PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji w Erytrei
2.3.2016 - (2016/2568(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Davor Ivo Stier, Lars Adaktusson, Lara Comi, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Michael Gahler, György Hölvényi, Roberta Metsola, Maurice Ponga, Cristian Dan Preda, Fernando Ruas, Antonio Tajani, Bogdan Brunon Wenta, Joachim Zeller w imieniu grupy PPE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0318/2016
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoją debatę z dnia 27 maja 2015 r. w sprawie pomocy rozwojowej UE dla Erytrei w świetle udokumentowanych przypadków łamania praw człowieka,
– uwzględniając oświadczenie, które w dniu 28 października 2015 r., podczas 70. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, złożyła Sheila B. Keetharauth, specjalna sprawozdawczyni ONZ ds. sytuacji praw człowieka w Erytrei,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Śledczej ONZ do spraw Praw Człowieka w Erytrei z dnia 4 czerwca 2015 r.,
– uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1907 (2009), na mocy której na Erytreę nałożone zostało embargo na broń, a na jej przywódców zakazy podróżowania, i zgodnie z którą postanowiono o zamrożeniu aktywów niektórych funkcjonariuszy politycznych i wojskowych w tym kraju po tym, jak oskarżono rząd erytrejski o wspieranie Al-Szabab w Somalii oraz o rzekomą odmowę wycofania wojsk ze spornej granicy z Dżibuti,
– uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2023 (2011), na mocy której zaostrzono sankcje wobec Erytrei,
– uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2244 (2015), na mocy której rozszerzono embargo na broń nałożone na Somalię i Erytreę,
– uwzględniając decyzję Rady 2010/127/WPZiB z dnia 1 marca 2010 r. w sprawie środków ograniczających skierowanych przeciwko Erytrei[1], zmienioną decyzją Rady 2010/414/WPZiB z dnia 26 lipca 2010 r.[2], a następnie decyzją Rady 2012/632/WPZiB z dnia 15 października 2012 r.[3],
– uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) nr 667/2010 z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie pewnych środków ograniczających skierowanych przeciwko Erytrei[4],
– uwzględniając oświadczenie wydane przez rzecznika prasowego ESDZ w dniu 18 września 2014 r. w sprawie więźniów politycznych w Erytrei,
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej w sprawie migracji z dnia 18 lutego 2016 r.,
– uwzględniając konkluzje szczytu w Valletcie z dnia 12 listopada 2015 r.,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Unia Europejska opiera się na silnym zaangażowaniu w promowanie i ochronę praw człowieka, demokracji i państwa prawnego na całym świecie oraz mając na uwadze, że zasady te są ujęte w traktatach założycielskich UE;
B. mając na uwadze, że art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że Unia w swoich działaniach na arenie międzynarodowej opiera się na zasadach, które leżą u podstaw jej utworzenia, rozwoju i rozszerzenia oraz które zamierza wspierać na świecie: demokracji, praworządności, powszechności i niepodzielności praw człowieka i podstawowych wolności, poszanowania godności ludzkiej, zasad równości i solidarności oraz poszanowania zasad Karty Narodów Zjednoczonych oraz prawa międzynarodowego;
C. mając na uwadze, że według specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. sytuacji praw człowieka w Erytrei istnieją trzy podstawowe obszary problematyczne, a mianowicie: korzystanie z praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, w tym z prawa do odpowiednich warunków mieszkaniowych; przemyt ludzi i handel nimi; oraz zwiększająca się liczba osób nieletnich pozbawionych opieki, zasilających szeregi uciekinierów z tego kraju, których liczba przekracza 5000 osób miesięcznie;
D. mając na uwadze, że główną przyczyną ucieczek pozostaje służba wojskowa, która faktycznie jest równoznaczna z pracą przymusową; mając na uwadze, że obejmuje ona nieproporcjonalne kary za drobne błędy oraz strach przed utknięciem w służbie wojskowej na dziesięciolecia; mając na uwadze, że rząd wykorzystuje pretekst obrony integralności kraju i zapewnienia krajowej samowystarczalności;
