PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji humanitarnej w Sudanie Południowym
5.11.2014 - 2014/2922 (NLE)
złożony zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Linda McAvan, Norbert Neuser, Arne Lietz, Enrique Guerrero Salom, Vincent Peillon, Marlene Mizzi, Michela Giuffrida, Elena Valenciano Martínez-Orozco, Doru-Claudian Frunzulică w imieniu grupy S&D
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0213/2014
B8‑0220/2014
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji humanitarnej w Sudanie Południowym
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Sudanu Południowego, w szczególności rezolucję z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie wysiłków społeczności międzynarodowej na rzecz rozwoju i budowania państwowości Sudanu Południowego[1] oraz z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sytuacji w Sudanie Południowym[2],
– uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa dotyczące sytuacji w Sudanie Południowym, wydane w dniu 23 stycznia 2014 r. i 10 maja 2014 r.,
– uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej/ wysokiej przedstawiciel z dnia 28 sierpnia 2014 r. w sprawie sytuacji w Sudanie Południowym,
– uwzględniając deklarację Rady z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie Sudanu Południowego,
– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 stycznia 2014 r. i 17 marca 2014 r. w sprawie Sudanu Południowego,
– uwzględniając oświadczenie z dnia 25 września 2014 r. wydane przez komisarz UE ds. współpracy międzynarodowej, pomocy humanitarnej i reagowania kryzysowego Kristalinę Georgiewę,
– uwzględniając oświadczenie Sekretarza Generalnego ONZ Ban Ki-Moona z dnia 30 października 2014 r.,
– uwzględniając oświadczenie Międzyrządowego Organu ds. Rozwoju (IGAD) z dnia 20 października 2014 r.,
– uwzględniając plan działania dla Sudanu i Sudanu Południowego nakreślony w komunikacie wydanym w dniu 24 kwietnia 2014 r. przez Radę Pokoju i Bezpieczeństwa Unii Afrykańskiej, który UE w pełni popiera,
– uwzględniając zmienioną umowę z Kotonu,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,
– uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że konflikt polityczny rozpoczął się po tym, jak prezydent kraju Slava Kiir oskarżył wiceprzewodniczącego Rieka Machara o przygotowywanie zamachu stanu przeciwko niemu; mając na uwadze, że Riek Machar zaprzeczył, jakoby planował zamach stanu;
B. mając na uwadze, że – zgodnie z szacunkami ONZ – ponad 10 000 osób zginęło w czasie miesięcy starć oraz mając na uwadze, że powszechnie mówi się o aktach niespotykanego okrucieństwa i przemocy na tle etnicznym zaliczanych do zbrodni wojennych;
C. mając na uwadze, że Sudan Południowy jest najmłodszym i najbardziej niestabilnym państwem na świecie oraz że zajmuje drugie miejsce w opracowanym przez Komisję światowym wykazie państw najbardziej narażonych w przypadku katastrofy i znajdujących się w kryzysie;
D. mając na uwadze, że dnia 7 stycznia 2014 r. strony konfliktu w Sudanie Południowym rozpoczęły w Addis Abebie negocjacje pod auspicjami IGAD;
E. mając na uwadze, że porozumienie o zawieszeniu broni zostało podpisane dnia 23 stycznia 2014 r. i potwierdzone dnia 9 maja 2014 r., a chociaż jest nadal łamane, nie wprowadzono żadnych sankcji;
F. mając na uwadze, że negocjacje pokojowe przyniosły niewielki postęp, jeżeli chodzi o wypracowanie trwałego rozwiązania, oraz mając na uwadze, że koordynator ds. pomocy humanitarnej ONZ zaznaczył, że szanse na osiągnięcie trwałego pokoju na szczeblu politycznym i między społecznościami nie są dobre;
G. mając na uwadze, że walki sił prezydenta Kiira z rebeliantami lojalnymi wobec Rieka Machara wybuchły na nowo wraz z zakończeniem pory deszczowej i z pewnością nasilą się w czasie pory suchej, jeżeli nie zostanie znalezione rozwiązanie polityczne;
H. mając na uwadze, że kryzys humanitarny zagraża rozprzestrzenieniem się na dużo większy region w strefie, która już jest niestabilna, gdyż sudańskie grupy rebeliantów i siły ugandyjskie już biorą udział w walkach;
