Projekt rezolucji - B8-1115/2016Projekt rezolucji
B8-1115/2016
Parlament Europejski

PROJEKT REZOLUCJI w sprawie tłuszczów trans

17.10.2016 - (2016/2637(RSP))

złożony w następstwie pytań wymagających odpowiedzi ustnej B8-1801/2016 i B8-1802/2016
zgodnie z art. 128 ust. 5 Regulaminu

Renate Sommer, Daciana Octavia Sârbu, Nikolay Barekov, Anneli Jäätteenmäki, Lynn Boylan, Martin Häusling, Piernicola Pedicini, Mireille D’Ornano w imieniu Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności


Procedura : 2016/2637(RSP)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
B8-1115/2016
Teksty złożone :
B8-1115/2016
Debaty :
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

B8-1115/2016

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie tłuszczów trans

(2016/2637(RSP))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, w szczególności jego art. 30 ust. 7[1],

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2015 r. na temat obecności izomerów trans kwasów tłuszczowych w żywności oraz w ogólnej diecie populacji Unii (COM(2015) 619),

–  uwzględniając raport Wspólnego Centrum Badawczego (JRC) pt. „Trans Fatty acids in Europe: where do we stand? A synthesis of the evidence: 2003-2013” [Izomery trans kwasów tłuszczowych w Europie: aktualna sytuacja. Synteza dowodów: 2003–2013],

–  uwzględniając opinię naukową Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 2009 r. z zaleceniem dotyczącym spożycia tłuszczów trans,

–  uwzględniając publikacje WHO pt. „The effectiveness of policies for reducing dietary transfat: a systematic review of the evidence” [Skuteczność polityki na rzecz ograniczenia spożywczych tłuszczów trans: systematyczny przegląd dowodów][2], „Eliminating trans fats in Europe - A policy brief” [Wyeliminowanie tłuszczów trans w Europie – wytyczne polityczne][3] oraz „Effect of trans-fatty acid intake on blood lipids and lipoproteins: a systematic review and meta-regression analysis” [Wpływ spożywania tłuszczów trans na tłuszcze i lipoproteiny zawarte we krwi: przegląd systematyczny i analiza metaregresyjna][4],

–  uwzględniając pytania do Rady i Komisji na temat tłuszczów trans (O-000105/2016 – B8-1801/2016 i O-000106/2016 – B8-1802/2016),

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

–  uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że izomery trans kwasów tłuszczowych (tłuszcze trans) to szczególny rodzaj tłuszczów nienasyconych;

B.  mając na uwadze, że chociaż izomery trans kwasów tłuszczowych (tłuszcze trans) naturalnie występują w żywności wytwarzanej z przeżuwaczy, takiej jak produkty mleczne i mięso, w niektórych roślinach i produktach pochodzenia roślinnego (porach, grochu, sałacie, oleju rzepakowym), to znajdują się w sztucznych, częściowo uwodornionych olejach roślinnych (oleje roślinne zmieniane przez dodanie atomów wodoru wykorzystywane do smażenia, pieczenia i w gotowych produktach spożywczych, by wydłużyć ich okres przechowywania);

C.  mając na uwadze, że spożycie tłuszczów trans jest w większości przypadków powiązane ze spożyciem sztucznych, częściowo uwodornionych olejów roślinnych używanych w przemyśle w szerokiej gamie produktów spożywczych i napojów (zarówno w żywności opakowanej, jak i żywności niepakowanej, takiej jak żywność sprzedawana luzem oraz żywność serwowana przez przedsiębiorstwa świadczące usługi gastronomiczne i żywieniowe);

D.  mając na uwadze, że zgodnie z wnioskami EFSA z 2010 r. tłuszcze trans pochodzące od przeżuwaczy mają podobne oddziaływanie jak przemysłowe tłuszcze trans;

