PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji dziennikarzy w Turcji
24.10.2016 - (2016/2935(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Alexander Graf Lambsdorff, Marietje Schaake, Pavel Telička, Izaskun Bilbao Barandica, María Teresa Giménez Barbat, Petras Auštrevičius, Beatriz Becerra Basterrechea, Dita Charanzová, Marielle de Sarnez, Gérard Deprez, José Inácio Faria, Marian Harkin, Ivan Jakovčić, Valentinas Mazuronis, Louis Michel, Javier Nart, Urmas Paet, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Carolina Punset, Jasenko Selimovic, Ivo Vajgl, Johannes Cornelis van Baalen, Paavo Väyrynen, Cecilia Wikström, Hannu Takkula w imieniu grupy ALDE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-1162/2016
B8-1170/2016
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji dziennikarzy w Turcji
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Turcji, w szczególności rezolucję z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie sprawozdania za 2015 r. w sprawie Turcji[1], rezolucje z poprzednich sprawozdań z postępów oraz rezolucję z dnia 15 stycznia 2015 r. w sprawie wolności słowa w Turcji[2],
– uwzględniając nieudany wojskowy zamach stanu w Turcji w dniu 15 lipca 2016 r. oraz środki przedsięwzięte przez rząd turecki w następstwie tych wydarzeń, w tym aresztowania dziennikarzy i dyrektorów mediów i innych osób w całej Turcji oraz zamknięcie wielu gazet i stacji radiowych i telewizyjnych oraz internetowych środków przekazu,
– uwzględniając fakt, że zgodnie z konkluzjami z posiedzenia Rady Europejskiej w grudniu 2006 r. przystąpienie Turcji do UE zależy od spełnienia wszystkich kryteriów kopenhaskich i zdolności UE do przyjmowania nowych państw,
– uwzględniając zobowiązanie Komisji Europejskiej do tymczasowego wstrzymania się z rozszerzaniem Unii,
– uwzględniając fakt, że w procesie negocjacyjnym przywiązuje się szczególną wagę do praworządności, a zwłaszcza do rozdziału władz, demokracji, wolności słowa, praw człowieka, praw mniejszości i wolności wyznania,
– uwzględniając prawo do wolności wypowiedzi zapisane w europejskiej konwencji praw człowieka i w Międzynarodowym pakcie praw obywatelskich i politycznych, których Turcja jest stroną,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że po nieudanym zamachu z 15 lipca 2016 r. władze tureckie podjęły szereg dodatkowych środków ograniczających wolność słowa – które jest prawem powszechnym i nie powinno być wiązane z nieudanym zamachem stanu – w tym przetrzymywanie dziennikarzy, redaktorów, wydawców i pracowników mediów oraz zamknięcie organizacji medialnych oskarżanych o związki z ruchem Fethullaha Gülena, którego rząd uznaje za winnego nieudanego zamachu stanu; mając na uwadze, że wydawano wyroki skazujące za wysyłanie tweetów, a wolność cyfrowa została ograniczona;
B. mając na uwadze, że ograniczenia wolności prasy, pluralizmu mediów i wolności cyfrowych oraz szerszy brak poszanowania praworządności i praw człowieka są regularnie przedmiotem zainteresowania Parlamentu Europejskiego; mając na uwadze, że prowadzona po próbie zamachu stanu kampania wobec mediów i dziennikarzy nasiliła się w wyniku wprowadzenia stanu wyjątkowego i powiązanych dekretów nadzwyczajnych, które zostały wprowadzone w następstwie nieudanego zamachu stanu; mając na uwadze, że stan wyjątkowy i związane z nimi przepisy przedłużono o kolejne 90 dni, począwszy od dnia 19 października 2016 r.;
C. mając na uwadze, że po nieudanym zamachu stanu szczególnej kontroli poddano korzystanie ze społecznościowych i alternatywnych mediów internetowych; mając na uwadze, że wielu obywateli tureckich boi się używania swoich prawdziwych nazwisk w mediach społecznościowych; mając na uwadze, że ludzie są zachęcani do informowania o publikowanych w internecie krytycznych uwag na temat rządu, co podkopuje społeczne zaufanie wśród obywateli i ogranicza podstawowe wolności myśli, sumienia i wypowiedzi;
