PROJEKT REZOLUCJI w sprawie substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego: sytuacja w następstwie wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 grudnia 2015 r.
1.6.2016 - (2016/2747(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Sylvie Goddyn w imieniu grupy ENF
B8-0734/2016
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego: sytuacja w następstwie wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 grudnia 2015 r.
Parlament Europejski,
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych[1],
– uwzględniając rozporządzenie (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1935/2004 z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG[2],
– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE[3],
– uwzględniając wyrok Sądu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie T-521/14 Królestwo Szwecji przeciwko Komisji Europejskiej[4], w której Królestwo Szwecji, przy poparciu m.in. Parlamentu Europejskiego, wniosło przeciwko Komisji skargę na powstrzymanie się przez Komisję od przyjęcia aktów delegowanych ustalających naukowe kryteria określania właściwości zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego,
– uwzględniając art. 36 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
– uwzględniając art. 168 TFUE,
– uwzględniając art. 17 ust. 8 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i art. 234 TFUE,
– uwzględniając pismo z dnia 22 marca 2016 r. skierowane przez przewodniczącego Komisji Europejskiej Jean-Claude'a Junckera do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego ((2016)1416502),
– uwzględniając wniosek komisji z listopada 2015 r. dotyczący nowego aktu w sprawie bisfenolu A (BPA) w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością[5],
– uwzględniając oświadczenie Komisji z dnia 25 maja 2016 r. w sprawie substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego w kontekście wyroku Trybunału z dnia 16 grudnia 2015 r.
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że rozporządzenie (UE) nr 528/2012 opiera się na zasadzie ostrożności i ma na celu zadbanie o to, by wytwarzanie i udostępnianie na rynku substancji czynnych i produktów biobójczych nie miało skutków w postaci szkodliwego działania na zdrowie ludzi lub zwierząt ani niepożądanego działania na środowisko;
B. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 528/2012 Komisja była zobowiązana do przyjęcia w terminie do 13 grudnia 2013 r. aktów delegowanych ustalających naukowe kryteria określania właściwości substancji czynnych i środków biobójczych powodujących zaburzenie funkcjonowania układu hormonalnego;
C. mając na uwadze, że Komisja nie przyjęła wyżej wymienionych aktów delegowanych ani przed 13 grudnia 2013 r., ani po tym terminie;
D. mając na uwadze, że w wyroku z dnia 16 grudnia 2015 r. Sąd uznał, że na Komisji ciążył wyraźny, konkretny i bezwarunkowy obowiązek przyjęcia aktów delegowanych ustalających wyżej wymienione kryteria naukowe nie później niż w dniu 13 grudnia 2013 r.;
E. mając na uwadze, że Sąd odrzucił argument prawny przedstawiony przez Komisję na uzasadnienie zaniechania działania oraz w punkcie 74 swojego wyroku orzekł jednoznacznie, że żaden przepis rozporządzenia (UE) nr 528/2012 nie wymaga przeprowadzenia oceny skutków w odniesieniu do naukowych kryteriów opartych na ocenie ryzyka;
F. mając na uwadze, że na posiedzeniu plenarnym Parlamentu w dniu 2 lutego 2016 r. Komisja Europejska, reprezentowana przez komisarza do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Vytenisa Povilasa Andriukaitisa, oświadczyła, że ocena skutków „stanowi użyteczne, a nawet niezbędne narzędzie wspomagające przy podejmowaniu przez nią przyszłych decyzji w sprawie kryteriów” oraz że Komisja zamierza przedstawić „po pierwsze, rozporządzenie wykonawcze zawierające kryteria mające zastosowanie do substancji chemicznych objętych zakresem rozporządzania dotyczącego środków ochrony roślin oraz tzw. procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą” oraz „po drugie, akt delegowany zawierający kryteria mające zastosowanie na mocy rozporządzenia w sprawie produktów biobójczych”;
G. mając na uwadze, że przewodniczący Juncker potwierdził w wyżej wymienionym piśmie z dnia 22 marca 2016 r., iż Komisja zamierza najpierw zasięgnąć opinii Rady ds. Kontroli Regulacyjnej w sprawie oceny skutków, mimo że zgodnie z orzeczeniem Sądu żaden przepis rozporządzenia (UE) nr 528/2012 nie wymaga przeprowadzenia oceny skutków w odniesieniu do naukowych kryteriów opartych na ocenie ryzyka;
H. mając na uwadze, że oświadczenia te stanowią potwierdzenie ciągłych i stale powtarzających się naruszeń rozporządzenia (UE) nr 528/2012 oraz wyroku Sądu z dnia 16 grudnia 2015 r.;
I. mając na uwadze, że zgodnie z art. 266 akapit pierwszy TFUE „w przypadku orzeczenia o nieważności aktu przyjętego przez instytucję, organ lub jednostkę organizacyjną lub stwierdzenia, iż zaniechanie przez nią działania jest sprzeczne z Traktatami, jest ona zobowiązana do podjęcia środków, które zapewnią wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej”;
J. mając na uwadze, że takie wielokrotne niezastosowanie się do przepisów stanowi oczywiste naruszenie Traktatów;
K. mając na uwadze, że podstawą rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 jest zasada, że wszelkie materiały lub wyroby przeznaczone do bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z żywnością muszą być wystarczająco obojętne, aby nie powodować przenikania do żywności substancji w ilościach, które mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka oraz powodować niemożliwe do przyjęcia zmiany w składzie takiej żywności lub pogorszenie jej cech organoleptycznych;
L. mając na uwadze, że zgodnie z art. 18 rozporządzenia (WE) nr 1935/2004 w przypadku gdy państwo członkowskie, w wyniku uzyskania nowej informacji lub ponownej oceny informacji dotychczasowych, dysponuje szczegółowymi danymi pozwalającymi na stwierdzenie, że zastosowanie określonego materiału lub wyrobu zagraża zdrowiu człowieka, może ono czasowo zawiesić lub ograniczyć stosowanie określonych przepisów UE, jak np. przepisów dotyczących tworzyw sztucznych; mając na uwadze, że według tych samych przepisów Komisja ma w takiej sytuacji obowiązek zdecydować, czy te środki są konieczne, w stosownych przypadkach po uzyskaniu opinii Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), oraz podjąć działania w celu ich przyjęcia bądź odrzucenia;
M. mając na uwadze, że kilka państw członkowskich wprowadziło w ramach tych środków ochronnych krajowe zakazy stosowania podejrzanych substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego w materiałach z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością, a także w innych materiałach, takich jak powłoki; mając na uwadze, że Dania i Belgia wprowadziły krajowe zakazy stosowania bisfenolu A w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością dla niemowląt i małych dzieci, Szwecja wprowadziła podobny zakaz jedynie w odniesieniu do powłok i lakierów dla materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością dla niemowląt i małych dzieci, a Francja w odniesieniu do wszystkich opakowań, pojemników i przyborów stosowanych do żywności;
N. mając na uwadze, że obowiązek prawny Komisji do podjęcia działania ma zastosowanie do tych państw członkowskich, które powołały się na powody umożliwiające zastosowanie art. 18, tj. do Francji, Danii i Belgii; mając na uwadze, że te państwa członkowskie, a także Szwecja, poinformowały o podjętych przez siebie środkach w zakresie, w jakim dotyczą one materiałów, dla których nie istnieją konkretne środki harmonizacyjne na szczeblu UE zgodnie z wymogami „procedury notyfikacyjnej 2015/1535";
O. mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego oraz środowiska;
1. podkreśla, że Komisja nie podjęła działań w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego oraz środowiska;
2. przypomina, że Komisja nie wywiązała się z obowiązku przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z wymogami rozporządzenia (UE) nr 528/2012;
3. przypomina, że na Komisji spoczywał obowiązek ustalenia naukowych kryteriów określania właściwości substancji czynnych i środków biobójczych powodujących zaburzenie funkcjonowania układu hormonalnego, podczas gdy zgodnie z wytycznymi Komisji z dnia 19 maja 2015 r. dotyczącymi lepszego stanowienia prawa ocena skutków służy zebraniu dowodów pozwalających ocenić, czy przyszłe działania ustawodawcze lub nieustawodawcze Unii są uzasadnione oraz w jaki sposób można najlepiej zaprojektować takie działania w celu osiągnięcia pożądanych celów polityki;
4. uważa za niedopuszczalne, że nawet po wydaniu przez Sąd w dniu 16 grudnia 2015 r. wyroku potępiającego działania Komisji Komisja nie przedstawiła aktów delegowanych ustalających naukowe kryteria określania właściwości substancji czynnych i środków biobójczych powodujących zaburzenie funkcjonowania układu hormonalnego;
5. potępia dążenia Komisji do opóźniania działań oraz jej próby uzasadnienia konieczności przyjęcia niewymaganej przez prawodawstwo oceny skutków, uznając te kroki za błędne i bezsensowne w momencie, kiedy podano już do wiadomości publicznej, że lobby przemysłowe, WTO i Stany Zjednoczone wywierają na nią naciski, aby nie publikować naukowych kryteriów określania właściwości powodujących zaburzenie funkcjonowania układu hormonalnego;
6. zwraca uwagę na dalsze naruszenia Traktatów przez Komisję związane z niepodjęciem przez nią wszystkich niezbędnych działań w celu zastosowania się do wyroku Sądu;
7. wzywa Komisję, aby zezwoliła państwom członkowskim na decydowanie o zakazie stosowania i importowania produktów, które uznają za substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego;
8. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.
- [1] Dz.U. L 167 z 27.6.2012, s. 1.
- [2] Dz.U. L 338 z 13.11.2004, s. 4.
- [3] Dz.U. L 396 z 30.12.2006, s. 1.
- [4] Wyrok Sądu z dnia 16 grudnia 2015 r., Królestwo Szwecji przeciwko Komisji Europejskiej, T-521/14, ECLI:EU:T:2015:976.
- [5] http://ec.europa.eu/smart-regulation/roadmaps/docs/2015_sante_534_bpa_measure_en.pdf.