ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες στην Ευρώπη
7.9.2015 - (2015/2833(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Judith Sargentini, Ska Keller, Jean Lambert, Ulrike Lunacek, Benedek Jávor, Bart Staes, Michel Reimon εξ ονόματος της ομάδας Verts/ALE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0832/2015
B8-0837/2015
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες στην Ευρώπη
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών,
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Καθεστώς των Προσφύγων, του 1951, και το πρόσθετο Πρωτόκολλο στη σύμβαση αυτήν,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 9ης Οκτωβρίου 2013, σχετικά με μέτρα της ΕΕ και των κρατών μελών προς αντιμετώπιση της ροής προσφύγων λόγω της σύρραξης στη Συρία[1],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 17ης Δεκεμβρίου 2014, σχετικά με την κατάσταση στη Μεσόγειο και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση[2],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 29ης Απριλίου 2015, σχετικά με τις πρόσφατες τραγωδίες στη Μεσόγειο και τις πολιτικές της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο[3],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Μαΐου 2015, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο για τη Μετανάστευση (COM(2015)0240),
– έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης δέκα σημείων για τη μετανάστευση, που ενέκρινε το κοινό Συμβούλιο εξωτερικών και εσωτερικών υποθέσεων στις 20 Απριλίου 2015,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της έκτακτης συνόδου κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ΕΕ σχετικά με την κρίση προσφύγων στη Μεσόγειο, της 23ης Απριλίου 2015,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE), του Απριλίου 2012, με τίτλο «Ζωές που χάθηκαν στη Μεσόγειο Θάλασσα»,
– έχοντας υπόψη τις εκθέσεις του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών, και ιδίως την έκθεση με τίτλο «Υπολογίζοντας στην κινητικότητα για μια γενιά: συνέχεια στην περιφερειακή μελέτη σχετικά με τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις επιπτώσεις της στα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών», που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2015,
– έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EYYA) σχετικά με την κατάσταση όσον αφορά το άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2014,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως συνέπεια της παγκόσμιας προσφυγικής κρίσης, ένας πρωτοφανής αριθμός ανθρώπων αναζητούν προστασία μέσα στην ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση του αριθμού των προσφύγων αναμένεται να συνεχιστεί, λόγω της ολοένα αυξανόμενης αστάθειας στα σύνορα της Ευρώπης εξαιτίας των συγκρούσεων, που συνδυάζονται με κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απότομη αύξηση της βίας και της τρομοκρατίας και με τις καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, και υπενθυμίζοντας ακόμη μία φορά την επείγουσα ανάγκη να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διάσωση της ζωής των ανθρώπων που εγκαταλείπουν τη χώρα τους και βρίσκονται σε κίνδυνο, καθώς και την ανάγκη τα κράτη μέλη να συμμορφώνονται με τις διεθνείς υποχρεώσεις τους, συμπεριλαμβανομένων των υποχρεώσεων διάσωσης στη θάλασσα·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, 2.800 γυναίκες, άνδρες και παιδιά έχουν καταγραφεί ως νεκροί ή αγνοούμενοι στη διάρκεια του 2015, κατά την προσπάθειά τους να φτάσουν σε έναν ασφαλή προορισμό στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε δήλωσή τους στις 5 Αυγούστου 2015, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υπογράμμιζαν τη σοβαρότατη έλλειψη κατάλληλων επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι σημειώνονται θάνατοι προσφύγων και μεταναστών και κατά τη διάρκεια της διαδρομής τους σε ευρωπαϊκό έδαφος· λαμβάνοντας υπόψη ότι τον περασμένο μήνα 71 γυναίκες, άνδρες και παιδιά πέθαναν σε ένα φορτηγό καθώς πήγαιναν από την Ουγγαρία στην Αυστρία·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της σπρώχνουν ουσιαστικά τους πρόσφυγες και τους μετανάστες στα χέρια εγκληματιών διακινητών, με την ανάπτυξη περιφράξεων και τη στεγανοποίηση των εξωτερικών συνόρων τους κατά της παράτυπης μετανάστευσης, χωρίς ταυτόχρονα να παρέχουν δυνατότητες νόμιμης πρόσβασης·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 229.460 αφίξεις από θαλάσσης και ξηράς, μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2015, και στην Ιταλία 115.500 αφίξεις από θαλάσσης, μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουλίου 2015, σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες· λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Ουγγαρία καταγράφηκαν 150.000 αφίξεις από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούλιο του 2015, σύμφωνα με στοιχεία του Frontex·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αιτήσεις για διεθνή προστασία έφθασαν, τον Ιούλιο του 2015, στις χώρες της ΕΕ, τη Νορβηγία και την Ελβετία, τις 123.294, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τις 100.000 και υπερβαίνοντας κατά 28% εκείνες του Ιουνίου του 2015·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2015, οι κυριότερες χώρες καταγωγής των αιτούντων άσυλο είναι η Συρία, το Αφγανιστάν, η Ερυθραία και το Ιράκ, σύμφωνα με τα στοιχεία του Frontex· λαμβάνοντας ακόμη υπόψη ότι στη μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων που φεύγουν από τις χώρες αυτές προς την Ευρώπη χορηγείται τελικά προστασία·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την τελευταία σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 25ης και 26ης Ιουνίου 2015, και την επακόλουθη συνεδρίαση του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, της 20ής Ιουλίου 2015, δεν κατέστη δυνατή μια συμφωνία σε σχέση με έναν μηχανισμό κατανομής της μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης και, αντ’ αυτού, υπήρξε συμφωνία για έναν εθελοντικό μηχανισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν στη διάθεση 40.000 θέσεων για την εγκατάσταση προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία και τελικά διέθεσαν μόνο 32.256 θέσεις·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 3 Σεπτεμβρίου 2015, η γερμανίδα Καγκελλάριος Angela Merkel και ο γάλλος Πρόεδρος François Hollande συμφώνησαν ότι είναι αναγκαίος ένας μόνιμος και υποχρεωτικός μηχανισμός κατανομής προσφύγων μεταξύ όλων των κρατών μελών·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 3 Σεπτεμβρίου 2015, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Donald Tusk ζήτησε την κατανομή τουλάχιστον 100.000 προσφύγων·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (IOM), η Ευρώπη είναι ο πιο επικίνδυνος προορισμός στον κόσμο για «παράτυπους» μετανάστες, τονίζοντας για μία ακόμη φορά την ανάγκη να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασωθούν οι ζωές των ανθρώπων που βρίσκονται σε κίνδυνο, καθώς και την ανάγκη τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με τις διεθνείς υποχρεώσεις τους όσον αφορά τη διάσωση·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί πολίτες δείχνουν μια πρωτοφανή αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες, τους καλωσορίζουν θερμά και τους προσφέρουν εντυπωσιακή υποστήριξη· εκτιμώντας πως, έτσι, οι ευρωπαίοι πολίτες αποδεικνύουν ότι η προστασία και η ευσπλαχνία προς όσους τις έχουν ανάγκη συνεχίζουν να αποτελούν αληθινές ευρωπαϊκές αξίες·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα κατάσταση φανερώνει μια ντροπιαστική έλλειψη αλληλεγγύης εκ μέρους ορισμένων κυβερνήσεων έναντι των αιτούντων άσυλο, ανεπαρκή συντονισμό και έλλειψη συνεκτικής δράσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό οδηγεί σε μια χαοτική κατάσταση και σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη και οι ηγέτες τους έχουν υιοθετήσει μια προορατική προσέγγιση και έχουν δείξει ότι είναι έτοιμα και διατεθειμένα να υποδεχτούν πρόσφυγες· εκτιμώντας ότι και άλλα κράτη μέλη θα πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμα αυτό·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι από τις διαφορετικές θέσεις που τήρησαν τα διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ εξακολουθεί να καταδεικνύεται πως η ΕΕ έχει 28 κατακερματισμένες μεταναστευτικές πολιτικές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη ενοποιημένου συστήματος διαδικασιών και προτύπων σχετικά με το άσυλο στα κράτη μέλη οδηγεί σε διαφορετικά επίπεδα προστασίας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και σε ανεπαρκείς εγγυήσεις προς τους αιτούντες άσυλο·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηγέτες ορισμένων κρατών μελών και ακροδεξιών κομμάτων χρησιμοποιούν την τρέχουσα κατάσταση για να πυροδοτήσουν αντιμεταναστευτικά αισθήματα ενώ κατηγορούν την ΕΕ για την κρίση, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση των περιστατικών βιαιοπραγίας κατά των μεταναστών·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης, του 1951, όλοι οι άνθρωποι μπορούν να ζητούν άσυλο σε κάποια χώρα διαφορετική από τη δική τους εφόσον φοβούνται βάσιμα πως θα διωχθούν εξαιτίας της φυλής, της θρησκείας ή της εθνικότητάς τους ή επειδή είναι μέλη μιας συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας ή συμμερίζονται μια συγκεκριμένη πολιτική άποψη·
1. εκφράζει τη βαθιά θλίψη και την οδύνη του για την τρέχουσα κατάσταση των προσφύγων και για την έλλειψη αλληλεγγύης και την απροθυμία ανάληψης των ευθυνών τους που επιδεικνύουν τα κράτη μέλη· πιστεύει ότι οι περιοριστικές πολιτικές για το άσυλο και τη μετανάστευση, που εφαρμόζουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, προκαλούν θανάτους ανθρώπων· ζητεί, συνεπώς, να τροποποιηθούν άμεσα οι πολιτικές για τη μετανάστευση και το άσυλο, ώστε να αποτραπεί η απώλεια και άλλων ανθρώπινων ζωών·
2. επαινεί τις ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και τους ανθρώπους σε ολόκληρη την Ευρώπη που κινητοποιούνται σε μεγάλους αριθμούς για να υποδεχτούν και να βοηθήσουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες· εγκωμιάζει την αξιοπρόσεκτη προσφορά δημόσιας υποστήριξης, μεταξύ άλλων και από θρησκευτικές οργανώσεις, ΜΚΟ και μεμονωμένους ανθρώπους, που ωθεί σταδιακά τις κυβερνήσεις να αλλάξουν την πολιτική και τον δημόσιο λόγο τους· ενθαρρύνει τους ευρωπαίους πολίτες να διατηρήσουν την υποστήριξη και τη δέσμευσή τους σε μια ανθρωπιστική απόκριση στη μεταναστευτική κρίση· πιστεύει ότι οι ενέργειες αυτές αποδεικνύουν την αληθινή προσήλωσή τους στις ευρωπαϊκές αξίες και αποτελούν σημάδι ελπίδας για το μέλλον της Ευρώπης·
3. θεωρεί ότι είναι αδύνατο να διατηρηθούν οι σημερινές ανισορροπίες μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τόσο τις αφίξεις προσφύγων και μεταναστών όσο και τον τελικό προορισμό τους· αποδοκιμάζει το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν μπόρεσε να καταλήξει σε συμφωνία όσον αφορά έναν δεσμευτικό μηχανισμό για την επείγουσα μετεγκατάσταση 40.000 προσφύγων από την Ελλάδα και την Ιταλία προς άλλα κράτη μέλη και εκφράζει βαθιά απογοήτευση για το γεγονός ότι τα κράτη μέλη, παρά τις σαφείς κατευθυντήριες γραμμές από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έχουν μέχρι σήμερα υποσχεθεί να διαθέσουν 32.256 θέσεις σε δύο χρόνια, τη στιγμή που, μόνο στην Ελλάδα, καταγράφονται 23.000 αφίξεις την εβδομάδα· επιδοκιμάζει την απόφαση της Αυστρίας και την Γερμανίας να δεχθούν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται συγκεντρωμένοι υπό απαράδεκτες συνθήκες στην Ουγγαρία και καλεί όλα τα κράτη μέλη να ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα πολιτικής ηγεσίας στη βάση ανθρωπιστικών αξιών·
