PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji humanitarnej w Jemenie
27.1.2016 - (2016/2515(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Javier Couso Permuy, Sabine Lösing, Ángela Vallina, Neoklis Sylikiotis, Takis Hadjigeorgiou, Fabio De Masi, Paloma López Bermejo, Marie-Christine Vergiat, Malin Björk, Tania González Peñas, Miguel Urbán Crespo, Lola Sánchez Caldentey, Xabier Benito Ziluaga, Estefanía Torres Martínez w imieniu grupy GUE/NGL
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0151/2016
B8-0151/2016
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji humanitarnej w Jemenie
Parlament Europejski,
– uwzględniając oświadczenia w sprawie Jemenu wydane przez sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych Bana Ki-Moona oraz specjalnego wysłannika sekretarza generalnego ONZ do Jemenu Ismaila Oulda Szejka Ahmeda;
– uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych w sprawie Jemenu oraz oświadczenia wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczącej Komisji w sprawie Jemenu, w szczególności z dnia 26 października 2015 r. i 15 grudnia 2015 r.,
– uwzględniając wspólne oświadczenia wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel oraz komisarza ds. pomocy humanitarnej i zarządzania kryzysowego z dnia 3 lipca 2015 r. w sprawie kryzysu w Jemenie oraz z dnia 10 stycznia 2016 r. w sprawie zamachu na ośrodek zdrowia Lekarzy bez Granic w Jemenie,
– uwzględniając odpowiednie rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ, w szczególności rezolucje nr 2014 (2011), 2051 (2012), 2140 (2014), 2201 (2015), 2204 (2015) i 2216 (2015),
– uwzględniając przemówienia wygłoszone na 7596. posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie sytuacji na Bliskim Wschodzie w dniu 22 grudnia 2015 r.,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Jemenu, w szczególności rezolucję z dnia 9 lipca 2015 r.[1],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie stosowania uzbrojonych dronów[2],
– uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że długotrwała konfrontacja między Huti i rządem jemeńskim wybuchła ponownie na początku 2014 r., a jej rezultatem było natarcie Huti w sierpniu 2014 r.; mając na uwadze, że Huti ciągle utrwalali swoją władzę i kontrolę nad danymi obszarami, a także przejęli znaczne obszary kraju, doprowadzając do wielomiesięcznych starć i wygnania uznanego na szczeblu międzynarodowym prezydenta Jemenu Abd Rabu Mansura Hadiego;
B. mając na uwadze, że Arabia Saudyjska przewodzi koalicji – wspieranej przez USA i obejmującej Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar, Bahrajn, Kuwejt, Jordanię, Maroko i Sudan – która bombarduje Jemen od 26 marca 2015 r. w ramach ataku mającego na celu przywrócenie prezydenta Hadiego do władzy; mając na uwadze, że Arabia Saudyjska nałożyła niemal całkowitą blokadę na Jemen, kraj w zdecydowanej mierze zależny od importu; mając na uwadze, że stosowana przez koalicję blokada paliwowa oraz ataki na infrastrukturę cywilną stanowią pogwałcenie międzynarodowego prawa humanitarnego;
C. mając na uwadze, że starcia między Huti a rządem Jemenu, potęgowane przez ataki wojskowe ze strony koalicji, której przewodzi Arabia Saudyjska, doprowadziły do powstania nadzwyczajnej sytuacji humanitarnej w Jemenie; mając na uwadze, że blisko 80 % ludności Jemenu – około 21 mln osób – pilnie potrzebuje jakiejkolwiek formy pomocy humanitarnej, aby zaspokoić ich naglącą potrzebę żywności, lekarstw oraz paliwa;
D. mając na uwadze, że od połowy marca 2015 r. konflikt objął 20 z 22 guberni w Jemenie, pogarszając i tak trudną sytuację humanitarną wynikającą z wielu lat ubóstwa; mając na uwadze, że w konflikcie zginęło około 7 500 osób, przy czym połowa z nich to ludność cywilna, a ponad 27 500 zostało rannych; mając na uwadze, że ONZ pilnie apeluje do władz i różnych frakcji o umożliwienie stałego dostępu do oblężonych miast, co pozwoliłoby na dostarczenie pomocy potrzebującym, ponieważ wojna w Jemenie została zakwalifikowana do kategorii najcięższych kryzysów humanitarnych; mając na uwadze, że setki tysięcy uchodźców zdołały uciec do krajów ościennych;
E. mając na uwadze, że Jemen ten stoi przed katastrofą humanitarną, także przed ryzykiem głodu; mając na uwadze, że naloty, ostrzały oraz przemoc nadal powodują, że jemeńskie rodziny opuszczają swoje domy, a w rezultacie w Jemenie jest ponad 2,5 mln osób wewnętrznie przesiedlonych; mając na uwadze, że w Jemenie około 7,6 mln osób wymaga natychmiastowego wsparcia żywnościowego, by móc przeżyć; mając na uwadze, że co najmniej 2 miliony ludzi cierpią na niedożywienie; mając na uwadze, że około 8 mln osób straciło wiarygodny i bezpieczny dostęp do wody pitnej, ponieważ ponad 50% sieci wodociągowej zostało zniszczone w toku walk; mając na uwadze, że około 14 milionów osób cierpi na brak odpowiedniego dostępu do opieki zdrowotnej; mając na uwadze, że katastrofalna sytuacja jemeńskiego systemu opieki zdrowotnej pogorszyła się wraz ze zniszczeniem trzech placówek Lekarzy bez Granic w Taizie i Sadzie; mając na uwadze, że potrzeby humanitarne Jemenu na rok 2015 zostały sfinansowane jedynie w 52 %;
F. mając na uwadze, że 1,3 mln dzieciom poniżej piątego roku życia grozi niedożywienie; mając na uwadze, że 320 000 dzieci już cierpi z powodu poważnego niedożywienia; mając na uwadze, że co najmniej 1,8 mln dzieci musiało porzucić naukę szkolną, poza 1,6 mln dzieci, które nie chodziły do szkoły jeszcze przed wybuchem konfliktu;
G. mając na uwadze, że jemeńskie kobiety szczególnie cierpią z powodu konfliktu; mając na uwadze, że ponad 30 % przesiedlonych gospodarstw domowych to gospodarstwa prowadzone tylko przez kobiety; mając na uwadze, że Światowa Organizacja Zdrowia ostrzegała, że brakuje leków na wiele chorób przewlekłych, a kobiety w ciąży mogą wkrótce być narażone na zwiększone ryzyko zgonu podczas porodu;
H. mając na uwadze, że konflikt i brak bezpieczeństwa doprowadziły do niebezpiecznej ekspansji grup ekstremistycznych w kraju, szczególnie w obszarach Abyan, Albaeda’a i Shabwa; mając na uwadze, że Al-Kaida na Półwyspie Arabskim umocniła swoją obecność w guberni Hadhramaut i kontrolę portu Al Mukalla; mając na uwadze, że ISIS nadal prowadzi kampanię zamachów i zabójstw, dokonując na przykład 6 grudnia 2015 r. zabójstwa Jaafara Mohammeda Saada, gubernatora Aden;
I. mając na uwadze, że w Szwajcarii w dniach 15-20 grudnia 2015 r. odbyły się rozmowy pod egidą ONZ między rządem Jemenu, ugrupowaniem Huti i Powszechnym Kongresem Ludowym; mając na uwadze, że specjalny wysłannik ONZ ds. Jemenu zapowiedział zaprzestanie wrogich działań w dniu 15 grudnia 2015 r. w godzinach przedpołudniowych; mając na uwadze, że pomimo woli wyrażonej przez strony co do pełnego i całkowitego zaprzestania wrogich działań w trakcie rozmów, przemoc utrzymywała się; mając na uwadze, że ze względu na konieczność zminimalizowania przemocy utworzony został komitet ds. koordynacji i deeskalacji; mając na uwadze, że porządek rozmów obejmował omówienie kwestii humanitarnych, środków budowy zaufania oraz ogólnych ram, które mogłyby posłużyć za podstawę kompleksowego rozwiązania; mając na uwadze, że rozejm został oficjalnie przedłużony do dnia 28 grudnia 2015 r.; mając na uwadze, że kolejna runda rozmów miała się zacząć 14 stycznia 2016 r., ale została przełożona;
J. mając na uwadze, że Jemen jest jednym z najbiedniejszych krajów na świecie; mając na uwadze, że jeszcze przed rozpoczęciem wojny połowa Jemeńczyków już żyła poniżej progu ubóstwa, dwie trzecie młodych ludzi było bezrobotnych, a podstawowe usługi społeczne były na skraju zapaści;
K. mając na uwadze, że próbując ukryć prawdziwe geopolityczne przyczyny konfliktu, przedstawia się go jako konflikt między szyitami a sunnitami; mając na uwadze, że Arabia Saudyjska oskarża Huti o uzyskiwanie poparcia ze strony Iranu i dostrzega w nich zagrożenie dla saudyjskiego bezpieczeństwa; mając na uwadze, że złożony konflikt w Jemenie posiada cechy wojny zastępczej w kraju, w którym zaznacza się silna obecność ugrupowań Al-Kaidy, na północy występują ruchy separatystyczne i ugrupowania rebelianckie szyickich zajdytów, natomiast na południu toczą się walki między Huti a grupami zbrojnymi;
L. mając na uwadze, że UE wprowadziła embargo na broń oraz dalsze ukierunkowane sankcje przeciwko przywódcy Huti, którym jest syn byłego prezydenta Saleha; mając na uwadze, że równocześnie takie państwa członkowskie UE, jak Wielka Brytania, Hiszpania, Francja i Niemcy w dalszym ciągu sprzedają broń Arabii Saudyjskiej; mając na uwadze, że Wielka Brytania i Hiszpania znacząco zwiększyły zaopatrzenie w broń; mając na uwadze, że Arabia Saudyjska jest największym odbiorcą broni od Wielkiej Brytanii, a Wielka Brytania jest największym dostawcą broni do krajów zasiadających w Radzie Współpracy Państw Zatoki; mając na uwadze, że koalicja na rzecz kontroli zbrojeń oznajmiła, że handel taki stanowi naruszenie zobowiązań Zjednoczonego Królestwa wynikających z traktatu o handlu bronią, wspólnego stanowiska UE w sprawie wywozu uzbrojenia oraz brytyjskich skonsolidowanych kryteriów dotyczących eksportu broni;
M. mając na uwadze, że USA utrzymują wojskową bazę lotniczą al-Annad w pobliżu miasta al-Houta na południu Jemenu, skąd Amerykanie dowodzili atakami dronów na podejrzanych o członkostwo w lokalnym odłamie Al-Kaidy; mając na uwadze, że amerykańskie uderzenia przy użyciu dronów oraz pozasądowe zabójstwa w Jemenie od 2002 r. przyczyniły się do destabilizacji sytuacji w Jemenie; mając na uwadze, że według ostatniego sprawozdania w sprawie Jemenu wydanego przez Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR) ataki dronów powodują więcej ofiar wśród ludności cywilnej niż wśród domniemanych terrorystów czy członków Al-Kaidy; mając na uwadze, że według Biura Dziennikarstwa Śledczego co najmniej 424 osoby, w tym ośmioro dzieci, zostały zabite w takich misjach od rozpoczęcia operacji w 2002 r.;
N. mając na uwadze, że były prezydent Saleh był uznawany za sojusznika USA i otrzymywał miliony dolarów wsparcia na zwalczanie terroryzmu i szkolenie armii; mając na uwadze, że broń ta została użyta przeciwko Jemeńczykom i jest teraz wykorzystywana w starciach między różnymi ugrupowaniami;
O. mając na uwadze, że geograficzne usytuowanie Jemenu u ujścia Morza Czerwonego prowadzącego do Kanału Sueskiego i otwierającego się na Zatokę Adeńską ma strategiczne znaczenie związane z ważnymi szlakami morskimi i zasobami energetycznymi;
1. jest poważnie zaniepokojony dramatyczną sytuacją humanitarną w Jemenie, gdzie około 21 mln Jemeńczyków pilnie potrzebuje pomocy humanitarnej; wzywa wszystkie strony do zagwarantowania bezpiecznego, szybkiego i niezakłóconego dostępu pomocy humanitarnej do wszystkich poszkodowanych guberni, w szczególności Taizu;
2. wyraża zaniepokojenie trudnościami ONZ w uzyskaniu niezbędnych funduszy na pomoc humanitarną oraz niedostarczeniem przez państwa członkowskie UE środków finansowych obiecanych na konferencji darczyńców; ponawia wezwanie państw członkowskich i społeczności międzynarodowej do pilnego uzgodnienia skoordynowanej akcji humanitarnej pod przewodnictwem ONZ w celu zaspokojenia potrzeb humanitarnych w Jemenie, a także wzywa wszystkie państwa członkowskie, by przyłączyły się do tych wysiłków;
3. potępia stosowanie przemocy wobec ludności cywilnej przez strony konfliktu, terrorystów i inne ugrupowania zbrojne, ponieważ w rezultacie kraj ten pogrążył się w poważnym kryzysie humanitarnym, wiele osób cywilnych zostało rannych lub poniosło śmierć albo zostało przesiedlonych; składa rodzinom ofiar kondolencje i wyrazy głębokiego współczucia;
4. potępia ataki wojskowe prowadzone przez sojusz pod przewodnictwem Saudów w Jemenie, jak również blokadę morską nałożoną przez Arabię Saudyjską w portach w Jemenie; jest przekonany, że interwencja Saudów zmierza do umocnienia ich kontroli w regionie, przyniesie jedynie więcej cierpień Jemeńczykom i pogłębi podziały między grupami religijnymi na Bliskim Wschodzie;
5. wyraża najgłębsze zaniepokojenie potencjałem Al-Kaidy na Półwyspie Arabskim i czerpaniem przez ISIS korzyści z pogorszenia się sytuacji politycznej i bezpieczeństwa w Jemenie; przypomina, że wszelkie akty terroryzmu są przestępstwami i są nie do uzasadnienia, bez względu na ich przyczyny, niezależnie od tego, kiedy, gdzie i przez kogo zostały popełnione.
6. wyraża uznanie i ponownie wyraża swoje pełne poparcie dla działań ONZ i specjalnego wysłannika sekretarza generalnego ONZ ds. Jemenu; jest przekonany, że konflikt w Jemenie można rozwiązać tylko drogą polityczną; w związku z tym wzywa wszystkie strony konfliktu w Jemenie, by powstrzymały się od prowokacji i wszelkich jednostronnych działań oraz przystąpiły do prowadzonych pod jemeńskim przywództwem negocjacji z udziałem wszystkich stron konfliktu w celu przywrócenia pokoju w kraju; jest przekonany, że wszelkie długoterminowe rozwiązania muszą uwzględniać podstawowe przyczyny ubóstwa i niestabilności w tym kraju, a także spełnić uzasadnione żądania i zrealizować aspiracje Jemeńczyków; ponownie zapewnia o swoim zaangażowaniu na rzecz suwerenności, niepodległości i integralności terytorialnej Jemenu;
7. głęboko ubolewa nad brakiem uwagi ze strony społeczności międzynarodowej i środków masowego przekazu wobec konfliktu w Jemenie;
8. sprzeciwia się wszelkiej zagranicznej interwencji wojskowej w tym kraju – saudyjskiej, irańskiej, arabskiej czy zachodniej; przestrzega przed groźbą wywołania wojny religijnej; podkreśla, że wojna w Jemenie nie jest tylko konfliktem między szyitami a sunnitami; potępia wykorzystywanie różnic religijnych w podżeganiu do kryzysów politycznych i wojen religijnych;
9. przypomina wszystkim stronom o ich odpowiedzialności za zapewnienie poszanowania międzynarodowego prawa humanitarnego i międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka, co oznacza ochronę ludności cywilnej, powstrzymanie się od ataków na infrastrukturę cywilną oraz zapewnienie organizacjom humanitarnym bezpiecznego i niezakłóconego dostępu do kraju; wyraża poważne zaniepokojenie doniesieniami o wykorzystywaniu dzieci-żołnierzy przez siły Huti, Ansar Al-Sharia i siły rządowe; apeluje o rozliczenie osób odpowiedzialnych za łamanie praw człowieka lub naruszanie międzynarodowego prawa humanitarnego za ich czyny;
10. potępia ciche przyzwolenie i poparcie udzielane przez UE dyktaturom w tym regionie; bardzo krytycznie postrzega rolę, jaką różne zachodnie interwencje z ostatnich lat odegrały w zaostrzaniu konfliktów w tym regionie; stwierdza, że konfliktów w tym regionie nie da się rozwiązać metodami militarnymi; odrzuca sięganie po pojęcie „obowiązku ochrony”, gdyż narusza ono prawo międzynarodowe i nie dostarcza odpowiedniej podstawy prawnej uzasadniającej jednostronne użycie siły;
11. zdecydowanie krytykuje prowadzony na szeroką skalę handel bronią między państwami członkowskimi UE a poszczególnymi krajami w tym regionie, co dotyczy Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Francji i Niemiec; wzywa do natychmiastowego zawieszenia transferów broni i wsparcia wojskowego Arabii Saudyjskiej oraz jej partnerów koalicyjnych; wzywa w związku z tym Radę, aby sprawdziła, czy doszło do naruszeń Kodeksu postępowania UE w sprawie wywozu broni, oraz aby przyjęła środki zapewniające pełne przestrzeganie tego kodeksu przez wszystkie państwa członkowskie;
12. zdecydowanie sprzeciwia się wykorzystaniu dronów do zabójstw pozasądowych i eksterytorialnych; domaga się zakazu wykorzystywania dronów do tego celu na mocy wyżej wspomnianej rezolucji z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie wykorzystywania uzbrojonych dronów, która wzywa w ust. 2 lit. a) i b) do „sprzeciwienia się praktyce pozasądowych ukierunkowanych zabójstw i zakazania jej” oraz do „dopilnowania, aby państwa członkowskie – zgodnie z ich prawnymi zobowiązaniami – nie dokonywały bezprawnych ukierunkowanych zabójstw ani nie ułatwiały ich innym państwom”;
13. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, rządom państw członkowskich, rządowi Jemenu, jak również członkom Rady Współpracy Państw Zatoki i Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ.
- [1] Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0270.
- [2] Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0172.