ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης στην Τουρκία: πρόσφατες συλλήψεις δημοσιογράφων, διευθυντικών στελεχών των μέσων μαζικής ενημέρωσης και συστηματική άσκηση πίεσης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης
12.1.2015 - (2014/3011(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Ignazio Corrao, Fabio Massimo Castaldo, Marco Affronte, Daniela Aiuto, Dario Tamburrano, Kristina Winberg, Peter Lundgren, Rolandas Paksas εξ ονόματος της Ομάδας EFDD
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0036/2015
B8‑0040/2015
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης στην Τουρκία: πρόσφατες συλλήψεις δημοσιογράφων, διευθυντικών στελεχών των μέσων μαζικής ενημέρωσης και συστηματική άσκηση πίεσης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την έκθεση προόδου της Επιτροπής του 2014 για την Τουρκία,
– έχοντας υπόψη την από 16 Οκτωβρίου 2013 ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Στρατηγική διεύρυνσης και κυριότερες προκλήσεις για την περίοδο 2013-2014» (COM(2013)0700),
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Τουρκία, ιδίως τα ψηφίσματα της 13ης Ιουνίου 2013 σχετικά με την κατάσταση στην Τουρκία[1] και της 12ης Μαρτίου 2014[2] σχετικά με την έκθεση προόδου του 2013 για την Τουρκία,
– έχοντας υπόψη το διαπραγματευτικό πλαίσιο για την Τουρκία της 3ης Οκτωβρίου 2005,
– έχοντας υπόψη την απόφαση 2008/157/ΕΚ του Συμβουλίου της 18ης Φεβρουαρίου 2008 για τις αρχές, τις προτεραιότητες και τις προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στην εταιρική σχέση για την προσχώρηση της Τουρκικής Δημοκρατίας («εταιρική σχέση για την προσχώρηση»), καθώς και τις προηγούμενες αποφάσεις του Συμβουλίου του 2001, του 2003 και του 2006 σχετικά με την εταιρική σχέση για την προσχώρηση,
– έχοντας υπόψη το Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2014 σχετικά με τη διεύρυνση και τη σταθεροποίηση, καθώς και τη διαδικασία σύνδεσης,
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της 14ης Δεκεμβρίου 2014 της Αντιπρόεδρου της Επιτροπής/Υπάτης Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας , Federica Mogherini, και του Επιτρόπου για την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας και τις Διαπραγματεύσεις για τη Διεύρυνση, Johannes Hahn, σχετικά με τις αστυνομικές επιχειρήσεις και τις συλλήψεις εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης στην Τουρκία,
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της 15ης Δεκεμβρίου 2014 του Επιτρόπου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η απάντηση της κυβέρνησης μετά από κατηγορίες για διαφθορά το Δεκέμβρη του 2013 προκάλεσε σοβαρή ανησυχία σχετικά με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και το διαχωρισμό των εξουσιών·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι την Κυριακή, 14 Δεκεμβρίου 2014, 32 δημοσιογράφοι συνελήφθησαν σε αστυνομικές επιχειρήσεις που έγιναν σε όλη την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων αρχισυντακτών, διευθυντικών στελεχών των μέσων ενημέρωσης και σεναριογράφων, με την κατηγορία της σύστασης, ηγεσίας και συμμετοχής σε ένοπλη τρομοκρατική οργάνωση·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία ασκούν ξεκάθαρη κριτική στην υφιστάμενη τουρκική κυβέρνηση είναι ανάμεσα στους στόχους αυτών των ενεργειών από τις τουρκικές διωκτικές αρχές·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης αποτελεί μακροχρόνιο πρόβλημα στην Τουρκία, το οποίο ήδη οδήγησε σε κύμα συλλήψεων δημοσιογράφων το 2011, σε απαγόρευση του Twitter και σε συλλήψεις των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κρατικοί αξιωματούχοι συνεχίζουν να προβαίνουν σε δηλώσεις που αποσκοπούν στον εκφοβισμό των μέσων ενημέρωσης·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδηλωτές εκφράζουν όλο και μεγαλύτερες ανησυχίες σε σχέση με την παρατηρούμενη έλλειψη εκπροσώπησης των μειονοτήτων, την αυταρχική διακυβέρνηση και την απουσία κράτους δικαίου και χρηστής διακυβέρνησης καθώς και δίκαιης δίκης και νομότυπης διαδικασίας στην Τουρκία·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τροποποιήσεις στον νόμο για το διαδίκτυο περιόρισαν την ελευθερία έκφρασης στο διαδίκτυο: λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προσπάθειες απαγόρευσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες αργότερα ανατράπηκαν από το συνταγματικό δικαστήριο, καθώς και οι πιέσεις προς τον τύπο, οι οποίες οδήγησαν σε εκτεταμένη αυτολογοκρισία, αντικατοπτρίζουν μια περιοριστική προσέγγιση για την ελευθερία της έκφρασης·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, η νομότυπη διαδικασία και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης συνιστούν βασικά στοιχεία κάθε υγιούς δημοκρατίας και κατοχυρώνονται από το τουρκικό σύνταγμα, συγκεκριμένα στο Άρθρο 26, το οποίο εγγυάται την ελευθερία της έκφρασης, και τα άρθρα 27 και 28, τα οποία εγγυώνται την «ελευθερία της έκφρασης» και την «απρόσκοπτη διάδοση ιδεών»·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία ως χώρα υποψήφια για προσχώρηση στην ΕΕ έχει την υποχρέωση να σέβεται και να προάγει τη δημοκρατία και να ενισχύει τις δημοκρατικές αρχές και τα ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υποχρεώσεις αυτές πρέπει να θεωρούνται ως ευκαιρία προκειμένου η Τουρκία να συνεχίσει τη διεργασία εκσυγχρονισμού της·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2013 η Τουρκία έλαβε χρηματοδότηση ύψους 902,9 εκατομμυρίων ευρώ μέσω του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ) για την προώθηση πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων, γεγονός που προετοίμασε το έδαφος για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που συνεπάγεται η ένταξη στην ΕΕ·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία της έκφρασης και η ελευθερία του τύπου αποτελούν θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι με την εφαρμογή περαιτέρω περιορισμών της ελεύθερης έκφρασης στο διαδίκτυο, η Τουρκία παραβιάζει το Κεφάλαιο 10 της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας·
1. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με τις συλλήψεις δημοσιογράφων και εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης· θεωρεί ότι οι ενέργειες αυτές αποτελούν ανεπίτρεπτο πλήγμα για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στη χώρα· ανησυχεί για τον μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων που βρίσκονται στη φυλακή και για τις πολυάριθμες δίκες που εκκρεμούν εις βάρος δημοσιογράφων και ακτιβιστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης·
2. εκφράζει τη λύπη του για τα μέτρα που λαμβάνουν οι τουρκικές αρχές, τα οποία είναι δυσανάλογα και περιττά σε μια σύγχρονη και πλουραλιστική δημοκρατία· θεωρεί ότι τέτοιου είδους μέτρα υπονομεύουν τα δημοκρατικά θεμέλια της Τουρκίας και ενδέχεται να πολώσουν την τουρκική κοινωνία αυξάνοντας ακόμα περισσότερο τη δυσπιστία για την ικανότητα του κράτους να προασπίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα·
3. ζητεί την άμεση απελευθέρωση όλων των δημοσιογράφων, των ακτιβιστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης, οι οποίοι τελούν υπό κράτηση· ζητεί την εφαρμογή της αρχής του τεκμηρίου αθωότητας· κάνει έκκληση για διεξαγωγή ανεξάρτητων και διαφανών ερευνών και εμμένει στην απεριόριστη πρόσβαση των κρατουμένων σε δικηγόρους της επιλογής τους·
4. ανησυχεί για τη σοβαρή επιδείνωση της ελευθερίας του τύπου σε όλη τη χώρα και για τη συστηματική λογοκρισία των τουρκικών μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτύου· καλεί την τουρκική κυβέρνηση να υπερασπιστεί την αρχή της ελευθερίας του τύπου· τονίζει ότι η πραγματική ελευθερία της έκφρασης και η ανεξαρτησία του τύπου, καθώς και το ελεύθερο διαδίκτυο χωρίς λογοκρισία, αποτελούν βασικά στοιχεία μιας πραγματικά δημοκρατικής, ελεύθερης και πλουραλιστικής κοινωνίας·
5. καλεί τις τουρκικές αρχές να εγγυηθούν και θα σεβαστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, συγκεκριμένα, την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία του τύπου και να εγγυηθούν μια συμμετοχική πολιτική κουλτούρα, όπου θα ακούγεται η φωνή της αντιπολίτευσης, των μειονοτήτων, της κοινωνίας των πολιτών και των γυναικών κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, δημιουργώντας κατ' αυτό τον τρόπο μια πραγματικά δημοκρατική κουλτούρα με πλήρη σεβασμό στις διαφορετικές απόψεις και γνώμες·
6. επισημαίνει, σε αυτό το πλαίσιο, τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζει η δικαιοσύνη στην προστασία και την ενίσχυση της ελευθερίας του τύπου και των μέσων ενημέρωσης· υπενθυμίζει το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η αρχή της διάκρισης των εξουσιών σε ένα σύγχρονο δημοκρατικό κράτος· εκφράζει τη βαθιά της ανησυχία για την παρέμβαση του κράτους στο έργο της δικαιοσύνης· καλεί τις τουρκικές αρχές να εγγυηθούν πραγματική ισορροπία ανάμεσα στην εκτελεστική, τη νομοθετική και τη δικαστική εξουσία·
7. κάνει έκκληση στην ΕΕ να προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες ώστε να απαντήσει στην καταστολή των μέσων ενημέρωσης, στην υπερβολική χρήση βίας από την τουρκική αστυνομία εναντίον διαδηλωτών, στις εκτεταμένες επανατοποθετήσεις και απολύσεις αστυνομικών, δικαστών και εισαγγελέων μετά τις κατηγορίες περί διαφθοράς, στις οποίες ενέχονται μέλη της κυβέρνησης· ζητεί από την ΕΕ να διακόψει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία εφόσον αυτή δεν σέβεται τους δημοκρατικούς θεσμούς, το κράτος δικαίου, και την τήρηση των θεμελιωδών ελευθεριών·
8. κάνει έκκληση στην τουρκική κυβέρνηση να συνεργαστεί με όλους του πολιτικούς παράγοντες, ώστε να ενισχύσει την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και του πολιτικού πλουραλισμού στους κρατικούς φορείς και να συμμορφωθεί με το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα· επαναλαμβάνει την έκκληση για νέο νόμο για τα μέσα ενημέρωσης, ο οποίος θα εγγυάται την ελευθερία της έκφρασης και τον πλουραλισμό στα μέσα·
9. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, στην Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας/Αντιπρόεδρο της Επιτροπής, στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης, στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Τουρκίας.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0277.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0235.