PROJEKT REZOLUCJI w sprawie potrzeby europejskiej polityki reindustrializacji w świetle niedawnych spraw Caterpillar i Alstom

28.9.2016 - (2016/2891(RSP))

złożony w następstwie oświadczeń Rady i Komisji
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu

Karima Delli, Yannick Jadot, Ernest Maragall, Bart Staes w imieniu grupy Verts/ALE

Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-1051/2016

B8-1052/2016

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie potrzeby europejskiej polityki reindustrializacji w świetle niedawnych spraw Caterpillar i Alstom

(2016/2891(RSP))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 9, 151, 152, art. 153 ust. 1 i art. 173 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając art. 14, 27 i 30 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając zalecenie Rady 92/443/EWG z dnia 27 lipca 1992 r. w sprawie promowania udziału pracowników w zyskach i wynikach przedsiębiorstwa (w tym udziału w kapitale)[1],

–  uwzględniając dyrektywę Rady 98/59/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do zwolnień grupowych[2],

–  uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy[3],

–  uwzględniając dyrektywę 2002/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. ustanawiającą ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej[4],

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 31 marca 2005 r. „Restrukturyzacje i zatrudnienie: Antycypacja i towarzyszenie restrukturyzacjom na rzecz poprawy zatrudnienia: rolaUnii Europejskiej: rola Unii Europejskiej” (COM(2005)0120) oraz odnośną opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 14 grudnia 2005 r.[5],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 maja 2012 r. w sprawie Europy efektywnie korzystającej z zasobów[6],

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1309/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014–2020) i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1927/2006,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2013 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie informowania pracowników i konsultowania się z nimi, przewidywania restrukturyzacji i zarządzania nimi[7],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 marca 2013 r. w sprawie planu działania prowadzącego do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r.[8],

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 grudnia 2013 r. „Unijne ramy jakości na rzecz przewidywania zmian i restrukturyzacji” (COM (2013)0882),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie reindustrializacji Europy z myślą o promowaniu konkurencyjności i trwałego rozwoju[9],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie inicjatywy w zakresie zielonego zatrudnienia: pełne wykorzystanie potencjału zielonej gospodarki pod względem tworzenia miejsc pracy[10],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 czerwca 2016 r. w sprawie konkurencyjności europejskiej branży zaopatrzenia kolei[11],

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że spółka Caterpillar ogłosiła w dniu 2 września 2016 r., że w kwietniu 2017 r. zamknie swoją belgijską siedzibę w Gosselies, tym samym zwalniając ponad 2 000 pracowników; mając na uwadze, że w latach 2009–2015 dywidendy dla akcjonariuszy spółki wzrosły o 50 %, przy jednoczesnej redukcji zatrudnienia o 15 %;

B.  mając na uwadze, że spółka Alstom ogłosiła w dniu 7 września 2016 r., że przeniesie swoją działalność w sektorze produkcji kolejowej we Francji z Belfort do Reichshoffen, wskutek czego zagrożonych jest 400 miejsc pracy; mając na uwadze, że w maju 2016 r. spółka Alstom wydała oświadczenie, że jej skorygowany zysk przed oprocentowaniem i opodatkowaniem wzrósł o 23 % w roku obrotowym do marca;

C.  mając na uwadze, że likwidacja wielkich korporacji i zwolnienia często wywierają wpływ na sieć podwykonawców i MŚP zakorzenionych w środowisku lokalnym;

D.  mając na uwadze, że udział bezpośredniego zatrudnienia w sektorze przemysłowym obniżył się w całej Europie z około 20 % w 2000 r. do 15,5 % w 2015 r.;

E.  mając na uwadze, że w ostatnich dziesięcioleciach wydajność pracy rosła znacznie szybciej niż produktywność zasobów, chociaż z szacunków wynika, że praca stanowi mniej niż 20 % kosztów produkcji, podczas gdy zasoby stanowią 40 % kosztów produkcji;

F.  mając na uwadze, że wzrost wydajności pracy w ostatnich dziesięcioleciach był większy niż ogólny wzrost płac w UE, wskutek czego płace nie były w stanie wchłonąć wzrostu produkcji, co doprowadziło do wymuszonego zmniejszenia produkcji lub jej całkowitego uzależnienia od eksportu;

G.  mając na uwadze, że pewna liczba dużych przedsiębiorstw z branży przetwórstwa przemysłowego realizuje strategie koncentrujące się na krótkoterminowych zyskach finansowych, oraz mając na uwadze, że ciągła presja na wzrost rentowności kapitału negatywnie wpływa na innowacje, inwestycje w działalność badawczo-rozwojową, zatrudnienie, płace i odnawianie umiejętności;

H.  mając na uwadze, że UE ma ogromną nadwyżkę w handlu zagranicznym, a zatem musi zrównoważyć swój popyt wewnętrzny, aby uniknąć uzależnienia od importu i przyczyniać się do zrównoważonego i sprawiedliwego wzrostu na poziomie globalnym;

I.  mając na uwadze, że zależność od handlu międzynarodowego spowodowała spadek zatrudnienia w przemyśle, ale nie doprowadziła do zmniejszenia zużycia materiałów w UE, lecz jedynie do wzrostu importu produktów energochłonnych;

J.  mając na uwadze, że najwyższy wskaźnik innowacji mają kraje posiadające jasno określoną strategię przemysłową; mając na uwadze, że najbardziej zasobooszczędne kraje i sektory są najbardziej konkurencyjne; mając na uwadze, że UE ma niski wskaźnik konwersji wyników działalności badawczo-rozwojowej w produkty i usługi;

K.  mając na uwadze, że w sektorach związanych z efektywnością energetyczną i energią odnawialną do 2020 r. może powstać 5 mln bezpośrednich i o wiele więcej pośrednich miejsc pracy;

L.  mając na uwadze, że europejska branża zaopatrzenia kolei, która obejmuje kilka sektorów produkcyjnych i w której działa wiele MŚP, zatrudnia 400 000 pracowników, inwestuje 2,7 % swoich rocznych obrotów w działalność badawczo-rozwojową i odpowiada za 46 % światowego rynku zaopatrzenia kolei; podkreśla, że sektor kolejowy ogółem jest odpowiedzialny za ponad 1 mln bezpośrednich i 1,2 mln pośrednich miejsc pracy w UE;

M.  mając na uwadze, że restrukturyzacja staje się problemem zainteresowanych stron dopiero na późniejszym etapie, najczęściej w procesie rozważania decyzji o zwolnieniach;

N.  mając na uwadze, że podczas restrukturyzacji największą uwagę przyciąga natychmiastowo i łatwo odczuwalny wpływ na zatrudnienie, podczas gdy negatywne skutki dla warunków pracy i zdrowia pracowników nie są dostatecznie dostrzegane i uwzględniane;

O.  mając na uwadze, że w przypadku gdy zwolnienia w ramach restrukturyzacji są nieuniknione, młodsi i starsi pracownicy są znacznie częściej typowani do zwolnienia niż inne grupy wiekowe, nawet jeśli zgodnie ze stosownym prawodawstwem UE działanie takie ma charakter dyskryminacji ze względu na wiek;

P.  mając na uwadze, że przedsiębiorstwa podejmujące restrukturyzację powinny postępować w sposób odpowiedzialny społecznie, gdyż doświadczenie pokazuje, że restrukturyzacja zrównoważona pod względem społecznym i ekonomicznym wymaga należytego dialogu społecznego, przy czym specjalny nacisk należy położyć na informowanie pracowników i konsultowanie się z nimi, jak stwierdzono we wspomnianej wyżej rezolucji Parlamentu z dnia 15 stycznia 2013 r.;

Q.  mając na uwadze, że istnieje potrzeba przygotowania pracowników w odpowiednim czasie do przejścia na zasobooszczędną i przyjazną dla klimatu gospodarkę, która ma duży potencjał w zakresie zatrudnienia, ale doprowadzi do zrestrukturyzowania niestabilnych sektorów i przedsiębiorstw;

R.  mając na uwadze, że spółdzielnie przeprowadzają restrukturyzacje w sposób społecznie odpowiedzialny oraz że szczególny spółdzielczy model zarządzania, oparty na wspólnej własności, demokratycznym uczestnictwie i kontroli sprawowanej przez członków, a także zdolność funkcjonowania wyłącznie na bazie własnych zasobów finansowych i sieci wsparcia wyjaśniają, dlaczego spółdzielnie potrafią bardziej elastycznie i w bardziej innowacyjny sposób zarządzać restrukturyzacją na przestrzeni czasu oraz lepiej realizować nowe przedsięwzięcia;

S.  mając na uwadze, że UE potrzebuje ambitnej, wydajnej ekologicznie i zielonej strategii przemysłowej, aby odtworzyć potencjał wytwórczy i stworzyć wymagające wysokich kwalifikacji i dobrze płatne miejsca pracy;

T.  mając na uwadze, że zielony sektor gospodarki podczas recesji był jednym z głównych twórców netto miejsc pracy w Europie, a firmy z długoterminowym planem działania w zielonej gospodarce tworzą miejsca pracy, które są bardziej odporne na aktualne skutki zewnętrzne zglobalizowanej gospodarki; mając na uwadze, że potencjał rozwoju zielonych miejsc pracy umniejszają niedobory umiejętności wynikające z szeregu czynników, do których należą zmienność programów nauczania w związku ze zrównoważonością, zidentyfikowane niedoskonałości w poszczególnych sektorach, brak studentów posiadających umiejętności z zakresu nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki oraz umiejętności cyfrowe;

Pobudzenie gospodarki realnej przez zrównoważoną politykę reindustrializacji

1.  wzywa do skoordynowanej polityki gospodarczej opartej na wyższych standardach społecznych i na popycie wewnętrznym jako na sile napędowej, zakładającej wzrost płac wraz ze wzrostem wydajności pracy w całej UE;

2.  ponawia wezwanie do wspólnej unijnej polityki reindustrializacji, która łączy konkurencyjność, zrównoważony rozwój i jakość zatrudnienia i umożliwia przemysłowi odgrywanie aktywnej roli w przestawieniu się na zrównoważony rozwój i sprostanie najważniejszym wyzwaniom społecznym; uważa, że w obliczu globalnych wyzwań i rosnącej presji globalizacji wywieranej na kilka europejskich sektorów przemysłowych istotne jest, by efektywność energetyczna i zasoboszczędność znalazły się w centrum odnowy przemysłu europejskiego, jeżeli ma on zachować w przyszłości swoją konkurencyjność;

3.  apeluje, aby ta polityka była oparta na jasno określonych celach i wskaźnikach – w tym na ambitnych celach w zakresie efektywności energetycznej, zasobów i klimatu – oraz na podejściu uwzględniającym cykl życia i gospodarkę o obiegu zamkniętym; podkreśla, że powinna ona obejmować inteligentny zestaw środków po stronie podaży i popytu, mających na celu relokację gospodarki w UE, dzięki czemu będzie ona bardziej odporna i mniej zależna od zasobów; zwraca uwagę, że powinna ona dążyć do inwestowania w kreatywność, umiejętności, innowacje i zrównoważone technologie oraz promować modernizację europejskiej bazy przemysłowej przez świadomą politykę w zakresie łańcucha wartości, która obejmuje podstawowe branże i ich regionalne i lokalne podmioty; uważa, że takie podejście mogłoby przynieść opłacalne korzyści dla europejskiego przemysłu i gospodarki europejskiej jako całości;

4.  uważa, że polityka reindustrializacji UE powinna koncentrować się przede wszystkim na sektorach strategicznych UE, stymulować rozwój i wykorzystanie efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii, zasobooszczędności i innowacji społecznych i powinna być wspierana przez inwestycje w infrastrukturę transportu publicznego (w tym infrastrukturę kolejową i tramwajową) oraz w inteligentne wprowadzenie technologii informacyjnych i komunikacyjnych z myślą o stworzeniu solidnej dźwigni dla osiągnięcia reindustrializacji; podkreśla, że taka polityka powinna również służyć sektorom rolnictwa i surowców; uważa, że UE powinna wypracować wspólną definicję swoich strategicznych sektorów oraz promować ich długotrwałą odporność;

5.  uważa, że przepisy prawa są motorem innowacji i że ustanowienie w UE wysokich standardów (w zakresie ochrony środowiska) stymuluje niezbędne inwestycje prywatne w działalność badawczo-rozwojową, które umożliwią europejskim przedsiębiorstwom dostarczanie wysokiej jakości produktów i usług na rynku UE i konkurowanie na rynkach międzynarodowych; ubolewa, że UE wydaje się tracić swoją wiodącą rolę w tworzeniu, wdrażaniu i egzekwowaniu wysokich standardów w zakresie ochrony środowiska (o czym świadczy „afera Dieselgate”), i wzywa do podjęcia starań o odzyskanie pozycji lidera;

