PROJEKT REZOLUCJI w sprawie procesu pokojowego w Kolumbii
14.1.2016 - (2015/3033(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Fabio Massimo Castaldo, Ignazio Corrao, Rolandas Paksas w imieniu grupy EFDD
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0041/2016
B8-0062/2016
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie procesu pokojowego w Kolumbii
Parlament Europejski,
– uwzględniając oświadczenie Wiceprzewodniczącej Komisji/ Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Federiki Mogherini z dnia 24 września 2015 r., dotyczące porozumienia w sprawie sprawiedliwości okresu przejściowego w Kolumbii,
– uwzględniając powołanie Specjalnego Przedstawiciela Unii Europejskiej ds. Procesu Pokojowego w Kolumbii w dniu 1 października 2015 r.,
– uwzględniając oświadczenie Wiceprzewodniczącej Komisji/ Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Federiki Mogherini z dnia 16 grudnia 2015 r., dotyczące porozumienia w sprawie ofiar konfliktu w Kolumbii,
– uwzględniając szczyt UE–CELAC, który odbył się 10 i 11 czerwca 2015 r. w Brukseli, oraz deklarację brukselską,
– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 16 listopada 2015 r. w sprawie wsparcia UE dla sprawiedliwości okresu przejściowego,
– uwzględniając zobowiązanie UE dotyczące utworzenia funduszu powierniczego w celu wsparcia pokonfliktowego etapu procesu pokojowego w Kolumbii, oraz fakt, że fundusz ten ma być gotowy, kiedy porozumienie zostanie osiągnięte,
– uwzględniając komunikat rządu i Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kolumbii (FARC) w sprawie porozumienia dotyczącego sprawiedliwości okresu przejściowego z dnia 23 września 2015 r.,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że rząd kolumbijski i największa w kraju lewicowa grupa rewolucyjna, Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii (FARC), próbują zakończyć trwający ponad 50 lat konflikt zbrojny i rozpoczęli oficjalne rozmowy pokojowe w listopadzie 2012 r. w stolicy Kuby Hawanie;
B. mając na uwadze, że osiągnięto porozumienie w kilku kluczowych kwestiach, w tym zwrotu ziemi, udziału w życiu politycznym i handlu narkotykami, oraz mając na uwadze, że strony wyznaczyły sobie termin podpisania ostatecznego dokumentu na 23 marca 2016 r.; mając na uwadze, że obywatele Kolumbii będą głosować nad ostatecznym porozumieniem w drodze referendum;
C. mając na uwadze, ze ponad 220 000 osób straciło życie w konflikcie zbrojnym, a 45 000 zaginęło, przy czym 80% z nich to cywile, oraz mając na uwadze, że w czasie konfliktu miliony osób zostały wewnętrznie przesiedlonych przy użyciu siły, a wiele zostało uprowadzonych, zastraszonych lub zranionych przez miny lądowe; mając na uwadze, że Kolumbia jest po Afganistanie drugim na świecie krajem najbardziej dotkniętym problemem min, a miny lądowe zabiły lub raniły w tym kraju ponad 11 000 ludzi w ciągu minionych 15 lat;
D. mając na uwadze, że nie wszystkie akty przemocy zostały popełnione przez powstańców z FARC, ponieważ za wiele zabójstw odpowiadają prawicowe oddziały paramilitarne, które zostały pierwotnie utworzone do walki z FARC; mając na uwadze, że coraz większym zagrożeniem staja się również grupy przestępcze walczące o kontrolę nad produkcją kokainy w Kolumbii;
E. mając na uwadze, że w dniu 15 grudnia 2015 r. strony podpisały porozumienie dotyczące trudnej kwestii uznania ofiar walk trwających ponad 50 lat oraz zadośćuczynienia tym ofiarom; mając na uwadze, że porozumienie przewiduje zadośćuczynienie ofiarom oraz utworzenie „całościowego systemu na rzecz prawdy, sprawiedliwości, zadośćuczynienia i zapobiegania powtórzeniu konfliktu”, który ma określić ramy wdrażania tego porozumienia oraz poprzedniego porozumienia dotyczącego ofiar, z dnia 23 września, i obejmuje umowę dotyczącą powołania komisji ds. prawdy, mającej ustalić, kto popełnił jakie zbrodnie, powstania specjalnych trybunałów do osądzenia sprawców i zobowiązania obu stron do poszukiwania zaginionych;
