PROJEKT REZOLUCJI w sprawie Białorusi
8.9.2015 - (2015/2834(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Jiří Maštálka, Miloslav Ransdorf, Helmut Scholz, Kateřina Konečná w imieniu grupy GUE/NGL
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że UE zawiesiła oficjalne stosunki z władzami Białorusi po wyborach parlamentarnych w 2012 r. oraz że na różnych etapach od 2004 r. wprowadzano sankcje w odpowiedzi na sytuację w zakresie praw człowieka i demokracji w tym kraju;
B. mając na uwadze, że Parlament Europejski nie utrzymuje obecnie oficjalnych stosunków z parlamentem Białorusi; mając na uwadze, że dialog parlamentarny został zastąpiony przez dialog ze społeczeństwem obywatelskim, zwłaszcza z przedstawicielami opozycji politycznej;
C. mając na uwadze, że w marcu 2012 r. Komisja rozpoczęła Europejski Dialog na rzecz Modernizacji ze społeczeństwem białoruskim;
D. mając na uwadze, że rząd Białorusi często wyrażał zainteresowanie normalizacją stosunków z Unią Europejską; mając na uwadze, że dwustronne stosunki między wieloma państwami członkowskimi a Białorusią poprawiły się; mając na uwadze, że Białoruś pomogła w negocjacjach nad porozumieniem o zawieszeniu broni na Ukrainie, które podpisano w Mińsku;
E. mając na uwadze, że w marcu 2015 r. w kontekście Europejskiego Dialogu na rzecz Modernizacji Unia Europejska i białoruskie ministerstwo spraw zagranicznych przeprowadziły spotkanie, podczas którego – po raz pierwszy od 2009 r. – omówiono kwestie takie jak reforma systemu wyborczego, wymiar sprawiedliwości i prawa człowieka; mając na uwadze, że Białoruś wyraziła gotowość wznowienia dialogu z UE na temat praw człowieka oraz przyjęcia specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka;
F. mając na uwadze, że w dniu 22 sierpnia prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenka wydał „oparty na zasadzie humanizmu” nakaz uwolnienia sześciu więźniów politycznych, w tym byłego kandydata opozycji na prezydenta Mikoły Statkiewicza;
G. mając na uwadze, że w raporcie Miklósa Harasztiego, specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka na Białorusi (A/HRC/29/43), ujawniono, że ogólna sytuacja w zakresie praw człowieka w tym kraju nie poprawiła się znacząco;
H. mając na uwadze, że Białoruś jest członkiem Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej; mając na uwadze, że Rosja jest najważniejszym partnerem handlowym Białorusi i niemal połowa handlu międzynarodowego Białorusi to handel z Rosją;
I. mając na uwadze, że na Białorusi nadal wykonuje się karę śmierci oraz że w 2014 r. przeprowadzono egzekucję trzech osób, a w dniu 18 marca 2015 r. wydano kolejny wyrok śmierci;
J. mając na uwadze, że następne wybory prezydenckie zaplanowano na 15 listopada 2015 r.;
1. jest zdania, że należy odblokować dialog polityczny między UE a Białorusią;
2. uważa, że polityka sankcji przyniosła efekty odwrotne do zamierzonych, i wzywa do jak najszybszego zniesienia sankcji;
3. apeluje o nawiązanie normalnych stosunków parlamentarnych między Parlamentem Europejskim a parlamentem Białorusi; jest zdania, że stwarza to odpowiednie ramy szerokiego dialogu w kwestiach stanowiących przedmiot obustronnego zainteresowania, również w tych, w których partnerzy zasadniczo się różnią;
4. wzywa białoruskie władze do stworzenia warunków umożliwiających przeprowadzenie wolnych i uczciwych wyborów prezydenckich; podkreśla konieczność zapewnienia wszystkim demokratycznym siłom politycznym przestrzeni do dyskusji politycznej oraz poszanowania prawa do swobody zgromadzeń, zrzeszania się i wolności słowa; apeluje do władz o zapewnienie przejrzystości i udziału obywateli w procesach wyborczych, a w szczególności o:
a) stworzenie niezależnych komisji wyborczych o pluralistycznym składzie;
b) zapewnienie przejrzystości zliczania głosów oddanych w wyborach, w tym pełnej i nieograniczonej obserwacji przez członków komisji wyborczych i przez inne podmioty;
5. wzywa białoruskie władze do zapewnienia obrońcom praw człowieka i dziennikarzom ochrony przed nękaniem, zastraszaniem i przemocą, a jeśli dojdzie do takich aktów – do szybkiego, bezstronnego i dokładnego dochodzenia, ścigania i karania sprawców;
6. ponawia apel do Białorusi o wprowadzenie moratorium na wykonywanie kary śmierci z myślą o jej zniesieniu; oczekuje, że kwestia ta zostanie skutecznie rozwiązana w ramach dialogu na temat praw człowieka między Białorusią a UE;
7. z zadowoleniem przyjmuje gotowość władz Białorusi do wznowienia dialogu z partnerami międzynarodowymi, w tym z UE, na temat problemów związanych z prawami człowieka; popiera zalecenie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka dotyczące opracowania krajowego planu działania na rzecz praw człowieka w celu kontynuowania i wdrożenia wszelkich zaleceń wydanych przez międzynarodowy system praw człowieka w drodze szerokich konsultacji z wszystkimi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego propagującymi prawa człowieka i z opinią publiczną;
8. z zadowoleniem przyjmuje wkład Białorusi w negocjacje w sprawie porozumienia mińskiego; apeluje o wykorzystanie potencjału Białorusi do przezwyciężenia konfrontacji między Rosją, Ukrainą i UE;
9. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom i rządom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, zgromadzeniom parlamentarnym OBWE i Rady Europy, sekretariatowi Wspólnoty Niepodległych Państw oraz parlamentowi i rządowi Białorusi.