I. mając na uwadze, że konflikt doprowadził do aktów okrutnej przemocy seksualnej na alarmującą skalę, co podkreśliła specjalna przedstawiciel ONZ ds. przemocy seksualnej w konfliktach Zainab Bangura; mając na uwadze, że nadal napływają niepotwierdzone doniesienia o rekrutowaniu dzieci żołnierzy w Południowym Sudanie;
J. mając na uwadze, że według ONZ w Sudanie Południowym panuje trzeci – najcięższy – stopień kryzysu humanitarnego;
K. mając na uwadze, że od początku roku pomoc humanitarną dostarczono do 3,5 mln osób w Sudanie Południowym; mając na uwadze, że dzięki połączeniu lokalnych mechanizmów przetrwania z międzynarodową pomocą humanitarną udało się uniknąć klęski głodu;
L. mając na uwadze, że według szacunków 3,8 mln mieszkańców Sudanu Południowego potrzebuje pomocy humanitarnej, 1,4 mln zostało przesiedlonych wewnątrz kraju, a ponad 470 000 poszukuje schronienia w sąsiednich państwach;
M. mając na uwadze, że najpilniejsze potrzeby humanitarne to żywność, czysta woda, opieka zdrowotna, schronienie, urządzenia sanitarne, higiena, reakcja w przypadku epidemii (np. cholery) oraz bezpieczeństwo; mając na uwadze, że ofiary przemocy seksualnej potrzebują zwiększonej pomocy psychosocjalnej;
N. mając na uwadze, że perspektywy na rok 2015 w zakresie bezpieczeństwa żywności dla Sudanu Południowego są trudne, gdyż oczekuje się, że sytuacja 2,5 mln osób będzie kryzysowa lub dramatyczna z uwagi na brak bezpieczeństwa żywnościowego, jeżeli walki zostaną wznowione;
O. mając na uwadze, że dostęp do osób znajdujących się w potrzebie wciąż jest utrudniany przez działania wojenne i przemoc, które wymierzone są również przeciwko pracownikom organizacji niosących pomoc i darom;
P. mając na uwadze, że we wrześniu 2014 r. minister pracy Sudanu Południowego powiedział, że wszyscy zagraniczni pracownicy powinni opuścić kraj do połowy października (słowa te później odwołał);
Q. mając na uwadze, że przyjęcie ustawy o organizacjach pozarządowych mającej na celu ograniczenie zakresu, w jakim organizacje te oraz społeczeństwo obywatelskie mogą pracować w Sudanie Południowym, zostało przesunięte na grudzień 2014r.;
R. mając na uwadze, że międzynarodowe zasoby humanitarne zostały rozciągnięte do granic możliwości w wyniku wielu przedłużających się kryzysów na świecie; mając na uwadze, że społeczność międzynarodowa nie będzie w stanie nadal odpowiadać ani finansowo ani operacyjnie na potrzeby wynikające z długotrwałego kryzysu;
S. mając na uwadze, że UE dostarczyła ponad jedną trzecią (38%) całej pomocy międzynarodowej w odpowiedzi na kryzys humanitarny w Południowym Sudanie, a sama Komisja zwiększyła swój budżet na pomoc humanitarną w sytuacjach kryzysowych do ponad 130 mln EUR w 2014 r.;
T. mając na uwadze, że UE przeprogramowała „umowę na rzecz budowania państwowości” − początkowo przewidzianą jako wsparcie budżetowe − na partnerstwo z organizacjami pozarządowymi i międzynarodowymi nakierowane na potrzeby w zakresie edukacji i zdrowia;
U. mając na uwadze, że Unia Afrykańska powołała komisję śledczą, której zadaniem jest przeprowadzenie dochodzenia w sprawie przypadków łamania praw człowieka, o których napływają liczne doniesienia;
V. mając na uwadze, że należy znaleźć pokojowe rozwiązanie obecnego konfliktu i utorować drogę do powstania demokratycznie uzgodnionych instytucji, aby budować nowe państwo powołane do życia w wyniku referendum w sprawie niepodległości;
W. mając na uwadze, że dnia 10 lipca 2014 r. UE zapowiedziała pierwszą serię środków wymierzonych przeciwko osobom odpowiedzialnym za uniemożliwianie prowadzenia procesu pokojowego poprzez nieprzestrzeganie porozumienia o zawieszeniu broni lub popełnianie poważnych aktów łamania praw człowieka; mając na uwadze, że unijne embargo na eksport broni do Sudanu Południowego zostało utrzymane;
X. mając na uwadze, że trwały pokój, budowanie państwowości po zakończeniu konfliktu i dążenia do położenia kresu niestabilności wymagają długoterminowej perspektywy, a także solidnego, przewidywalnego i trwałego zaangażowania ze strony wspólnoty międzynarodowej;
1. stanowczo potępia wywołaną przez ludzi, zatrważającą tragedię w Sudanie Południowym , która stoi w sprzeczności z wartościami i celem ruchu wyzwolenia tego kraju;
