ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την ευρωπαϊκή εθελοντική υπηρεσία
19.10.2016 - (2016/2872(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 128 παράγραφος 5 του Κανονισμού
María Teresa Giménez Barbat, Ilhan Kyuchyuk, Yana Toom, Marian Harkin, Marielle de Sarnez εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-1126/2016
B8-1133/2016
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ευρωπαϊκή εθελοντική υπηρεσία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2009 σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος των εθελοντικών δραστηριοτήτων για την προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στα κοινά (2011)[1],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Σεπτεμβρίου 2011, με τίτλο «Πολιτικές της ΕΕ και εθελοντισμός: Αναγνώριση και προώθηση διασυνοριακών εθελοντικών δραστηριοτήτων στην ΕΕ» (COM(2011)0568),
– έχοντας υπόψη την ατζέντα της Συμμαχίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Εθελοντισμού (ΕΕΕ) 2011,
– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2012, για την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης[2],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με τον εθελοντισμό και την εθελοντική δραστηριότητα στην Ευρώπη[3],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Ιουνίου 2012 σχετικά με την αναγνώριση και προώθηση διασυνοριακών εθελοντικών δραστηριοτήτων στην ΕΕ[4],
– έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό χάρτη δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των εθελοντών[5],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Απριλίου 2008 σχετικά με τη συμβολή του εθελοντισμού στην οικονομική και κοινωνική συνοχή[6],
– έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με την ευρωπαϊκή εθελοντική υπηρεσία (O-000107 – B8-1803/2016),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 128 παράγραφος 5 και το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού,
A. υπενθυμίζοντας ότι, το 2016, η Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία (ΕΕΥ) εορτάζει την 20ή επέτειο από την ίδρυσή της και ότι την εικοσαετία αυτή περισσότεροι από 100 000 εθελοντές έλαβαν υποστήριξη·
B. τονίζοντας ότι το ευρωπαϊκό έτος εθελοντισμού 2011, που είχε την ισχυρή υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αποτέλεσε σημαντική πολιτική ευκαιρία για να τονιστεί η προστιθέμενη αξία του εθελοντισμού στην Ευρώπη, και ότι σήμερα, πέντε χρόνια μετά, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να εξετάσει τον αντίκτυπο που είχε το ευρωπαϊκό έτος εθελοντισμού 2011 στην αναπτυξιακή πολιτική και τον τρόπο με τον οποίο ο εθελοντισμός ενσωματώνεται σε βασικά ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το Erasmus + και η Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία·
Γ. υπενθυμίζοντας ότι το ευρωπαϊκό έτος εθελοντισμού 2011 προσέφερε το έναυσμα και το πλαίσιο για τη θέσπιση ή/και την αναθεώρηση των εθνικών και νομικών πλαισίων για τον εθελοντισμό σε ολόκληρη την Ευρώπη· τονίζοντας, ωστόσο, ότι στην Ευρώπη δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί μια συντονισμένη πολιτική στον τομέα του εθελοντισμού με ένα μοναδικό σημείο επαφής στα θεσμικά όργανα της ΕΕ·
