τα χωρικά ύδατα της Kυπριακής Δημοκρατίας, η παραβίαση της Tουρκίας γίνεται επίσης αντιληπτή και ως απειλή για την ασφάλεια των Kυπρίων πολιτών ενώ, επιπλέον, εντείνει τη δυσπιστία όσον αφορά τη συμμόρφωση της Tουρκίας με μια μελλοντική λύση·
4. καλεί την Tουρκία να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Kυπριακής Δημοκρατίας, η οποία είναι κράτος μέλος της ΕΕ, υπενθυμίζοντας ότι σε αυτά συμπεριλαμβάνεται το δικαίωμα για σύναψη διμερών συμφωνιών και για έρευνα και εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων σύμφωνα με τις διατάξεις του διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας συνολικά·
5. καλεί την τουρκική κυβέρνηση να υπογράψει και να κυρώσει χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση την UNCLOS, η οποία αποτελεί τμήμα του κοινοτικού κεκτημένου·
6. εκφράζει βαθιά ανησυχία και δυσαρέσκεια για την έλλειψη ειλικρινούς δέσμευσης υπέρ των άμεσων διαπραγματεύσεων που επιδεικνύει η Tουρκία· εκφράζει αποδοκιμασία για τις πρόσφατες επιθετικές ενέργειες της Tουρκίας και παροτρύνει την ΄Aγκυρα να εγκαταλείψει την αδιάλλακτη πολιτική της έναντι της Kυπριακής Δημοκρατίας και να απόσχει από οποιεσδήποτε ενέργειες δεν συμβάλλουν στην ειρηνευτική διαδικασία·
7. υπογραμμίζει ότι οι προκλήσεις αυτές δε θα αγνοηθούν και υπενθυμίζει στην Tουρκία ότι η προσχώρησή της, συμπεριλαμβανομένου του ανοίγματος κεφαλαίων, εξακολουθεί να εξαρτάται από την εκπλήρωση όλων των συμβατικών υποχρεώσεών της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων των κρατών μελών της·
8. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφαλείας, στον Γενικό Γραμματέα του OHΕ, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στο κοινοβούλιο και την κυβέρνηση της Τουρκίας.
- [1] ΕΕ C 199E, 7.7.2012, σελ. 98.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0116.
- [3] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0184.
- [4] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0277.
- [5] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA (2014)0235.