PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji w Egipcie
12.1.2015 - (2014/3017(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Javier Couso Permuy, Paloma López Bermejo, Malin Björk, Patrick Le Hyaric, Marina Albiol Guzmán, Ángela Vallina, Younous Omarjee, Lidia Senra Rodríguez, Marie-Christine Vergiat, Kateřina Konečná w imieniu grupy GUE/NGL
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Egiptu, w szczególności rezolucję z dnia 16 lutego 2012 r. pt. „Egipt – ostatnie wydarzenia”[1], z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie handlu ludźmi na Synaju, w szczególności w sprawie przypadku Solomona W.[2], z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie sytuacji w Egipcie[3], z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie kryzysu w Egipcie[4], z dnia 12 września 2013 r. w sprawie sytuacji w Egipcie[5], z dnia 6 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji w Egipcie[6] oraz z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie wolności słowa i zgromadzeń w Egipcie[7],
– uwzględniając oświadczenia rzecznika prasowego ESDZ z dnia 21 września 2014 r. w sprawie zamachu bombowego w egipskim ministerstwie spraw zagranicznych i z dnia 3 grudnia 2014 r. w sprawie wyroków sądowych wydawanych w Egipcie,
– uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Egiptu,
– uwzględniając oświadczenia rzecznika sekretarza generalnego ONZ Ban Ki-moona w sprawie Egiptu oraz oświadczenie grupy ekspertów ONZ w sprawie masowych wyroków śmierci wydawanych w Egipcie,
– uwzględniając sprawozdanie wewnętrzne z dnia 9 stycznia 2014 r. zatytułowane „Egipt – referendum w sprawie konstytucji, styczeń 2014 r.” oraz wstępne oświadczenie z dnia 29 maja 2014 r. zatytułowane „Wybory prezydenckie przeprowadzone zgodnie z prawem, w środowisku niespełniającym zasad konstytucji”, przygotowane przez misję ekspertów Unii Europejskiej ds. wyborów (EU EEM)
– uwzględniając układ o stowarzyszeniu między UE a Egiptem z 2001 r.,
– uwzględniając 300 zaleceń zapisanych w powszechnym okresowym przeglądzie praw człowieka w Egipcie, wydanych na posiedzeniu Rady Praw Człowieka ONZ w dniu 7 listopada 2014 r.,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że od czasu przewrotu wojskowego w Egipcie w drodze dekretu, bez udziału parlamentu przyjmowane są restrykcyjne przepisy, np. wprowadzające zakaz manifestacji, rozszerzające właściwości sądów wojskowych, znoszące niektóre ograniczenia dotyczące aresztu tymczasowego i ograniczające nadawanie bez uprzedniej zgody relacji medialnych dotyczących sił zbrojnych; mając na uwadze, że w dniu 9 stycznia 2014 r. siły bezpieczeństwa w czasie protestów antyrządowych zabiły czterech manifestantów;
B. mając na uwadze, że w dniu 2 grudnia 2014 r. egipski sąd karny w gubernatorstwie Gizy wydał tymczasowe wyroki śmierci na 188 oskarżonych; mając na uwadze, że wcześniej w gubernatorstwie Al-Minja w czasie dwóch procesów przeprowadzonych w marcu i kwietniu wydano 1 212 wyroków śmierci;
C. mając na uwadze, że według krajowych i międzynarodowych organizacji praw człowieka w ostatnich miesiącach niemal codziennie mają miejsce w Egipcie aresztowania, nadużywanie siły, arbitralne zatrzymania i wydłużanie okresu aresztu tymczasowego;
D. mając na uwadze, że władze Egiptu przekazały sądom wojskowym sprawy dotyczące setek cywilów, na podstawie dekretu wydanego przez prezydenta Al-Sisiego w październiku 2014 r.; mając na uwadze, że sprawy co najmniej 820 cywilów przekazano prokuratorom wojskowym; mając na uwadze, że prokuratorzy cywilni wykonują dekret z mocą wsteczną, przekazując sądom wojskowym sprawy osób cywilnych;
E. mając na uwadze, że od czasu zamachu stanu przeciwko wybranemu prezydentowi Mohammadowi Mursiemu, z lipca 2013 r., egipskie siły bezpieczeństwa wielokrotnie i arbitralnie nadużyły siły do rozproszenia demonstracji, przy czym zabito co najmniej 1 400 protestujących; mając na uwadze, że co najmniej 817 osób zginęło w czasie rozpraszania manifestantów okupujących plac przed meczetem Rabaa al-Adawija; mając na uwadze, że w minionym roku żaden funkcjonariusz policji ani wojskowy nie został pociągnięty do odpowiedzialności za te zabójstwa ani za inne poważne nadużycia; mając na uwadze, że według oficjalnych danych siły bezpieczeństwa zatrzymały również co najmniej 22 000 osób; mając na uwadze, że według innych szacunków liczba ta wynosi 41 000; mając na uwadze, że około 29 000 osób aresztowano pod zarzutem powiązań ze Stowarzyszeniem Braci Muzułmanów;
F. mając na uwadze, że dziewiętnastoletni obywatel Irlandii Ibrahim Halawa jest przetrzymywany w Egipcie w areszcie tymczasowym od sierpnia 2013 r.;
G. mając na uwadze, że policja egipska aresztowała setki osób za złamanie przepisów ustawy z listopada 2013 r., które za przestępstwo uznają zgromadzenie ponad 10 osób bez uprzedniej zgody władz; mając na uwadze, że ustawa ta umożliwia ministerstwu spraw wewnętrznych zakazanie demonstracji wedle własnego uznania i rozpędzanie siłą manifestacji, na które nie wyrażono zgody;
H. mając na uwadze, że w dniu 21 kwietnia 2015 r. sąd egipski ma wydać wyrok w procesie przeciwko obalonemu prezydentowi Mursiemu i 14 innym osobom, którym zarzuca się nawoływanie do zabójstwa protestujących; mając na uwadze, że przeciwko Mohammadowi Mursiemu mają być przeprowadzone dalsze dwa procesy, dotyczące szpiegostwa i ucieczki z więzienia;
I. mając na uwadze, że w dniu 8 stycznia 2015 r. prokurator egipski przyjął apelację w procesie Hosniego Mubaraka po tym, jak w listopadzie sąd oddalił postawione mu zarzuty zabójstwa manifestantów;
J. mając na uwadze, że w dniu 11 stycznia 2015 r. władze egipskie zwolniły Khaleda al-Qazzaza, jednego z doradców obalonego prezydenta Mursiego, zatrzymanych wraz z nim w dniu 3 lipca 2013 r.; mając na uwadze, że do chwili zwolnienia był przetrzymywany, mimo że nie postawiono mu zarzutów;
K. mając na uwadze, że w dniu 7 stycznia 2015 r. Abd al-Fattah as-Sisi jako pierwszy prezydent Egiptu wziął udział w mszy celebrowanej w wigilię Bożego Narodzenia w koptyjskim kościele w Kairze; mając na uwadze, że niedawno wezwał on przywódców islamskich w kraju do przeciwstawienia się ekstremizmowi;
L. mając na uwadze, że referendum w sprawie konstytucji odbyło się w dniu 14 i 15 stycznia 2014 r., a pierwsze wybory prezydenckie po wojskowym zamachu stanu w dniu 26 i 27 maja 2014 r. przeprowadzono w atmosferze represji i cenzury mediów; mając na uwadze, że wybory parlamentarne mają się odbyć w Egipcie pod koniec marca 2015 r.; mając na uwadze, że w Egipcie nie ma głównej izby parlamentu od 2012 r., kiedy to sąd rozwiązał Zgromadzenie Ludowe;
M. mając na uwadze, że już niemal cztery lata minęły od ustąpienia Hosniego Mubaraka po manifestacjach na placu Tahrir oraz rewolcie w całym kraju, której uczestnicy wzywali do gruntownych reform systemu politycznego, gospodarczego i społecznego w Egipcie, położenia kresu korupcji, a także do demokracji, poszanowania praw człowieka i poprawy warunków życia;