6.  uważa, że zmiany strukturalne w krajowych i międzynarodowych systemach finansowych i podatkowych, w tym przesunięcie polityki podatkowej z pracy na zasoby, internalizacja kosztów zewnętrznych, dywestycja w odniesieniu do paliw kopalnych i uruchomienie systemu handlu emisjami (ETS), mają zasadnicze znaczenie dla tworzenia ram gospodarczych, które sprzyjają inwestycjom prywatnym i publicznym i w których zrównoważona polityka przemysłowa może osiągnąć swoje cele;

7.  wskazuje na środki oszczędnościowe, które znacząco zmniejszyły zdolność inwestycyjną organów publicznych w projektach infrastrukturalnych, takich jak sektor mobilności publicznej, które wspierałyby zrównoważone tworzenie miejsc pracy wysokiej jakości i relokację gospodarki;

8.  wskazuje na to, że wieloletnie interwencje na szeroką skalę, wspierające banki i rynki aktywów w UE, nie wywarły żadnego wpływu na zatrudnienie i poprawę perspektyw gospodarczych; ubolewa również nad niezadowalającymi wynikami planu inwestycyjnego Junckera i przypomina liczne badania Europejskiego Banku Centralnego w zakresie kredytowania, które wskazują, że przedsiębiorstwa szukają możliwości biznesowych, a nie funduszy; uważa, że stanowią one dla decydentów wyraźny dowód na to, że interwencja publiczna powinna zostać przesunięta z nadmiernej stymulacji podaży na uzgodnioną politykę fiskalną, mającą na celu stymulowanie popytu;

9.  ubolewa nad stopniową finansjalizacją gospodarki realnej, napędzanym przez kulturę korporacyjną skoncentrowaną na krótkoterminowej perspektywie finansowej – tj. na tworzeniu wartości dla akcjonariuszy – zamiast utrzymywania innowacyjnych narzędzi przemysłowych, które mogą zapewnić trwałe, wysokiej jakości miejsca pracy i długoterminowe korzyści dla społeczeństwa; ubolewa, że takie podejście doprowadziło do utraty dużej liczby miejsc pracy w sektorze produkcyjnym; wzywa Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego, który zniechęcałby i karał przedsiębiorstwa stosujące zwolnienia grupowe w okresie, w którym osiągają zyski, na przykład przez ograniczenie im dostępu do środków unijnych;

10.  ubolewa nad brakiem sprawiedliwego opodatkowania na szczeblu UE dużych korporacji działających w Europie i na świecie; uważa, że zwalczanie unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania pozwoliłoby na obniżenie podatków dla MŚP i na uzupełnienie lokalnych budżetów publicznych na poczet przyszłych inwestycji; wzywa do ustanowienia wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych jako zasobów własnych dla budżetu UE;

Transformacja energetyki i przestawienie się na zrównoważony rozwój jako główne czynniki industrializacji

11.  wzywa do przeznaczenia zasobów publicznych i prywatnych UE i państw członkowskich na szeroko zakrojony plan inwestycji ekologicznych koncentrujący się na transformacji energetyki, zrównoważonej mobilności i gospodarce o obiegu zamkniętym, który zastąpi wcześniejsze inwestycje drogowe; uważa, że fundusze UE, w tym europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne oraz fundusze instrumentu „Łącząc Europę”, oferują duże możliwości finansowania tych inwestycji; uważa, że wytyczne dotyczące pomocy państwowej powinny być lepiej dostosowane i wykorzystywane w celu dostarczenia środków polityki wzmacniających innowacje i zrównoważony rozwój; wzywa do radykalnej poprawy rozpowszechnienia zrównoważonego rozwoju, jak również kryteriów społecznych i kryteriów zatrudnienia przy korzystaniu z funduszy UE, w szczególności Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFSI) oraz wszystkich instrumentów finansowych zarządzanych przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI);

