ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την τεχνική αξιολόγηση, που πραγματοποίησε η Επιτροπή, της εμπειρίας που αποκτήθηκε με τη συμφωνία για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και των παραποιημένων προϊόντων και γενική απαλλαγή, της 9ης Ιουλίου 2004, μεταξύ αφενός της Philip Morris International και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών, και αφετέρου της Ένωσης και των κρατών μελών της και την επικείμενη λήξη της εν λόγω συμφωνίας
2.3.2016 - (2016/2555(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 128 παράγραφος 5 του Κανονισμού
Michael Theurer εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
B8-0315/2016
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την τεχνική αξιολόγηση, που πραγματοποίησε η Επιτροπή, της εμπειρίας που αποκτήθηκε με τη συμφωνία για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και των παραποιημένων προϊόντων και γενική απαλλαγή, της 9ης Ιουλίου 2004, μεταξύ αφενός της Philip Morris International και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών, και αφετέρου της Ένωσης και των κρατών μελών της και την επικείμενη λήξη της εν λόγω συμφωνίας
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και των παραποιημένων προϊόντων και γενική απαλλαγή, της 9ης Ιουλίου 2004, μεταξύ αφενός της Philip Morris International (PMI) και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών, και αφετέρου της Ένωσης και των κρατών μελών της,
– έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, της 24ης Φεβρουαρίου 2016, σχετικά με την τεχνική αξιολόγηση της εμπειρίας που αποκτήθηκε με τη συμφωνία για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και των παραποιημένων προϊόντων και γενική απαλλαγή, της 9ης Ιουλίου 2004, μεταξύ αφενός της Philip Morris International και των συνδεδεμένων με αυτήν εταιρειών, και αφετέρου της Ένωσης και των κρατών μελών της (SWD(2016)0044),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων και την κατάργηση της οδηγίας 2001/37/ΕΚ[1],
– έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο για την εξάλειψη του λαθρεμπορίου προϊόντων καπνού που εγκρίθηκε κατά την πέμπτη σύνοδο της διάσκεψης των μερών της σύμβασης πλαισίου για τον έλεγχο του καπνού του ΠΟΥ με την απόφαση FCTC/COP5 (1) της 12ης Νοεμβρίου 2012,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Οκτωβρίου 2007 σχετικά με τις συνέπειες της συμφωνίας μεταξύ της Κοινότητας, κρατών μελών και της Philip Morris για την εντατικοποίηση της καταπολέμησης της απάτης και του λαθρεμπορίου τσιγάρων και την πρόοδο που σημειώνεται στην εφαρμογή των συστάσεων της Εξεταστικής Επιτροπής του Κοινοβουλίου για το Κοινοτικό Σύστημα Διαμετακόμισης[2],
– έχοντας υπόψη τις ερωτήσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τη συμφωνία για τον καπνό (συμφωνία PMI) (O-000010/2016 – B8-0109/2016, O-000014/2016 – B8-0110/2016, O-000015 – B8-0111/2016, O-000016 – B8-0112/2016, O-000017 – B8-0113/2016, O-000018/2016 – B8-0114/2016 και O-000019/2016 – B8-0115/2016),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το λαθρεμπόριο προϊόντων καπνού, και ιδίως η λαθραία διακίνηση και παραποίηση τσιγάρων, προκαλεί απώλειες εσόδων στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της (σε επίπεδο δασμών, ΦΠΑ και ειδικών φόρων κατανάλωσης) που υπερβαίνουν τα 10 δισεκατομμύρια EUR ετησίως·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι το λαθρεμπόριο προϊόντων καπνού αποτελεί σοβαρό έγκλημα που συμβάλλει στη χρηματοδότηση διεθνών οργανωμένων εγκληματικών δραστηριοτήτων, περιλαμβανομένης της εμπορίας ανθρώπων, ναρκωτικών και όπλων·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η απάτη στον τομέα των προϊόντων καπνού υπονομεύει τις πολιτικές καταπολέμησης του καπνίσματος, τροφοδοτώντας με τον τρόπο αυτό την επιδημία του καπνού μέσω της αύξησης της πρόσβασης σε (συνήθως φθηνότερα) προϊόντα καπνού, ιδίως για τους νέους και τις ομάδες χαμηλού εισοδήματος·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η απάτη στον τομέα των προϊόντων καπνού αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας καθώς δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία από ό,τι τα γνήσια τσιγάρα, δεδομένου ότι τα παραποιημένα τσιγάρα παράγονται και εισάγονται παράνομα, και τα συστατικά που χρησιμοποιούνται δεν είναι γνωστά·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι, για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του λαθρεμπορίου και της παραποίησης τσιγάρων, η ΕΕ και τα κράτη μέλη (εκτός από τη Σουηδία όσον αφορά τις συμφωνίες με τις εταιρείες British American Tobacco (BAT) και Imperial Tobacco Limited (ITL)) έχουν υπογράψει νομικά δεσμευτικές συμφωνίες με την Philip Morris International (PMI) (2004), την Japan Tobacco International (JTI) (2007), την BAT (2010) και την ITL (2010)·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι από τη συμφωνία ΡΜΙ έχουν προκύψει μέχρι στιγμής, για τα δημόσια έσοδα, οικονομικά οφέλη ύψους περίπου 1 δισεκατομμυρίου EUR σε ετήσιες πληρωμές και 68,2 εκατομμυρίων EUR σε πληρωμές κατάσχεσης, κατανεμημένα μεταξύ της Επιτροπής (περίπου 10%) και των κρατών μελών (περίπου 90%)·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμφωνία PMI πρόκειται να λήξει στις 9 Ιουλίου 2016·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές στο περιβάλλον της αγοράς από τη στιγμή που υπογράφηκε η τρέχουσα συμφωνία PMI, ιδίως η αυξημένη παρουσία τσιγάρων χωρίς εμπορικό σήμα, που συχνά αναφέρονται ως «cheap whites» («φθηνά λευκά» τσιγάρα)·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές στο ρυθμιστικό περιβάλλον από τη στιγμή που υπογράφηκε η τρέχουσα συμφωνία PMI, ιδίως η έγκριση της οδηγίας 2014/40/ΕΕ σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων και το πρωτόκολλο της σύμβασης πλαίσιο του ΠΟΥ για τον έλεγχο του καπνού·
1. εκφράζει την ικανοποίησή του για την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την αξιολόγηση της συμφωνίας για τον καπνό PMI· εκφράζει ωστόσο τη δυσαρέσκειά του για τον χρόνο παράδοσης της τεχνικής αξιολόγησης·
2. εκφράζει την ικανοποίησή του για το πρωτόκολλο για την εξάλειψη του λαθρεμπορίου προϊόντων καπνού το οποίο εγκρίθηκε σχετικά με τη σύμβαση πλαίσιο του ΠΟΥ για τον έλεγχο του καπνού («πρωτόκολλο FCTC»), και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τη διεργασία επικύρωσης το συντομότερο δυνατόν
3. εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση της οδηγίας 2014/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Απριλίου 2014, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την κατασκευή, την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων και την κατάργηση της οδηγίας 2001/37/ΕΚ («οδηγία για τα προϊόντα καπνού)·
4. λαμβάνει υπό σημείωση την εκτίμηση της Επιτροπής ότι η συμφωνία ΡΜΙ έχει επιτύχει αποτελεσματικά τον στόχο της μείωσης της διάδοσης του λαθρεμπορίου προϊόντων PMI στην παράνομη αγορά καπνού της ΕΕ, όπως προκύπτει από τη μείωση κατά περίπου 85% στον όγκο των κατασχεθέντων γνήσιων τσιγάρων PMI από τα κράτη μέλη από το 2006 έως το 2014· σημειώνει, παρόλα αυτά, ότι σύμφωνα με την Επιτροπή η μείωση του λαθρεμπορίου προϊόντων PMI δεν οδήγησε σε συνολική μείωση του αριθμού παράνομων προϊόντων στην αγορά της ΕΕ· σημειώνει ότι το λαθρεμπόριο παράνομων προϊόντων μεγάλων κατασκευαστών αντικαθίσταται όλο και περισσότερο από άλλα προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των τσιγάρων χωρίς εμπορικό σήμα («φθηνά λευκά») που συνήθως παράγονται σε τρίτες χώρες·
5. επισημαίνει τη δήλωση που περιλαμβάνεται στην έκθεση της Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία οι δεσμευτικές και εκτελεστές πράξεις, εάν συνδυαστούν με αυστηρή επιβολή του νόμου, αποτελούν τα πλέον αποτελεσματικά εργαλεία για τη διασφάλιση σημαντικής μείωσης του λαθρεμπορίου προϊόντων καπνού·
6. υπενθυμίζει ότι, όπως αναφέρεται στην έκθεση της Επιτροπής, η οδηγία για τα προϊόντα καπνού προβλέπει ήδη μια νομική απαίτηση σύμφωνα με την οποία οι εταιρείες καπνού οφείλουν να δημιουργήσουν και να διατηρούν ένα σύστημα παρακολούθησης και εντοπισμού, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ το 2019 το αργότερο, και ότι το πρωτόκολλο FCTC του 2015 προβλέπει παρόμοια συνολική απαίτηση, η οποία αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το 2022 ή το 2023 το νωρίτερο·
7. τονίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσει την πλήρη μεταφορά της οδηγίας για τα προϊόντα καπνού στο εθνικό δίκαιο όλων των κρατών μελών· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την οδηγία για τα προϊόντα καπνού εγκαίρως, ιδιαίτερα τα μέτρα παρακολούθησης και εντοπισμού που περιέχει·
8. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) χρηματοδοτείται εν μέρει από ετήσιες πληρωμές από τη βιομηχανία καπνού, όπως αναφέρεται στις συμφωνίες για τον καπνό, δεδομένου ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγκρουση συμφερόντων·
9. τονίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να επικεντρωθεί σε ευρωπαϊκά και διεθνή νομοθετικά μέσα για την καταπολέμηση της παραποίησης και του λαθρεμπορίου τσιγάρων·
10. επαναλαμβάνει τη διαρκή ανάγκη για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, της παραποίησης και της φοροδιαφυγής· είναι της άποψης ότι η Επιτροπή θα πρέπει, ως εκ τούτου, να αναζητήσει τρόπους για την αντιμετώπιση της τρέχουσας κατάστασης με διαφάνεια και υπευθυνότητα, με τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δεδομένου ότι μπορεί να μεσολαβήσει ένα χρονικό διάστημα από τη λήξη της συμφωνίας ΡΜΙ που βρίσκεται σε ισχύ αυτή τη στιγμή έως την έναρξη ισχύος της οδηγίας για τα προϊόντα καπνού και του πρωτοκόλλου FCTC·
11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.