ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής για τη θέσπιση του καταλόγου των χωροκατακτητικών ξένων ειδών ενωσιακού ενδιαφέροντος σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1143/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
9.12.2015 - (D041932/01 – 2015/3010(RSP))
Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων
Εισηγητές: Pavel Poc, Renate Sommer
B8‑1345/2015
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής για τη θέσπιση του καταλόγου των χωροκατακτητικών ξένων ειδών ενωσιακού ενδιαφέροντος σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1143/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
(D041932/01 – 2015/3010(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής για τη θέσπιση του καταλόγου των χωροκατακτητικών ξένων ειδών ενωσιακού ενδιαφέροντος σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1143/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1143/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2014, σχετικά με την πρόληψη και τη διαχείριση της εισαγωγής και εξάπλωσης χωροκατακτητικών ξένων ειδών[1], και ιδίως το άρθρο 4, παράγραφος 1,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 11 του κανονισμού (ΕE) αριθ.° 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή[2],
– έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 106 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή οφείλει να θεσπίσει, μέσω εκτελεστικών πράξεων κατάλογο χωροκατακτητικών ξένων ειδών ενωσιακού ενδιαφέροντος («ενωσιακός κατάλογος»), με βάση τα κριτήρια που καθορίζονται στο άρθρο 4, παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1143/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου («κανονισμός XΞΕ»), και ότι οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις θεσπίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που αναφέρεται στο άρθρο 27, παράγραφος 2·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εν λόγω σχέδια εκτελεστικών πράξεων υποβάλλονται στην επιτροπή που αναφέρεται στο άρθρο 27, παράγραφος 1 του κανονισμού XΞΕ από 2 Ιανουαρίου 2016 και θα τεθεί σε ισχύ την 20ή ημέρα μετά τη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κατάλογος της Ένωσης θα είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και θα ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω του πλήθους των χωροκατακτητικών ξένων ειδών είναι επομένως σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα στην αντιμετώπιση του υποσυνόλου χωροκατακτητικών ξένων ειδών τα οποία κρίνεται ότι ενδιαφέρουν την Ένωση·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα χωροκατακτητικό ξένο είδος θα πρέπει να θεωρείται ενωσιακού ενδιαφέροντος εάν οι ζημίες που προκαλεί στο πληττόμενο κράτος μέλος είναι τόσο σημαντικές ώστε να δικαιολογούν τη θέσπιση ειδικών μέτρων, το πεδίο εφαρμογής των οποίων καλύπτει ολόκληρη την Ένωση, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών που δεν έχουν ακόμη πληγεί ή είναι απίθανο να πληγούν·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ταυτοποίηση των χωροκατακτητικών ξένων ειδών ενωσιακού ενδιαφέροντος θα παραμένει ανάλογη και θα εστιάζει στα είδη η συμπερίληψη των οποίων στον κατάλογο προλαμβάνει, ελαχιστοποιεί ή μετριάζει αποτελεσματικά τις δυσμενείς επιπτώσεις τους με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, αναγνωρίστηκε ως ύψιστης σημασίας κατά τις άτυπες τριμερείς διαπραγματεύσεις·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κριτήρια εισαγωγής στον ενωσιακό κατάλογο αποτελούν το βασικό μέσο για την εφαρμογή του κανονισμού περί διεθνών λογιστικών προτύπων·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κριτήρια για τη συμπερίληψή της στον κατάλογο της Ένωσης θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι οι πιθανές χωροκατακτητικά ξένα είδη έχουν τις πλέον σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις μεταξύ εκείνων που πρέπει να περιλαμβάνονται στον κατάλογο, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική χρήση των πόρων·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη 13 του κανονισμού XΞΕ, θα πρέπει να θεσπιστούν κοινά κριτήρια για τη διενέργεια εκτιμήσεων επικινδυνότητας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους κανόνες των σχετικών συμφωνιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και η συνεκτική εφαρμογή του εν λόγω κανονισμού·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην αιτιολογική σκέψη 32 του κανονισμού XΞΕ, ορίζει ότι προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι πρόσφατες επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα του περιβάλλοντος, η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή για τον καθορισμό των κοινών στοιχείων για την ανάπτυξη αξιολογήσεων κινδύνου·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην αιτιολογική σκέψη 32 του κανονισμού XΞΕ δηλώνει περαιτέρω ότι έχει ιδιαίτερη σημασία η Επιτροπή να προβαίνει σε κατάλληλες διαβουλεύσεις κατά τη διάρκεια του προπαρασκευαστικού έργου της, μεταξύ άλλων και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, και ότι η Επιτροπή, κατά την προετοιμασία και τη σύνταξη κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, θα πρέπει να διασφαλίζει την ταυτόχρονη, έγκαιρη και κατάλληλη διαβίβαση των σχετικών εγγράφων προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο δεν έχει επαρκώς ενημερωθεί σχετικά με τη χάραξη των κοινών στοιχείων για την ανάπτυξη αξιολογήσεων κινδύνου, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαβίβαση των σχετικών εγγράφων προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είναι ταυτόχρονη, έγκαιρη και κατάλληλη·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει την εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, σύμφωνα με το άρθρο 29 του κανονισμού XΞΕ, για τον ακριβέστερο προσδιορισμό του τύπου των αποδεκτών στοιχείων για τους σκοπούς του άρθρο 4, παράγραφος 3, στοιχείο (β) και για την λεπτομερή περιγραφή της εφαρμογής του άρθρο 5, παράγραφος 1, στοιχείο (α) έως (η), αυτής, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η λεπτομερής περιγραφή περιλαμβάνει τη μεθοδολογία που θα πρέπει να εφαρμόζεται στις αξιολογήσεις κινδύνου, λαμβάνοντας υπόψη τα σχετικά εθνικά και διεθνή πρότυπα και την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα σε ενέργειες καταπολέμησης χωροκατακτητικών ξένων ειδών που συνδέονται με, ή είναι ικανά να προκαλέσουν, σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα ή τις σχετικές οικοσυστημικές υπηρεσίες, καθώς και στην υγεία του ανθρώπου ή την οικονομία, οι εν λόγω αρνητικές επιπτώσεις πρέπει να θεωρηθεί ως επιβαρυντικός παράγοντας·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δεν τήρησε τις διατάξεις του άρθρου 4, παράγραφος 3 του κανονισμού XΞΕ, δεν προσδιόρισε ακριβέστερα τον τύπο των αποδεκτών στοιχείων για τους σκοπούς του άρθρο 4, παράγραφος 3, στοιχείο (β) του κανονισμού για τα ΧΞΕ, και δεν παρέχει λεπτομερή περιγραφή της εφαρμογής του άρθρο 5, παράγραφος 1, στοιχείο (α) έως (η) του κανονισμού αυτού, καθώς και τη μεθοδολογία που θα πρέπει να εφαρμόζεται στις αξιολογήσεις κινδύνου·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δεν κατόρθωσε να διασφαλίσει ότι τη μεθοδολογία που θα πρέπει να εφαρμόζεται στις αξιολογήσεις κινδύνου πραγματοποιείται κατά τον ίδιο τρόπο από όλα τα κράτη μέλη όταν προτείνει τη συμπερίληψη ενός είδους στον ενωσιακό κατάλογο, και λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν μπορεί να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τα ίδια στοιχεία συνολικά και εφαρμόζουν τα ίδια πρότυπα·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λόγοι για την καταχώριση ενός είδους στον ενωσιακό κατάλογο βασίζονται σε σχέδιο πολιτικής και όχι σε επιστημονικά κριτήρια·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταχώριση του είδους δεν βασίζεται σε μια τυποποιημένη αξιολόγηση κινδύνου και μεθοδολογία, αλλά εξαρτάται από την πολιτική βούληση των κρατών μελών·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο ενωσιακού καταλόγου δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα των χωροκατακτητικών ξένων ειδών κατά συνολικό τρόπο, έτσι ώστε να προστατεύσει τη γηγενή βιοποικιλότητα και οικοσυστημικές υπηρεσίες, καθώς και να ελαχιστοποιήσει και να μετριάσει τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία ή τις οικονομικές επιπτώσεις που θα μπορούσαν να έχουν τα εν λόγω είδη·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός XΞΕ, όπως ένα ειδικό νομοθετικό μέσο της ΕΕ, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τα εκκρεμή προβλήματα που αφορούν την απώλεια της βιοποικιλότητας, να επιτύχει αποτελέσματα και να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, αλλά μόνο εάν εφαρμοστεί σωστά και υποστηριχθεί από τις τοπικές αρχές και το ευρύ κοινό·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αρχικός κατάλογος της Επιτροπής έχει επικριθεί από διάφορες αρμόδιες εθνικές αρχές, τους ενδιαφερόμενους φορείς και το ευρύ κοινό, στον βαθμό που εγείρονται πλέον σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη μελλοντική αποτελεσματικότητα του κανονισμού XΞΕ και, κυρίως, λόγω πολλών εκ των πλέον προβληματικών χωροκατακτητικών ξένων ειδών που δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο, μολονότι έχουν καταχωριστεί ορισμένα είδη που δεν προκαλούν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, στις οικοσυστημικές υπηρεσίες, στην υγεία του ανθρώπου ή την οικονομία, ή για τα οποία τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δυσανάλογες δαπάνες·
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αρχικός κατάλογος παραβλέπει είδη που είναι μεταξύ των πλέον επιζήμιων χωροκατακτητικών ξένων ειδών στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα είδη χερσαίων φυτών και θηλαστικών συμμορφώνονται με τα κριτήρια και την αξιόπιστη εκτίμηση κινδύνου, αλλά ωστόσο δεν έχουν περιληφθεί στον κατάλογο· λαμβάνοντας υπόψη ότι είδη θηλαστικών που ανήκουν στα πλέον ραγδαία εξαπλούμενα ξένα είδα στην Ευρώπη κατά τα τελευταία έτη δεν αναφέρονται, και λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτεταμένα και ταχύτατα εξαπλούμενα φυτικά είδη με σημαντικές και καλά τεκμηριωμένες αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία δεν περιλαμβάνονται·
1. εκτιμά ότι το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1143/2014·
2. ζητεί από την Επιτροπή να αποσύρει τον εκτελεστικό κανονισμό της και να υποβάλει νέο σχέδιο στην επιτροπή·
3. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.