PROJEKT REZOLUCJI w sprawie wolności słowa w Turcji – niedawne aresztowania dziennikarzy i dyrektorów mediów oraz systematyczne wywieranie nacisków na media
12.1.2015 - (2014/3011(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Rebecca Harms, Ska Keller, Michel Reimon, Judith Sargentini, Barbara Lochbihler, Davor Škrlec, Jean Lambert, Heidi Hautala, Bodil Ceballos, Ulrike Lunacek w imieniu grupy Verts/ALE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0036/2015
B8‑0042/2015
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wolności słowa w Turcji – niedawne aresztowania dziennikarzy i dyrektorów mediów oraz systematyczne wywieranie nacisków na media
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Turcji, zwłaszcza rezolucję z dnia 7 marca 2014 r. w sprawie sprawozdania dotyczącego postępów Turcji w 2013 r.[1], z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie sytuacji w Turcji[2] oraz z dnia 13 listopada 2014 r. w sprawie działań Turcji powodujących napięcia w wyłącznej strefie ekonomicznej Cypru[3],
– uwzględniając wspólne oświadczenie wysokiej przedstawiciel do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa / wiceprzewodniczącej Komisji Federiki Mogherini oraz komisarza Johannesa Hahna w sprawie nalotów policji i aresztowań przedstawicieli mediów w Turcji w dniu 14 grudnia 2014 r.,
– uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Ogólnych z dnia 16 grudnia 2014 r.,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w dniu 14 grudnia 2014 r. tureckie siły bezpieczeństwa aresztowały szereg dziennikarzy, dyrektorów mediów i innych osób w całej Turcji, w tym redaktora naczelnego gazety Zaman Ekrema Dumanliego, dyrektora telewizji Samanyolu Hidayeta Karacy, innych dziennikarzy i szefa policji ze wschodniej Turcji;
B. mając na uwadze, że aresztowania te zdają się po części wynikać z utrzymującego się konfliktu prezydenta Erdogana z ruchem Hizmet prowadzonym przez przebywającego w Stanach Zjednoczonych muzułmańskiego uczonego Fethullaha Gulena oraz dochodzi do nich rok po tym, jak policja i prokuratorzy skierowali do członków rządu Erdogana zarzuty dotyczące korupcji;
C. mając na uwadze, że w dniu 6 stycznia 2015 r. w Diyarbakir aresztowano holenderską korespondentkę Frederikę Geerdink, którą przesłuchiwała policja i którą uwolniono tego samego dnia po interwencji holenderskiego ministra spraw zagranicznych przebywającego w tym czasie z wizytą w Turcji, a w dniu 7 stycznia, po wylądowaniu na lotnisku w Istambule, aresztowano innego holenderskiego dziennikarza Mehmeta Ülgera, którego przesłuchiwano na posterunku policji i uwolniono tego samego dnia;
D. mając na uwadze, że w listopadzie 2014 r. prezydent Erdogan podał do wiadomości publicznej treść ustawy o bezpieczeństwie wewnętrznym, którą teraz zajmuje się zgromadzenie narodowe i która przewiduje szerokie dodatkowe uprawnienia w celu tłumienia działalności wywrotowej, gdyż rozszerza uprawnienia policji w zakresie przeszukiwań, uprawnienia sądów w zakresie konfiskaty mienia i uprawnienia w zakresie instalowania podsłuchów telefonicznych przez organy rządowe; mając na uwadze, że ustawa ta umożliwi wzmocnienie nadzoru nad przestępcami i ograniczy ich działalność, ale może być również wykorzystana przeciwko opozycji i stanowi nasilenie działań podejmowanych ostatnio przeciwko Internetowi;
E. mając na uwadze, że w dniu 17 grudnia 2014 r. z okazji 10. rocznicy decyzji Rady Europejskiej o podjęciu negocjacji akcesyjnych prezydent Erdogan stanowczo odrzucił krytykę UE pod adresem Turcji i stwierdził, że UE nie może prawić Turcji kazań o wolności, demokracji i prawach człowieka; mając na uwadze, że przeciwko krytykom Erdogana i jego rządu wytoczono procesy karne, a wielu straciło pracę, padając rzekomo ofiarą wysiłków rządu mających na celu zastraszenie i kryminalizację dysydentów;
F. mając na uwadze, że w ostatnich latach nasiliły się naciski przeciwko mediom w Turcji, w tym również przeciwko właścicielom i dyrektorom grup medialnych; mając na uwadze, że w ostatnich latach Turcja jest jednym z najgorszych krajów pod względem wolności prasy i mediów, zwłaszcza jeżeli wziąć pod uwagę liczbę aresztowanych dziennikarzy; mając na uwadze, że wielu dziennikarzy przebywających obecnie w więzieniach pracuje dla mediów kurdyjskich; mając na uwadze, że niektórzy dziennikarze nie przebywają w więzieniu, lecz oczekują na rozprawę lub odwołanie, a wielu innych w ciągu roku przebywało przez krótki okres w więzieniu, wynoszący niekiedy zaledwie kilka dni lub miesięcy; mając na uwadze, że w większości przypadków rząd Turcji oskarża dziennikarzy na podstawie krajowej ustawy antyterrorystycznej i artykułów kodeksu karnego dotyczących „organizacji terrorystycznych”;
G. mając na uwadze, że przestrzeganie praworządności i praw podstawowych, w tym wolności słowa, to podstawowe wartości UE, do których poszanowania Turcja jest formalnie zobowiązana na podstawie wniosku o członkostwo w UE i z uwagi na trwający proces akcesyjny;
H. mając na uwadze, że na początku 2014 r. Recep Tayyp Erdogan pełniący wówczas funkcję premiera Turcji obiecał zorganizowanie europejskiego roku, który ożywiłby starania jego kraju o członkostwo w UE;
1. wyraża głębokie ubolewanie z powodu aresztowania kilkudziesięciu dziennikarzy i nalotów na opozycyjne media w dniu 14 grudnia 2014 r.; podkreśla, że aresztowania te to kolejny atak na wolność prasy i różnorodność opinii w Turcji oraz wzywa do natychmiastowego uwolnienia wszystkich dziennikarzy;
2. wzywa władze do pilnego wykazania w sposób wiarygodny i merytoryczny, że aresztowane osoby dopuściły się przestępstw, o które się je oskarża, oraz do szybkiego przeprowadzenia postępowań sądowych w oparciu o zasadę pełnej przejrzystości i przy zastosowaniu odpowiednich gwarancji prawnych lub w przeciwnym razie do wycofania się ze wszystkich zarzutów;
3. uważa, że ta fala aresztowań była odpowiednio wcześniej zaplanowana oraz że nie jest przypadkiem, iż prześladuje się obecnie osoby, które opublikowały zarzuty korupcyjne wymierzone w członków partii rządzącej; w związku z tym wzywa prezydenta Erdogana i rząd Turcji do zaprzestania wszelkich działań, których celem jest wyciszenie krytyków i kryminalizacja dysydentów poprzez przedstawienie ich jako wrogów narodu z powodu ich odmiennych poglądów;
4. podkreśla, że wolność prasy, wolność wypowiedzi i ożywiona debata to zasadnicze elementy w systemie każdego demokratycznego państwa oraz że te aresztowania i naloty nie przystają wobec tego do praworządności ani do standardów demokratycznych; wzywa władze Turcji do zaprzestania prześladowania pokojowych demonstrantów z parku Gezi;
5. ubolewa z powodu decyzji tureckiej komisji parlamentarnej, powołanej w maju w celu zbadania akt prokuratorskich zawierających zarzuty dopuszczenia się wykroczeń przez czterech byłych ministrów, o niepostawieniu tych byłych ministrów przed sądem, choć oskarżano ich o korupcję, oraz potępia fakt zawieszenia w ubiegłym miesiącu czterech prokuratorów, którzy wszczęli śledztwo w tej sprawie; jest zdania, że to kolejna oznaka erozji zasady praworządności i coraz większego wpływu rządu na wymiar sprawiedliwości;
6. apeluje do wysokiej przedstawiciel / wiceprzewodniczącej, Rady i Komisji o wywarcie większej presji na Turcję w dziedzinie sprawiedliwości, praworządności i praw człowieka, gdyż obszary te mają decydujące znaczenie w procesie akcesyjnym i powinny być ważniejsze od kwestii związanych z jednolitym rynkiem; uważa, że podjęcie negocjacji w sprawie rozdziału 23 i 24, które dotyczą reform sądownictwa i praw podstawowych, stanowiłoby konkretną pomoc;
7. wyraża ubolewanie, że rok 2014, obwołany przez prezydenta Erdogana rokiem europejskim, nie spełnił oczekiwań, gdyż deklarowane przez Turcję ambicje i aspiracje europejskie stały w opozycji do wielu podejmowanych przez nią działań;
8. apeluje o większe wsparcie dla niezależnych mediów w ramach instrumentu pomocy przedakcesyjnej; ponadto podkreśla znaczenie, jakie ma również popieranie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, gdyż jedynie przejrzyste i sprawnie funkcjonujące społeczeństwo obywatelskie może budować zaufanie między różnymi grupami zaangażowanego i demokratycznego społeczeństwa;
9. przypomina Turcji o jej zobowiązaniach wynikających z członkostwa w Radzie Europy oraz o potrzebie dalszych reform sądownictwa, również z uwagi na wiele spraw przeciwko Turcji, jakie toczą się przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka; wzywa Ankarę do pełnego wykonania wszystkich orzeczeń Rady Europy;
10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji ESDZ, Komisji, państwom członkowskim, prezydentowi Turcji, rządowi Turcji, tureckiemu zgromadzeniu narodowemu i Radzie Europy.
- [1] Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0235.
- [2] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0277.
- [3] Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0052.