ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα δικαιώματα βελτιωτή φυτικής ποικιλίας
14.12.2015 - (2015/2984(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 128 παράγραφος 5 του Κανονισμού
James Nicholson, Bas Belder, Janusz Wojciechowski, Zbigniew Kuźmiuk, Beata Gosiewska, Jadwiga Wiśniewska εξ ονόματος της Ομάδας ECR
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-1394/2015
B8-1399/2015
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα δικαιώματα βελτιωτή φυτικής ποικιλίας
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Μαΐου 2012, σχετικά με την κατοχύρωση των κατ’ ουσία βιολογικών διεργασιών με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας[1],
– έχοντας υπόψη την οδηγία 98/44/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Ιουλίου 1998, για την έννομη προστασία των βιοτεχνολογικών εφευρέσεων[2], και ειδικότερα το άρθρο 4 αυτής, το οποίο ορίζει ότι τα προϊόντα που προκύπτουν από κυρίως βιολογικές μεθόδους δεν κατοχυρώνονται με διπλώματα ευρεσιτεχνίας,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για το ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (ΣΕΔΕ), της 5ης Οκτωβρίου 1973, και ειδικότερα το άρθρο 53 στοιχείο β) αυτής,
– έχοντας υπόψη την απόφαση του διευρυμένου Συμβουλίου Προσφυγών του Ευρωπαϊκού Γραφείου Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (ΕΓΔΕ), της 25ης Μαρτίου 2015, στις υποθέσεις G2/12 (που αφορά τις ντομάτες) και G2/13 (που αφορά τα μπρόκολα),
– έχοντας υπόψη τον εκτελεστικό κανονισμό της ΣΕΔΕ και ειδικότερα το άρθρο 26 αυτού, το οποίο ορίζει ότι, για αιτήσεις χορήγησης ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας και για διπλώματα ευρεσιτεχνίας που αφορούν βιοτεχνολογικές εφευρέσεις, η οδηγία 98/44/ΕΚ θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως συμπληρωματικό μέσο ερμηνείας,
– έχοντας υπόψη τη διεθνή σύμβαση, της 2ας Δεκεμβρίου 1961, για την προστασία νέων φυτικών ποικιλιών, όπως αναθεωρήθηκε στη Γενεύη στις 10 Νοεμβρίου 1972, στις 23 Οκτωβρίου 1978 και στις 19 Μαρτίου 1991 (στο εξής «Σύμβαση UPOV του 1991»),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2100/94 του Συμβουλίου, της 27ης Ιουλίου 1994, για τα κοινοτικά δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών[3] (στο εξής «κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2100/94 του Συμβουλίου»), και ειδικότερα το άρθρο 15, στοιχεία γ) και δ) αυτού,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία του Συμβουλίου για Ενιαίο Δικαστήριο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας, της 19ης Φεβρουαρίου 2013,[4] (στο εξής «Συμφωνία ΕΔΔΕ») και ειδικότερα το άρθρο 27 στοιχείο γ) αυτής,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου εμπορευμάτων παραποίησης (TRIPS), και συγκεκριμένα το άρθρο 27 παράγραφος 3 αυτής, η οποία δηλώνει ότι τα μέλη δύνανται να εξαιρούν τις κατ’ ουσία βιολογικές διεργασίες από τη δυνατότητα κατοχύρωσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας,
– έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή, σχετικά με τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα δικαιώματα των βελτιωτών φυτικών ποικιλιών (O-000146/2015 – B7-1112/2015),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσβαση στο βιολογικό φυτικό υλικό συμπεριλαμβανομένων των γνωρισμάτων των φυτών είναι απολύτως απαραίτητη για την ενίσχυση της καινοτομίας και την ανάπτυξη νέων ποικιλιών με στόχο την εγγύηση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την αποτροπή των μονοπωλίων στο πλαίσιο του τομέα της βελτίωσης φυτικών ποικιλιών, παρέχοντας, παράλληλα, περισσότερες ευκαιρίες για τις ΜΜΕ·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας είναι σημαντικά προκειμένου να διασφαλιστούν οικονομικά κίνητρα για την ανάπτυξη νέων φυτικών προϊόντων και την επίτευξη ανταγωνιστικότητας·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας για προϊόντα που προέρχονται από συμβατική βελτίωση ή για γενετικό υλικό που είναι απαραίτητο για συμβατική βελτίωση είναι δυνατόν να υπονομεύσουν την εξαίρεση που θεσπίζουν το άρθρο 4 της οδηγίας 98/44/ΕΚ και το άρθρο 53 στοιχείο β) της σύμβασης για το ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προϊόντα που λαμβάνονται από κατ’ ουσία βιολογικές διεργασίες, όπως φυτά, σπόροι, εγγενή χαρακτηριστικά και γονίδια, θα πρέπει να εξαιρούνται από τη δυνατότητα κατοχύρωσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βελτίωση φυτικών ποικιλιών είναι μια καινοτόμα διαδικασία την οποία ασκούν οι γεωργοί και οι γεωργικές κοινότητες από την εμφάνιση της γεωργίας και ότι οι ποικιλίες και οι μέθοδοι βελτίωσης που δεν προστατεύονται από δίπλωμα ευρεσιτεχνίας είναι σημαντικές για τη γενετική