D. mając na uwadze, że według wielu organizacji pozarządowym, w tym Amnesty International, Dziennikarze bez Granic i Human Rights Watch, władze zamknęły około 150 środków masowego przekazu i wydawnictw w ciągu dwóch i pół miesiąca trwania stanu wyjątkowego, pozostawiając ponad 2 300 dziennikarzy i pracowników mediów bez zatrudnienia, a także aresztowały co najmniej 99 dziennikarzy i pisarzy, czasami bez przedstawienia zarzutów, co oznacza, że łączna liczba pracowników mediów zatrzymanych w wyniku wykonywania przez nich prawa do swobody wypowiedzi wynosi co najmniej 130 na dzień 19 października 2016 r.; mając na uwadze, że liczby te nie uwzględniają innych dziennikarzy przetrzymywanych obecnie w areszcie policyjnym lub zatrzymanych i zwolnionych bez postawienia zarzutów podczas stanu wyjątkowego;
E. mając na uwadze, że według Human Rights Watch wiele z tych postępowań podjęto mimo braku jakichkolwiek dowodów na udział osób oskarżonych w nieudanym zamachu; mając na uwadze, że należy zapewnić prawo do rzetelnego procesu sądowego, a także bezstronność i niezależność wymiaru sprawiedliwości; mając na uwadze, że wiele organizacji pozarządowych, w tym Amnesty International, informuje, że zgromadziły one wiarygodne dowody na bicie i torturowanie zatrzymanych w Turcji;
F. mając na uwadze, że te postępowania oraz traktowanie zatrzymanych są źródłem poważnego zaniepokojenia, nawet podczas stanu wyjątkowego, oraz mając na uwadze, że próba zamachu stanu nie może stanowić uzasadnienia dla systematycznego utrudniania pracy dziennikarzom zajmującym się informowaniem społeczeństwa oraz dla narażania ich na ryzyko działań prawnych i pozbawienia wolności;
G. mając na uwadze, że powtarzające się ataki na osoby wyrażające krytykę wobec rządu oraz na dziennikarzy doprowadziły do autocenzury i prewencyjnych zwolnień dziennikarzy; mając na uwadze, że ten efekt odstraszający negatywnie wpływa na wolność wypowiedzi, wolność prasy i dostęp do informacji;
H. mając na uwadze, że nawet przed nieudanym zamachem stanu z 15 lipca 2016 r. Turcja była oceniana jako jeden z najgorszych krajów, jeżeli chodzi o wolność prasy i mediów, w szczególności pod względem liczby uwięzionych dziennikarzy, liczby zakazanych książek, stopnia autocenzury i poziomu grzywien nałożonych na krytyczne media; mając na uwadze, że w najnowszym światowym rankingu wolności prasy przygotowanym przez Reporterów bez Granic Turcja zajmuje 151. miejsce wśród 180 krajów; mając na uwadze, że zgodnie z liczbami przedstawionymi przez same władze tureckie Turcja jest krajem o najwyższej liczbie dziennikarzy przebywających w więzieniu;
I. mając na uwadze, że Unia Europejska wielokrotnie wzywała Turcję do dopilnowania, aby obowiązujące przepisy były zgodne z normami europejskimi i wdrażane w sposób, który zapewnia proporcjonalność oraz równość wobec prawa, zgodnie z art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka i orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka;
J. mając na uwadze, że Turcja musi przestrzegać podstawowych zasad, takich jak praworządność i prawa człowieka, w tym, ale nie wyłącznie, wolności słowa i prawa do uczciwego procesu; mając na uwadze, że kwestia ta nie podlega dyskusji;
K. mając na uwadze, że Turcja musi także przestrzegać swoich zobowiązań wynikających z Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, który ratyfikowała w 2003 r.; mając na uwadze, że odstępstwa na mocy przepisów art. 4 Paktu nie uzasadniają nieproporcjonalnego pogorszenia wolności prasy, w szczególności swobody dziennikarzy, redaktorów i pracowników mediów;