4. εκφράζει ικανοποίηση για τις νέες πρωτοβουλίες της Επιτροπής να τετραπλασιάσει τις θέσεις μετεγκατάστασης, ώστε να αποσυμφορηθεί η κατάσταση στην Ουγγαρία, και να προσφέρει περαιτέρω υποστήριξη στην Ελλάδα και την Ιταλία· πιστεύει, ωστόσο, ότι οι κατά περίπτωση λύσεις για επείγουσες καταστάσεις έχουν περιορισμένα μόνο αποτελέσματα· συμφωνεί, συνεπώς, με την πρόσθετη πρόταση της Επιτροπής για ένα μόνιμο μηχανισμό μετεγκατάστασης, που θα ενεργοποιείται σε επείγουσες καταστάσεις· παροτρύνει το Συμβούλιο να εγκρίνει γρήγορα και χωρίς καθυστέρηση τα δύο αυτά μέτρα· είναι έτοιμο να ασχοληθεί με το νέο σχέδιο επείγουσας μετεγκατάστασης, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας κατεπείγοντος, και δηλώνει την πρόθεσή του να προωθήσει παράλληλα όλα τα άλλα μέτρα που προτείνει η Επιτροπή, ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη δεν θα καθυστερήσουν τον μόνιμο μηχανισμό μετεγκατάστασης· εκφράζει τη λύπη του για την έλλειψη συνεργασίας εκ μέρους του Συμβουλίου για το προηγούμενο μέτρο επείγουσας μετεγκατάστασης, ως αποτέλεσμα της οποίας αγνοήθηκαν οι προτάσεις του Κοινοβουλίου κατά τη διαδικασία διαβούλευσης· υπενθυμίζει στο Συμβούλιο ότι το Κοινοβούλιο υποστηρίζει θερμά τη θέσπιση ενός υποχρεωτικού μηχανισμού μετεγκατάστασης που, στο μέτρο του δυνατού, θα λαμβάνει υπόψη τις προτιμήσεις των προσφύγων και, κατ' αρχήν, απαιτεί τη συναίνεση του πρόσφυγα για τη μετακίνησή του· καλεί το Συμβούλιο να λάβει υπόψη την πρόταση αυτή, όταν θα εγκρίνει το νέο μέτρο επείγουσας μετεγκατάστασης· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εξασφαλίσουν ότι όλες οι πρωτοβουλίες στο πεδίο αυτό θα προταθούν και θα εγκριθούν με τη διαδικασία συναπόφασης ως νομικά δεσμευτικές πράξεις, χωρίς τη δυνατότητα αυτοεξαιρέσεων· καλεί τα κράτη μέλη να υλοποιήσουν τις πράξεις αυτές γρήγορα και καλόπιστα·
5. τονίζει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων στον χώρο Σένγκεν υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, ότι η συμφωνία Σένγκεν έχει θετική επίδραση στις ζωές εκατοντάδων χιλιάδων ευρωπαίων πολιτών, κάνοντας ευκολότερη τη διάβαση των συνόρων αλλά και δίνοντας ώθηση στην οικονομία, καθώς και ότι η ελευθερία μετακίνησης αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα και βασικό στοιχείο της ιδιότητας του ευρωπαίου πολίτη· καταδικάζει τις απόπειρες υπονόμευσης της λειτουργίας του χώρου Σένγκεν·
6. εκφράζει ικανοποίηση για την επιχειρησιακή υποστήριξη που θα προσφέρει η Επιτροπή στις χώρες πρώτης γραμμής, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ουγγαρία, μέσω «θερμών σημείων» όπου θα συγκεντρωθούν εμπειρογνώμονες οργανισμών της ΕΕ όπως η FRONTEX, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) και η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία (Ευρωπόλ), ώστε να παρέχεται βοήθεια στα κράτη μέλη για την καταγραφή των εισερχόμενων ανθρώπων· υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι η επιτυχία αυτών των κέντρων καταγραφής εξαρτάται από την προθυμία τους να να μεταφέρουν τους πρόσφυγες από τα «θερμά σημεία» προς τις επικράτειές τους· υπενθυμίζει ότι οι διαδικασίες για την επιστροφή προσώπων που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για προστασία πρέπει να συμμορφώνονται πλήρως με τους κανόνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και ότι πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στις εθελούσιες, αντί για καταναγκαστικές επιστροφές·
