PROJEKT REZOLUCJI w sprawie umowy dotyczącej wyrobów tytoniowych (umowy z PMI)
2.3.2016 - (2016/2555(RSP))
zgodnie z art. 128 ust. 5 Regulaminu
Dennis de Jong, Rina Ronja Kari, Patrick Le Hyaric, Martina Anderson, Marisa Matias, Liadh Ní Riada, Matt Carthy, Lynn Boylan, Barbara Spinelli, Anja Hazekamp, Stefan Eck, Merja Kyllönen, Jiří Maštálka, Kateřina Konečná, Fabio De Masi, Kostas Chrysogonos w imieniu grupy GUE/NGL
B8-0311/2016
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie umowy dotyczącej wyrobów tytoniowych (umowy z PMI)
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 218 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając zieloną księgę Komisji pt. „Ku Europie wolnej od dymu tytoniowego: alternatywne opcje polityki na szczeblu UE” (COM(2007)0027),
– uwzględniając Konwencję ramową WHO o ograniczeniu użycia tytoniu z 2003 r.,
– uwzględniając europejską strategię WHO z roku 2004 na rzecz zerwania z nałogiem palenia tytoniu,
– uwzględniając zalecenia WHO z roku 2007 z zakresu polityki ochrony przed narażeniem na wtórny dym tytoniowy,
– uwzględniając cztery obowiązujące obecnie umowy o współpracy między państwami członkowskimi i UE a, odpowiednio, przedsiębiorstwami Philip Morris International (PMI), Japan Tobacco International (JTI), Imperial Tobacco Limited (ITL) i British American Tobacco (BAT),
– uwzględniając Ramową konwencję WHO o ograniczeniu użycia tytoniu i Protokół w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi,
– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/40/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów oraz uchylającą dyrektywę 2001/37/WE (dyrektywa w sprawie wyrobów tytoniowych),
– uwzględniając dokument roboczy służb Komisji pt. „Technical assessment of the experience made with the Anti-Contraband and Anti-Counterfeit Agreement and General Release of 9 July 2004 among Philip Morris International and affiliates, the Union and its Member States” [Techniczna ocena stosowania umowy w sprawie zwalczania przemytu i podrabiania oraz zwolnienia ogólnego z dnia 9 lipca 2004 r. zawartego między Philip Morris International i jego podmiotami zależnymi, Unią i państwami członkowskimi], dotyczący ewentualnej decyzji o otwarciu negocjacji między Unią Europejską i przemysłem tytoniowym (SWD(2016)0044),
– uwzględniając pytania do Komisji dotyczące umowy w sprawie wyrobów tytoniowych (O-000010/2016 – B8-1019/2016, O-000014/2016 – B8-0110/2016, O-000015 – B8-0111/2016, O-000016 – B8-0112/2016, O-000017 – B8-01113/2016, O-000018/2016 – B8-0114/2016 i O-000019/2016 – B8-0115/2016),
– uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że nielegalny obrót wyrobami tytoniowymi, zwłaszcza przemyt nielegalnych i podrabianych papierosów jest przyczyną uszczuplenia dochodów UE i państw członkowskich (dochodów z opłat celnych, podatku VAT i podatku akcyzowego) o ponad 10 mld EUR rocznie;
B. mając na uwadze, że przemyt wyrobów tytoniowych to poważne przestępstwo, które jest jednym ze źródeł finansowania międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, w tym handlu ludźmi, narkotykami i bronią;
C. mając na uwadze, że oszustwa związane z wyrobami tytoniowymi stanowią problem z zakresu zdrowia publicznego i stwarzają nawet większe zagrożenie dla zdrowia niż prawdziwe papierosy; mając na uwadze, że z powodu nielegalnego wytwarzania i przywozu podrabianych papierosów stosowane w nich składniki są nieznane;
D. mając na uwadze, że oszustwa związane z wyrobami tytoniowymi osłabiają strategie walki z paleniem i tym samym podsycają epidemię tytoniową, zwiększając dostęp, szczególnie osób młodych i grup o niskich dochodach, do (często tańszych) wyrobów tytoniowych;
E. mając na uwadze, że każdego roku 700 000 obywateli UE umiera przedwcześnie z powodu palenia;
F. mając na uwadze, że w celu zaradzenia problemowi nielegalnych i podrabianych papierosów UE i państwa członkowskie (z wyjątkiem Szwecji w przypadku umów z British American Tobacco i Imperial Tobacco Limited) podpisały prawnie wiążące umowy z przedsiębiorstwami Philip Morris International (PMI) (2004), Japan Tobacco International (JTI) (2007), British American Tobacco (BAT) (2010) oraz Imperial Tobacco Limited (ITL) (2010);
G. mając na uwadze, że na mocy tych umów przedsiębiorstwa zobowiązały się do zapłacenia UE i państwom-sygnatariuszom łącznej kwoty 2,15 mld USD w celu zwalczania nielegalnego handlu papierosami;
H. mając na uwadze, że umowa z PMI wygasa w lipcu 2016 r., co sprawia, że strony muszą się niebawem spotkać w celu zbadania, czy umowę o współpracy należy przedłużyć.