1. zdecydowanie potępia próbę przewrotu wojskowego z dnia 15 lipca 2016 r. oraz próby nielegalnego i niezgodnego z konstytucją obalenia i zmiany legalnego rządu tureckiego i suwerennie wybranego Wielkiego Zgromadzenia Narodowego; podkreśla, że wszystkie partie polityczne w Turcji, jak również przywódcy UE, natychmiast potępiły próbę przewrotu wojskowego i wyraziły poparcie dla demokratycznych instytucji i ładu konstytucyjnego w tym kraju;
2. podkreśla jednak, że nieudany przewrót wojskowy nie może być wymówką dla rządu tureckiego i partii AKP służącą do nieuzasadnionego zwiększenia kontroli nad krajem i stłumienia legalnej i pokojowej opozycji oraz uniemożliwiania dziennikarzom i mediom pokojowego korzystania z wolności słowa poprzez nieproporcjonalne i nielegalne działania i środki;
3. przypomina władzom Turcji, że powoływanie się na stan wyjątkowy nie zwalnia ich z obowiązku przestrzegania ich zobowiązań w zakresie praw człowieka, w tym ochrony prawa do wolności wypowiedzi;
4. przypomina władzom Turcji, że z mediami i dziennikarzami należy obchodzić się z największą ostrożnością, gdyż wolność wypowiedzi i wolność mediów ma decydujące znaczenie dla funkcjonowania demokratycznego i otwartego społeczeństwa; przypomina, że wolność opinii, wypowiedzi i słowa, w tym niezależne media, zarówno w internecie, jak i poza nim, to podstawowe wartości europejskie;
5. wyraża ubolewanie z powodu masowych aresztowań dziennikarzy i kampanii rządu przeciwko mediom i dziennikarzom i wzywa władze do natychmiastowego przedstawienia wiarygodnych dowodów na poparcie oskarżeń, że aresztowane osoby popełniły zarzucane im przestępstwa, oraz do szybkiego i w pełni przejrzystego prowadzenia postępowania sądowego, przy odpowiednich zabezpieczeniach prawnych zapewniających należyty i sprawiedliwy proces; wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych do częstszej obecności podczas procesów dziennikarzy i obrońców praw człowieka;
6. wzywa władze tureckie do wycofania tych zarzutów wobec dziennikarzy i pracowników mediów, które nie mają podstawy prawnej, i do zaprzestania wnoszenia bezzasadnych roszczeń przeciwko pisarzom i dziennikarzom korzystającym z wolności wypowiedzi na tematy polityczne; wzywa tureckie władze do niezwłocznego uwolnienia osób zatrzymanych na podstawie bezpodstawnych zarzutów;
7. wyraża zaniepokojenie w związku z zarzutami złego traktowania i tortur niektórych osób aresztowanych; potępia nieuzasadnione zwolnienia pracowników mediów oraz stałe i nasilające się akty przemocy wobec dziennikarzy, prześladowanie ich i zastraszanie, zarówno ze strony podmiotów państwowych, jak i niepaństwowych; wyraża zaniepokojenie liczbą dziennikarzy, którzy nie mogą faktycznie wykonywać pracy z powodu środków podjętych wobec dziennikarzy, zastraszania i stosowania nielegalnych podsłuchów, co prowadzi do autocenzury;
8. wzywa władze tureckie do pełnego przestrzegania obowiązujących przepisów tureckich, tureckiej konstytucji oraz europejskich i międzynarodowych konwencji i zobowiązań prawnych, a w szczególności do przestrzegania obowiązku poszanowania prawa do wolności wypowiedzi zagwarantowanej w europejskiej konwencji praw człowieka i w Międzynarodowym pakcie praw obywatelskich i politycznych, których Turcja jest stroną;
9. wzywa Komisję, Radę i państwa członkowskie do udzielenia Turcji jak największej pomocy prawnej i sądowej, tak aby zagwarantować stosowanie najwyższych standardów podczas przyszłych procesów osób oskarżonych o przygotowywanie zamachu stanu oraz wzmocnienie praworządności w tym kraju;
10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, sekretarzowi generalnemu Rady Europy, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i parlamentowi Republiki Turcji.
- [1] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0133.
- [2] Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0014.