E. mając na uwadze, że ze względu na przymusowe eksmisje od początku 2015 r. w Erytrei zwiększają się zagrożenia dla prawa do odpowiednich warunków mieszkaniowych; mając na uwadze, że około 800 domów zostało zburzonych w Asmarze i kilku innych wsiach w okolicach Asmary, a także w innych miastach, np. w Adi Kejh; mając na uwadze, że wskutek przymusowych eksmisji i wyburzeń około 3000 osób straciło dach nad głową;
F. mając na uwadze, że w dniu 26 czerwca 2015 r. setki erytrejskich uchodźców demonstrowało przed siedzibą Unii Afrykańskiej, domagając się od tej organizacji regionalnej, by wywarła nacisk na rzecz przeprowadzenia w ich ojczyźnie demokratycznych reform; mając na uwadze, że protestujący oskarżyli długoletniego prezydenta Erytrei, Isaiasa Afewerkiego, o dyktatorstwo i zażądali od Unii Afrykańskiej podjęcia działań;
G. mając na uwadze, że według Komisji Śledczej ONZ do spraw Praw Człowieka w Erytrei rząd erytrejski dopuszcza się systematycznych i poważnych naruszeń praw człowieka na szeroką skalę, za które nie ponosi odpowiedzialności; mając na uwadze, że korzystanie z praw i wolności jest poważnie ograniczone w ogólnym kontekście całkowitego braku praworządności; mając dodatkowo na uwadze, że naruszenia w obszarze egzekucji pozasądowych, tortur (w tym tortur seksualnych), służby wojskowej i pracy przymusowej mogą stanowić zbrodnie przeciwko ludzkości;
H. mając na uwadze, że według sprawozdania zatytułowanego „Human Smuggling and Trafficking on the Horn of Africa-Central Mediterranean Route” („Przemyt ludzi i handel nimi pomiędzy Rogiem Afryki a centralnym szlakiem śródziemnomorskim”) opracowanym przez Program ds. Sektora Bezpieczeństwa (ISSP) Międzyrządowego Organu ds. Rozwoju (IGAD) i Fundację SAHAN z siedzibą w Nairobi, erytrejscy dyplomaci i czołowi obywatele tego położonego nad Morzem Czerwonym państwa są mocno zaangażowani w działania obejmujące przemyt ludzi i handel nimi w regionie Rogu Afryki,
I. mając na uwadze, że w 2015 r. Reporterzy bez Granic uznali Erytreę za najgorsze pod względem wolności prasy państwo na świecie, umieszczając ją w rankingu za Koreą Północną;
J. mając na uwadze, że Human Rights Watch podkreśla, że w Erytrei nie ma wolności religii; mając na uwadze, że rząd dotkliwie nęka obywateli praktykujących religie inne niż cztery przezeń uznane; mając na uwadze, że nawet w przypadku uznanych religii rząd ingeruje w praktyki religijne ludności;
K. mając na uwadze, że UE początkowo nałożyła w marcu 2010 r. sankcję na Erytreę w celu wykonania rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1907 (2009) oraz mając na uwadze, że sankcje te obejmowały embargo na broń, ograniczenia w podróżowaniu i zamrożenie aktywów osób stanowiących zagrożenie dla pokoju i pojednania narodowego;
L. mając na uwadze, że dnia 28 stycznia 2016 r. erytrejski minister rozwoju narodowego i szef delegatury UE podpisali w Asmarze krajowy program orientacyjny (KPO) w ramach 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) na okres kolejnych pięciu lat; wartość tego programu wynosi 200 mln EUR; mając na uwadze, że działania powinny być skupione zwłaszcza na energii ze źródeł odnawialnych, sprawowaniu rządów i gospodarowaniu finansami publicznymi w sektorze energetycznym;
M. mając na uwadze, że w dniu 13 listopada 2015 r. parlamentarna Komisja Rozwoju zwróciła się do Komisji i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych o wzięcie pod uwagę przesłanych Komitetowi EFR konkluzji w sprawie projektu krajowego programu orientacyjnego dla Erytrei, które odnosiły się do skali i powagi naruszeń praw człowieka popełnianych przez erytrejski reżim, braku wiarygodności tego reżimu jako partnera w dziedzinie współpracy na rzecz rozwoju, wszechobecnej korupcji i praktycznie całkowitego braku przejrzystości w gospodarowaniu finansami publicznymi w kraju, a także do ryzyka niewłaściwego wykorzystania środków EFR na zarządzanie migracjami; mając na uwadze, że Komisja Rozwoju wezwała Komitet EFR do powstrzymania się od przyjęcia KPO w oczekiwaniu na dalsze rozmowy;
N. mając na uwadze, że w dniu 19 listopada 2015 r. Komitet EFR jednogłośnie przyjął KPO dla Erytrei bez wprowadzania jakichkolwiek większych zmian do pierwotnej propozycji Komisji;
O. mając na uwadze, że rządy w Europie borykają się z coraz większą falą uchodźców, osób ubiegających się o azyl i migrantów na szlaku śródziemnomorskim i innych nielegalnych szlakach; mając na uwadze, że według szacunków ONZ 9% 4,5-milionowej populacji Erytrei uciekło już z kraju; mając na uwadze, że w 2015 r. Erytrejczycy ubiegający się o azyl stanowili czwartą pod względem wielkości grupę, po Syryjczykach, Irakijczykach i Afgańczykach;