1. z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie Komisji w sprawie oceny umowy PMI dotyczącej wyrobów tytoniowych;
2. zauważa, że w sprawozdaniu Komisji wskazano, że na rynku UE dostępne są duże ilości przemyconych wyrobów oraz że stwierdzono istotny wzrost konfiskowania „tanich białych”, a także zwraca uwagę na wniosek, że z umowy PMI nie wypłynęły żadne pozytywne skutki dla zdrowia publicznego;
3. podkreśla zawarte w sprawozdaniu Komisji stwierdzenie, że prawnie wiążące i możliwe do wykonania na drodze prawnej instrumenty, którym towarzyszy solidne egzekwowanie prawa, są najbardziej skutecznym narzędziem zapewniania znacznego ograniczenia nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi;
4. jak wskazano również w sprawozdaniu Komisji, przypomina o tym, że dyrektywa w sprawie wyrobów tytoniowych już przewiduje mający zastosowanie do firm tytoniowych wymóg prawny wprowadzenia i stosowania systemu identyfikacji i śledzenia, który to system powinien wejść w życie najpóźniej w 2019 r., oraz mając na uwadze, że protokół z 2015 r. do Konwencji ramowej WHO o ograniczeniu użycia tytoniu wprowadza podobny globalny wymóg, który stanie się obowiązujący prawdopodobnie w 2022 lub 2023 r.;
5. podkreśla, że przy rozważaniu ewentualnego przedłużenia umów z przemysłem tytoniowym jedynym wyznacznikiem powinny być względy zdrowia publicznego, oraz podkreśla, że to, iż Komisja i państwa członkowskie otrzymują corocznie znaczące kwoty finansowe od przemysłu tytoniowego z przeznaczeniem na walkę z podrabianiem wyrobów tytoniowych nie powinno w żaden sposób wpływać na podejmowane decyzje w tym zakresie;
6. wyraża głębokie zaniepokojenie tym, że budżet Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) jest częściowo finansowany z corocznych płatności przemysłu tytoniowego, jak wspomniano w umowach w sprawie wyrobów tytoniowych, gdyż może to prowadzić do pewnego konfliktu interesów;
7. przypomina, że poufne i nieformalne negocjacje między Komisją i przemysłem tytoniowym prowadzone w związku z bliskim wygaśnięciem umowy PMI są sprzeczne z celami w dziedzinie przejrzystości, propagowanymi przez przewodniczącego Junckera i wiceprzewodniczącego Timmermansa;
8. podkreśla, że umowy w sprawie wyrobów tytoniowych są niezgodne z art. 5 ust. 3 Konwencji ramowej WHO, który przewiduje, że Strony podejmą działania na rzecz zabezpieczenia strategii dotyczących zdrowia publicznego przed interesami handlowymi i innymi interesami przemysłu tytoniowego, a także z art. 8 ust. 12 Protokołu w sprawie wyeliminowania nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi, który przewiduje, że zobowiązania nałożone na Stronę nie mogą być przenoszone na przedstawicieli przemysłu tytoniowego ani przez nich wykonywane;
9. podkreśla, że Komisja powinna skoncentrować się na europejskich i międzynarodowych narzędziach legislacyjnych w celu zwalczania podrabiania i przemytu wyrobów tytoniowych;
10. zwraca się do Komisji o nadanie priorytetu łącznemu stosowaniu dyrektywy z 2014 r. w sprawie wyrobów tytoniowych oraz protokołu WHO, które przewidują przepisy w dziedzinie identyfikacji i śledzenia oraz wprowadzają zabezpieczenia ułatwiające egzekwowanie prawa oraz, jak stwierdzono w sprawozdaniu Komisji, są najlepszymi narzędziami walki z nielegalnym handlem w UE;
11. wnosi o to, by Komisja wstrzymała wszelkie dalsze kontakty z PMI i innymi producentami wyrobów tytoniowych dotyczące ewentualnego przedłużenia umów w sprawie wyrobów tytoniowych oraz, by powstrzymała się od zawierania jakichkolwiek innych umów tego typu;
12. wzywa Radę do niewydawania zgody na otwarcie negocjacji z PMI lub innymi producentami wyrobów tytoniowych w sprawie możliwego przedłużenia umów w sprawie wyrobów tytoniowych oraz do powstrzymania się od zawierania jakichkolwiek umów tego typu w przyszłości;
13. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.