E.  mając na uwadze, że tłuszcz przeżuwaczy zawiera 3-6 % tłuszczów trans;

F.  mając na uwadze, że ogólnie ludzie spożywają bardzo mało tłuszczów trans występujących naturalnie u przeżuwaczy, a według WHO tłuszcze trans naturalnie występujące u przeżuwaczy prawdopodobnie nie stanowią ryzyka dla zdrowia w rzeczywiście występujących obecnie na świecie rodzajach diety ze względu na względnie małe spożycie;

G.  mając na uwadze, że niniejsza rezolucja dotyczy tylko przemysłowych kwasów tłuszczowych;

H.  mając na uwadze, że wiele restauracji i barów szybkiej obsługi używa tłuszczów trans do smażenia głębokiego, ponieważ są one tanie i mogą być wykorzystywane wiele razy w frytkownicach gastronomicznych;

I.  mając na uwadze, że podczas przygotowywania niektórych dań dodaje się dodatkowe tłuszcze trans lub powstają one podczas tych procesów (np. podczas przygotowywania ciastek, ciast, słonych przekąsek, przy smażeniu głębokim);

J.  mając na uwadze, że wykazano związek pomiędzy częstym spożyciem sztucznych, częściowo uwodornionych olei roślinnych a podwyższonym ryzykiem wystąpienia chorób układu krążenia (większy niż dla jakiegokolwiek innego czynnika długoterminowego), bezpłodności, endometriozy, kamieni żółciowych, choroby Alzheimera, cukrzycy, otyłości i niektórych rodzajów raka;

K.  mając na uwadze, że organy europejskie muszą podjąć wszelkie niezbędne środki, aby zwalczać przyczyny otyłości;

L.  mając na uwadze, że wysoka konsumpcja tłuszczów trans zwiększa ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca (wyższe ryzyko niż w przypadku innych substancji odżywczych w przeliczeniu na kalorie), na którą według ostrożnych szacunków umiera każdego roku ok. 660 000 osób w UE, co odpowiada ok. 14 % ogólnej śmiertelności;

M.  mając na uwadze, że EFSA zaleca, by „w ramach właściwej diety ograniczyć spożycie tłuszczów trans do minimum”[5];

N.  mając na uwadze, że WHO zaleca bardziej konkretnie, by spożycie tłuszczów trans było mniejsze niż 1 % dziennego zapotrzebowania na energię[6];

O.  mając na uwadze, że amerykański Urząd ds. Żywności i Leków (FDA) stwierdził w czerwcu 2015 r., iż częściowo uwodornione oleje nie są „ogólnie uznawane za bezpieczne” do stosowania w żywności przeznaczonej dla ludzi;

P.  mając na uwadze, że mimo ograniczonej dostępności ogólnounijnych danych w niedawnym badaniu zawierającym informacje z dziewięciu państw członkowskich stwierdzono, że średnie dzienne spożycie tłuszczów trans wynosi mniej niż 1 % dziennego zapotrzebowania na energię, ale jest wyższe w przypadku niektórych grup społecznych w kilku z tych państw[7];

Q.  mając na uwadze, że analiza najnowszych publicznie dostępnych danych potwierdza, iż mimo odnotowanego ograniczenia tłuszczów trans w niektórych artykułach spożywczych, na niektórych unijnych rynkach żywności nadal istnieje wiele produktów o wysokim poziomie tych tłuszczów, tj. powyżej 2 g na 100 g tłuszczu (np. ciastka lub popcorn zawierające 40–50 g tłuszczów trans na 100 g tłuszczu czy żywność nieopakowana, taka jak wyroby piekarskie);

R.  mając na uwadze, że międzynarodowe badania wykazują, iż celem strategii politycznych na rzecz ograniczenia zawartości tłuszczów trans w żywności jest zmniejszenie poziomu tych tłuszczów bez zwiększania całkowitej zawartości tłuszczu; mając na uwadze, że takie działania są realne, możliwe do zrealizowania i mają pozytywny wpływ na zdrowie publiczne;

S.  mając na uwadze, że tylko 1 na 3 konsumentów w UE wie o tłuszczach trans, co wskazuje, że środki dotyczące etykietowania okazały się nieskuteczne oraz że konieczne jest podjęcie działań informacyjnych w systemie edukacji oraz z wykorzystaniem kampanii w mediach;

T.  mając na uwadze, że przepisy UE nie regulują kwestii zawartości tłuszczów trans w artykułach spożywczych ani nie wymagają podawania tej informacji na etykietach;

U.  mając na uwadze, że Austria, Dania, Łotwa i Węgry przyjęły przepisy ograniczające zawartość tłuszczów trans w artykułach spożywczych, natomiast większość pozostałych państw członkowskich zdecydowała się na takie środki dobrowolne jak samoregulacja, zalecenia żywieniowe lub kryteria składu określonych tradycyjnych produktów;

V.  mając na uwadze, że istnieją dowody potwierdzające, iż wprowadzone w Danii w 2003 r. ustawowe limity przemysłowych tłuszczów trans, dzięki którym ograniczono ich zawartość w olejach i tłuszczach do 2 %, okazały się sukcesem i przyczyniły się znacząco do zmniejszenia liczby zgonów z powodu chorób układu krążenia[8];

W.  mając na uwadze, że dla konsumentów jedyną możliwością stwierdzenia, czy dany produkt zawiera tłuszcze trans, jest sprawdzenie listy jego składników pod kątem obecności częściowo uwodornionych olejów; mając na uwadze, że obecne zasady UE mogą skutkować dezorientacją konsumentów co do różnicy między częściowo uwodornionymi olejami (zawierającymi m.in. tłuszcze trans) a całkowicie uwodornionymi olejami (niezawierającymi tłuszczów trans, a tylko nasycone kwasy tłuszczowe), ponieważ rozporządzenie (UE) nr 1169/2011 zobowiązuje do podawania tych informacji na liście składników żywności opakowanej;

X.  mając na uwadze, że ostatnie badania wykazały, iż osoby o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym odżywiają się zdrowiej niż osoby o niższym statusie i że różnice te pogłębiają się podobnie jak nierówności społeczne;

Y.  mając na uwadze, że tłuszcze trans są zazwyczaj stosowane w tańszej żywności, a ponieważ osoby mniej zamożne są bardziej narażone na spożycie tańszej żywności z wyższą zawartością tłuszczów trans, to zwiększa się potencjalne ryzyko pogłębienia nierówności w obszarze zdrowia;

Z.  mając na uwadze, że na szczeblu UE należy podjąć odpowiednie decyzje, aby ograniczyć spożycie przemysłowych tłuszczów trans;

AA.  mając na uwadze, że organizacje zdrowotne, grupy konsumentów, stowarzyszenia pracowników służby zdrowia i przedsiębiorstwa z sektora spożywczego wezwały[9] Komisję do przygotowania wniosku ustawodawczego ograniczającego zawartość przemysłowych tłuszczów trans w żywności do poziomu podobnego do tego, który wyznaczyły władze duńskie (tj. 2 g tłuszczów trans na 100 g tłuszczu);

1.  przypomina, że kwestia tłuszczów trans jest priorytetem Parlamentu, i wyraża ponownie zaniepokojenie w związku z zagrożeniami, jakie te tłuszcze stanowią dla zdrowia ludzi;

2.  podkreśla, że Stany Zjednoczone już zapowiedziały, że producenci żywności będą musieli do połowy 2018 r. wyeliminować częściowo uwodornione oleje z produktów sprzedawanych na rynku krajowym w świetle ustaleń z 2015 r., zgodnie z którymi tłuszczy trans ogólnie nie uznaje się za bezpieczne;

3.  przypomina dowody potwierdzające, że ograniczenie tłuszczów trans może przynieść szybkie i wyraźne korzyści zdrowotne; w związku z tym zwraca uwagę na sukces działań wdrożonych w Danii w 2003 r., które umożliwiły ograniczenie zawartości tłuszczów trans w olejach i tłuszczach na szczeblu krajowym do 2 %;

4.  podkreśla, że większa część ludności UE, szczególnie grupy najbardziej narażone, nie wie o tłuszczach trans i ich skutkach dla zdrowia, co może uniemożliwiać podejmowanie świadomych decyzji konsumpcyjnych;

5.  wyraża zaniepokojenie, że grupy najbardziej narażone, w tym słabiej wykształceni obywatele i o niższym statusie społeczno-ekonomicznym oraz dzieci częściej spożywają wiele produktów o wyższej zawartości tłuszczów trans;

6.  stwierdza, że wydaje się, iż celem wszystkich istniejących strategii na rzecz ograniczenia tłuszczów trans jest znaczące obniżenie poziomu tych tłuszczów w żywności, a także wyraża ubolewanie z powodu braku ujednoliconego unijnego podejścia do tłuszczów trans;

7.  uważa zatem, że działań nie można podejmować wyłącznie na poziomie krajowym i że konieczne są środki UE w celu znaczącego ograniczenia spożycia tłuszczów trans;

8.  zwraca uwagę, że zgodnie z WHO[10] efektywne wdrożenie polityki etykietowania tłuszczów trans może być najbardziej kosztowne, natomiast w krajach, które wdrożyły zakaz stosowania tłuszczów trans, finansowe skutki zakazu były minimalne ze względu na niskie koszty wdrażania i monitorowania;

9.  jest zdania, że obowiązkowe podawanie informacji o tłuszczach trans na etykietach jest ważnym, ale mniej skutecznym narzędziem obniżania ich spożycia przez obywateli europejskich niż obowiązkowe limity z uwagi na brak wiedzy konsumentów na temat niekorzystnego wpływu tłuszczów trans na zdrowie;

10.  zaznacza tutaj ponadto, że strategia podawania na etykietach informacji o tłuszczach trans dotyczy jedynie niektórych środków spożywczych i nie obejmuje żywności nieopakowanej ani żywności w restauracjach;

11.  wzywa Komisję, by jak najszybciej ustanowiła obowiązkowe limity UE przemysłowych tłuszczów trans w żywności (jako składnik i jako produkt końcowy) w celu ograniczenia ich spożycia przez wszystkie grupy społeczne;

12.  domaga się przedłożenia takiego wniosku w ciągu dwóch lat;

13.  domaga się, aby takiej propozycji towarzyszyła ocena skutków obejmująca koszty zmian sektorowych wynikające z wprowadzenia obowiązkowego limitu, a także potencjalne ryzyko przeniesienia tych kosztów na konsumentów;

14.  zauważa tutaj zapowiedź Komisji, że przeprowadzi ona szczegółową ocenę skutków w celu ustalenia kosztów i korzyści różnych rozwiązań dotyczących wartości granicznych, i zwraca się do Komisji, by zwróciła szczególną uwagę na ich wpływ na MŚP;

15.  wzywa przemysł spożywczy do preferowania alternatywnych rozwiązań zgodnych z normami zdrowia, takich jak używanie ulepszonych olejów, nowe metody modyfikacji tłuszczów lub połączenie składników zastępujących tłuszcze trans (błonnik, celuloza, skrobia, mieszanki białkowe itp.);

16.  ponadto apeluje do Komisji o współpracę z państwami członkowskimi na rzecz zwiększenia wiedzy obywateli na temat prawidłowej diety, zachęcania konsumentów do podejmowania zdrowszych wyborów w odniesieniu do żywności oraz umożliwienia im dokonywania takich wyborów oraz na rzecz współdziałania z przemysłem i zachęcania go do wytwarzania zdrowszych produktów;

17.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności