ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την ανανέωση της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ
10.12.2014 - (2014/2918(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 128, παράγραφος 5, του Κανονισμού
Claude Moraes εξ ονόματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
B8‑0350/2014
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ανανέωση της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3, 6, 7 και 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και τα άρθρα 4, 16, 20, 67, 68, 70, 71, 72, 75, 82, 83, 84, 85 , 86, 87 και 88 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως τα άρθρα 6, 7, 8, 10 παράγραφος 1, 11, 12, 21, 47-50, 52 και 53,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με ημερομηνία 20 Ιουνίου 2014 σχετικά με την τελική έκθεση εφαρμογής της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας της ΕΕ 2010-2014) (COM(2014) 365),
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Ευρωπόλ για την κατάσταση και τις τάσεις της τρομοκρατίας στην ΕΕ (TE-SAT) για το 2014,
– έχοντας υπόψη την αξιολόγηση του κινδύνου που αντιπροσωπεύει το οργανωμένο έγκλημα που διευκολύνεται από το διαδίκτυο (iOCTA) της Ευρωπόλ για το 2014,
– έχοντας υπόψη την αξιολόγηση κινδύνου σχετικά με το σοβαρό οργανωμένο έγκλημα στην ΕΕ (SOCTA) της Ευρωπόλ για το 2013,
– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση 01/2014 της ομάδας εργασίας του άρθρου 29 για την προστασία των δεδομένων σχετικά με την εφαρμογή των εννοιών της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας και την προστασία των δεδομένων στον τομέα της επιβολής του νόμου·
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις 24 Σεπτεμβρίου 2014 σχετικά με τις απειλές για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια που προκαλούνται από τρομοκρατικές ενέργειες (ψήφισμα 2178 (2014)),
– έχοντας υπόψη το από 2 Απριλίου 2014 ψήφισμά του σχετικά με την ενδιάμεση αναθεώρηση του Προγράμματος της Στοκχόλμης[1] ,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Μαρτίου 2014, σχετικά με το πρόγραμμα παρακολούθησης της υπηρεσίας εθνικής ασφάλειας (NSA) των ΗΠΑ, τα όργανα παρακολούθησης σε διάφορα κράτη μέλη και τον αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ[2] ,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 27ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2012)[3] ,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Σεπτεμβρίου 2013 σχετικά με τη δεύτερη έκθεση για την εφαρμογή της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης[4] ,
– έχοντας υπόψη τη στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αυτή εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 25 Φεβρουαρίου 2010,
– έχοντας υπόψη τις ερωτήσεις προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή σχετικά με την ανανέωση της στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας για την ΕΕ (O-000089/2014 – B8‑0044/2014 και O‑000090/2014 – B8‑0045/2014),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας έθεσε τα θεμέλια για την ανάπτυξη μιας πολιτικής ασφάλειας της ΕΕ, που εφαρμόζεται από κοινού από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, βασίζεται στις αρχές του κράτους δικαίου, τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και την αλληλεγγύη, και υπόκειται σε δημοκρατικό έλεγχο σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, με παράλληλο σεβασμό της αρχής της επικουρικότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι με την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, το Κοινοβούλιο είναι πλέον ένας πλήρως ενεργός παράγοντας στον τομέα της πολιτικής ασφάλειας, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ο δημοκρατικός έλεγχος, έχει δε το δικαίωμα να συμμετέχει ενεργά στον καθορισμό των προτεραιοτήτων στον τομέα αυτό και να συνεργάζεται με όλους τους σχετικούς φορείς σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να επιτευχθεί μια ολοκληρωμένη, στοχευμένη και αποτελεσματική πολιτική ασφάλειας της ΕΕ·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση στον τομέα της ασφάλειας στην Ευρώπη έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια εξαιτίας των νέων συγκρούσεων και αναταραχών στον άμεσο περίγυρο της ΕΕ, της ραγδαίας εξέλιξης των νέων τεχνολογιών και της κλιμάκωσης της ριζοσπαστικοποίησης που οδηγεί σε επεισόδια βίας και τρομοκρατίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές από τις σημερινές προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας είναι διασυνοριακής και διατομεακής φύσεως και υπερβαίνουν την αρμοδιότητα κάθε μεμονωμένου κράτους μέλους να τις αντιμετωπίσει αποτελεσματικά, πράγμα που επιβάλλει μία κοινή ευρωπαϊκή προσέγγιση·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν κοινή ευθύνη για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της ελευθερίας των ευρωπαίων πολιτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία, η ασφάλεια και η δικαιοσύνη είναι στόχοι που πρέπει να επιδιώκονται εκ του παραλλήλου· λαμβάνοντας υπόψη, επίσης, ότι, για να κατοχυρωθούν η ελευθερία και η δικαιοσύνη, τα μέτρα ασφάλειας πρέπει, ως εκ τούτου, να βασίζονται πάντα σε τεκμήρια, σύμφωνα με τις αρχές της αναγκαιότητας, της αναλογικότητας και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων αλλά και με βάση τη δέουσα δημοκρατική εποπτεία και λογοδοσία·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη στήριξη και την προστασία όλων των θυμάτων εγκληματικών ενεργειών σε ολόκληρη την ΕΕ
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική εσωτερικής ασφάλειας (ΣΕΑ) για την περίοδο 2010-2014 πλησιάζει στο τέλος της και ετοιμάζεται μία νέα ΣΕΑ για την περίοδο 2015-2019·
1. χαιρετίζει την προετοιμασία της νέας ΣΕΑ για τα προσεχή τέσσερα έτη· επισημαίνει ότι, μετά τη συγκρότηση της παρούσας ΣΕΑ, έχουν εμφανιστεί νέες απειλές για την ασφάλεια, ενώ άλλες απαιτούν μια διαφορετική πολιτική για την αντιμετώπισή τους· επιπλέον, επαναλαμβάνει ότι μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας ενσωματώθηκε ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο δίκαιο της ΕΕ· πιστεύει επομένως ότι πρέπει να γίνει ριζική αξιολόγηση, αναπροσαρμογή και βελτίωση της παρούσας ΣΕΑ·
2. πιστεύει ότι οι βασικές προϋποθέσεις για μια αποτελεσματική ΣΕΑ περιλαμβάνουν την διεξοδική ανάλυση των απειλών κατά της ασφάλειας που πρέπει να αντιμετωπιστούν, από την Ευρωπόλ σε στενή συνεργασία με τα άλλα αρμόδια όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη·
3. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής δεν περιλαμβάνει την αξιολόγηση των υφιστάμενων μέσων και την αντίστοιχη αξιολόγηση των κενών που εξακολουθούν να υφίστανται· καλεί επειγόντως την Επιτροπή να προβεί ένα τέτοιο απολογισμό και να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην ορθή εφαρμογή και την καλύτερη αξιοποίηση της υφιστάμενης νομοθεσίας και μέσων, πριν προτείνει τη δημιουργία νέων· συγκεκριμένα, καλεί το Συμβούλιο, σε συνεργασία με την Επιτροπή, να αξιολογήσει πλήρως την εφαρμογή των μέτρων που έχουν υιοθετηθεί στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας πριν από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, κάνοντας χρήση της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 70 της ΣΛΕΕ·
4. ζητεί η νέα ΣΕΑ για να είναι μακρόπνοη και στρατηγικά σημαντική, και εύκολα προσαρμόσιμη σε εξελισσόμενες καταστάσεις, εστιάζοντας όχι μόνο στις υπάρχουσες απειλές για την ασφάλεια, αλλά και στις αναδυόμενες, υιοθετώντας μια ολοκληρωμένη, συνολική και ολιστική προσέγγιση σε τομείς προτεραιότητας, όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η εμπορία ανθρώπων και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, καθώς και σε αλληλοσυνδεόμενα θέματα όπως το οργανωμένο έγκλημα, το ξέπλυμα χρήματος και η διαφθορά·
5. σημειώνει με ανησυχία την ραγδαία αύξηση του αριθμού των πολιτών της ΕΕ που ταξιδεύουν σε περιοχές συγκρούσεων για να ενταχθούν σε τρομοκρατικές οργανώσεις και στη συνέχεια επιστρέφουν στο έδαφος της ΕΕ, παρουσιάζοντας νέους τύπους κινδύνων για την εσωτερική ασφάλεια της ΕΕ· προτίθεται να αντιμετωπίσει αυτήν την ανησυχητική τάση με μια πολυδιάστατη προσέγγιση, που θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων (i) τη συνολική αντιμετώπιση των υποκείμενων μεταβλητών, όπως η ριζοσπαστικοποίηση, η μισαλλοδοξία και οι διακρίσεις, με την προώθηση της πολιτικής και θρησκευτικής ανοχής, την ανάπτυξη της κοινωνικής συνοχής και την κοινωνική ένταξη και διευκόλυνση της επανένταξης, (ii) την ανάλυση και την αντιστάθμιση των κινήτρων που οδηγούν στην εκτέλεση τρομοκρατικών πράξεων λόγω εξτρεμισμού και στις αναχωρήσεις με σκοπό την ένταξη σε τρομοκρατικές οργανώσεις, (iii) την πρόληψη και συγκράτηση της στρατολόγησης και εμπλοκής σε συγκρούσεις, καθώς και της μετακίνησης ξένων μαχητών σε περιοχές συγκρούσεων, στο πλαίσιο των κατάλληλων νομικών πλαισίων, (iv) την διακοπή της οικονομικής στήριξης τρομοκρατικών οργανώσεων και ατόμων που σκοπεύουν να ενταχθούν σε αυτές, και (v) την πρόβλεψη νομικής δίωξης, κατά περίπτωση·
6. επισημαίνει ότι οι απειλές στην ασφάλεια έχουν καταστεί πιο ποικίλες, διεθνείς, πολλαπλές και ασύμμετρες, γι' αυτό απαιτούν στενότερη διασυνοριακή συνεργασία και συνέργεια μεταξύ των διαφόρων οργανισμών· ζητεί να εφαρμοστεί μια αποτελεσματικότερη, επιχειρησιακή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών μέσω συχνότερης χρήσης των υφιστάμενων πολύτιμων μέσων, όπως οι κοινές ομάδες έρευνας, και ταχύτερη και αποτελεσματικότερη ανταλλαγή των σχετικών δεδομένων και πληροφοριών, με την επιφύλαξη της επιβεβλημένης προστασίας των δεδομένων και της ιδιωτικότητας· στο πλαίσιο αυτό, τονίζει την ύψιστη σημασία της ταχείας έγκρισης της προτεινόμενης οδηγίας για την προστασία των δεδομένων, ώστε να παρέχεται ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την ανταλλαγή δεδομένων στον τομέα της επιβολής του νόμου· επισημαίνει ότι για να προαχθεί περαιτέρω η επιχειρησιακή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, χρειάζονται επιπλέον μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης· στηρίζει επομένως την ενίσχυση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων κατάρτισης και ανταλλαγών για νομικούς από τα κράτη μέλη, ώστε να προωθηθεί μία ευρωπαϊκή κουλτούρα επιβολής του νόμου·
7. υπενθυμίζει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την υποχρέωσή του, που απορρέει από το άρθρο 222 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να πραγματοποιεί τακτική εκτίμηση κινδύνων στην ΕΕ, και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τους τρόπους βέλτιστης εφαρμογής της υποχρέωσης αυτής, συγκεντρώνοντας τις, σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, επί του παρόντος αποσπασματικές και περιορισμένης εμβέλειας εκτιμήσεις απειλών και κινδύνων· ·
8. ζητεί να αναζητηθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ των πολιτικών πρόληψης και των κατασταλτικών μέτρων, με στόχο τη διαφύλαξη της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης· τονίζει επίσης ότι τα μέτρα ασφάλειας πρέπει πάντα να λαμβάνονται σύμφωνα με τις αρχές του κράτους δικαίου και την προστασία όλων των θεμελιωδών δικαιωμάτων· καλεί την Επιτροπή να λάβει δεόντως υπόψη, κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή της νέας ΣΕΑ, τις πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σχετικά με την οδηγία για τη διατήρηση δεδομένων, η οποία απαιτεί να συμμορφώνονται όλα τα μέσα με τις αρχές της αναλογικότητας, της αναγκαιότητας και της νομιμότητας και να συμπεριληφθούν οι αναγκαίες εγγυήσεις λογοδοσίας και δικαστικής προσφυγής·
9. εκφράζει την λύπη του για το γεγονός ότι η ΣΕΑ εξακολουθεί να στερείται της κατάλληλης «διάστασης δικαιοσύνης»· υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με το πρόγραμμα της Στοκχόλμης, η αμοιβαία εμπιστοσύνη πρέπει να ενισχυθεί με τη σταδιακή ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής δικαστικής παιδείας βασιζόμενης στην πολυμορφία των νομικών συστημάτων και παραδόσεων, μέσω της ευρωπαϊκής συνεργασίας και της νομοθεσίας στον τομέα αυτό, και, συγκεκριμένα, της ανάπτυξης της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις·
10. επισημαίνει ότι είναι εξαιρετικά σημαντική η δέουσα εφαρμογή της νέας ΣΕΑ, ότι είναι αναγκαία η σαφής διάκριση καθηκόντων μεταξύ της ΕΕ και των εθνικών φορέων, και ότι, τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και τα εθνικά κοινοβούλια, πρέπει να αποτελέσουν μέρος αυτής της διαδικασίας επόπτευσης· Προτίθεται, επομένως, να διενεργεί, σε στενή συνεργασία με τα εθνικά κοινοβούλια, τακτικούς ελέγχους ως προς τη δέουσα εφαρμογή της ΣΕΑ·
11. υπογραμμίζει τη σημασία της συνοχής μεταξύ των εσωτερικών και εξωτερικών πτυχών της ασφάλειας· πιστεύει ότι οι συνέργειες μεταξύ των μέσων της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων (ΔΕΥ), συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πληροφοριών και της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας με τρίτες χώρες, ιδίως μέσω της χρήσης των συμφωνιών αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής, θα πρέπει να μεγιστοποιηθούν, σε πλήρη συμμόρφωση με τις αρχές που καθορίζονται στα άρθρα 2, 3, 6 και 21 της ΣΕΕ· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, περιλαμβανομένου του Συντονιστή Αντιτρομοκρατικής Δράσης της ΕΕ και του Συντονιστή δράσης της ΕΕ κατά της Εμπορίας Ανθρώπων, θα πρέπει να συνεργαστούν στενά, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις εσωτερικές όσο και τις εξωτερικές πτυχές·
12. τονίζει την ανάγκη να προβλεφθούν οι κατάλληλοι οικονομικοί πόροι για την ορθή εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στην ΣΕΑ, και ιδίως για να εξασφαλιστεί ότι οι οργανισμοί της ΕΕ, όπως η Europol και η Eurojust είναι επαρκώς εξοπλισμένοι για να εκπληρώσουν τα καθήκοντα που τους έχουν ανατεθεί· αναγνωρίζει, στο πλαίσιο αυτό, το σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η έρευνα και η καινοτομία στην ανάπτυξη εργαλείων για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος·
13. επισημαίνει ότι, στην πράξη, η ΣΕΑ έχει επίσης συνέπειες στην ιεράρχηση των λειτουργιών των ευρωπαϊκών οργανισμών και της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης στον τομέα της ΔΕΥ, όπου το Κοινοβούλιο είναι συν-νομοθέτης· καλεί, ως εκ τούτου, το Συμβούλιο, να λάβει δεόντως υπόψη του τις προτάσεις του Κοινοβουλίου σε σχέση με τη νέα ΣΕΑ, πριν από την έγκριση της νέας στρατηγικής·
14. προτίθεται να επεξεργαστεί περαιτέρω τη θέση του σχετικά με τις προτεραιότητες και τις δράσεις στον τομέα της εσωτερικής ασφάλειας, καθώς και με βάση την αναμενόμενη ανακοίνωση της Επιτροπής για τη νέα ΣΕΑ, και να εμπλακεί σε ένα γόνιμο διάλογο με το Συμβούλιο και την Επιτροπή για το θέμα αυτό, στο πνεύμα της Συνθήκης της Λισαβόνας·
15. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, το Συμβούλιο και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA-PROV(2014)0276.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0230.
- [3] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0173.
- [4] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0384.