12.  apeluje o program inteligentnych specjalizacji UE oraz o ustalanie priorytetów działalności w zakresie badań i rozwoju w tych sektorach, w których UE może odgrywać wiodącą rolę, takich jak zasobooszczędność i efektywność energetyczna, odnawialne źródła energii, gospodarka o obiegu zamkniętym, zrównoważone rolnictwo i opieka zdrowotna wysokiej jakości; apeluje o konkretne instrumenty umożliwiające UE i państwom członkowskim połączenie wysiłków w zakresie badań i rozwoju w tych obszarach priorytetowych i wykorzystanie wyników uzyskanych w lokalnej gospodarce; uważa, że należy dążyć do dalszej synergii między programem „Horyzont 2020” a inicjatywami w zakresie inteligentnej specjalizacji (RIS3) w celu zapewnienia lepszego wykorzystania działań badawczo-rozwojowych oraz wspierania regionalnej konwergencji gospodarczej; wzywa do zwiększenia wsparcia dla klastrów innowacyjnych i centrów technologicznych jako pośredników między badaniami a przemysłem;

13.  uważa, że zamówienia publiczne oraz oznakowanie ekologiczne mogą odgrywać istotną rolę we wprowadzaniu na rynek zrównoważonych produktów, usług i innowacji oraz w relokacji gospodarki; wzywa do szybkiego wdrożenia dyrektyw UE z 2014 r. dotyczących zamówień publicznych oraz do podejmowania wspólnych wysiłków przez państwa członkowskie i Komisję, aby zapewnić, że instytucje zamawiające podejmują decyzje dotyczące zamówień w oparciu o zasadę oferty najkorzystniejszej ekonomicznie, ze szczególnym uwzględnieniem kosztów całego cyklu życia oraz produktów zrównoważonych pod względem środowiskowym i społecznym, zapobiegając dumpingowi płac i wykorzystywaniu pracowników (oraz nieuczciwej konkurencji), a także służąc pomocą we wzmacnianiu regionalnych struktur gospodarczych;

14.  uznaje znaczenie dla europejskiego wzrostu przemysłowego, zatrudnienia i innowacji i specyficzny charakter branży zaopatrzenia kolei, charakteryzującej się produkcją urządzeń o żywotności sięgającej 50 lat, wysoką kapitałochłonnością, znaczną zależnością od zamówień publicznych i obowiązkiem przestrzegania bardzo wysokich standardów bezpieczeństwa; przypomina istotny wkład transportu kolejowego w osiąganie celów związanych ze zmianami klimatycznymi oraz konieczność zapewnienia, by Europa utrzymała przewagę technologiczną i innowacyjną w tym sektorze; wzywa Komisję, aby wspierała cele modalnego przejścia do transportu kolejowego zarówno w zakresie transportu pasażerskiego, jak i towarowego, sformułowane w białej księdze w sprawie transportu z 2011 r., wraz z konkretnymi działaniami politycznymi i dalszymi wysiłkami na rzecz promowania efektywnych technologii, interoperacyjności, innowacyjnych rozwiązań w zakresie mobilności i lokalnych strategii politycznych dotyczących źródeł zaopatrzenia; zwraca się do Komisji o zapewnienie wzrostu wykorzystania europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych – a w szczególności Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) – do wspierania inwestycji kolejowych na szczeblu regionalnym, które prowadzą do tworzenia zrównoważonych wysokiej jakości miejsc pracy, w tym w zakresie rozwoju lokalnej infrastruktury transportowej, takiej jak infrastruktura tramwajowa;

15.  przypomina o ogromnym potencjalne w zakresie tworzenia (wysokiej jakości) miejsc pracy i o korzyściach ograniczenia kosztów, jakie ma przynieść zwiększenie efektywności energetycznej; podkreśla, że środki obejmujące cele, normy i mechanizmy umożliwiające przeprowadzanie analiz porównawczych w celu zwiększenia efektywności energetycznej muszą zatem stanowić podstawę inicjatyw podejmowanych we wszystkich sektorach przemysłu; zwraca uwagę, że w szczególności sektory transportu i budownictwa muszą funkcjonować zgodnie z aktywną polityką dotyczącą efektywności energetycznej i prowadzić dywersyfikację na rzecz zrównoważonych, niezanieczyszczających, bezpiecznych źródeł energii; podkreśla, że polityka przemysłowa powinna umożliwiać tworzenie takich warunków rynkowych, które zachęcają do dokonywania inwestycji na rzecz większego oszczędzania energii i większej efektywności energetycznej w celu wykorzystywania szerokiej gamy odnawialnych źródeł energii oraz najważniejszych technologii z zakresu mobilności magazynowania energii (zwłaszcza transportu publicznego);

Powiązanie polityki handlowej z celami industrializacji i transformacji

16.  podkreśla, że polityka handlowa i inwestycyjna powinny mieć na celu przyczynianie się do zrównoważonego rozwoju, tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy i promowania wysokich standardów społecznych i środowiskowych w przemyśle i produkcji; wzywa Komisję do zagwarantowania, by te standardy były jednolicie ujmowane w umowach handlowych;

17.  uważa, że nie jest to polityka obecnie realizowana przez UE, i ostrzega przed nasileniem presji konkurencyjnej wynikającej z wprowadzenia umów handlowych, takich jak kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa między UE a Kanadą (CETA) lub transatlantyckie partnerstwo handlowo-inwestycyjne między UE i Stanami Zjednoczonymi (TTIP), które zgodnie z szacunkami doprowadziłyby do utraty w Europie odpowiednio 200 000 i 600 000 miejsc pracy, w większości w sektorze przetwórstwa przemysłowego, zaostrzając aktualne tendencje deindustrializacyjne, a jednocześnie stojąc w sprzeczności z globalnym zaangażowaniem w sprawy klimatu (wzrost przewozów towarowych o 290 % do 2050 r.);

18.  podkreśla potrzebę zapobieżenia temu, by polityka handlowa UE wspierała praktyki antykonkurencyjne, w tym dumping społeczny i środowiskowy, w szczególności dumping tanich produktów, które zagrażają europejskim standardom i mają wpływ na gałęzie przemysłu związane z UE; wzywa UE do pilnego podjęcia niezbędnych działań w celu obrony przed nieuczciwymi praktykami handlowymi i znaczącego wzmocnienia własnych instrumentów ochrony handlu przez poprawę ich zdolności do reagowania i skuteczności; w tym kontekście wyraża zaniepokojenie w związku z możliwością przyznania Chinom statusu gospodarki rynkowej; wzywa Komisję do wprowadzenia granicznych środków dostosowawczych i do traktowania taryf celnych jako środka służącego unikaniu dumpingu środowiskowego, wykorzystywania pracowników i nieuczciwej konkurencji;

19.  podkreśla, że podczas gdy UE jest w dużej mierze otwarta dla konkurentów z państw trzecich w kilku sektorach gospodarki, państwa trzecie wprowadziły szereg barier, które dyskryminują europejskie przedsiębiorstwa; podkreśla, że konkurenci z państw trzecich, zwłaszcza z Chin, szybko i agresywnie wchodzą na rynki europejskie i do innych regionów świata, często dzięki zdecydowanemu wsparciu politycznemu i finansowemu ze strony państwa pochodzenia (np. dzięki znacznym kredytom eksportowym wykraczającym poza zasady OECD); podkreśla, że takie praktyki mogą stanowić nieuczciwą konkurencję i zagrażać zatrudnieniu w Europie; wskazuje w związku z tym na potrzebę uczciwych i jednakowych warunków w zakresie globalnej konkurencji na rzecz wzajemności w dostępie do rynku, by zapobiec ryzyku utraty miejsc pracy i by chronić specjalistyczną wiedzę przemysłową w Europie; zwraca się do Komisji o dokonanie oceny, czy obowiązujące unijne reguły konkurencji powinny zostać zaktualizowane z uwzględnieniem sytuacji na światowym rynku;

20.  zwraca się do Komisji o lepsze monitorowanie pozaeuropejskich inwestycji w państwach członkowskich UE (np. w branży kolejowej) oraz o zagwarantowanie przestrzegania europejskich przepisów w dziedzinie zamówień publicznych, np. przepisów dotyczących rażąco niskich ofert i nieuczciwej konkurencji;

Społecznie odpowiedzialna restrukturyzacja i tworzenie nowych wysokiej jakości miejsc pracy w sektorach zorientowanych na przyszłość

21.  wyraża ubolewanie w związku z zamknięciem oddziałów spółek Caterpillar i Alstom, co wpłynie na tysiące pracowników i ich rodziny i będzie mieć nieproporcjonalnie duży wpływ na gospodarkę lokalną i regionalną, przynosząc znaczące skutki uboczne; potępia takie zwolnienia grupowe z przyczyn czysto ekonomicznych lub związanych z zyskiem;

22.  uważa, że należy rozważyć, promować i wzmacniać środki zapobiegawcze w odniesieniu do sytuacji spółek Caterpillar i Alstom i prawdopodobnej zmiany warunków zatrudnienia i pracy, w szczególności tam, gdzie mogą one być zagrożone;

23.  zwraca uwagę, że skutki procesów restrukturyzacji mają wpływ wykraczający poza zakres jednego przedsiębiorstwa, ponieważ coraz częściej przedsiębiorstwa tworzą sieci, co zwiększa potrzebę zorganizowania wielostronnych forów dyskusyjnych dotyczących kwestii socjalnych;

24.  podkreśla, że wzorcowe praktyki restrukturyzacyjne wymagają możliwie najwcześniejszego przygotowania oraz wdrożenia, jak tylko pojawi się potrzeba restrukturyzacji, co umożliwi uniknięcie lub zredukowanie do minimum jej wpływu gospodarczego, społecznego, środowiskowego i terytorialnego;

25.  przypomina, że powszechnie uznaje się, iż wszelkie działania restrukturyzacyjne powinny być wyjaśnione i uzasadnione zainteresowanym stronom, w tym w zakresie wyboru środków przewidzianych w odniesieniu do celów i ewentualnych rozwiązań alternatywnych;

26.  ponownie podkreśla znaczenie silnego, wszechstronnego dialogu społecznego na wszystkich szczeblach, opartego na wzajemnym zaufaniu i wspólnej odpowiedzialności jako najlepszego instrumentu służącego do znajdowania kompromisowych rozwiązań i wspólnych koncepcji przy przewidywaniu procesów restrukturyzacyjnych, zarządzaniu tymi procesami oraz zapobieganiu im; uważa, że dialog społeczny na szczeblu UE ma kluczowe znaczenie dla ochrony interesów zarówno europejskich przedsiębiorstw produkcyjnych, jak i ich pracowników;

27.  w przypadku restrukturyzacji, wskazuje na potrzebę ochrony interesów pracowników w zakresie zabezpieczenia społecznego, jakości zatrudnienia, zdrowia i warunków pracy;

28.  ponownie podkreśla potrzebę znaczących konsultacji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami i domaga się, by wszelkie działania restrukturyzacyjne były poprzedzone odpowiednim i terminowym przygotowaniem, z uwzględnieniem pełnego i odpowiedniego zaangażowania przedstawicieli pracowników na wszystkich szczeblach, w celu zapobiegania reperkusjom ekonomicznym, społecznym, środowiskowym i wpływom lokalnym lub w celu łagodzenia ich;

29.  uważa, że wpływ restrukturyzacji na zwolnienia powinien być traktowany jako priorytet, z wyraźnym i przejrzystym zaangażowaniem przedsiębiorstwa w sprawy zatrudnienia; wzywa przedsiębiorstwa do rozważenia wszystkich odpowiednich rozwiązań stanowiących alternatywę zwolnień i do zaangażowania się w dialog z wewnętrznymi i zewnętrznymi zainteresowanymi stronami w celu zaangażowania ich w poszukiwanie rozwiązania kwestii ewentualnych zwolnień;

30.  w tym kontekście wzywa do rewizji dyrektywy Rady 98/59 WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do zwolnień grupowych w celu objęcia podwykonawców procedurami informacyjnymi i konsultacyjnymi oraz w celu zagwarantowania, by w przypadkach, gdy zwolnienia grupowe są stosowane przez przedsiębiorstwa, które nadal osiągają zyski, przedsiębiorstwa te odpowiednio ponosiły odpowiedzialność finansową, aby łagodzić skutki uboczne w sieci;

31.  podkreśla, że w przypadku zwolnień przy wyznaczaniu pracowników przeznaczonych do redukcji pracodawcy muszą przestrzegać przepisów antydyskryminacyjnych, zwłaszcza jeśli chodzi o dyskryminację ze względu na wiek, i muszą udostępnić zainteresowanym pracownikom pomoc i środki mające na celu zwiększenie ich szans na zatrudnienie oraz pomoc w szybkim ponownym wejściu na rynek pracy i w znalezieniu wysokiej jakości zatrudnienia;

32.  uważa, że bez wymiany obowiązków państw członkowskich lub pracodawców, wynikających z prawa Unii bądź przepisów lub praktyk krajowych Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji może być wykorzystywany do zapewnienia wsparcia finansowego w celu szybkiego ponownego zatrudnienia zwolnionych pracowników na wysokiej jakości stanowiskach;

33.  wzywa do opracowania nowego modelu organizacji pracy, który zakładałby podział pracy i dochodów;

34.  wzywa Komisję do przedstawienia w tym roku pełnego raportu w sprawie stosowania ram jakości, do czego zobowiązała się w roku 2013; przypomina w tym kontekście swój wniosek do Komisji o przedstawienie, po konsultacji z partnerami społecznymi, wniosku dotyczącego aktu prawnego w sprawie informacji i konsultacji z pracownikami, przewidywania restrukturyzacji i zarządzania nią;

35.  podkreśla potrzebę większego i lepszego dostępu do szkoleń, uczenia się przez całe życie, dostosowanego do przyszłych wymagań kształcenia zawodowego i akademickiego, zdecydowanego nacisku na nauki ścisłe, technologię, inżynierię i matematykę, wspierania przedsiębiorczości i odpowiedniej siatki bezpieczeństwa socjalnego wraz z polityką drugiej szansy; podkreśla, że należy pogłębić demokratyzację miejsc pracy oraz że pracownicy powinni mieć indywidualne prawa do szkoleń;

36.  zauważa, że przestawienie się na zieloną gospodarkę ma znaczny potencjał w zakresie tworzenia lokalnych miejsc pracy, które nie mogą zostać przeniesione, oraz w dziedzinach, które nie mogą podlegać offshoringowi; zauważa, że istnieją przekonujące dowody na to, iż w ostatecznym rozrachunku przestawienie się na zieloną gospodarkę wywrze pozytywny wpływ na zatrudnienie, zważywszy że zrównoważona działalność gospodarcza, np. oszczędność energii, wymaga większego nakładu pracy, niż czynności, które zastępuje, i może sprawić, że regiony staną się w większym stopniu samowystarczalne;

37.  wyraża przekonanie, że aby zmaksymalizować potencjał zatrudnienia netto w zielonej gospodarce, musimy stworzyć ludności aktywnej zawodowo odpowiednie możliwości nabywania nowych umiejętności potrzebnych w gospodarce o obiegu zamkniętym oraz radzenia sobie z przestawieniem się na bardziej zrównoważone procesy produkcji i produkty; wzywa do opracowania europejskiej strategii w zakresie kształcenia i szkolenia wspierającej przedsiębiorstwa, instytuty badawcze i partnerów społecznych we wspólnym badaniu potrzeb w zakresie umiejętności dla celów zrównoważenia środowiskowego;

38.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do udziału w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorstw spółdzielczych, ponieważ wykazano, że są one bardziej odporne w okresie kryzysu i mniej podatne na utratę miejsc pracy niż przeciętne przedsiębiorstwa, a także do tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy, które nie są przenoszone; wzywa EBI i Komisję do informowania Parlamentu na bieżąco o konkretnych środkach podjętych do tej pory z myślą o zwiększeniu dostępu do finansowania spółdzielni i przedsiębiorstw społecznych;

39.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wsparcia, również w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, wysokiej jakości inwestycji ukierunkowanych na tworzenie korzyści społecznych i gospodarczych, takich jak zrównoważone miejsca pracy wysokiej jakości, równouprawnienie płci, wysokiej jakości edukacja oraz innowacje mające na celu promowanie przestawienia się na zieloną gospodarkę oraz zwalczanie ubóstwa energetycznego; wzywa Komisję i państwa członkowskie do skoncentrowania inwestycji w obszarach o pozytywnym wpływie na rynek pracy w celu tworzenia zrównoważonych miejsc pracy wysokiej jakości z pełną ochroną socjalną i zatrudnienia;

°

°  °

40.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

• [1]  Dz.U. L 245 z 26.8.1992, s. 53.
• [2]  Dz.U. L 225 z 12.8.1998, s. 16.
• [3]  Dz.U. L 303 z 2.12.2000, s. 16.
• [4]  Dz.U. L 80 z 23.3.2002, s. 29.
• [5]  Dz.U. C 65 z 17.3.2006, s. 58.
• [6]  Dz.U. C 264E z 13.9.2013, s. 59.
• [7]  Dz.U. C 440 z 30.12.2015, s. 23.
• [8]  Dz.U. C 251E z 31.8.2013, s. 75.
• [9]  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0032.
• [10]  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0264.
• [11]  Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0280.