PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji na Białorusi w świetle zbliżających się wyborów prezydenckich w 2015 r.
8.9.2015 - (2015/2834(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Fabio Massimo Castaldo, Ignazio Corrao, Peter Lundgren, Kristina Winberg w imieniu grupy EFDD
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0866/2015
B8‑0874/2015
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji na Białorusi w świetle zbliżających się wyborów prezydenckich w 2015 r.
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje i zalecenia w sprawie Białorusi,
• uwzględniając zbliżające się wybory prezydenckie, które mają się odbyć w dniu 11 października 2015 r.,
• uwzględniając pierwszą od 2002 r. oficjalną wizytę Delegacji PE do spraw Stosunków z Białorusią, która miała miejsce w Mińsku w dniach 18–19 czerwca 2015 r.,
• uwzględniając pierwszą rundę rozmów Białorusi i UE na temat praw człowieka, która odbyła się w dniu 28 lipca 2015 r.,
• uwzględniając powszechny okresowy przegląd praw człowieka dotyczący Białorusi przygotowany przez Radę Praw Człowieka w 2015 r.,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w dniu 22 sierpnia 2015 r. prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenka ułaskawił – ze względów humanitarnych – sześciu liderów opozycji uwięzionych przez władze;
B. mając na uwadze, że żaden z uwolnionych oponentów politycznych nie może startować w następnych wyborach prezydenckich, ponieważ termin rejestracji kandydatów wygasł dzień przed ich uwolnieniem; mając na uwadze, że uwolnione osobistości polityczne otrzymały dozór policyjny, który poważnie ogranicza ich swobodę poruszania, a także nałożono na nie obowiązek regularnego stawiania się na policji;
C. mając na uwadze, że wybory prezydenckie z 2010 r. były naznaczone cenzurą, nalotami i ogólnie brutalnym tłumieniem opozycji, w wyniku czego aresztowano aż 700 działaczy opozycyjnych, w tym siedmiu kandydatów na prezydenta;
D. mając na uwadze, że po wyborach z 2010 r. UE wznowiła zakaz uniemożliwiający podróżowanie Łukaszenki i jego 156 współpracowników do państw członkowskich; mając na uwadze, że w lipcu 2015 r. Rada UE skreśliła z listy sankcji wobec Białorusi 26 osób i cztery przedsiębiorstwa, przy czym przedłużyła obowiązywanie sankcji do dnia 31 października 2015 r.;
E. mając na uwadze, że Białoruś pozostaje ostatnim krajem w Europie, który wciąż stosuje karę śmierci; mając na uwadze, że białoruski kodeks karny stanowi, iż wszystkie egzekucje są przeprowadzane przez pluton egzekucyjny, co oznacza, że ofiary giną na kolanach od strzału w tył głowy;
F. mając na uwadze, że w październiku 2012 r. Komitet Praw Człowieka ONZ stwierdził, że praktyki stosowane przez białoruski rząd związane z wykonywaniem kary śmierci, w tym przeprowadzanie egzekucji w tajemnicy, odmowa wydania ciał rodzinom oraz możliwość niepoinformowania rodziny o miejscu pochówku osób straconych, naruszają prawa człowieka przysługujące skazanym i ich rodzinom;
G. mając na uwadze, że w dniu 1 stycznia 2015 r. w życie weszło nowe prawo regulujące wszelkie formy środków przekazu; mając na uwadze, że pozwala ono rządowi na zamknięcie wszelkich placówek środków przekazu, w tym internetowych środków przekazu, jeżeli publikują one treści uznane przez władze za „niewłaściwe”;
H. mając na uwadze, że w kwietniu 2015 r. prezydent Łukaszenka podpisał dekret nr 3 o przeciwdziałaniu uzależnieniu od świadczeń socjalnych, tzw. ustawę o społecznym pasożytnictwie, która nakłada na obywateli, którzy nie mają pracy, obowiązek wniesienia rocznej opłaty w wysokości ok. 250 USD;
I. mając na uwadze, że w pierwszej połowie 2015 r. odnotowano ponad 30 przypadków przetrzymywania, ukarania grzywną lub aresztowania dziennikarzy w ramach nasilonego nękania niezależnych dziennikarzy;
J. mając na uwadze, że wybory prezydenckie odbędą się w dniu 11 października 2015 r.;
K. mając na uwadze, że w dniu 28 lipca 2015 r. odbyła się w Brukseli pierwsza runda rozmów Białorusi i UE na temat praw człowieka poświęconych utworzeniu krajowej instytucji praw człowieka, poprawie sytuacji w zakresie wolności słowa, zgromadzeń i zrzeszania się, zniesieniu kary śmierci, zwalczaniu nieludzkiego lub poniżającego traktowania oraz wzmocnieniu praw dziecka;
1. wyraża niepokój z powodu stałego pogarszania się sytuacji praw człowieka na Białorusi, odmowy prawa do wolności wypowiedzi, zgromadzeń i zrzeszania się, rejestracji organizacji społeczeństwa obywatelskiego w sposób arbitralny i stosowania kary śmierci;
2. z zadowoleniem przyjmuje deklaracje władz białoruskich wzywające do normalizacji stosunków z Europą i USA, zauważa jednak, że ogólna sytuacja praw człowieka w kraju nie uległa poprawie w pierwszym półroczu 2015 r.;
3. podkreśla, że ta normalizacja powinna być zgodna z zasadą warunkowości; zwraca się do Rady o uwarunkowanie ewentualnego złagodzenia sankcji wobec Białorusi rzeczywistym postępem pod względem stanu demokracji i praw człowieka w tym kraju;
4. z zadowoleniem przyjmuje fakt ułaskawienia przez prezydenta sześciu więźniów politycznych jako pozytywny gest i ma szczerą nadzieję, że jest to oznaka prawdziwej zmiany w kraju, a nie jedynie posunięcie strategiczne przed nadchodzącymi wyborami prezydenckimi;
5. wzywa władze do rehabilitacji uwolnionych więźniów politycznych przez przywrócenie im pełni praw obywatelskich i politycznych oraz umożliwienie ich ponownego włączenia do życia publicznego na Białorusi i udziału w nim;
6. uważa, że uwolnienie sześciu liderów opozycji – choć samo w sobie pozytywne – stanowi jedynie półśrodek, który nie gwarantuje przeprowadzenia wiarygodnych wyborów w październiku; wzywa rząd do zniesienia wszelkich ograniczeń praw obywatelskich i politycznych, co jest konieczne do zapewnienia wolnych i sprawiedliwych wyborów prezydenckich;
7. wzywa władze białoruskie do podjęcia wszelkich koniecznych kroków celem przeprowadzenia wyborów w sposób otwarty, wolny i demokratyczny, zgodnie ze standardami uznanymi na szczeblu międzynarodowym; wzywa władze do zaprzestania marginalizacji opozycji i dławienia wolności środków przekazu, tak aby stworzyć warunki, w których każda partia będzie mogła rzeczywiście konkurować na równych zasadach;
8. oczekuje, że rząd Białorusi podejmie dalsze znaczące kroki celem poprawy stanu praw humanitarnych w kraju oraz zaprzestanie tłumienia pokojowej opozycji; uważa, że stworzenie wiarygodnej demokracji wymaga poważnych reform wymiaru sprawiedliwości, jak również nieograniczonej swobody wypowiedzi oraz nieograniczonego prawa do wolności zgromadzeń;
9. przypomina, że w ostatnim dziesięcioleciu co roku na Białorusi od dwóch do dziewięciu osób skazywano na karę śmierci; wzywa Białoruś do przystąpienia do globalnego moratorium na wykonywanie kary śmierci, co stanowiłoby pierwszy krok w kierunku całkowitego zniesienia tej kary;
10. jest głęboko przekonany o znaczeniu budowania więzi pomiędzy UE a Białorusią na wszystkich szczeblach; uważa w szczególności, że strategicznym priorytetem UE powinno być wspieranie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, dlatego zwraca się do Komisji o finansowe i polityczne wsparcie społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi;
11. z zadowoleniem przyjmuje pozytywną rolę Białorusi w negocjacjach dotyczących procesu pokojowego na Ukrainie – szczególnie pod względem wsparcia technicznego i logistycznego – oraz wysiłki podejmowane przez Białoruś w celu rozładowania napięć w tym kraju;
12. z zadowoleniem przyjmuje fakt przystąpienia Białorusi do procesu bolońskiego i europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego w dniu 14 maja 2015 r.; wzywa ten kraj do wypełnienia swoich obowiązków określonych w planie działania;
13. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (HR/VP), ESDZ, Radzie, Komisji oraz państwom członkowskim.