PROJEKT REZOLUCJI w sprawie substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego: sytuacja w następstwie wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 grudnia 2015 r.
1.6.2016 - (2016/2747(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Anja Hazekamp, Kateřina Konečná, Lynn Boylan, Stefan Eck, Merja Kyllönen, Marie-Christine Vergiat, Marisa Matias, Paloma López Bermejo, Sofia Sakorafa, Maria Lidia Senra Rodríguez, Miguel Urbán Crespo, Lola Sánchez Caldentey, Tania González Peñas, Xabier Benito Ziluaga, Estefanía Torres Martínez, Ángela Vallina, Dimitrios Papadimoulis, Fabio De Masi, Marina Albiol Guzmán, Barbara Spinelli, Rina Ronja Kari w imieniu grupy GUE/NGL
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0733/2016
B8-0735/2016
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego: sytuacja w następstwie wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 grudnia 2015 r.
Parlament Europejski,
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych[1],
– uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (trzecia izba Sądu) z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie T-521/14, Królestwo Szwecji przeciwko Komisji Europejskiej, w przedmiocie „Skarga na bezczynność — Specyfikacja kryteriów naukowych celem ustalenia właściwości zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego — Niewydanie przez Komisję aktów delegowanych — Obowiązek działania”,
– uwzględniając art. 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
– uwzględniając art. 265 i 266 TFUE,
– uwzględniając art. 17 ust. 8 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i art. 234 TFUE,
– uwzględniając pismo z dnia 22 marca 2016 r. skierowane przez przewodniczącego Jeana-Claude'a Junckera do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego ((2016)1416502),
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że zgodnie z art. 1 rozporządzenia (UE) nr 528/2012 jego celem jest poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego poprzez harmonizację przepisów dotyczących udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska;
B. mając na uwadze, że przepisy tego rozporządzenia opierają się na zasadzie ostrożności, której celem jest ochrona zdrowia ludzi, zdrowia zwierząt oraz środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem wrażliwych grup osób;
C. mając na uwadze, że proces poprawy funkcjonowania rynku wewnętrznego i wzajemnego uznawania produktów biobójczych przebiega sprawnie;
D. mając na uwadze, że w celu ochrony zdrowia zwierząt i ludzi oraz środowiska, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 528/2012 Komisja, nie później niż w dniu 13 grudnia 2013 r., powinna była przyjąć akty delegowane dotyczące ustalenia naukowych kryteriów określania właściwości substancji czynnych i produktów biobójczych zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego w celu wprowadzenia zakazu stosowania szkodliwych substancji;
E. mając na uwadze, że już w dniu 28 marca 2013 r. doradcza grupa ekspertów ds. substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego powołana przez Komisję i koordynowana przez Wspólne Centrum Badawcze (JRC) przyjęła sprawozdanie w sprawie głównych kwestii naukowych mających zastosowanie do identyfikacji i charakterystyki substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego;
F. mając na uwadze, że w dniu 3 marca 2014 r. władze Szwecji zgodnie z art. 265 TFUE wezwały Komisję do działania i przyjęcia wspomnianych aktów delegowanych;
G. mając na uwadze, że Komisja nie przyjęła wyżej wymienionych aktów delegowanych ani przed 13 grudnia 2013 r., ani po tym terminie;
H. mając na uwadze, że w wyroku z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie T-521/14 Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że na Komisji ciążył wyraźny, konkretny i bezwarunkowy obowiązek przyjęcia aktów delegowanych w celu ustalenia wyżej wymienionych naukowych kryteriów nie później niż w dniu 13 grudnia 2013 r. i niezależnie od oceny skutków;
I. mając na uwadze, że w pkt 74 swojego wyroku Trybunał Sprawiedliwości stwierdził jednoznacznie, iż żaden przepis rozporządzenia (UE) nr 528/2012 nie wymaga przeprowadzenia oceny skutków w odniesieniu do naukowych kryteriów opartych na ocenie ryzyka, a tym samym Trybunał odrzucił konkretny argument prawny podany przez Komisję na uzasadnienie opóźnienia w przyjmowaniu kryteriów;
J. mając na uwadze, że na posiedzeniu plenarnym Parlamentu w lutym 2016 r. Komisja, reprezentowana przez komisarza do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Vytenisa Povilasa Andriukaitisa, oświadczyła, że ocena skutków „stanowi użyteczne, a nawet niezbędne narzędzie wspomagające przy podejmowaniu przez nią przyszłych decyzji w sprawie kryteriów”; mając na uwadze, że Komisja zamierza przedstawić „po pierwsze, rozporządzenie wykonawcze zawierające kryteria, które będą stosowane w przypadku substancji chemicznych objętych zakresem rozporządzenia w sprawie środków ochrony roślin oraz tzw. procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą”, a „po drugie, akt delegowany zawierający kryteria mające zastosowanie na mocy rozporządzenia w sprawie produktów biobójczych”;
K. mając na uwadze, że przewodniczący Jean-Claude Juncker potwierdził w piśmie z dnia 22 marca 2016 r. skierowanym do przewodniczącego Martina Schulza, iż Komisja zamierza najpierw zasięgnąć opinii Rady ds. Kontroli Regulacyjnej w sprawie oceny skutków, mimo że zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości żaden przepis rozporządzenia nr 528/2012 nie wymaga przeprowadzenia oceny skutków w odniesieniu do naukowych kryteriów opartych na ocenie ryzyka;
L. mając na uwadze, że dopiero wówczas, gdy ta ocena skutków zostanie ujawniona wraz z kryteriami naukowymi, które dopiero mają zostać przedstawione, będzie można sprawdzić, w jakim stopniu ocena skutków miała wpływ na kryteria;
M. mając na uwadze, że oświadczenia te oraz utrzymująca się bezczynność Komisji stanowią potwierdzenie ciągłych i stale powtarzających się naruszeń rozporządzenia (UE) nr 528/2012 oraz wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie T-521/14;
1. ubolewa, że Komisja nie wywiązała się z obowiązku przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z wymogami rozporządzenia (UE) nr 528/2012;
2. przypomina, że substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego są w znacznej mierze odpowiedzialne za zaburzenia neurobehawioralne, raka piersi, raka błony śluzowej trzonu macicy, raka jajnika, raka gruczołu krokowego, raka jądra, raka tarczycy, niepowodzenia ciążowe, wady rozwojowe narządów płciowych, otyłość i cukrzycę typu 2;
3. przypomina, że Komisja miała obowiązek ustalenia naukowych kryteriów określania właściwości zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego; zauważa, że zgodnie z wytycznymi dotyczącymi lepszego stanowienia prawa rolą oceny skutków jest zebranie dowodów pozwalających określić, czy przyszłe działania ustawodawcze lub nieustawodawcze UE są uzasadnione oraz w jaki sposób można najlepiej zaplanować takie działania w celu osiągnięcia pożądanych celów politycznych;
4. uważa, że warianty strategiczne określone w wyniku ocen skutków nie powinny w żadnym razie mieć wpływu na ustalanie naukowych kryteriów dotyczących właściwości zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego lub wpływu określonych substancji na zdrowie;
5. jest głęboko zaniepokojony wyciekiem informacji do Pesticide Action Network (PAN) Europe, z których wynika, że przyjęcie aktu delegowanego dotyczącego ustalenia naukowych kryteriów określania właściwości substancji czynnych i produktów biobójczych zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego zostało odroczone wskutek nacisków ze strony amerykańskich urzędników ds. handlu w kontekście transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP);
6. uznaje za godny ubolewania fakt, że Komisja zlekceważyła sformułowane przez władze Szwecji w lutym 2014 r. wezwanie do działania w celu przyjęcia aktów delegowanych w ciągu dwóch miesięcy;
7. powtarza, że Trybunał Sprawiedliwości orzekł, iż Komisja powinna oddzielić jakikolwiek interes gospodarczy od swojego obowiązku ustanowienia kryteriów określania właściwości substancji czynnych i produktów biobójczych zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego;
8. uważa za niedopuszczalne, że nawet po wydaniu wyroku przez Trybunał Sprawiedliwości w grudniu 2015 r. Komisja powstrzymała się od przyjęcia aktów delegowanych dotyczących zdefiniowania konkretnych kryteriów określania właściwości substancji czynnych i produktów biobójczych zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego;
9. przypomina, że Królestwo Szwecji było popierane w sprawie wytoczonej przeciwko Komisji przez Królestwo Danii, Królestwo Niderlandów, Republikę Francuską, Republikę Finlandii i Parlament Europejski;
10. podkreśla, że kryteria określania właściwości substancji czynnych i produktów biobójczych zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego należy ustanowić natychmiast i bezwarunkowo oraz powinny być one oparte na podejściu ostrożnościowym i niezależnych dowodach naukowych;
11. podkreśla, że niewywiązanie się przez Komisję z obowiązków spoczywających na niej na mocy rozporządzenia (UE) nr 528/2012, zlekceważenie przez nią wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie T-521/14 oraz niewywiązywanie się przez nią w następstwie tego w sposób skrupulatny z zadania ochrony zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i środowiska jest wysoce niewłaściwe;
12. przypomina, że art. 83 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 528/2012 stanowi, że przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 5 ust. 3, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub Radę; podkreśla, że decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień;
13. przypomina, że dopóki nie zostaną wprowadzone zharmonizowane kryteria, państwa członkowskie mogą przyjmować kryteria krajowe i samodzielnie zakazywać stosowania substancji szkodliwych;
14. podkreśla, że skutki potencjalnego nowego pozwu przeciwko Komisji będą ograniczone, ponieważ w ewentualnym wyroku Trybunał może jedynie po raz kolejny stwierdzić, że zaniechanie działania przez Komisję jest niezgodne z prawem;
15. uznaje, że na obecnym etapie jedynie polityczne działanie podjęte przez Parlament Europejski i państwa członkowskie mogłoby doprowadzić do ochrony zdrowia ludzi, zdrowia zwierząt oraz środowiska, o czym mowa w rozporządzeniu (UE) nr 528/2012;
16. przypomina, że Parlament może skutecznie zareagować na postawę Komisji w ramach kontroli politycznej sprawowanej nad Komisją zgodnie z art. 14 TUE; zauważa, że ta kontrola polityczna mogłaby skutkować wnioskiem o wotum nieufności dla Komisji z powodu złamania przez nią prawa UE;
17. zauważa, że ta kontrola polityczna mogłaby uwzględniać opcję odwołania przekazania Komisji uprawnień, o których mowa w art. 5 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 528/2012, w zakresie ustalenia kryteriów dla substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego;
18. zachęca tymczasem państwa członkowskie do przyjęcia własnych kryteriów oraz do niezależnego podjęcia rygorystycznych i niezbędnych działań w celu ochrony zdrowia ludzi, zdrowia zwierząt i środowiska, skoro Komisja odmawia wykonania tego zadania;
19. wzywa Komisję do nieingerowania w żadne działania na szczeblu krajowym zmierzające do ochrony zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt oraz środowiska; wzywa w związku z tym Komisję do niewszczynania żadnych dochodzeń ani procedur w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, jak to miało miejsce w odniesieniu do Francji w przypadku bisfenolu A;
20. oświadcza w związku z tym, że Parlament Europejski nie będzie akceptował żadnych dalszych opóźnień ani zaniechań działania ze strony Komisji;
21. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.
- [1] Dz.U. L 167 z 27.6.2012, s. 1.