2. stanowczo potępia wznowienie aktów przemocy oraz powtarzające się naruszenia porozumienia o zawieszeniu broni; ubolewa nad słabym dowodzeniem i kontrolą sił zbrojnych, co zwiększa prawdopodobieństwo dalszego rozpadu tych sił;
3. wzywa wszystkie strony, by przestrzegały ww. porozumienia i konstruktywnie uczestniczyły w rozmowach pokojowych w Addis Abebie; podkreśla, że międzynarodowe prawo humanitarne przewiduje obowiązek ochrony ludności cywilnej oraz że trwałe polityczne rozwiązanie jest najlepszym sposobem położenia kresu kryzysowi humanitarnemu w Sudanie Południowym;
4. przypomina, że pomoc humanitarna ma zasadnicze znaczenie, ale nie może rozwiązać problemu politycznego, oraz że główną odpowiedzialność za ochronę ludności cywilnej ponosi rząd; dlatego wzywa do bezpośredniego przeznaczenia dóbr kraju na dobrobyt ludności Sudanu Południowego; wzywa także do pełnej realizacji porozumienia o zawieszeniu broni i szybkiego wznowienia rozmów prowadzących do sformowania tymczasowego rządu jedności narodowej, ponieważ jest to jedyne długofalowe rozwiązanie dla ludności Sudanu Południowego;
5. przestrzega przed rozprzestrzenianiem się konfliktu i jego destabilizacyjnym wpływem na już i tak niestabilny region, w szczególności w wyniku rosnącej liczby uchodźców w sąsiednich krajach; wzywa także Unię Afrykańską, by monitorowała sytuację w tym regionie;
6. z zadowoleniem przyjmuje wkład UE w rozwiązywanie kryzysu humanitarnego w Sudanie Południowym i wzywa państwa członkowskie do znalezienia – zgodnie z ich zobowiązaniami międzynarodowymi – sposobu na finansowanie działań pozwalających uporać się z coraz większą liczbą konfliktów;
7. wzywa społeczność międzynarodową do wywiązania się z zobowiązań finansowych wobec Sudanu Południowego i całego regionu oraz do uruchomienia środków w celu natychmiastowego zareagowania na pogarszającą się sytuację humanitarną w Sudanie Południowym;
8. zachęca UE do przeprogramowania swej pomocy rozwojowej w celu zaspokojenia najpilniejszych potrzeb ludności Sudanu Południowego i wspierania przemian na rzecz pokoju i stabilności; dlatego z zadowoleniem przyjmuje zawieszenie pomocy rozwojowej ze wsparcia budżetowego dla Południowego Sudanu, z wyjątkiem działań zapewniających bezpośrednie wsparcie ludności lub bezpośrednie wsparcie demokratycznych przemian i pomocy humanitarnej, oraz wzywa do przekierowania pomocy na organizacje pozarządowe i organizacje międzynarodowe;
9. wzywa wspólnotę międzynarodową, by szybko i proporcjonalnie sfinansowała plan reakcji na kryzys w Sudanie Południowym i regionalny plan reakcji na kryzys dotyczący uchodźców;
10. potępia pogorszenie się stosunków pomiędzy wspólnotą humanitarną a wszystkimi stronami konfliktu, w tym nielegalne opodatkowanie pomocy oraz bezkarne nękanie, a nawet zabójstwa pracowników organizacji humanitarnych;
11. nalega, by pomoc humanitarna i żywnościowa była przekazywana wyłącznie na konkretne potrzeby ludzi znajdujących się w najtrudniejszym położeniu, oraz przypomina wszystkim stronom konfliktu w Sudanie Południowym o ich obowiązku uznawania i poszanowania neutralności, niezależności i bezstronności pracowników organizacji humanitarnych, tak by ułatwić udzielanie pomocy ratującej życie ludziom w potrzebie, niezależnie od ich politycznych przekonań i pochodzenia etnicznego, oraz o ich obowiązku natychmiastowego zaprzestania wszelkiego nękania pracowników organizacji humanitarnych, przejmowania towarów i zmiany przeznaczenia pomocy; domaga się wycofania lub odrzucenia ustawy o organizacjach pozarządowych;
12. nalega, by pomoc humanitarna, szczególnie w postaci usług podstawowych i pomocy żywnościowej, nie była przekierowywana do zbrojnych grup;
13. jest głęboko zaniepokojony sytuacją w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego w Sudanie Południowym spowodowaną przez konflikt i pogorszoną przez powtarzające się klęski żywiołowe, która może ulec znacznemu zaostrzeniu w przypadku wznowienia walk;
14. podkreśla, że porozumienie pokojowe umożliwiłoby ludności powrót do opuszczonych gospodarstw, ponowne otwarcie rynków oraz odbudowę swych domów;
