PROJEKT REZOLUCJI w sprawie potrzeby europejskiej polityki reindustrializacji w świetle niedawnych spraw Caterpillar i Alstom
28.9.2016 - (2016/2891(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Patrick Le Hyaric, Neoklis Sylikiotis, Paloma López Bermejo, Thomas Händel, Tania González Peñas, Lynn Boylan, Sofia Sakorafa, Eleonora Forenza, Marisa Matias, Josu Juaristi Abaunz, Jean-Luc Mélenchon, Xabier Benito Ziluaga, Younous Omarjee, Lola Sánchez Caldentey, Martina Anderson, Estefanía Torres Martínez, Matt Carthy, Miguel Urbán Crespo, Marie-Christine Vergiat, Liadh Ní Riada, Javier Couso Permuy, Gabriele Zimmer, Merja Kyllönen, Stelios Kouloglou, Ángela Vallina, Takis Hadjigeorgiou w imieniu grupy GUE/NGL
B8-1053/2016
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie potrzeby europejskiej polityki reindustrializacji w świetle niedawnych spraw Caterpillar i Alstom
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 września 2016 r. w sprawie dumpingu socjalnego w Unii Europejskiej[1],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2014 r. w sprawie zatrudnienia i społecznych aspektów strategii „Europa 2020”[2],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2013 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie informowania pracowników i konsultowania się z nimi, przewidywania restrukturyzacji i zarządzania nimi[3],
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych, w szczególności jej art. 22 i 23 dotyczące praw gospodarczych i społecznych oraz prawa do pracy,
– uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej tytuł IV dotyczący solidarności,
– uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 6 i 147,
– uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zobowiązujący zarówno państwa członkowskie, jak i Unię Europejską do zapewnienia konkurencyjności przemysłu europejskiego, w szczególności jego art. 173,
– uwzględniając art. 174 TFUE dotyczący spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, zwłaszcza na obszarach podlegających przemianom przemysłowym,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie planu działania na rzecz konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu stalowego w Europie[4],
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie przemysłu stalowego oraz restrukturyzacji, przenoszenia i zamykania przedsiębiorstw w UE,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie regionalnych strategii na rzecz ośrodków przemysłowych w Unii Europejskiej[5],
– uwzględniając zalecenia z dnia 12 lutego 2013 r. uzgodnione podczas obrad okrągłego stołu wysokiego szczebla w sprawie przyszłości europejskiego przemysłu stalowego,
– uwzględniając posiedzenie Rady ds. Konkurencyjności z dni 18 i 19 lutego 2013 r., na którym wezwano Komisję do przedłożenia planu działania,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że przedsiębiorstwo Caterpillar ogłosiło zamknięcie fabryki w Belgii, co pozostawi bez pracy ponad 2000 osób, a także zamiar przeniesienia działalności tej fabryki do Francji i do innych zakładów poza Europą; mając na uwadze, że oświadczenie to ma związek z ogłoszonym we wrześniu 2015 r. globalnym planem restrukturyzacji oraz oszczędności kosztów, który może mieć negatywny wpływ na wielu podwykonawców przedsiębiorstwa, zwiększyć całkowitą liczbę utraconych miejsc pracy do ponad 5000, a także sprawić, że przedsiębiorstwo zlikwiduje aż 10 000 miejsc pracy na całym świecie w nadchodzących latach;
B. mając na uwadze, że przedsiębiorstwo Caterpillar ogłosiło, że rozważa również zamknięcie zakładu w Irlandii Północnej w ramach restrukturyzacji działalności w tym kraju, co mogłoby spowodować likwidację 250 miejsc pracy;
C. mając na uwadze, że przedsiębiorstwo Caterpillar, które w 2015 r. odnotowało sprzedaż i dochody w wysokości 47,011 mld USD, jest czołowym światowym producentem sprzętu budowlanego i górniczego, silników na olej napędowy i gaz ziemny, przemysłowych turbin gazowych i lokomotyw spalinowo-elektrycznych; mając na uwadze, że w 2014 r. komisja śledcza Senatu USA oficjalnie poinformowała, że Caterpillar unika płacenia podatków, ponieważ od 1999 r. przenosi zyski na szwajcarską spółkę zależną;
D. mając na uwadze, że francuska grupa Alstom ogłosiła, że do 2018 r. zamierza wstrzymać produkcję pociągów w Belfort i przenieść tę działalność do innego zakładu położonego w Reichshoffen, pozostawiając 500 osób bez zatrudnienia, ponieważ obecny poziom zamówień na lokomotywy towarowe i pociągi dużych prędkości montowane w Belfort nie uzasadnia utrzymywania działalności fabryki;
E. mając na uwadze, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat Alstom odnotował zyski w wysokości 6 mld EUR, a zatem jego obecne trudności wynikają między innymi z braku inwestycji ze strony nieodpowiedzialnych akcjonariuszy po prywatyzacji;
F. mając na uwadze, że Alstom został osłabiony przez sprzedaż działu energii amerykańskiemu przedsiębiorstwu General Electric w 2014 r. i że jest w dużej mierze ofiarą 10 lat unijnej niezdolności do ochrony przemysłu, a także bezpośredniego niszczenia tej gałęzi przemysłu w imię wolnej konkurencji, na przykład gdy Komisja zniweczyła kilka planów ratowania Alstomu;
G. mając na uwadze, że sektor budowy kolei to strategiczny czynnik w ekologicznej ewolucji transportu, która jest niezbędna w Europie i niezgodna z liberalizacją kolei prowadzoną przez Komisję za pośrednictwem czterech kolejnych dyrektyw otwierających rynek w sektorze kolei;
H. mając na uwadze, że europejski przemysł odegrał historycznie ważną rolę w procesie integracji europejskiej;
I. mając na uwadze, że przemysł stalowy ma zasadnicze znaczenie dla wzrostu i dobrobytu w Europie, a obecnie sektor ten odczuwa poważny spadek popytu, w wyniku czego następuje stała utrata miejsc pracy i konkurencyjności, co nie rokuje niezbędnego ożywienia gospodarki europejskiej;
J. mając na uwadze, że aby zapewnić spójność w europejskiej gospodarce, należy unikać nadmiernej koncentracji gałęzi przemysłu o wysokiej wartości dodanej (w tym sektora metali nieszlachetnych) w kilku regionach;
K. mając na uwadze, że badania, rozwój i innowacje w tym sektorze mają kluczowe znaczenie dla europejskiego przemysłu; mając na uwadze, że zamykanie zakładów często prowadzi do nieodwracalnej utraty technologii i wiedzy fachowej oraz ubytku kwalifikacji siły roboczej w przemyśle;
L. mając na uwadze, że środki oszczędnościowe przysporzyły poważnych trudności społecznych pracownikom i regionom; mając na uwadze, że wysoka stopa bezrobocia w UE wiąże się z kurczącą się bazą przemysłową i produkcyjną Unii;
M. mając na uwadze, że delokalizacje w UE sprzyjają pogarszaniu się warunków społecznych i są niezgodne z rzeczywistą i konsekwentną polityką przemysłową oraz polityką spójności i rozwoju;
N. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa zaangażowane w restrukturyzację są zobowiązane stawiać dialog społeczny w centrum związanych z tym procesów oraz powinny działać w sposób odpowiedzialny społecznie, gdyż doświadczenie pokazało, iż zrównoważonej społecznie i gospodarczo restrukturyzacji nigdy nie udaje się zrealizować bez wystarczającego dialogu społecznego, ze specjalnym naciskiem na informowanie pracowników i konsultowanie się z nimi;
