PROJEKT REZOLUCJI w sprawie bezpieczeństwa jądrowego i nierozprzestrzeniania broni jądrowej
19.10.2016 - (2016/2936(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Rolandas Paksas, Fabio Massimo Castaldo, Ignazio Corrao, Isabella Adinolfi w imieniu grupy EFDD
B8-1130/2016
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie bezpieczeństwa jądrowego i nierozprzestrzeniania broni jądrowej
Parlament Europejski,
– uwzględniając komunikat końcowy ze szczytu w sprawie bezpieczeństwa jądrowego w Waszyngtonie w kwietniu 2016 r.,
– uwzględniając Konwencję o ochronie fizycznej materiałów jądrowych oraz poprawki do niej z 2005 r.,
– uwzględniając Międzynarodową konwencję w sprawie zwalczania aktów terroryzmu jądrowego,
– uwzględniając Traktat o całkowitym zakazie prób jądrowych,
– uwzględniając Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT),
– uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2310 (2016),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie zaleceń konferencji przeglądowej stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej dotyczących utworzenia na Bliskim Wschodzie strefy wolnej od broni masowego rażenia[1],
– uwzględniając europejską strategię bezpieczeństwa pt. „Bezpieczna Europa w lepszym świecie”, przyjętą w dniu 12 grudnia 2003 r., „Strategię przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia” z 2003 r. oraz „Nowe kierunki działań” z 2008 r.,
– uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ przyjęte w następstwie ostatnich prób jądrowych przeprowadzonych przez Koreę Północną/KRLD,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że ponad 25 lat po zakończeniu zimnej wojny łączne zapasy broni jądrowej na całym świecie wciąż wynoszą ponad 15 000 sztuk; mając na uwadze, że jedna głowica jądrowa – zwłaszcza w przypadku zdetonowania w dużym mieście – może zabić miliony ludzi i doprowadzić do trwałej katastrofy ekologicznej;
B. mając na uwadze, że groźba terroryzmu jądrowego i radiologicznego pozostaje jednym z największych wyzwań dla bezpieczeństwa międzynarodowego; mając na uwadze, że według Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) „w ciągu ostatnich 50 lat na świecie rozmieszczono miliony źródeł promieniotwórczych”, a źródła te są rozproszone po ponad 100 krajach, przy czym wiele z nich jest narażonych na kradzież i źle zabezpieczonych; mając na uwadze, że ze wskaźnika bezpieczeństwa jądrowego inicjatywy na rzecz ograniczenia zagrożeń jądrowych z 2016 r. wynika, iż wiele krajów rozwijających się, które rozważają prowadzenie programów energii jądrowej nie ma środków, które są konieczne, by odpowiednio chronić obiekty jądrowe przed sabotażem;
C. mając na uwadze, że terroryści od dawna wykazują zainteresowanie bronią radiologiczną, a eksperci ds. bezpieczeństwa nie wykluczają, że grupy terrorystyczne lub podmioty niepaństwowe mogą być w stanie zdobyć broń jądrową;
D. mając na uwadze, że postęp w zakresie rozbrojenia jądrowego zatrzymał się ze względu na rosnące napięcia między państwami posiadającymi broń jądrową, a obecnie nie toczą się ani nie są planowane negocjacje w sprawie dalszego regulowania lub redukcji zapasów broni w mocarstwach jądrowych;
E. mając na uwadze, że Stany Zjednoczone były gospodarzem czwartego szczytu w sprawie bezpieczeństwa jądrowego w kwietniu 2016 r.; mając na uwadze, że w szczycie tym uczestniczyło ponad 50 państw i organizacji międzynarodowych, a jego celem było osiągnięcie wymiernych postępów w obszarze bezpieczeństwa jądrowego oraz wzmocnienie globalnej architektury bezpieczeństwa jądrowego; mając na uwadze, że Rosja nie uczestniczyła w tym szczycie;
F. mając na uwadze, że 20 lat po przyjęciu Traktatu o całkowitym zakazie prób jądrowych wciąż nie wszedł on w życie pod względem prawnym i oczekuje na ratyfikowanie przez pozostałe osiem krajów ujętych w załączniku 2;
G. mając na uwadze, że ryzyko rozprzestrzeniania broni jądrowej (zarówno pionowego, jak i poziomego) jest nadal istotne w wielu regionach świata i może doprowadzić do dalszego wzmożonego rozwoju technologii jądrowych do celów wojskowych;
H. mając na uwadze, że KRLD jest jedynym państwem na świecie, które wielokrotnie przeprowadzało próby jądrowe w XXI wieku, nieustannie lekceważąc rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ w tej sprawie; mając na uwadze, że w dniu 9 września 2016 r. międzynarodowy system monitoringu wykrył niezwykły wstrząs sejsmiczny, po tym jak KRLD ogłosiła, że jej piąta próba jądrowa zakończyła się sukcesem; mając na uwadze, że od przeprowadzenia pierwszych prób w 2006 r. ONZ nałożyła na KRLD pięć zestawów sankcji, jednak kraj ten nie wykazuje gotowości do zamknięcia swojego wojskowego programu jądrowego;
I. mając na uwadze, że w 2016 r. w Genewie odbyły się trzy sesje otwartej grupy roboczej ds. rozbrojenia jądrowego, zgodnie z rezolucją Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych z grudnia 2015 r.; mając na uwadze, że grupa ta potwierdziła swoją determinację, by osiągnąć i utrzymać stan, w którym świat jest całkowicie wolny od broni jądrowej; mając na uwadze, że w swoim końcowym zaleceniu, przyjętym przy szerokim poparciu, otwarta grupa robocza wezwała Zgromadzenie Ogólne ONZ do zwołania konferencji w 2017 r. w celu wynegocjowania prawnie wiążącego instrumentu na rzecz zakazu broni jądrowej, prowadzącego do jej całkowitej eliminacji;
J. mając na uwadze, że wiele umów międzynarodowych z powodzeniem ustanowiło strefy wolne od broni jądrowej, nawet na obszarach, w których istnieją poważne napięcia polityczne; mając na uwadze, że obecnie istnieje siedem stref wolnych od broni jądrowej, w których państwa będące stronami uzgodniły, że powstrzymają się od posiadania, rozwoju i rozmieszczania broni jądrowej; mając na uwadze, że działania na rzecz ustanowienia strefy wolnej od broni masowego rażenia na Bliskim Wschodzie okazały się niezwykle trudne;
K. mając na uwadze, że UE odegrała istotną rolę w wypracowaniu porozumienia jądrowego z Iranem; mając na uwadze, że UE jest stroną Wspólnego kompleksowego planu działania i wraz z partnerami z grupy E3+3 pracuje nad pełnym wdrożeniem tego planu; mając na uwadze, że MAEA potwierdziła, że Iran przedsięwziął wszystkie kroki, jakich wymagano od tego kraju w dziedzinie jądrowej;
L. mając na uwadze, że na konferencji przeglądowej NPT w 2015 r. strony nie mogły osiągnąć porozumienia w sprawie merytorycznej deklaracji końcowej, oferując jedynie niewielkie postępy w odniesieniu do zaleceń z 2010 r.; mając na uwadze, że niepowodzenie to przypisano kontrowersjom dotyczącym utworzenia strefy wolnej od broni masowego rażenia na Bliskim Wschodzie; mając na uwadze, że w różnych dziedzinach objętych traktatem występują znaczne luki, w tym w odniesieniu do skutecznych środków rozbrojenia jądrowego, humanitarnych aspektów użycia broni jądrowej oraz sprawozdawczości ze strony państw uznanych za mocarstwa jądrowe; mając na uwadze, że mimo tych komplikacji NPT nadal stanowi podstawę systemu nierozprzestrzeniania broni jądrowej;
M. mając na uwadze, że KRLD wycofała się z NPT w 2003 r. i nigdy nie przystąpiła do niego ponownie; mając na uwadze, że postępowanie KRLD doprowadziło do powstania szkodliwego i znaczącego precedensu, który stanowi poważny krok w tył na drodze do likwidacji broni jądrowej;
N. mając na uwadze, że krytyka braku postępów w dziedzinie rozbrojenia doprowadziła do rozpoczęcia inicjatywy humanitarnej, której punktem kulminacyjnym była inicjatywa „Humanitarian Pledge”, mająca na celu określenie i stosowanie skutecznych środków w celu wypełnienia luki prawnej w odniesieniu do zakazu i likwidacji broni jądrowej; mając na uwadze, że inicjatywę tę poparło 127 krajów;
O. mając na uwadze, że europejska strategia bezpieczeństwa pt. „Bezpieczna Europa w lepszym świecie” określa rozprzestrzenianie broni masowego rażenia jako największe potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa Europy; mając na uwadze, że nadrzędną zasadą UE i ogólnym celem działań na rzecz rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni jądrowej jest przestrzeganie i wzmocnienie wszelkich odnośnych instrumentów międzynarodowych;
1. głęboko wierzy w świat bez broni jądrowej; wzywa wszystkie instytucje UE i państwa członkowskie do współpracy na forach międzynarodowych w celu osiągnięcia wyników w tej dziedzinie, z myślą o redukcji oraz ostatecznej likwidacji broni jądrowej na świecie i na terytorium tych państw; odrzuca pogląd, że konieczne jest odstraszanie nuklearne, i opowiada się raczej za prowadzeniem wielostronnych działań dyplomatycznych i mediacji;
2. z zadowoleniem przyjmuje rezultaty szczytu w sprawie bezpieczeństwa jądrowego z 2016 r., w tym ustanowienie grupy kontaktowej ds. bezpieczeństwa jądrowego w celu utrzymania tempa działań po zakończeniu szczytu; z zadowoleniem przyjmuje porozumienie osiągnięte w sprawie planu działania, aby wesprzeć pięć podmiotów międzynarodowych w ich działaniach, jak również 137 zobowiązań do podjęcia konkretnych działań na rzecz bezpieczeństwa jądrowego; z zadowoleniem przyjmuje wspólne oświadczenie w sprawie promowania całkowitego i powszechnego wdrożenia rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1540 (2004); ubolewa, że w szczycie nie uczestniczył kluczowy podmiot międzynarodowy, jakim jest Rosja;
3. z zadowoleniem przyjmuje wejście w życie poprawki z 2005 r. do Konwencji o ochronie fizycznej materiałów jądrowych, określającej obowiązki państw stron polegające na zabezpieczaniu ich materiałów jądrowych do użytku cywilnego w sposób zgodny z wytycznymi MAEA oraz na ułatwianiu dalszej penalizacji i karania przemytu materiałów jądrowych; apeluje o powszechną ratyfikację i wdrożenie tej konwencji oraz wzywa wszystkie państwa, które jeszcze nie ratyfikowały traktatu, aby uczyniły to jak najszybciej;
4. ubolewa, że w 20. rocznicę podpisania Traktatu o całkowitym zakazie prób jądrowych (CTBT) wciąż nie zdołano wprowadzić go w życie; uważa, że CTBT odgrywa kluczową rolę we wzmacnianiu międzynarodowego systemu nierozprzestrzeniania broni; wzywa wszystkie państwa, które nie podpisały lub nie ratyfikowały tego traktatu, do uczynienia tego bez dalszej zwłoki; potwierdza poparcie UE dla szybkiego wejścia w życie i upowszechnienia traktatu; wzywa wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel, aby w dalszym ciągu prowadziła rozmowy z państwami, których zgoda jest wymagana do wejścia traktatu w życie;
5. potępia ostatnią próbę jądrową przeprowadzoną przez KRLD, jako skrajnie negatywny sygnał dla pokoju na świecie, stabilności regionalnej oraz sytuacji w zakresie praw człowieka w KRLD; przypomina, że ONZ zakazała KRLD przeprowadzania jakichkolwiek prób jądrowych lub testów technologii rakietowych; potwierdza, że naruszenie tego zakazu przez KRLD stanowi poważne wyzwanie dla społeczności międzynarodowej, i wzywa to państwo do powstrzymania się od dalszych prób jądrowych i unikania eskalacji napięcia w już i tak niestabilnym regionie; odnotowuje przyjęcie nowego zestawu surowych sankcji przeciwko KRLD oraz wzywa wszystkie strony do skrupulatnego ich wykonania; podkreśla jednak, że dotychczasowe sankcje nie osiągnęły oczekiwanych wyników, jeżeli chodzi o ograniczenie programu jądrowego KRLD; potwierdza, że sankcje te powinny mieć jak najmniejszy wpływ na ludność cywilną i powinny być postrzegane jako środek do osiągnięcia politycznego rozwiązania kwestii jądrowej na Półwyspie Koreańskim, w szczególności poprzez wznowienie rozmów sześciostronnych;
6. zdecydowanie potępia wszelkie formy badań, rozwoju, wykorzystywania lub wdrażania technologii, badań i zdolności bezpośrednio lub pośrednio związanych z wojskowym programem jądrowym KRLD; zdecydowanie potępia rozwijanie technologii rakietowych pocisków balistycznych przez KRLD (zarówno lądowych, jak i podwodnych), która stanowi zagrożenie dla światowego bezpieczeństwa, a w szczególności bezpieczeństwa i stabilności w Azji;
7. ubolewa nad ciągłymi prowokacjami ze strony KRLD i potępia wszelkie jej próby rakietowe i jądrowe, jak również agresywną retorykę i mowę nienawiści pod adresem Stanów Zjednoczonych, Korei Południowej i Japonii; wzywa instytucje UE i państwa członkowskie, by przerwały wszelkie formy współpracy z KRLD w dziedzinie technologii nuklearnych i fizyki jądrowej, dopóki KRLD nie porzuci swoich wojskowych programów jądrowych;
8. wzywa do dalszej współpracy z rządami Stanów Zjednoczonych, Rosji, Chin, Korei Południowej i Japonii w celu zapewnienia lepszej koordynacji w kwestii broni jądrowej w KRLD, przy wykorzystaniu zarówno kanałów dwustronnych, jak i forów wielostronnych; podkreśla ryzyko rozprzestrzeniania broni jądrowej w wyniku ostatnich wydarzeń w KRLD;
9. wzywa instytucje europejskie i państwa członkowskie do dokładnego monitorowania ewentualnego przekazywania cywilnych technologii jądrowych do KRLD lub poprzez jej pośredników;
10. z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie i działalność otwartej grupy roboczej; z zadowoleniem przyjmuje propozycję przedstawioną Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ w sprawie zwołania konferencji międzynarodowej na temat sposobów kontynuowania ogólnoświatowego rozbrojenia jądrowego, w tym poprzez negocjowanie ewentualnego wiążącego instrumentu; wzywa państwa członkowskie, by poparły tę propozycję, a także apeluje do wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczącej Federiki Mogherini i ESDZ o wniesienie pozytywnego wkładu w organizację takiej konferencji;
11. w pełni popiera strefy wolne od broni jądrowej jako istotny wkład w dążenie do świata wolnego od broni jądrowej; uważa, że ustanowienie takiej strefy na Bliskim Wschodzie poprawiłoby perspektywy na osiągnięcie pokoju w regionie;
12. wyraża uznanie dla UE za jej rolę w realizacji Wspólnego wszechstronnego planu działania oraz dla wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel za jej ustawiczne zaangażowanie w tę kwestię; uważa, że to pozytywne doświadczenie powinno stanowić przykład na to, że UE może być ważnym podmiotem w poszukiwaniu rozwiązań dla poważnych kryzysów na świecie; wzywa wszystkie strony do wsparcia wciąż niepewnego porozumienia umowy oraz do przestrzegania wszystkich jego wymogów;
13. wzywa władze Iranu, by zademonstrowały przejrzystość, zaangażowanie i otwartość w odniesieniu do cywilnego programu jądrowego tego kraju, w tym wymiany danych z organizacjami międzynarodowymi, np. MAEA;
14. pomimo niepowodzenia konferencji przeglądowej NPT z 2015 r. uważa, że nierozprzestrzenianie broni jądrowej i rozbrojenie jądrowe muszą pozostać w centrum polityki międzynarodowej, i potwierdza, że NPT nadal stanowi podstawę systemu nierozprzestrzeniania broni jądrowej oraz fundament dążenia do rozbrojenia jądrowego; wzywa społeczność międzynarodową do kontynuowania prac nad realizacją tego celu poprzez angażowanie się w realistyczne i rozsądne działania w perspektywie kolejnego cyklu przeglądu NPT; uważa, że UE powinna być aktywna na tym polu, podnosząc swoją rangę jako ważny podmiot w podejmowaniu globalnych wysiłków na rzecz ograniczenia rozprzestrzeniania broni masowego rażenia;
15. jest zdania, że nowe zagrożenia i wyzwania, jak również zmiany na arenie międzynarodowej, wymagają aktualizacji strategii przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia z 2003 r. oraz nowych kierunków działań w 2008 r.;
16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, parlamentom i rządom państw członkowskich oraz Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.
- [1] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0028.