1. wzywa władze erytrejskie do zwolnienia wszystkich więźniów politycznych, zreformowania i skrócenia obowiązku służby wojskowej, zatrzymania wszystkich przymusowych eksmisji i wyburzeń oraz do rozszerzenia programu budownictwa socjalnego; podkreśla potrzebę szanowania i wdrażania przez Erytreę prawa do nauki bez przymusu, którego nieprzestrzeganie skłania tak wielu młodych Erytrejczyków do ucieczki;
2. podkreśla, że należy nadać priorytet walce z deficytem sprawiedliwości, demokratycznym rządom i przywróceniu praworządności przez zakończenie autorytarnych rządów sprawowanych za pomocą strachu przed poborem na czas nieokreślony, arbitralnymi zatrzymaniami bez prawa kontaktu, torturami i innymi naruszeniami praw człowieka;
3. wyraża głębokie zaniepokojenie brakiem wolności słowa i dalszym przetrzymywaniem więźniów politycznych z naruszeniem zasad praworządności; domaga się natychmiastowego zwolnienia szwedzko-erytrejskiego dziennikarza Dawita Isaaka, który od września 2001 r. jest bez procesu więziony w ciężkich warunkach; podkreśla w najbardziej stanowczych słowach pilność tej sprawy;
4. przypomina, że wolność religii to prawo podstawowe i stanowczo potępia wszelkie formy przemocy lub dyskryminacji ze względu na wyznanie;
5. podkreśla, że trwały pokój, rozwój i dobrobyt nie mogą istnieć bez poszanowania praw człowieka; wzywa państwa członkowskie, UE i innych międzynarodowych darczyńców do stosowania wymogów należytej staranności w odniesieniu do praw człowieka w kontekście współpracy na rzecz rozwoju;
6. przypomina, że poszanowanie praw człowieka stanowi kluczową wartość unijnej polityki zagranicznej i kompleksowego unijnego podejścia do Rogu Afryki, w związku z czym kwestia ta powinna regularnie powracać w dialogu z Erytreą; uważa w tym kontekście, że bezwarunkowy charakter uzgodnionej w ostatnim czasie między UE a Erytreą pomocy rozwojowej może podważyć podstawowe zasady unijnego podejścia do tego niestabilnego regionu Afryki;
7. uważa, że Komitet EFR powinien był wziąć pod uwagę zalecenia Komisji Rozwoju, zgodnie z którymi nie należało przyjmować KPO i podjąć dalsze rozmowy; uważa, że decyzja o przyjęciu KPO dla Erytrei pomimo sprzeciwu Parlamentu jest przejawem deficytu demokracji i w znacznej mierze podważa rolę Parlamentu w zapewnianiu skutecznej realizacji unijnych celów rozwojowych; wzywa w związku z tym do przyznania Parlamentowi uprawnień kontrolnych nad EFR z wykorzystaniem wiążącego porozumienia międzyinstytucjonalnego na podstawie art. 295 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej; podkreśla, że konkluzje Komisji Rozwoju w sprawie projektu dokumentów programowych powinny być automatycznie przesyłane przez Komisję do stałych przedstawicielstw państw członkowskich;
8. podkreśla, że demokratyczne rządy i rozwój społeczno-gospodarczy Erytrei mają pierwszorzędne znaczenie dla eliminacji ubóstwa przez zwiększenie produktywności, przyciągnięcie inwestycji oraz zapewnienie możliwości zatrudnienia i możliwości gospodarczych; wzywa UE do dopilnowania warunkowości uzgodnionej w ostatnim czasie pomocy, a także do zapewnienia tego, że KPO będzie stanowić dla Erytrei pomoc w dokonaniu istotnego zwrotu w jej polityce energetycznej w celu zapewnienia dostępności energii dla wszystkich, w szczególności na obszarach wiejskich, które obecnie wciąż są pozbawione elektryczności; uważa ponadto, że komponent KPO dotyczący sprawowania rządów powinien być w istotnym stopniu skupiony na wdrażaniu zaleceń kierowanego przez ONZ powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka;
9. wzywa do zachowania zgodności z międzynarodowymi normami ochrony praw człowieka i standardami odnoszącymi się do uchodźców; uważa, że erytrejscy uchodźcy uciekający przed naruszeniami praw człowieka powinni nadal móc korzystać z ochrony międzynarodowej;
10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, prezydentowi i rządowi Erytrei, instytucjom Unii Afrykańskiej, sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, Zgromadzeniu Ogólnemu Narodów Zjednoczonych, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP–UE oraz Parlamentowi Panafrykańskiemu.