7. ζητεί από την Επιτροπή να δημιουργήσει σημαντικό δημοσιονομικό περιθώριο και ετοιμότητα στον προϋπολογισμό του 2016 και στις διατάξεις του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, έτσι ώστε να είναι δυνατή η ταχύτερη και πιο ουσιαστική στήριξη της EASO και των κρατών μελών, όσον αφορά τις ενέργειές τους σε θέματα υποδοχής και ενσωμάτωσης των προσφύγων, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο των μηχανισμών μετεγκατάστασης·
8. ζητεί τη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων σε όλες τις χώρες διέλευσης προσφύγων (στη Μεσόγειο και στα Δυτικά Βαλκάνια), με σκοπό να τους παρέχεται ανθρωπιστική βοήθεια και να διασφαλίζεται η κάλυψη των πλέον βασικών αναγκών τους, καθώς και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους·
9. ζητεί την επείγουσα αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου, με τη θέσπιση ενός μόνιμου και νομικά δεσμευτικού μηχανισμού για όλη την ΕΕ όσον αφορά την κατανομή των αιτούντων άσυλο μεταξύ των κρατών μελών, στη βάση μιας δίκαιας υποχρεωτικής ποσόστωσης και λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τις ανάγκες και τις προτιμήσεις των ίδιων των αιτούντων άσυλο· θεωρεί ότι ένα σύστημα σύμφωνα με το οποίο οι αιτούντες άσυλο θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση ασύλου σε ένα κράτος μέλος στο οποίο έχουν ήδη οικογενειακούς δεσμούς, δεσμούς με την τοπική κοινωνία ή καλύτερες προοπτικές απασχόλησης θα μπορούσαν να βελτιώσουν σημαντικά τις προοπτικές ένταξής τους· πιστεύει ότι, επιπλέον, ένα τέτοιο σύστημα θα μείωνε σημαντικά τις παράτυπες δευτερογενείς μετακινήσεις μέσα στην ΕΕ, καθώς και την ανάγκη για μέτρα καταναγκασμού, όπως η κράτηση των αιτούντων άσυλο με σκοπό την επιστροφή τους στο αρμόδιο κράτος μέλος· καλεί, επιπλέον, την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για την αμοιβαία αναγνώριση των θετικών αποφάσεων για τη χορήγηση ασύλου, τη μεταβίβαση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας εντός της ΕΕ, καθώς και τη δημιουργία μιας κοινής ευρωπαϊκής υπηρεσίας ασύλου· προτρέπει, εν τω μεταξύ, τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις διατάξεις του κανονισμού του Δουβλίνου χωρίς συσταλτική ερμηνεία, σύμφωνα με την αρχή της αλληλεγγύης και με τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως σε σχέση με τους ασυνόδευτους ανηλίκους, την οικογενειακή επανένωση και ρήτρες διακριτικής ευχέρειας· εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι η Γερμανία εφαρμόζει τη ρήτρα κυριαρχία του κανονισμού του Δουβλίνου σε σύριους πρόσφυγες, έτσι ώστε να μπορούν να παραμείνουν στη Γερμανία αντί να σταλούν πίσω στο κράτος μέλος άφιξης· ενθαρρύνει και άλλα κράτη μέλη να ακολουθήσουν το παράδειγμα αυτό·
10. λαμβάνει υπό σημείωση τον τριπλασιασμό των επιχειρήσεων Τρίτων και Ποσειδών του Frontex στη Μεσόγειο και τη συμβολή τους στη διάσωση ανθρώπων στη θάλασσα· πιστεύει ότι πρέπει να διαμορφωθεί ένα μόνιμο ευρωπαϊκό ανθρωπιστικό σύστημα έρευνας και διάσωσης·
11. υπενθυμίζει ότι οι δυνατότητες για να εισέλθουν νόμιμα στην ΕΕ άνθρωποι που χρειάζονται προστασία είναι πολύ περιορισμένες και εκφράζει δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι πρέπει να καταφεύγουν σε εγκληματίες διακινητές και σε επικίνδυνες διαδρομές για να βρουν προστασία στην Ευρώπη· θεωρεί ζήτημα υψηλής προτεραιότητας να εξασφαλίσουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της ασφαλείς και νόμιμες οδούς για τους πρόσφυγες· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει έναν πολύ πιο φιλόδοξο ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης, αυξάνοντας σημαντικά τις 20.000 θέσεις επανεγκατάστασης