ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ)
1.2.2016 - (2015/3013(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 128 παράγραφος 5 του Κανονισμού
Iskra Mihaylova εξ ονόματος της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης
B8-0171/2016
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 174-178 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου (εφεξής «ο κανονισμός περί κοινών διατάξεων» (ΚΚΔ))[1],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1301/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και για τη θέσπιση ειδικών διατάξεων σχετικά με τον στόχο «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση» και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006[2],
– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Περιφερειών, της 9ης Ιουλίου 2015, σχετικά με τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων για τις συμφωνίες εταιρικής σχέσης και τα επιχειρησιακά προγράμματα,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Δεκεμβρίου 2015, με τίτλο «Επενδύσεις σε θέσεις εργασίας και ανάπτυξη – Μεγιστοποίηση της συμβολής των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων» (COM(2015)0639),
– έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση της Επιτροπής των Περιφερειών,
– έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) (O-000012/2016 – B8-0105/2016),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική συνοχής της ΕΕ κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 εξακολουθεί να αποτελεί το βασικό επενδυτικό μέσο για την κάλυψη όλων των περιφερειών της ΕΕ και προσφέρει μία δυνατότητα για τη δημιουργία μιας διαδικασίας βιώσιμης ανάπτυξης από τη βάση, που θα στηρίζει τη δημιουργία απασχόλησης, επιχειρηματικότητας και καινοτομίας σε επίπεδο τοπικής και περιφερειακής οικονομίας, βελτιώνοντας την ποιότητα της ζωής των πολιτών και προσφέροντας αλληλεγγύη και ενισχυμένη ανάπτυξη στις περιφέρειες της ΕΕ·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι προορισμός της πολιτικής συνοχής είναι επίσης να μειωθούν, όπως προβλέπεται στη ΣΛΕΕ, οι οικονομικές, κοινωνικές και εδαφικές ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των περιφερειών τους μέσω μίας στρατηγικής χωρίς αποκλεισμούς·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι για πρώτη φορά (προκειμένου για την περίοδο 2014-2020) δημιουργήθηκε συνεκτικό πλαίσιο, ο κανονισμός περί κοινών διατάξεων (ΚΚΔ), ο οποίος θεσπίζει κοινούς κανόνες και για τα πέντε Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ): το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ), το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ)·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το κοινό στρατηγικό πλαίσιο (ΚΣΠ) που εισάγει ο ΚΚΔ συμβάλλει στη μεγιστοποίηση του αντικτύπου και της αποτελεσματικότητας των δημοσίων δαπανών και επιτρέπει την ανάπτυξη συνεργιών, συνδυάζοντας τα ΕΔΕΤ με άλλα προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 7 του κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης προβλέπει ότι τουλάχιστον το 5% των κεφαλαίων του ΕΤΠΑ πρέπει να διατίθεται στη στήριξη βιώσιμης αστικής ανάπτυξης μέσω ολοκληρωμένων δράσεων στο πλαίσιο των οποίων πόλεις, υπο-περιφερειακοί και τοπικοί φορείς με αρμοδιότητα την υλοποίηση βιώσιμων αστικών στρατηγικών θα είναι αρμόδιοι για καθήκοντα που συνδέονται τουλάχιστον με την επιλογή δραστηριοτήτων·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την παρούσα περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ είναι και η τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ) καθώς και οι ομάδες τοπικής δράσης·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές εταιρικής σχέσης και πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, όπως ορίζονται στο άρθρο 5 του ΚΚΔ, είναι μεταξύ των βασικών αρχών των ΕΔΕΤ·
1. υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαμόρφωση και εφαρμογή των ενωσιακών στρατηγικών, ενώ θα αναγνωρίζεται ο ρόλος ενός ευρέος φάσματος συμμετεχόντων από κράτη μέλη μέχρι κοινοτικές ομάδες· πιστεύει επιπλέον ότι η εγγύτητα αυτών των αρχών στους πολίτες και η ποικιλομορφία διακυβέρνησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο είναι πολύτιμο στοιχείο για την ΕΕ·
2. είναι υπέρ των συνεργιών και της συμπληρωματικής σχέσης μεταξύ των ΕΔΕΤ και άλλων προγραμμάτων της ΕΕ, όπου οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να παίξουν χρήσιμο ρόλο όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της πολιτικής για τη συνοχή· τονίζει ωστόσο ότι οποιοσδήποτε επαναπρογραμματισμός των ΕΔΕΤ πρέπει να γίνει σύμφωνα με τους κανόνες του ΚΚΔ και ότι οι νέες πρωτοβουλίες δεν πρέπει να αδυνατίζουν τον πυρήνα των ΕΔΕΤ·
3. επισημαίνει την αρχή της ενισχυμένης εταιρικής σχέσης και τον ευρωπαϊκό κώδικα δεοντολογίας για την εταιρική σχέση, ο οποίος ορίζει τη νομική συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών και προβλέπει τις ελάχιστες απαιτήσεις για τη συμμετοχή τους σε όλες τις φάσεις της προετοιμασίας και υλοποίησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων· αναγνωρίζει ότι, παρ’ όλο που έγιναν διαβουλεύσεις με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στις περισσότερες περιπτώσεις κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων σχετικά με τις συμφωνίες εταιρικής σχέσης και τα επιχειρησιακά προγράμματα, η συμμετοχή τους δεν έφθασε στην πλήρη εταιρική σχέση· προτρέπει ως εκ τούτου τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν πλήρως με αυτές τις απαιτήσεις και να αυξήσουν τις προσπάθειές τους για την αντιμετώπιση των ελλείψεων·
4. τονίζει ότι η ενίσχυση του διοικητικού δυναμικού και η αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών των τοπικών και περιφερειακών αρχών είναι κομβικής σημασίας τόσο για τις φάσεις προγραμματισμού και εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων όσο και για την επίτευξη υψηλότερου βαθμού απορρόφησης των ΕΤΕΔ· ζητεί επομένως από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι παρέχεται στήριξη στη δημιουργία δυναμικού για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές καθώς και τα διοικητικά και θεσμικά τους όργανα, ώστε να είναι σε θέση παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην πολιτική συνοχής, ιδίως στην περίπτωση υπεξουσιοδότησης για την εκτέλεση καθηκόντων σε κατώτερες βαθμίδες διοίκησης, και ειδικότερα στις αρχές των πόλεων·
5. επισημαίνει ότι η πολιτική συνοχής της ΕΕ είναι καλό παράδειγμα πολυεπίπεδης διακυβέρνησης με προσέγγιση από τη βάση, όπου οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, κατά την ενασχόλησή τους με τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, επιτυγχάνουν την εξισορρόπηση μεταξύ του ενωσιακού στόχου για μεγαλύτερη οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και του εδαφικού αντικτύπου των πολιτικών της ΕΕ·
6. εξαίρει τη σημασία που έχει η τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων, στο πλαίσιο της οποίας εταίροι είναι οι τοπικές αρχές· υπογραμμίζει ότι πρέπει να διατηρηθεί η προσέγγιση από τη βάση κατά τον καθορισμό στόχων για δραστηριότητες που συνδέονται με τις τοπικές και περιφερειακές ανάγκες·
7. θεωρεί ότι οι νέες πρωτοβουλίες για τις ολοκληρωμένες εδαφικές επενδύσεις (ΟΕΕ) και την τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ) αποτελούν βαθμιαίες αλλαγές στην ικανότητα των τοπικών παραγόντων να συνδυάζουν χρηματοδοτικά κονδύλια και να σχεδιάζουν καλά στοχοθετημένες τοπικές πρωτοβουλίες·
8. πιστεύει ότι η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση στηρίζει τους θεμελιώδεις πολιτικούς στόχους της ΕΕ, όπως την οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική πρόοδο και τη βιώσιμη ανάπτυξη, και ότι ενισχύει τη δημοκρατική διάσταση της ΕΕ και αυξάνει την αποτελεσματικότητα της πολιτικής της δράσης·
9. επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αντιμετωπίζουν προκλήσεις, όπως η παγκοσμιοποίηση, η κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή ασφάλεια, οι μεταναστευτικές ροές και η αυξημένη αστικοποίηση, λαμβανομένου υπόψη ότι κάθε περιφέρεια έχει τις ιδιαίτερες ανάγκες της και χαρακτηριστικά·
10. είναι πεπεισμένο ότι οι αστικές περιοχές έχουν αυξανόμενο ρόλο στον σημερινό κόσμο και ότι οι πολιτικές της ΕΕ έχουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό του σωστού πλαισίου εντός του οποίου οι ευρωπαϊκές αστικές περιοχές μπορούν να απελευθερώσουν το δυναμικό τους για ανάπτυξη·
11. καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά και να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στο Κοινοβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 7 του κανονισμού για το ΕΤΠΑ·
12. πιστεύει ότι το αστικό θεματολόγιο της ΕΕ μπορεί να βελτιώσει την ανάπτυξη και εφαρμογή των διαφόρων πολιτικών και προγραμμάτων, διασφαλίζοντας έτσι μία συνεκτικότερη επίδραση και στήριξη για τις πόλεις, συμβάλλοντας παράλληλα στην επίτευξη κοινών ευρωπαϊκών και εθνικών στόχων, με πλήρη σεβασμό στην επικουρικότητα και την αναλογικότητα· υπογραμμίζει τη σημασία του Συμφώνου του Άμστερνταμ και της προόδου προς την επίτευξη των στόχων του· επισημαίνει ωστόσο ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την εξάλειψη φραγμών και ασυνεπειών στις πολιτικές της ΕΕ που επιδρούν το ίδιο στις αστικές και τις αγροτικές περιοχές·
13. καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να αξιοποιεί προηγούμενες και εν εξελίξει πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων διαβουλεύσεων, για να εντοπίσει μέτρα που ενισχύουν τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαχείριση και εφαρμογή των ΕΤΕΔ μέσω των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και των επιχειρησιακών προγραμμάτων·
14. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή των Περιφερειών, καθώς και στα εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια των κρατών μελών.