N. mając na uwadze, że Egipt jest najludniejszym krajem arabskim, o liczbie mieszkańców przekraczającej 80 milionów, oraz znaczącym krajem w południowym regionie Morza Śródziemnego; mając na uwadze, że kraj ten stoi w obliczu poważnych zagrożeń bezpieczeństwa z powodu konsekwencji sytuacji w krajach sąsiednich, głównie w Libii; mając na uwadze, że wydarzenia natury politycznej, gospodarczej i społecznej w Egipcie mają istotny wpływ na cały region i nie tylko;
O. mając na uwadze, że w czerwcu 2014 r. Stany Zjednoczone przyznały Egiptowi pomoc wojskową o wartości 575 mln USD, przy czym środki te są zamrożone od czasu zamachu wojskowego przeciwko Muhammadowi Mursiemu;
P. mając na uwadze, że w grudniu 2014 r. UE przedstawiła krajom z regionu Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki, w tym Egiptowi, propozycję zawarcia nowej umowy handlowej;
Q. mając na uwadze, że według sprawozdania zespołu ONZ ds. równości płci i wzmacniania pozycji kobiet z 2013 r. 99% Egipcjanek doświadczyło jakiejś formy molestowania seksualnego, a ponad jedna trzecia kobiet padła ofiarą przemocy domowej; mając na uwadze, że według danych z 2008 r. 91% Egipcjanek w wieku od 15 do 49 lat doznała okaleczenia żeńskich narządów płciowych; mając na uwadze, że w kraju utrzymują się zjawiska małżeństw między dziećmi i okaleczania kobiecych narządów płciowych, mimo że prawo zakazuje tych praktyk;
R. mając na uwadze, że po decyzji tymczasowego rządu Egiptu, by uznać Stowarzyszenie Braci Muzułmanów za grupę terrorystyczną, zatrzymano i postawiono przed sądem setki przywódców i członków oraz tysiące rzekomych zwolenników tego ugrupowania; mając na uwadze, że jego skrzydło polityczne, Partia Wolności i Sprawiedliwości, zostało rozwiązane decyzją sądu w sierpniu 2014 r., co uniemożliwia mu udział w nadchodzących wyborach; mając na uwadze, że powszechna rozprawa z ugrupowaniem obejmuje nie tylko jego rzekomych zwolenników, ale również laickich działaczy, dziennikarzy, obrońców praw człowieka, studentów i działaczy związkowych;
S. mając na uwadze, że w dniu 7 grudnia 2014 r. w łaźni publicznej w Kairze zatrzymano grupę około 30 mężczyzn za „rozwiązłe praktyki” i że była to najszerzej zakrojona akcja aresztowania rzekomych gejów od 2001 r., kiedy podobne akcje prowadził reżim Hosniego Mubaraka; mając na uwadze, że zatrzymanie tych osób nagrywała prorządowa stacja telewizyjna; mając na uwadze, że publiczne poniżanie tych osób to jeden z przejawów nasilającej się kampanii rządowej przeciwko egipskiej wspólnocie osób LGTBI;
T. mając na uwadze, że w dniu 24 listopada 2013 r. dekretem prezydenckim przyjęto ustawę nr 107 z 2013 r. regulującą prawo do pokojowych zgromadzeń publicznych, pochodów i protestów; mając na uwadze, że ta „ustawa o protestach” obejmuje środki kontroli i sankcje nakładane za nieprzestrzeganie przepisów, które według standardów międzynarodowych można uznać za nieproporcjonalne, gdyż przyznają one siłom bezpieczeństwa prawo do rozproszenia wszelkich zgromadzeń, na które rząd nie wydał uprzedniej zgody, i zezwalają na stosowanie ostrej amunicji przeciwko manifestantom; mając na uwadze, że sekretarz generalny ONZ przypomniał obawy wyrażone przez Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka, że przyjęta ustawa może spowodować poważne naruszenia prawa do wolności pokojowych zgromadzeń;
U. mając na uwadze, że wniesiono oskarżenia przeciwko dziennikarzom telewizji Al-Dżazira, zarzucając im „nadawanie nieprawdziwych wiadomości” i „wspieranie grupy terrorystycznej”; mając na uwadze, że przed sądem w Kairze odbył się proces 20 osób, w tym dziewięciu pracowników Al-Dżaziry, i wydano wyroki wieloletniego pozbawienia wolności wobec australijskiego korespondenta Petera Greste’a (7 lat), szefa biura Al-Dżaziry w Kairze Mohameda Fahmy’ego (7 lat) oraz egipskiego producenta Bahera Mohammeda (10 lat) po uznaniu ich za winnych rozpowszechniania fałszywych wiadomości, działania na szkodę jedności narodowej i spokoju społecznego, a także przynależności w organizacji terrorystycznej; mając na uwadze, że sąd skazał zaocznie 11 innych dziennikarzy i członków opozycji na 10 lat pozbawienia wolności;
V. mając na uwadze, że od czasu obalenia Mohammada Mursiego w czasie protestów i zamieszek aresztowano setki studentów, którzy są przetrzymywani i maltretowani; mając na uwadze, że w roku akademickim 2013-2014 zginęło co najmniej 14 studentów;
W. mając na uwadze, że egipski sąd skazał studenta na trzy lata więzienia za ogłoszenie na Facebooku, że jest ateistą; mając na uwadze, że w grudniu 2012 r. skazano blogera na trzy lata więzienia za bluźnierstwo; mając na uwadze, że w czerwcu 2014 r. skazano Kopta na sześć lat więzienia za obrazę islamu;
X. mając na uwadze, że przejście graniczne między Strefą Gazy a Egiptem jest przez większość czasu zamknięte; mając na uwadze, że egipskie władze rozpoczęły wdrażanie drugiej fazy wyburzania budynków na znacznych obszarach Rafah, gdzie mieszka ponad 2 000 rodzin, i rozszerzania strefy buforowej między egipskim miastem przygranicznym a Strefą Gazy; mając na uwadze, że setki rodzin przesiedlono również z powodu działań wojskowych na tym obszarze, a osoby, które nie otrzymały od rządu żadnych rekompensat, żyją w obozach na zachód od Al-Arish;
1. jest głęboko zaniepokojony faktem, że Egipcie trwa powszechne łamanie praw demokratycznych, np. wolności słowa i zgromadzeń; uważa, że należy zagwarantować prawo do tworzenia ugrupowań politycznych i przestrzegać zasad demokracji; przypomina, że udział w pokojowych protestach czy też krytyczne nastawienie do rządu nie powinny być podstawą do zatrzymania czy prześladowania;
2. wzywa władze Egiptu, by położyły kres wszelkim aktom nękania i represji, w tym sądowych, przeciwko działaczom, dziennikarzom, opozycji politycznej, obrońcom praw człowieka i działaczom związkowym; apeluje o zwolnienie więźniów sumienia, np. Ibrahima Halawy;
3. wyraża zaniepokojenie z powodu wprowadzenia ustawy ograniczającej protesty; wzywa Egipt do wypełnienia w tym względzie międzynarodowych zobowiązań z zakresu praw człowieka;
4. wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu celowego stosowania masowych wyroków śmierci jako narzędzia arbitralnym i politycznie umotywowanych prześladowań prowadzonych przez państwo w celu rozprawienia się z oponentami politycznymi; jest również zaniepokojony faktem trwających masowych aresztowań i łamaniem praw człowieka ze strony sił bezpieczeństwa, w tym aresztowaniami pracowników mediów i działaczy oraz faktem ich maltretowania w więzieniu;
5. ponownie podkreśla swój zdecydowany sprzeciw wobec stosowania kary śmierci we wszystkich przypadkach niezależnie od okoliczności i wzywa władze Egiptu do wprowadzenia moratorium na wykonywanie kary śmierci, co stanowiłoby pierwszy krok na drodze do całkowitego jej zniesienia;
6. wzywa egipskie organy sądowe do zapewnienia oskarżonym prawa do uczciwego procesu opartego na jasnych zarzutach i należycie przeprowadzonym niezależnym śledztwie, a także prawa dostępu do adwokata i członków rodziny oraz kontaktu z nimi, zgodnie z międzynarodowymi standardami;
7. ponownie potępia wojskowy zamach stanu i brutalne represje stosowane przez egipską armię; głęboko ubolewa z powodu ofiar śmiertelnych, obrażeń i zniszczeń w Kairze i innych miejscach w Egipcie; podtrzymuje opinię, że przywódcy i generałowie armii egipskiej nie mogą zaproponować żadnego sposobu realizacji słusznych żądań narodu egipskiego, ponieważ przywództwo armii zajmuje silną pozycję gospodarczą w Egipcie i realizuje interesy gospodarcze i polityczne odmienne od interesów pracowników, osób ubogich i młodzieży, domagających się sprawiedliwości społecznej i podniesienia swego poziomu życia;
8. ponawia poparcie dla żądań narodu egipskiego, który domaga się wolności, godności ludzkiej, sprawiedliwości społecznej, demokracji, poszanowania praw człowieka, lepszych warunków życia i państwa świeckiego, a w szczególności podwyżki płac celem wyrównania podwyżek cen, poprawy w zakresie mieszkalnictwa, zdrowia i stworzenia miejsc pracy;
9. domaga się, by decyzja co do przyszłości Egiptu pozostała w gestii narodu egipskiego bez jakiejkolwiek ingerencji z zewnątrz; sprzeciwia się jakiejkolwiek zewnętrznej ingerencji, zwłaszcza ze strony USA, Izraela czy Arabii Saudyjskiej;
10. potępia poparcie udzielane przez dziesięciolecia przez UE i niektóre państwa członkowskie w szczególności reżimowi Hosniego Mubaraka; ponownie podkreśla, że stosunki gospodarcze, polityczne, społeczne, kulturalne i wszelkie inne stosunki między UE a jakimkolwiek krajem objętym EPS muszą opierać się na równym traktowaniu, nieingerencji, solidarności, dialogu oraz poszanowaniu konkretnych asymetrii i charakterystycznych cech poszczególnych krajów;
11. wzywa do powołania niezależnej i bezstronnej komisji śledczej, która miałaby zbadać przypadki naruszenia praw człowieka popełnione podczas sprawowania rządów przez reżim Mubaraka, za prezydentury Mursiego i po wojskowym zamachu stanu, w szczególności sprawę zabicia ponad 800 osób w czasie rozpędzania manifestantów okupujących plac przed meczetem Rabaa al-Adawija, a także w czasie prezydentury as-Sisiego, w tym przypadki egzekucji pozasądowych i arbitralnych aresztowań, a ponadto apeluje, by wykryto osoby odpowiedzialne i w uzasadnionych przypadkach pociągnięto je do odpowiedzialności, a ofiarom i ich rodzinom przyznano odszkodowania;
12. wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia zakazu eksportu do Egiptu sprzętu dla sił bezpieczeństwa i sprzętu wojskowego, które może być wykorzystany do tłumienia pokojowych manifestacji i protestów;
13. ponownie apeluje do władz Egiptu, by w trybie pilnym otwarły przejście graniczne w Rafah, by ulżyć cierpieniom Palestyńczyków, które dodatkowo pogłębiła ostatnia masakra dokonana przez izraelskie wojsko;
14. ubolewa, że pomimo nowej ustawy o wykorzystywaniu seksualnym wciąż narasta przemoc wobec kobiet, szczególnie w sferze publicznej, o czym świadczą dziesiątki przypadków gwałtów i przemocy seksualnej w trakcie protestów; wzywa władze egipskie, aby zaprzestały karania osób LGBTI za wyrażanie orientacji seksualnej oraz za korzystanie z prawa do zgromadzeń, na mocy „ustawy o walce z rozwiązłością”, a także do uwolnienia wszystkich osób LGBTI aresztowanych i uwięzionych na mocy tej ustawy;
15. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, Zgromadzeniu Parlamentarnemu Unii dla Śródziemnomorza, Unii Afrykańskiej oraz rządowi i parlamentowi Egiptu.
- [1] Dz.U. C 249 E z 30.8.2013, s. 60.
- [2] Dz.U. C 251 z 31.8.2013, s. 106.
- [3] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0095.
- [4] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0333.
- [5] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0379.
- [6] Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0100.
- [7] Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0007.