O. mając na uwadze, że różnice między systemami niewypłacalności w obrębie UE skutkują lukami prawnymi, które korporacje międzynarodowe wykorzystują, aby minimalizować straty w przypadku restrukturyzacji, co jednak powoduje maksymalizację – przez transfer aktywów z jednego kraju do innego – kosztu społecznego decyzji o delokalizacji;
P. mając na uwadze, że ratowanie przedsiębiorstw i samozarządzanie nimi przez pracowników stanowi wspólne rozwiązanie w przypadku postępowania upadłościowego, umożliwiające utrzymanie poziomu działalności i miejsc pracy, dzięki czemu jest to prawdziwa alternatywa służąca utrzymaniu miejsc pracy dobrej jakości w UE;
1. wyraża głęboką solidarność z pracownikami, ich rodzinami oraz tymi, których ta sytuacja bezpośrednio dotyczy, i domaga się pilnego przyjęcia środków na rzecz wsparcia pracowników i ich rodzin, aby mogli oni utrzymać zatrudnienie lub znaleźć nowe miejsca pracy, a także na rzecz wsparcia gospodarki lokalnej i wspomagania regionów w przezwyciężaniu trudnej sytuacji gospodarczej i społecznej;
2. zdecydowanie potępia te niedopuszczalne zamknięcia, plany restrukturyzacji oraz strategiczne decyzje gospodarcze korporacji międzynarodowych, skutkujące utratą pracy przez tysiące pracowników;
3. potępia demontaż strategii politycznych na rzecz przemysłu europejskiego i apeluje o opracowanie alternatywnych strategii we współpracy z przedstawicielami pracowników, z myślą o europejskim celu reindustrializacji i transformacji energetyki;
4. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia należytej ochrony socjalnej, odpowiednich warunków pracy i godziwych płac, poprzez zapisanie tego w prawie albo układach zbiorowych, oraz skutecznej ochrony przed niesprawiedliwym zwolnieniem z pracy;
5. potępia brak prawdziwej polityki przemysłowej UE, która mogłaby chronić pracowników z UE przed spekulacyjnymi decyzjami korporacji międzynarodowych; apeluje o politykę przemysłową umożliwiającą zaangażowanie państwa w strategicznych sektorach przemysłu, w tym nacjonalizację, w celu utrzymania kluczowej produkcji i miejsc pracy;
6. podkreśla znaczenie umiejętności i kwalifikacji pracowników zarówno w sektorze energii, jak i w przemyśle kolejowym; apeluje o aktywną politykę w obszarach zatrudnienia i przemysłu, gwarantującą rozwój tej wiedzy i jej uznanie za istotny atut europejskiego przemysłu metali nieszlachetnych; zwraca się o uwzględnienie kwestii utrzymania przemysłowej wiedzy fachowej i wykwalifikowanej siły roboczej w ocenie rentowności produkcji w poszczególnych zakładach;
7. wzywa Komisję do zaproponowania europejskich ram dotyczących postępowania upadłościowego, które stawiałyby nie tylko wierzycieli, lecz również pracowników w centrum procesu, ze szczególnym naciskiem na zachowanie jak największej liczby miejsc pracy; w związku z tym postuluje ułatwienia dotyczące instrumentów takich jak wykupy pracownicze i samodzielne zarządzanie przez pracowników, aby utrzymać działalność fabryk pomimo niewypłacalności ich właścicieli;
8. wzywa do dokonania przeglądu polityki konkurencji i zasad pomocy państwa z myślą o ułatwieniu interwencji publicznej mającej na celu utrzymanie spójności społecznej i regionalnej, udoskonalenie norm w zakresie pracy i środowiska naturalnego oraz rozwiązanie problemów dotyczących zdrowia publicznego;
9. wzywa do ustanowienia moratorium na liberalizację transportu kolejowego i do przeprowadzenia niezależnej oceny skutków liberalizacji na wcześniejszych etapach, z udziałem przedstawicieli pracowników i użytkowników z tego sektora;
10. potępia zyski grupy Caterpillar, dywidendy wypłacane akcjonariuszom i odsetki płacone bankom i wierzycielom, a także prowadzoną w Europie politykę oszczędnościową, która ogranicza zapotrzebowanie na działalność podmiotów prywatnych i publicznych;
11. krytycznie odnosi się do faktu, że bez skutecznej sprawozdawczości z podziałem na poszczególne kraje korporacje międzynarodowe mogą przenosić zyski do innego kraju, jednocześnie deklarując straty, a nawet upadłość; wzywa, by obowiązki w zakresie sprawozdawczości z podziałem na poszczególne kraje zostały rozszerzone na wszystkie administracje, nie tylko na kraje UE i jurysdykcje niechętne współpracy, a także by egzekwowano wzmocnione obowiązki w zakresie informacji dotyczących przedsiębiorstw, które zamykają fabryki lub ogłaszają niewypłacalność w którymkolwiek z państw członkowskich;
12. apeluje do państw członkowskich o odzyskiwanie wszystkich przeznaczonych na wspieranie przedsiębiorstw środków w postaci dotacji, ulg podatkowych, obniżek cen gruntów itp., jeżeli przedsiębiorstwo decyduje o przeniesieniu produkcji lub zamknięciu zakładów produkcyjnych;
13. przypomina, że ewentualnej pomocy przyznanej przez Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji nie można wykorzystywać do ułatwienia zamknięcia zakładu, oraz nalega, by Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji był wykorzystywany do udzielania pracownikom pomocy w uratowaniu przedsiębiorstwa celem utrzymania miejsc pracy;
14. apeluje do UE i jej państw członkowskich o dopilnowanie, aby przeznaczano odpowiednie środki finansowe na szkolenia i działania naprawcze jako wsparcie w trudnych okresach przejściowych w przemyśle europejskim;
15. apeluje o inną politykę europejską, która nie będzie oparta na dumpingu socjalnym, podatkowym i fiskalnym, oraz wzywa Komisję do rozwiązania kwestii dumpingu socjalnego, do którego dochodzi wskutek przenoszenia przedsiębiorstw do państw trzecich, również poprzez przegląd reguł konkurencji w celu zapobiegania procesom delokalizacji i pogorszeniu się skutków kryzysu;
16. podkreśla, że ograniczenie popytu nie może prowadzić do nieuczciwej konkurencji o miejsca pracy między państwami członkowskimi; w związku z tym wzywa do znalezienia ogólnoeuropejskiego rozwiązania, które umożliwi utrzymanie i stworzenie dobrych miejsc pracy oraz ochronę działalności przemysłowej w regionach Europy;
17. zwraca się zarówno do Unii Europejskiej, jak i do jej państw członkowskich o:
• znalezienie sposobów na zachowanie tych miejsc pracy poprzez rozłożenie produkcji na kilka zakładów i ograniczenie dywidend akcjonariuszy;
• zapewnienie przejrzystości transferów finansowych z europejskich spółek zależnych na rzecz spółki dominującej w USA lub w rajach podatkowych;
• wprowadzenie sankcji przeciwko przedsiębiorstwu międzynarodowemu Caterpillar, jeśli nie zaprzestanie planu restrukturyzacji;
18. podkreśla, że normy UE w zakresie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw nie mogą być wdrażane, gdy przedsiębiorstwo przenosi produkcję, nie zważając na skutki społeczne swoich decyzji gospodarczych; domaga się wprowadzenia obowiązkowych instrumentów w celu zmuszenia przedsiębiorstw do internalizacji kosztów społecznych ich decyzji dotyczących delokalizacji;
19. stanowczo wzywa UE i państwa członkowskie do przyspieszenia zawarcia porozumienia w sprawie wiążącego traktatu ONZ w sprawie korporacji transnarodowych, który jest obecnie omawiany w Radzie Praw Człowieka ONZ, aby odpowiednio zareagować na nadużycia ze strony firm ponadnarodowych; w związku z tym apeluje o włączenie do zakresu tego porozumienia praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych;
20. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
- [1] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0346.
- [2] Dz.U. C 289 z 9.8.2016, s. 19.
- [3] Dz.U. C 440 z 30.12.2015, s. 23.
- [4] Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0069.
- [5] Dz.U. C 55 z 12.2.2016, s. 6.