ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την εκδήλωση μνήμης για την Σρεμπρένιτσα
7.7.2015 - (2015/2747(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Igor Šoltes, Terry Reintke, Ulrike Lunacek, Davor Škrlec εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0716/2015
B8-0716/2015
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την εκδήλωση μνήμης για την Σρεμπρένιτσα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Ιανουαρίου 2009, σχετικά με τη Σρεμπρένιτσα[1],
– έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους αφενός, και της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης αφετέρου, η οποία υπεγράφη στις 16 Ιουνίου 2008 στο Λουξεμβούργο και κυρώθηκε από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ σχετικά με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη της 16ης Μαρτίου 2015,
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αριθ. 827 (1993), 1551 (2004) και 1575 (2004),
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Γενικού Γραμματέα της 15ης Νοεμβρίου 1999 σύμφωνα με το ψήφισμα 53/35 της Γενικής Συνέλευσης σχετικά με την πτώση της Σρεμπρένιτσα,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 11 Ιουλίου 1995, η ανατολική βοσνιακή πόλη της Σρεμπρένιτσα, η οποία είχε ανακηρυχθεί προστατευόμενη ζώνη με το ψήφισμα 819 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καταλήφθηκε από τις σερβικές δυνάμεις υπό την ηγεσία του στρατηγού Ratko Mladić και υπό την καθοδήγηση του τότε Προέδρου της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας (Republika Srpska) Ράντοβαν Κάρατζιτς·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια πολλών ημερών σφαγής μετά την πτώση της Σρεμπρένιτσα, περισσότεροι από 8.000 μουσουλμάνοι, άνδρες και αγόρια, που είχαν αναζητήσει καταφύγιο σ' αυτή την περιοχή υπό την προστασία της Ομάδας Προστασίας των Ηνωμένων Εθνών (UNPROFOR), εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες από βοσνιοσερβικές δυνάμεις υπό τις διαταγές του στρατηγού Μλάντιτς και από παραστρατιωτικές μονάδες, συμπεριλαμβανομένων σερβικών ατάκτων αστυνομικών μονάδων οι οποίες είχαν εισέλθει στην Βοσνιακή επικράτεια από τη Σερβία και «εθελοντών» από τα κράτη μέλη της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν 30 000 γυναικόπαιδα και ηλικιωμένοι απελάθηκαν δια της βίας στο πλαίσιο μαζικής κλίμακας εκστρατείας εθνοκάθαρσης και ότι το γεγονός αυτό αποτέλεσε το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου που διαπράχθηκε στην Ευρώπη μετά το τέλος του δευτέρου παγκοσμίου·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τραγωδία αυτή, η οποία χαρακτηρίστηκε ως πράξη γενοκτονίας από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) και το Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔ), εκτυλίχθηκε σε τοποθεσία που είχε κηρυχθεί από τα Ηνωμένα Έθνη ως ασφαλές καταφύγιο και συνεπώς αποτελεί σύμβολο της ανικανότητας της διεθνούς κοινότητας να παρέμβει στη σύγκρουση και να προστατεύσει τον αθώο άμαχο πληθυσμό·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 1999 ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών στην έκθεσή του για την πτώση της Σρεμπρένιτσα δήλωσε ότι ο ΟΗΕ δεν κατάφερε να εκτελέσει την εντολή του, ιδίως όσον αφορά την προστασία των λεγόμενων «ασφαλών περιοχών» και, ως εκ τούτου, είναι συνυπεύθυνος·
E. λαμβάνοντας υπόψη τις πολλαπλές παραβιάσεις της Σύμβασης της Γενεύης από τα βοσνιοσερβικά στρατεύματα εις βάρος των άμαχων μουσουλμάνων πολιτών της Σρεμπρένιτσα, συμπεριλαμβανομένων των εκτοπίσεων χιλιάδων γυναικών, παιδιών και ηλικιωμένων και του βιασμού μεγάλου αριθμού γυναικών·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ανακάλυψη και την εκταφή μαζικών και ατομικών τάφων, δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί και ταυτοποιηθεί τα σώματα περίπου 1200 ανδρών και αγοριών από την Σρεμπρένιτσα·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 30 Ιανουαρίου 2015, το ICTY επιβεβαίωσε τις ποινές που είχαν απαγγελθεί κατά πέντε υψηλόβαθμων αξιωματικών του βοσνιοσερβικού στρατού οι οποίοι καταδικάστηκαν για τη συμμετοχή τους στη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα του 1995, επιβεβαιώνοντας έτσι την πρώτο τελεσίδικη απόφαση για τη γενοκτονία· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι από τους καταδικασθέντες αξιωματικούς τελούσαν υπό τις άμεσες διαταγές του πρώην αρχηγού του βοσνιοσερβικού στρατού Ratko Mladić, ο οποίος δικάζεται σήμερα από το ICTY για εγκλήματα, συμπεριλαμβανομένης της γενοκτονίας·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αδυναμίες των μηχανισμών λήψης αποφάσεων της ΕΕ και η έλλειψη μιας γνήσιας κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας διαδραμάτισαν επίσης αρνητικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο εξελίχθηκαν τα γεγονότα·
1. τιμά τη μνήμη όλων των θυμάτων της γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα και των αγριοτήτων που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια των πολέμων στην πρώην Γιουγκοσλαβία και εκφράζει τον σεβασμό του προς αυτά· εκφράζει τα συλλυπητήριά του και την αλληλεγγύη του στις οικογένειες των θυμάτων·
2. τονίζει ότι η έγκαιρη πρόληψη και η ουσιαστική τιμωρία των γενοκτονιών και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας πρέπει να συγκαταλέγονται στις βασικές προτεραιότητες της ΕΕ·
3. καλεί το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξασφαλιστεί ότι δεν πρόκειται να διαπραχθούν ποτέ ξανά στην Ευρώπη τέτοιες πράξεις τερατώδους βαρβαρότητας και να διερευνήσουν κατά πόσον πολίτες της ΕΕ διευκόλυναν ή διέπραξαν πράξεις γενοκτονίας, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου στο έδαφος της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης μεταξύ 1992 και 1995·
4. καλεί την Κοινοβουλευτική Συνέλευση της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης να εγκρίνει ψήφισμα για την γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα· εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρωτοβουλία του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά ένα ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το θέμα·
5. εκφράζει τη στήριξή του σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, όπως η Ένωση Μητέρων των θυλάκων της Σρεμπρένιτσα και της Ζέπα για τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν στην ευαισθητοποίηση και την οικοδόμηση ευρύτερης βάσης για τη συμφιλίωση όλων των πολιτών της χώρας· καλεί όλους τους πολίτες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης να αξιοποιήσουν την 20ή επέτειο της σφαγής στη Σρεμπρένιτσα ως ευκαιρία για την ενίσχυση της συμφιλίωσης και της συνεργασίας, οι οποίες αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την πρόοδο όλων των χωρών της περιοχής στην ευρωπαϊκή τους πορεία· καλεί την Επιτροπή και την ΑΕ/ΥΕ να αναγνωρίσουν τη σημασία των πολιτικών συμφιλίωσης, και τονίζει τον σημαντικό ρόλο των θρησκευτικών αρχών, των μέσων ενημέρωσης και των εκπαιδευτικών συστημάτων σε αυτή την δύσκολη διαδικασία·
6. υπενθυμίζει ότι το ειρηνευτικό στράτευμα UNPROFOR του ΟΗΕ δεν κατόρθωσε να προστατεύσει τις περιοχές που είχαν χαρακτηρισθεί ως ασφαλείς· υπενθυμίζει ότι ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ συμμετείχαν με σημαντικό αριθμό στρατιωτών στα στρατεύματα UNPROFOR και, ως εκ τούτου, έπρεπε και πρέπει να επωμισθούν μεγάλο μερίδιο του βάρους της ευθύνης·
7. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή, την παραμονή της επετείου της γενοκτονίας στη Σρεμπρένιτσα-Ποτοτσάρι, να επαναβεβαιώσουν την προσήλωση της ΕΕ στην ευρωπαϊκή προοπτική όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και την υποστήριξή της για την ενταξιακή διαδικασία, αν μη τι άλλο διευκολύνοντας την αυξημένη περιφερειακή συνεργασία·
8. επισημαίνει ότι η συμφωνία του Ντέιτον ήταν σημαντικό μέσο για την αποκατάσταση της ειρήνης στην περιοχή, όμως τονίζει ότι αποτέλεσε πρόβλημα κατά την εδραίωση ενός βιώσιμου πολιτικού συστήματος στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη· τονίζει ότι όλοι οι πολίτες πρέπει να αναλάβουν ευθύνη προκειμένου να επιτευχθεί μια νέα συνταγματική διευθέτηση και να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο κράτος για όλους· υπενθυμίζει ότι διπλωμάτες από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της βοήθησαν στη σύνταξη του συντάγματος του Ντέιτον και ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν κατά συνέπεια ιδιαίτερη ευθύνη για την μεταρρύθμιση της χώρας·
9. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις των κρατών μελών, στην Κυβέρνηση και στο Κοινοβούλιο της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, καθώς και στις επιμέρους οντότητες της χώρας, και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.
- [1] ΕΕ C 46 E, 24.2.2010, σ. 111.