F. mając na uwadze, że porozumienie z dnia 23 września przewiduje, że osoby walczące w konflikcie, które przyznają się do popełnienia poważnych przestępstw, otrzymają kary od pięciu do ośmiu lat „ograniczenia wolności”; mając na uwadze, że w celu zakwalifikowania się do tego programu uczestnicy walk będą musieli zobowiązać się do resocjalizacji – przez pracę, szkolenie lub naukę – podczas odbywania kary; mając na uwadze, że osoby, które nie przyznają się do winy, otrzymają karę pozbawienia wolności od pięciu do ośmiu lat w „zwykłych warunkach”, a uznanym za winne osobom odmawiającym współpracy grozi kara więzienia do lat dwudziestu;
G. mając na uwadze, że porozumienie zawiera również zobowiązanie zarówno ze strony rządu, jak i grup partyzanckich do zagwarantowania, że przemoc się nie powtórzy; mając na uwadze, że jedynym punktem, który nie został jeszcze wynegocjowany, jest tzw. porozumienie w sprawie zakończenia konfliktu, które dotyczy praktycznych aspektów demobilizacji i rozbrojenia członków FARC oraz ich reintegracji w społeczeństwie kolumbijskim;
H. mając na uwadze, że według zastępcy prokuratora generalnego Jorge Fernando Perdomo aż 24 000 kolumbijskich funkcjonariuszy publicznych jest uwikłanych w przestępstwa powiązane z działaniami wojennymi i mogłoby skorzystać z porozumienia w sprawie sprawiedliwości okresu przejściowego, jeśli zostanie zawarty pokój z rebeliantami FARC;
I. mając na uwadze, że w dniu 26 grudnia 2015 r. Nicolás Rodríguez, przywódca Armii Wyzwolenia Narodowego (ELN) – drugiej co do wielkości grupy rebeliantów – powiedział, że jego grupa partyzancka i rząd uzgodniły plan negocjacji pokojowych w celu zawarcia przyszłego porozumienia pokojowego; mając na uwadze, że według ministra spraw wewnętrznych kraju rząd nie zgodził się jeszcze na rozmowy pokojowe z ELN;
1. z zadowoleniem przyjmuje postępy na drodze do osiągnięcia ostatecznego porozumienia pokojowego, a w szczególności pochwala zobowiązanie do uznania ofiar za centralny element procesu pokojowego;
2. wyraża uznanie dla roli odegranej w rozmowach w Hawanie przez Kubę i Norwegię, kraje będących gwarantami porozumienia, oraz dla roli państw wspierających (Wenezueli i Chile) i państw towarzyszących we wspieraniu procesu pokojowego;
3. z zadowoleniem przyjmuje porozumienie w sprawie ofiar ustanawiające „specjalną jurysdykcję na rzecz pokoju”, mającą zebrać zeznania, osądzić i ukarać sprawców zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości oraz określić odszkodowania dla ofiar, jak również komunikat wyjaśniający, że siły bezpieczeństwa zostaną objęte tą specjalną jurysdykcją;
4. uważa jednak, że wiele kwestii nie zostało jeszcze zdefiniowanych oraz że pozostają pewne niebezpieczne potencjalne luki, obejmujące między innymi:
• dokładne znaczenie „faktycznego ograniczenia wolności” dla tych, którzy przyznają się do popełnienia zbrodni,
• postępowanie w odniesieniu do „fałszywie pozytywnych”, czyli zbrodni przeciwko prawom człowieka popełnionych przez wojsko,
• odpowiedzialność dowódców,
• traktowanie więźniów skazanych za „zbrodnie polityczne” oraz osób oskarżonych handel narkotykami i branie zakładników,
• wypłacane przez FARC odszkodowania finansowe dla ofiar,
• zakres, w jakim osoby odbywające karę „ograniczenia wolności” mogą uczestniczyć w życiu politycznym,
• mianowanie sędziów trybunałów,
• sankcje dla cywilnych sponsorów jednostek paramilitarnych;
5. apeluje do stron, aby przed podpisaniem ostatecznego porozumienia i przy uwzględnieniu ocen Międzynarodowego Trybunału Karnego i międzyamerykańskiego systemu praw człowieka doprecyzować i zlikwidować luki, by lepiej określić obszary, w których brakuje jasności i które są największym źródłem potencjalnych nadużyć;
6. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że strony uzgodniły, iż amnestią nie będą objęte najpoważniejsze przestępstwa, w tym zbrodnie przeciwko ludzkości, ludobójstwo, zbrodnie wojenne, branie zakładników lub inne poważne przypadki pozbawienia wolności, stosowanie tortur, przymusowe przesiedlanie, wymuszone zaginięcia, egzekucje pozasądowe i przemoc seksualna, i pochwala to ustalenie jako istotny krok naprzód w walce z bezkarnością;
7. uważa, że utworzenie podkomisji ds. równości płci, mającej zapewnić uwzględnienie perspektywy płci w negocjacjach oraz udział ofiar przemocy seksualnej i przywódców organizacji walczących o prawa kobiet w rozmowach pokojowych, są bezprecedensowe i powinny stanowić inspirację dla innych procesów pokojowych na całym świecie;
8. przypomina o silnym wsparciu politycznym UE dla rozmów pokojowych w Hawanie i z zadowoleniem przyjmuje większe wsparcie finansowe obiecane przez Komisję, jak również zamiar utworzenia unijnego funduszu powierniczego w celu wspierania pokonfliktowego etapu procesu pokojowego w Kolumbii; uważa, że ten fundusz powierniczy będzie skuteczny wyłącznie wtedy, gdy państwa członkowskie UE i inni międzynarodowi darczyńcy zapewnią mu znaczne środki finansowe oraz jeśli będzie on ukierunkowany przede wszystkim na ofiary konfliktu i programy służące wdrażaniu porozumienia pokojowego, takie jak projekty usuwania min;
9. podkreśla kluczową rolę, jaką organizacje społeczeństwa obywatelskiego będą odgrywały po zawarciu porozumienia; wyraża przekonanie, że silne poparcie dla lokalnych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym grup ofiar, społeczności, grup wyznaniowych i obrońców praw człowieka, ułatwi budowanie pokoju, w szczególności na obszarach wiejskich i w odległych regionach kraju;
10. uważa, że należy zapewnić szczególne wsparcie grupom etnicznym, które niewspółmiernie ucierpiały w konflikcie, w szczególności społecznościom afro-kolumbijskim oraz społecznościom tubylczym i osobom do nich należącym;
11. z zadowoleniem przyjmuje porozumienie osiągnięte w sprawie handlu narkotykami oraz decyzję o wdrożeniu polityki likwidacji i zastępowania nielegalnych upraw; podkreśla potrzebę opracowania planów rozwoju społeczności wiejskich, w tym programów oczyszczania obszarów wiejskich z min lądowych, i z zadowoleniem przyjmuje postanowienia dotyczące traktowania właścicieli nielegalnych upraw inaczej niż organizacje przestępcze uczestniczące w innych etapach handlu narkotykami, ponieważ tacy ludzie powinni mieć szansę na powrót do społeczeństwa kolumbijskiego; apeluje również o wsparcie dla osób, które ucierpiały w wyniku oprysków z powietrza glifosatem, substancją rakotwórczą używaną jako główny składnik środków do oprysków z powietrza;
12. uważa, że po zawarciu porozumienia rząd kolumbijski będzie musiał stopniowo wyznaczać siłom zbrojnym nową, bardziej ograniczoną rolę; uważa, że zarówno siły zbrojne, jak i policja będą musiały zostać przeszkolone w zakresie technik współpracy ze społecznością lokalną i poszanowania praw człowieka, przy zastosowaniu silnego mechanizmu nadzoru;
13. uważa, że pokój w Kolumbii można utrwalić tylko pod warunkiem zawarcia porozumienia również z ELN; apeluje do stron, aby znalazły sposoby na osiągnięcie postępów w rozmowach oraz rozpoczęły oficjalne negocjacje;
14. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wiceprzewodniczącej Komisji/ Wysokiej Przedstawiciel do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, Euro-Latynoamerykańskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu oraz rządowi i Kongresowi Kolumbii.