Δ. υπενθυμίζοντας ότι ο εθελοντισμός είναι αποτέλεσμα της ελεύθερης βούλησης ενός ατόμου, δική του επιλογή και προσωπικό του κίνητρο και δεν συνοδεύεται από την επιδίωξη οικονομικού κέρδους· επισημαίνοντας ότι ο εθελοντισμός μπορεί να οριστεί ως ταξίδι προς την αλληλεγγύη και ότι είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης των ανθρώπινων, κοινωνικών ή περιβαλλοντικών αναγκών και ανησυχιών·
E. τονίζοντας ότι ο εθελοντισμός έχει αξία και σημασία ως μια από τις πιο ορατές εκφράσεις αλληλεγγύης, που προάγει και διευκολύνει την κοινωνική ένταξη, δημιουργεί κοινωνικό κεφάλαιο και έχει μετασχηματιστικό αποτέλεσμα στην κοινωνία, και ότι συμβάλλει στην ανάπτυξη μιας ευημερούσας κοινωνίας των πολιτών, η οποία μπορεί να προσφέρει δημιουργικές και καινοτόμες λύσεις σε κοινές προκλήσεις, και στην οικονομική ανάπτυξη, στοιχείο που αξίζει να τύχει ειδικής και στοχευμένης μέτρησης όσον αφορά το οικονομικό και κοινωνικό κεφάλαιο·
ΣΤ. υπενθυμίζοντας ότι ένα υποστηρικτικό περιβάλλον είναι καθοριστικής σημασίας για να εξασφαλισθεί η συμμετοχή περισσότερων ευρωπαίων πολιτών στον εθελοντισμό, με την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμης χρηματοδότησης για τις υποδομές του εθελοντισμού, ιδίως τις οργανώσεις στις οποίες συμμετέχουν εθελοντές·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εθελοντισμός απαιτεί συνδυασμό μηχανισμών υποστήριξης ή/και κατάλληλων οργανωτικών δομών που θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω με ένα πρόσφορο νομικό πλαίσιο, το οποίο θα ορίζει τα δικαιώματα και τις αρμοδιότητες των εθελοντών και του εθελοντισμού·
H. τονίζοντας ότι κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα ισότιμης πρόσβασης στις ευκαιρίες για εθελοντισμό και στην προστασία από κάθε είδους διάκριση και ότι θα πρέπει να του δίνεται το δικαίωμα να συνδυάζει την εθελοντική του δραστηριότητα με την ιδιωτική και επαγγελματική του ζωή έτσι ώστε να μπορεί να κατακτά ένα επίπεδο ευελιξίας στο πλαίσιο της εθελοντικής του δραστηριότητας·
Θ. τονίζει ότι η αναγνώριση του εθελοντισμού έχει επίσης καίρια σημασία προκειμένου να δοθεί ώθηση στα κατάλληλα κίνητρα για όλους τους ενδιαφερομένους και να αυξηθεί, με τον τρόπο αυτό, ο όγκος, η ποιότητα και ο αντίκτυπος του εθελοντισμού, και ότι προς τούτο απαιτείται η διαμόρφωση μιας νοοτροπίας αναγνώρισης που θα προβάλλει τον εθελοντισμό ως κινητήρια δύναμη για την εφαρμογή των ευρωπαϊκών αξιών στην πράξη·
Ι. αναγνωρίζοντας ότι το νέο ΠΔΠ 2014-2020 της ΕΕ εξασφάλισε ορισμένα κονδύλια της ΕΕ για τον εθελοντισμό, συγκεκριμένα με το πρόγραμμα «Η Ευρώπη για τους πολίτες», το οποίο τελεί επί του παρόντος υπό τη διαχείριση της ΓΔ HOME, διατηρώντας τον εθελοντισμό ως προτεραιότητα· τονίζοντας ότι το νέο πρόγραμμα Erasmus + εξακολουθεί να προσφέρει ευκαιρίες για χρηματοδότηση και υποστήριξη έργων εθελοντισμού, συγκεκριμένα μέσω του προγράμματος ΕΕΥ, και ότι η ΓΔ ECHO έχει δρομολογήσει το πρόγραμμα εθελοντικής βοήθειας της ΕΕ για να παρέχει πρακτική στήριξη σε προγράμματα ανθρωπιστικής βοήθειας· τονίζοντας, ωστόσο, ότι η πρόσβαση των εθελοντικών οργανώσεων σε άλλα μεγάλα ταμεία της ΕΕ, όπως τα Ευρωπαϊκά Επενδυτικά και Διαρθρωτικά Ταμεία, παραμένει πολύ περιορισμένη·