που έχουν προγραμματιστεί μέχρι σήμερα, και καλεί τα κράτη μέλη να προσφέρουν τις αναγκαίες θέσεις· υπενθυμίζει ότι η UNHCR αναζητά 230.000 θέσεις επανεγκατάστασης για τους σύρους πρόσφυγες· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν προγράμματα ιδιωτικών χορηγιών που θα επιτρέψουν στις ΜΚΟ ή άλλες ομάδες, όπως οργανώσεις θρησκευτικού χαρακτήρα, να υποστηρίξουν την επανεγκατάσταση των προσφύγων· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την οικογενειακή επανένωση, να εξουδετερώσουν τα νομικά και πρακτικά εμπόδια που παρακωλύουν την ταχύτερη λήψη αποφάσεων σχετικά με την οικογενειακή επανένωση και να ακολουθήσουν τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για την οικογενειακή επανένωση, τόσο ως προς το γράμμα όσο και ως προς το πνεύμα· πιστεύει ότι ο κώδικας θεωρήσεων θα πρέπει να τροποποιηθεί με τη συμπερίληψη πιο ειδικών κοινών διατάξεων περί θεωρήσεων για ανθρωπιστικούς λόγους· καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τις υφιστάμενες δυνατότητες έκδοσης θεωρήσεων για ανθρωπιστικούς λόγους στις πρεσβείες και τα προξενικά γραφεία τους, έτσι ώστε οι άνθρωποι που χρειάζονται προστασία να μπορούν να εισέρχονται στην ΕΕ με ασφαλή τρόπο, με πλοίο ή με αεροπλάνο, αντί να θέτουν τη ζωή τους σε κίνδυνο σε αναξιόπλοα σκάφη διακινητών· καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν δυνατή την υποβολή αιτήσεων για άσυλο στις πρεσβείες και τα προξενικά γραφεία τους· καλεί την Επιτροπή να καθιερώσει την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για τη Συρία, ώστε οι σύροι πρόσφυγες να μη χρειάζονται πλέον θεώρηση για να εισέλθουν στον χώρο Σένγκεν·
12. εκφράζει την ανησυχία του για την πρόταση της Επιτροπής να αναγνωρίσει τις υπό ένταξη χώρες και πιθανές υποψήφιες προς ένταξη χώρες, περιλαμβανομένων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας, ως ασφαλών χωρών προέλευσης για τους σκοπούς του ασύλου· θεωρεί ότι, κατά συνέπεια, τα διαδικαστικά δικαιώματα των πολιτών των χωρών αυτών στη διαδικασία χορήγησης ασύλου θα περιοριστούν σημαντικά· εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η προσέγγιση που βασίζεται στην έννοια των «ασφαλών χωρών» υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως των ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, όπως είναι οι μειονότητες και οι ΛΟΑΔΜ· υπενθυμίζει ότι, το 2014, οι πολίτες των Δυτικών Βαλκανίων είχαν, κατά μέσο όρο, ποσοστό αναγνώρισης σχεδόν 5%, που έφθανε έως το 50% σε ορισμένα κράτη μέλη όπως η Φινλανδία και η Ιταλία· επισημαίνει ότι η κατάσταση όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες σε υποψήφιες προς ένταξη χώρες δεν αποτελεί συχνά προτεραιότητα για την Επιτροπή, και ότι είναι παραπλανητικό να δηλώνεται ότι δεν υφίστανται πλέον παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε αυτές τις χώρες·
13. τονίζει ότι η ΕΕ πρέπει επίσης να προσφέρει στα πρόσωπα που επιθυμούν να έλθουν στην Ευρώπη νόμιμες οδούς εισόδου και παραμονής στην ΕΕ· τονίζει ότι, σήμερα, οι οικονομικοί μετανάστες δεν διαθέτουν κανένα μέσο νόμιμης εισόδου στην ΕΕ, πλην της αίτησης για άσυλο· ζητεί να δημιουργηθεί ένας διάδρομος μετανάστευσης εργατικού δυναμικού για τις υποψήφιες χώρες προς ένταξη στην ΕΕ, πράγμα που θα διευκόλυνε την πρόσβαση των πολιτών των χωρών αυτών στην αγορά εργασίας της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι η γήρανση του πληθυσμού στην Ευρώπη επιβάλλει αποφασιστική δράση και στον τομέα της μετανάστευσης· πιστεύει ότι η τρέχουσα τμηματική προσέγγιση της ΕΕ και των κρατών μελών της στη ρύθμιση της μετανάστευσης θα πρέπει να αντικατασταθεί από τον κώδικα της ΕΕ για τη μετανάστευση· καλεί τα κράτη μέλη να επικυρώσουν και να εφαρμόσουν τη Διεθνή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων όλων των Μεταναστών Εργαζομένων και των Μελών των Οικογενειών τους·
14. καταδικάζει τα κρούσματα απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης μεταναστών και προσφύγων στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων της ρητορικής μίσους και των βίαιων πράξεων από ορισμένες αρχές επιβολής του νόμου και από εξτρεμιστικές ομάδες· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν επειγόντως μέτρα για την καταπολέμηση των βιαιοπραγιών και της ρητορικής μίσους κατά των προσφύγων και των μεταναστών· καλεί επίσης τους ηγέτες της ΕΕ και των κρατών μελών της να λάβουν ξεκάθαρη θέση υπέρ της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων των προσφύγων και των μεταναστών·
15. καταδικάζει τη σύλληψη μεταναστών και την ποινικοποίηση ενεργειών τους, όπως η παράτυπη διάβαση συνόρων· πιστεύει ότι αυτή η προσέγγιση παρουσιάζει λανθασμένα τους μετανάστες ως εγκληματίες και ως απειλή για τη δημόσια τάξη· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη δεν μπορούν να παραβλέπουν τις υποχρεώσεις τους δυνάμει της νομοθεσίας περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ασύλου υπό το πρόσχημα ότι τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα έχουν παραβιάσει υφιστάμενους κανόνες, εκτός από την περίπτωση πολύ σοβαρών αδικημάτων· ζητεί να σταματήσουν οι συλλήψεις του είδους αυτού· τονίζει ότι οι συνθήκες στις εγκαταστάσεις υποδοχής, πρέπει να συμμορφώνονται πλήρως με τα πρότυπα θεμελιωδών δικαιωμάτων και με τη νομοθεσία της ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να μην επιβάλλουν κυρώσεις σε εκείνους οι οποίοι, σε εθελοντική βάση, βοηθούν τους μετανάστες για ανθρωπιστικούς λόγους, περιλαμβανομένων των ανθρώπων που τους μεταφέρουν·
16. διαφωνεί με την επιχείρηση EUNAVFOR Med εναντίον των κυκλωμάτων παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων στη Μεσόγειο· αντιτίθεται στην πρωτοβουλία της Ύπατης Εκπροσώπου να ξεκινήσει τη δεύτερη φάση της επιχείρησης, η οποία θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την ακούσια χρήση θανάσιμης βίας εις βάρος άοπλων μεταναστών και προσφύγων· επαναλαμβάνει την έκκλησή του να αποφευχθεί κάθε ενέργεια που δεν καλύπτεται από το διεθνές δίκαιο· αποδοκιμάζει την υπερβολική στρατιωτικοποίηση των προσπαθειών για την επίλυση της κρίσης των προσφύγων από ορισμένα κράτη μέλη· πιστεύει ότι η εστίαση στη στρατιωτική δράση για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης, η καταστροφή των σκαφών τους, οι ενισχυμένες περιπολίες και η κατασκευή τοίχων και φρακτών στα εξωτερικά σύνορα καθιστά ακόμη πιο επικίνδυνη για τους ανθρώπους που διαφεύγουν από πολέμους και διώξεις την είσοδο στην Ευρώπη και ακόμη περισσότερο τους αναγκάζει να καταφεύγουν σε λαθροδιακινητές· θεωρεί, επιπλέον, ότι αυτό θα στείλει λάθος μήνυμα, δηλαδή ότι οι αιτούντες άσυλο αντιπροσωπεύουν απειλή για την ασφάλεια, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί με στρατιωτικά μέσα· τονίζει ότι τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να διασφαλίζουν την πρόσβαση στο έδαφος της ΕΕ για τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας·
17. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναστείλουν αμέσως τη συνεργασία για την πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης και τη βελτίωση των συνοριακών ελέγχων με τρίτες χώρες όπως η Ερυθραία και η Αίγυπτος, που στην πραγματικότητα οδηγούν στην απέλαση προσφύγων, και να διακόψουν κάθε οικονομική στήριξη στα εν λόγω καθεστώτα, υπό το φως των εκθέσεων του ΟΗΕ και ΜΚΟ σχετικά με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· απορρίπτει τις προτάσεις των κρατών μελών να θεσπιστούν ευρωπαϊκά κέντρα άσυλου σε τρίτες χώρες και να ζητηθεί από τις χώρες της Βόρειας Αφρικής και την Τουρκία να συμμετέχουν στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις αναζήτησης και διάσωσης με σκοπό τη σύλληψη προσφύγων και την επαναφορά τους σε αφρικανικό και τουρκικό έδαφος· καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτό, να υποβάλει στο Κοινοβούλιο αξιολόγηση του βαθμού της συμμόρφωσης των εν λόγω προτάσεων προς το διεθνές δίκαιο για το άσυλο, και της ύπαρξης τυχόν άλλων πρακτικών και νομικών εμποδίων στην εφαρμογή του· ζητεί την αντικατάσταση της Διαδικασίας του Χαρτούμ από μια διαδικασία με βάση τον πλήρη σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων, επικεντρωμένη στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, ώστε να αντιμετωπιστούν οι βαθύτερες αιτίες της μετανάστευσης· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εστιάσουν τη σύνοδο κορυφής της Βαλέτα, τον Νοέμβριο, στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της μετανάστευσης, όπως η φτώχεια, οι ανισότητες, η αδικία, η αλλαγή του κλίματος, η διαφθορά, η κακή διακυβέρνηση και ένοπλες συγκρούσεις· απορρίπτει τα σχέδια για τη σύνδεση της αναπτυξιακής βοήθειας με περισσότερους συνοριακούς ελέγχους ή συμφωνίες επανεισδοχής με τρίτες χώρες· καλεί την ΕΕ, τα κράτη μέλη της και τη διεθνή κοινότητα να επανεξετάσουν τη συμβολή τους στη φτώχεια και τις συγκρούσεις μέσω της γεωργικής, εμπορικής, εξωτερικής, ειρηνευτικής και των άλλων πολιτικών τους· καλεί την ΕΕ, τα κράτη μέλη της και τη διεθνή κοινότητα να ενισχύσουν τον ρόλο τους στην επίλυση των συγκρούσεων και, ιδίως, να συμβάλουν στην αναζήτηση βιώσιμων πολιτικών λύσεων στις χώρες που πλήττονται από συγκρούσεις, όπως το Ιράκ, η Συρία και η Λιβύη, καθώς και να ενισχύσουν τον πολιτικό διάλογο, μεταξύ άλλων και με περιφερειακές οργανώσεις, έτσι ώστε να γίνονται σεβαστά όλα τα στοιχεία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με στόχο να υποστηριχθούν οι δημοκρατικοί θεσμοί χωρίς αποκλεισμούς, να οικοδομηθεί η ανθεκτικότητα των τοπικών κοινοτήτων και να ενισχυθεί η κοινωνική και δημοκρατική ανάπτυξη στις χώρες προέλευσης και στους λαούς τους·
18. ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αυξήσουν τη χρηματοδότηση και τα μέσα που προορίζονται για την αντιμετώπιση ανθρωπιστικών κρίσεων, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ· υπογραμμίζει ότι η ανθρωπιστική αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης θα πρέπει να ενταχθεί σε ένα πιο μακροπρόθεσμο σχέδιο, το οποίο θα περιλαμβάνει την ανθρωπιστική υποστήριξη των χωρών που γειτνιάζουν με τις χώρες καταγωγής των προσφύγων και μέτρα για την ενίσχυση των ικανοτήτων τους όσον αφορά την ταχεία ανάκαμψη και προστασία, θα ενισχύει τον ρόλο των οργανισμών που συνδέονται με τον ΟΗΕ και θα βελτιώνει την κατάσταση αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την οικονομική κατάσταση στις χώρες προέλευσης και διάβασης·
19. ζητεί την ταχεία και πλήρη μεταφορά και αποτελεσματική εφαρμογή του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου σε όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη, διασφαλίζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο κοινά ευρωπαϊκά πρότυπα στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας· ζητεί από την Επιτροπή να εξασφαλίσει την ορθή παρακολούθηση των διαδικασιών μεταφοράς και υλοποίησης·
20. υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων -η αρμόδια επιτροπή για τα θέματα αυτά- εκπονεί αυτή τη στιγμή έκθεση που θα αντικατοπτρίζει τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες κατευθυντήριες γραμμές της πολιτικής του Κοινοβουλίου για τη μετανάστευση·
21. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0414.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2014)0105.
- [3] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0176.