15. z całą mocą potępia egzekucje pozasądowe i mordy masowe, represje kierowane przeciw ludności cywilnej, niesłuszne aresztowania i zatrzymania, wymuszone zaginięcia, brutalne traktowanie i tortury, wykorzystywanie dzieci jako żołnierzy oraz przemoc seksualną wobec kobiet – które stosowane są jako narzędzia walki – przez wszystkie strony; jest zdania, że prezydent Kiir i Riek Machar powinni uczynić wszystko, co w ich mocy, aby powstrzymać żołnierzy będących pod ich kontrolą od popełniania takich nadużyć wobec ludności;
16. jest szczególnie zaniepokojony etnicznym wymiarem konfliktu; podkreśla, że dochodzenie do władzy za pomocą przemocy lub prowokowania podziałów etnicznych jest sprzeczne z demokratyczną zasadą praworządności i stanowi naruszenie prawa międzynarodowego;
17. wzywa do wypracowania sprawiedliwego i trwałego rozwiązania, które pozwoli przywódcom Sudanu Południowego na pokojowe i demokratyczne uregulowanie kwestii spornych, oraz do procesu pojednania narodowego w interesie szeroko pojętej ludności Sudanu Południowego;
18. apeluje o wiarygodne, przejrzyste i obszerne dochodzenia spełniające międzynarodowe standardy – szczególnie ze strony komisji śledczej Unii Afrykańskiej – w odniesieniu do wszystkich zarzutów popełnienia poważnych zbrodni przez jakąkolwiek stronę konfliktu; zachęca do ustanowienia mechanizmów sprawiedliwości okresu przejściowego, przy wszelkim niezbędnym wsparciu międzynarodowym, w celu działania na rzecz pojednania i odpowiedzialności; zachęca rząd Sudanu Południowego do jak najszybszego przystąpienia do Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego;
19. w związku z tym wspiera ustanowienie, przy udziale międzynarodowym, specjalnego trybunału hybrydowego w celu pociągnięcia do odpowiedzialności przywódców winnych rażących naruszeń praw człowieka popełnionych przez obie strony konfliktu, zgodnie z sugestią sekretarza generalnego ONZ Ban Ki-moona i zaleceniami zawartymi w sprawozdaniu UNMISS na temat praw człowieka;
20. z zadowoleniem przyjmuje wspólną odpowiedzialność za ten konflikt podjętą przez wszystkie strony, lecz podkreśla, że za słowami muszą iść czyny; wyraża ubolewanie, że nie osiągnięto żadnych znaczących postępów w rozmowach pokojowych, w których pośredniczy IGAD;
21. nadal jednak popiera mediacje prowadzone przez IGAD i jego starania, aby przygotować warunki do prowadzenia wielostronnego dialogu politycznego; wzywa także UE do dalszego wspierania IGAD zarówno pod względem merytorycznym, jak i finansowym oraz do dalszego udostępniania pracowników w ramach mechanizmu weryfikacji i monitorowania zawieszenia broni;
22. wyraża ubolewanie z powodu nieskuteczności poszczególnych sankcji nałożonych przez UE i domaga się nałożenia ukierunkowanych sankcji przez IGAD i społeczność międzynarodową; popiera utrzymanie embarga na dostawy broni do Sudanu Południowego i wzywa do przyjęcia embarga na dostawy broni nałożonego przez ONZ;
23. popiera udział społeczeństwa obywatelskiego w negocjacjach pokojowych i uważa, że jest on niezbędny;
24. wzywa wszystkie kraje sąsiadujące z Sudanem Południowym i wszystkie siły w regionie do ścisłej współpracy w celu zwiększenia bezpieczeństwa w tym kraju i w całym regionie oraz znalezienia politycznego, pokojowego i trwałego rozwiązania bieżącego konfliktu; podkreśla, że zwłaszcza współpraca z Sudanem oznaczałaby poprawę stosunków;
25. z zadowoleniem przyjmuje mianowanie Alexandra Rondosa na specjalnego przedstawiciela UE w Rogu Afryki; zaleca, by wszystkie jego starania ukierunkowane były na znalezienie trwałego rozwiązania;
26. zachęca rząd Sudanu Południowego do ratyfikowania porozumienie z Kotonu zawartego pomiędzy UE a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP);
27. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi Sudanu Południowego, komisarzowi Sudanu Południowego ds. praw człowieka, Narodowemu Zgromadzeniu Ustawodawczemu Sudanu Południowego, instytucjom Unii Afrykańskiej, Międzyrządowemu Organowi ds. Rozwoju, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE oraz sekretarzowi generalnemu ONZ.
- [1] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0546.
- [2] Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0042.