ΙΑ. υπενθυμίζοντας ότι η σημερινή προσφυγική κρίση αποτελεί σχετικό παράδειγμα, και ορατό σύμβολο, του σημαντικού ρόλου των εθελοντών και του τρόπου με τον οποίο ενσαρκώνουν τις ευρωπαϊκές αξίες, συμβάλλουν στην ανθεκτικότητα και είναι διαθέσιμοι να προσφέρουν ευέλικτες, ρεαλιστικές λύσεις σε κοινές προκλήσεις· υπενθυμίζοντας ότι ο εθελοντισμός αποτελεί καταλύτη για την κοινωνική ενσωμάτωση και ζητώντας από τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τους μετανάστες να συμμετέχουν σε δραστηριότητες ως εθελοντές, καθώς η συμμετοχή τους αυτή θα αποτελούσε ουσιαστικό παράγοντα για την κοινωνική ένταξή τους·
1. αναγνωρίζει ότι ο εθελοντισμός είναι έκφραση αλληλεγγύης, ελευθερίας και ευθύνης που συμβάλλει στην ενίσχυση της ενεργού συμμετοχής του πολίτη στα κοινά και στην ανάπτυξη του ατόμου σε προσωπικό επίπεδο, και ότι αποτελεί καίριο εργαλείο για την κοινωνική ένταξη και τη συνοχή, καθώς και για την κατάρτιση, την εκπαίδευση και τον διαπολιτισμικό διάλογο, ενώ έχει σημαντική συμβολή στη διάδοση των ευρωπαϊκών αξιών· τονίζει ότι τα οφέλη του εθελοντισμού αναγνωρίζονται επίσης στο εθελοντικό έργο που πραγματοποιείται με τρίτες χώρες ως στρατηγικό εργαλείο για την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης και των διαπολιτισμικών σχέσεων·
2. υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να υπάρξει ένα νομικό πλαίσιο το οποίο θα προσδιορίζει ένα εθελοντικό καθεστώς, με δικαιώματα και ευθύνες για τους εθελοντές και τον εθελοντισμό, και θα διευκολύνει την κινητικότητα και την αναγνώριση· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη θεσπίσει ένα νομικό περιβάλλον για τους εθελοντές να χρησιμοποιήσουν τον ευρωπαϊκό χάρτη δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των εθελοντών·
3. καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν συγκεκριμένες διαδικασίες επικύρωσης στο πλαίσιο της σύστασης του Συμβουλίου του 2012· ζητεί οι ενδεχόμενες μελλοντικές πρωτοβουλίες για Ευρωπαϊκό Διαβατήριο Δεξιοτήτων και Europass να αποδίδουν μεγαλύτερη σημασία στη μάθηση που αποκτάται μέσω τυπικής, άτυπης και μη τυπικής εμπειρίας, συμπεριλαμβανομένου του εθελοντισμού· υπενθυμίζει ότι ο εθελοντισμός παρέχει δεξιότητες που διευκολύνουν την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και ότι οι δεξιότητες αυτές πρέπει να αντικατοπτρίζονται σε ένα βιογραφικό συνταγμένο με μια προσέγγιση τύπου «bottom-up», δηλαδή από τη βάση προς την κορυφή, που προβάλλει τις δεξιότητες που έχουν αποκτηθεί μέσω του εθελοντισμού και της καλής θέλησης·
4. καλεί τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν την ΕΕΥ στα εκπαιδευτικά και ακαδημαϊκά τους συστήματα ως εργαλείο για διάδοση της εκπαίδευσης της νεότερης γενιάς στην αλληλεγγύη και στη συμμετοχή στα κοινά·
5. θεωρεί ότι η δυνατότητα να είναι επιλέξιμος ο χρόνος εθελοντικής δραστηριότητας ως συγχρηματοδότηση για τις επιχορηγήσεις της ΕΕ, όπως πρότεινε πρόσφατα η Επιτροπή στην πρόταση για τον νέο δημοσιονομικό κανονισμό, πρέπει να στηριχθεί και να τεθεί σε εφαρμογή·
6. σημειώνει ότι στην Ευρώπη περίπου 100 εκατομμύρια πολίτες κάθε ηλικίας είναι εθελοντές, το έργο των οποίων συνεισφέρει στην παραγωγή του 5% σχεδόν του AΕΠ της· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει την οικονομική αξία των αγαθών και των υπηρεσιών που παρέχουν οι εθελοντές μέσω της θέσπισης πολιτικών περισσότερο επικεντρωμένων στον εθελοντισμό·
7. καλεί τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν το σύστημα που έχει αναπτύξει η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας για τη μέτρηση της οικονομικής αξίας του εθελοντισμού· καλεί τη Eurostat να στηρίξει τα κράτη μέλη σε αυτό το εγχείρημα ώστε όχι μόνο να διασφαλιστεί η συλλογή συγκρίσιμων δεδομένων στην Ευρώπη αλλά να αναπτυχθούν επίσης κοινοί δείκτες και μεθοδολογίες σε επίπεδο ΕΕ για τη μέτρηση του οικονομικού αντικτύπου του εθελοντισμού·
8. καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν επαρκώς χρηματοδοτούμενα εθνικά συστήματα εθελοντικών υπηρεσιών και να βελτιώσουν την πρόσβαση σε ποιοτικές πληροφορίες σχετικά με τις ευκαιρίες εθελοντισμού σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, ιδίως μέσω των υφιστάμενων δικτύων για τη νεολαία και της ενημέρωσης ομοτίμων· παροτρύνει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν κόμβους εθνικής πολιτικής υπηρεσίας, που θα προωθούν επίσης διεθνείς ευκαιρίες εθελοντισμού·
9. συνιστά μεγαλύτερη διεθνοποίηση της ΕΕΥ και προτείνει να προσκληθούν όλες οι χώρες των ΕΖΕΣ/ΕΟΧ, οι υπό ένταξη χώρες και οι υποψήφιες για ένταξη χώρες να συνεργαστούν με τα κράτη μέλη της ΕΕ, σύμφωνα με τις συμφωνίες σύνδεσης και τις διμερείς συμφωνίες τους με την ΕΕ· τονίζει ότι είναι σημαντικό να προταθούν περισσότερες ευκαιρίες εθελοντισμού στο εξωτερικό και να ενισχυθεί η συνεργασία των εθελοντικών οργανώσεων τόσο στην ΕΕ όσο και στις γειτονικές χώρες·
10. ζητεί από την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη για τα εθνικά συστήματα εθελοντικών υπηρεσιών καθώς και για την πολιτική θητεία, τα σώματα αλληλεγγύης και το υφιστάμενο περιβάλλον για δυνητικούς εθελοντές μεταξύ των κρατών μελών, προκειμένου να διευκολυνθεί η αμοιβαία κατανόηση και η διάδοση ορθών πρακτικών, και να διερευνήσει τη δυνατότητα καθιέρωσης ευρωπαϊκής πολιτικής θητείας, όλα αυτά με στόχο την προώθηση της ιθαγένειας της ένωσης·
11. ζητεί από την Επιτροπή να βελτιώσει και να ανασχηματίσει τη στρατηγική επικοινωνίας για την ΕΕΥ με τρόπο που να τονίζει την κοινωνική, ανθρώπινη και πολιτική αξία του εθελοντισμού, αντί να εστιάζει στην ευκαιρία του δωρεάν ταξιδιού στην Ευρώπη χάρη στην ΕΕΥ·
12. συντάσσεται με την ιδέα της Επιτροπής για τη θέσπιση μιας νέας πρωτοβουλίας εθελοντισμού, του Σώματος Αλληλεγγύης της ΕΕ· ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει κυρίως για τη συμμετοχή εθελοντικών οργανώσεων στον σχεδιασμό της πρωτοβουλίας και να διασφαλίσει ότι η εφαρμογή της δεν θα επηρεάσει αρνητικά τα κονδύλια που έχουν διατεθεί για άλλα προγράμματα·
13. εμμένει στην άποψη ότι το πρόγραμμα ΕΕΥ θα πρέπει να είναι προς όφελος των ατόμων και των οργανώσεων που συμμετέχουν, καθώς και της κοινωνίας στο σύνολό της, και ότι η ΕΕΥ θα πρέπει να ενισχύει τη διάσταση του προγράμματος Erasmus + που σχετίζεται με τη συμμετοχή των πολιτών· τονίζει τη σημασία που έχει η προώθηση της ΕΕΥ για όλους τους νέους, ιδιαίτερα εκείνους που δεν έχουν ακόμη εκδηλώσει ενδιαφέρον για τον εθελοντισμό και την κινητικότητα, δημιουργώντας κίνητρα και αλλαγή στις συμπεριφορές, χωρίς να αποκλείονται οι γενιές μεγαλύτερης ηλικίας, δεδομένου ότι μπορούν να συμβάλουν σημαντικά, π.χ. ως μέντορες·
14. τονίζει τον ρόλο της ενεργού γήρανσης στο πλαίσιο του εθελοντισμού και στηρίζει τον ρόλο των νεότερων και μεγαλύτερης ηλικίας πολιτών για συμμετοχή των πολιτών στην Ευρώπη, με βάση τη ώθηση που έδωσαν το ευρωπαϊκό έτος των εθελοντικών δραστηριοτήτων (2011) και το ευρωπαϊκό έτος για την ενεργό γήρανση και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών (2012)·
15. τονίζει ότι η ΕΕΥ θα πρέπει να βασίζεται σε προσφορές ποιοτικού εθελοντισμού και να ακολουθεί τον χάρτη εθελοντισμού, καθώς και τις αρχές του χάρτη ποιότητας για τη μαθησιακή κινητικότητα, και ότι η ΕΕΥ θα πρέπει να βασίζεται σε μια δομή η οποία θα ενθαρρύνει τις εθελοντικές οργανώσεις να καταστούν οργανώσεις υποδοχής, και, ως εκ τούτου, θα τους παρέχει επαρκή χρηματοδότηση και κατάρτιση, ενισχύοντας παράλληλα τον ρόλο συντονισμού οργανώσεων που στηρίζουν μεγάλο αριθμό οργανώσεων υποδοχής, για παράδειγμα στους τομείς της διοίκησης και της κατάρτισης·
16. υπενθυμίζει ότι η ΕΕΥ θα πρέπει να βασίζεται σε μια δομή που θα επιτρέπει τη γρήγορη και εύκολη πρόσβαση των νέων στο πρόγραμμα και, ως εκ τούτου, ζητεί την απλούστευση του τρέχοντος συστήματος εφαρμογής·
17. υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της παρακολούθησης και της τοπικής διάστασης μετά από μια εθελοντική εμπειρία στο εξωτερικό, με την παροχή στήριξης όχι μόνο πριν από την αναχώρηση, αλλά και μετά την επιστροφή στις τοπικές κοινότητες, με τη μορφή προγραμμάτων κατάρτισης για τις φάσεις μετά τον προσανατολισμό και την ενσωμάτωση·
18. εμμένει στην άποψη ότι καθ΄ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας πρέπει να παρέχεται ποιοτική καθοδήγηση μέσω υπεύθυνης διαχείρισης των εθελοντών και ότι θα πρέπει να καθίστανται σαφείς στους εθελοντές οι ευθύνες τους όσον αφορά τη συμμετοχή στην οργάνωση και την κοινότητα·
19. προτείνει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει υπόψη τη θέση της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τον Εθελοντισμό και άλλων οργανώσεων που βασίζονται στον εθελοντισμό, οι συστάσεις των οποίων αντικατοπτρίζονται στην πολιτική ατζέντα για τον εθελοντισμό στην Ευρώπη (PAVE)·
20. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.
- [1] ΕΕ L 17, 22.1.2010, σ. 43.
- [2] ΕΕ C 398, 22.12.2012, σ. 1.
- [3] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0549.
- [4] ΕΕ C 332 E της 15.11.2013, σ. 14.
- [5] http://ec.europa.eu/citizenship/pdf/volunteering_charter_en.pdf
- [6] ΕΕ C 259 E, 29.10.2009, σ. 9.