ποικιλομορφία·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 98/44/ΕΚ νομοθετεί για τις βιοτεχνολογικές εφευρέσεις, ειδικότερα τη γενετική μηχανική, αλλά ότι —όπως επισημαίνεται στις αιτιολογικές σκέψεις 52 και 53 αυτής— δεν ήταν πρόθεση του νομοθέτη να επιτρέψει την κατοχύρωση με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας προϊόντων που προκύπτουν από κατ’ ουσία βιολογικές διεργασίες εντός του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι για πολλές αιτήσεις που αφορούν προϊόντα τα οποία προκύπτουν από κατ’ ουσία βιολογικές διεργασίες εκκρεμεί επί του παρόντος η λήψη απόφασης από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και ότι, ως εκ τούτου, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να αποσαφηνιστεί το πεδίο εφαρμογής και η ερμηνεία της οδηγίας 98/44/ΕΚ, ιδίως δε του άρθρου 4 αυτής·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 98/44/ΕΚ αναγνωρίζει εμμέσως την ελευθερία χρήσης υλικού που εμπίπτει στο πεδίο διπλώματος ευρεσιτεχνίας για πειραματικούς σκοπούς, όπως προκύπτει από το άρθρο 12 παράγραφος 3 στοιχείο β) και το άρθρο 13 παράγραφος 3 στοιχείο β)·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξαίρεση για τους βελτιωτές φυτικών ποικιλιών που προβλέπεται στο άρθρο 27 στοιχείο γ) της συμφωνίας ΕΔΔΕ θα ισχύει μόνο για διπλώματα ευρεσιτεχνίας που χορηγήθηκαν σύμφωνα με το σύστημα ενιαίου διπλώματος ευρεσιτεχνίας και δεν θα ισχύει αυτόματα για τα εθνικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας εντός της ΕΕ, γεγονός που θα καταλήξει σε μια μη εναρμονισμένη κατάσταση όσον αφορά τη δυνατότητα βελτίωσης με υλικό που προέρχεται από κατ’ ουσία βιολογικές διεργασίες και το οποίο εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι θεμελιώδης αρχή του διεθνούς συστήματος δικαιωμάτων επί φυτικών ποικιλιών που βασίζεται στη Σύμβαση UPOV του 1991 και του συστήματος της ΕΕ που βασίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2100/94 του Συμβουλίου είναι το γεγονός ότι ο κάτοχος του δικαιώματος μιας φυτικής ποικιλίας δεν μπορεί να παρεμποδίζει άλλους να χρησιμοποιούν την προστατευόμενη ποικιλία για περαιτέρω δραστηριότητες βελτίωσης·
1. εκφράζει τον προβληματισμό του σχετικά με το ότι η πρόσφατη απόφαση του διευρυμένου Συμβουλίου Προσφυγών του ΕΓΔΕ για τις υποθέσεις G2/12 (που αφορά τις ντομάτες) και G2/13 (που αφορά τα μπρόκολα) θα μπορούσε να οδηγήσει στη χορήγηση περισσότερων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας από το ΕΓΔΕ όσον αφορά φυσικά γνωρίσματα που εισάγονται σε νέες ποικιλίες μέσω κατ’ ουσία βιολογικών διεργασιών όπως είναι η διασταύρωση και η επιλογή·
2. ζητεί από την Επιτροπή να αποσαφηνίσει επειγόντως το πεδίο εφαρμογής και την ερμηνεία της οδηγίας 98/44/ΕΚ, και συγκεκριμένα του άρθρου 4, του άρθρου 12 παράγραφος 3 στοιχείο β) και του άρθρου 13 παράγραφος 3 στοιχείο β) αυτής, προκειμένου να διασφαλιστεί η νομική σαφήνεια όσον αφορά την απαγόρευση της δυνατότητας κατοχύρωσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας προϊόντων που προέρχονται από κατ’ ουσία βιολογικές διεργασίες, και να διευκρινιστεί ότι επιτρέπεται η βελτίωση με βιολογικό υλικό το οποίο εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής διπλώματος ευρεσιτεχνίας·
3. ζητεί από την Επιτροπή να ανακοινώσει στο ΕΓΔΕ την επικείμενη αποσαφήνιση όσον αφορά τη δυνατότητα κατοχύρωσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας προϊόντων που προέρχονται από κατ’ ουσία βιολογικές διεργασίες, προκειμένου να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματικό μέσο ερμηνείας·
4. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η Ένωση θα προστατεύσει την εγγυημένη πρόσβαση και δυνατότητα χρήσης υλικού που προέρχονται από κατ’ ουσία βιολογικές διεργασίες για τη βελτίωση φυτικών ποικιλιών, προκειμένου —κατά περίπτωση— να μην παρεμβαίνει σε πρακτικές που διασφαλίζουν την εξαίρεση των βελτιωτών·
5. ζητεί από την Επιτροπή να συνεργάζεται ενεργά με τρίτες χώρες όταν διαπραγματεύεται εμπορικές και συμφωνίες εταιρικής σχέσης, με στόχο την εξασφάλιση της εξαίρεσης των κατ’ ουσία βιολογικών διεργασιών από τη δυνατότητα κατοχύρωσης με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας·
6. ζητεί από την Επιτροπή να διαβιβάσει έκθεση σχετικά με την εξέλιξη και τις επιπτώσεις του δικαίου ευρεσιτεχνίας στον τομέα της βιοτεχνολογίας και της γενετικής μηχανικής, όπως προβλέπεται σύμφωνα με το άρθρο 16 στοιχείο γ) της οδηγίας 98/44/ΕΚ και όπως ζητεί το Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του της 10 Μαΐου 2012 σχετικά με την κατοχύρωση των κατ’ ουσία βιολογικών διεργασιών με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας·
7. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας.