PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji dziennikarzy w Turcji
24.10.2016 - (2016/2935(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Rebecca Harms, Bodil Valero, Ernest Maragall, Ska Keller, Barbara Lochbihler, Benedek Jávor, Ulrike Lunacek, Ernest Urtasun w imieniu grupy Verts/ALE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-1162/2016
B8-1172/2016
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji dziennikarzy w Turcji
Parlament Europejski,
– uwzględniając oświadczenie przewodniczącego Parlamentu Europejskiego z dnia 1 września 2016 r. po jego wizycie w Turcji,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie sprawozdania za 2015 r. w sprawie Turcji[1],
– uwzględniając oświadczenie w sprawie sytuacji w Turcji, wydane dnia 16 lipca 2016 r. przez przewodniczącego Rady Europejskiej, przewodniczącego Komisji Europejskiej i wysoką przedstawiciel Unii w imieniu państw członkowskich UE obecnych na szczycie ASEM,
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 18 lipca 2016 r.,
– uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel Federiki Mogherini oraz komisarza Johannesa Hahna w sprawie Turcji, szczególnie oświadczenia z dnia 21 lipca 2016 r. i 21 sierpnia 2016 r.,
– uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel Federiki Mogherini z dnia 15 września 2016 r. z okazji Międzynarodowego Dnia Demokracji,
– uwzględniając spotkanie przedstawicieli delegatury UE w Turcji i państw członkowskich UE z obrońcami praw człowieka w dniu 23 września 2016 r. w ramach lokalnej strategii UE na rzecz obrońców praw człowieka,
– uwzględniając zalecenia zawarte w opinii w sprawie artykułów 216, 299, 301 i 314 tureckiego kodeksu karnego, przyjęte przez Komisję Wenecką podczas jej 106. posiedzenia plenarnego (Wenecja, w dniach 11–12 marca 2016 r.),
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (MPPOiP),
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że po nieudanej próbie zamachu stanu w dniu 15 lipca 2016 r. rząd Turcji wprowadził stan wyjątkowy, który został przedłużony do końca roku;
B. mając na uwadze, że jeszcze przed nieudaną próbą zamachu stanu nakładano restrykcje na media i wywierano presję na dziennikarzy, w szczególności od 2009 r., kiedy prasa zaczęła informować o zarzutach korupcyjnych przeciwko członkom rządu Erdogana i osobom z otoczenia prezydenta, dotyczących między innymi własności mediów, presji finansowej, blokowania stron internetowych, zakazów relacjonowania aktów terrorystycznych, zniesławienia, zamknięcia krytycznych mediów i szerokiego stosowania przepisów ustawy antyterrorystycznej wobec dziennikarzy;
C. mając jednak na uwadze, że od dnia 15 lipca 2016 r. władze dramatycznie nasiliły prześladowania pracowników mediów i redakcji, w większości przypadków na podstawie zarzutów dotyczących powiązań z ruchem Hizmet, inspirowanym przez filozofa religijnego Fethullaha Gülena, który rząd uznał za organizację terrorystyczną (FETÖ) i obwinia o przeprowadzenie zamachu stanu;
D. mając na uwadze, że w międzyczasie praktycznie wszystkie środki przekazu, które nie przyjmują prorządowej linii, są dotknięte prześladowaniami, w tym media niezależne, opozycyjne i reprezentujące mniejszości (zwłaszcza kurdyjską); mając na uwadze, że zamknięto nawet kurdyjskojęzyczny kanał dla dzieci pod zarzutem podżegania do terroryzmu, a presja ze strony władz tureckich sięga nawet mediów tureckich i kurdyjskich za granicą; mając na uwadze, że w przeważającej liczbie przypadków zarzuty opierają się na domniemaniach, które w najlepszym przypadku są poszlakami, a w najgorszym stanowią pretekst do uniemożliwiania legalnej opozycji i sprzeciwu;
E. mając na uwadze, że według raportów organizacji Reporterzy bez Granic (RBG) w pierwszych sześciu tygodniach stanu wyjątkowego zamknięto ponad 100 redakcji, pozostawiając ponad 2 300 dziennikarzy i pracowników mediów bez pracy; mając na uwadze, że co najmniej 89 dziennikarzy zostało aresztowanych, zatem łącznie zatrzymano do tej pory 121 pracowników mediów pod oficjalnymi zarzutami związanymi z korzystaniem z przysługującego im prawa do wolności wypowiedzi;
F. mając na uwadze, że do tej liczby należy dodać wielu innych dziennikarzy przetrzymywanych obecnie w areszcie policyjnym lub zatrzymanych i zwolnionych bez postawienia zarzutów podczas stanu wyjątkowego, a także osoby, w przypadku których wydano nakaz aresztowania, ale które nie zostały jeszcze aresztowane; mając na uwadze, że dziennikarze zostali aresztowani na długi okres bez przedstawienia zarzutów i bez dostępu do adwokata, oraz mając na uwadze powszechne doniesienia o torturach i złym traktowaniu;
G. mając na uwadze, że tysiące ludzi w Turcji boryka się obecnie z ograniczeniami w podróży, a wielu osobom skonfiskowano paszporty, w tym wielu członkom rodzin osób objętych „środkami zwalczania terroryzmu”;
H. mając na uwadze, że każdego dnia docierają wiadomości o kolejnych prześladowaniach i aresztowaniach, a represje osiągnęły punkt, w którym niezależna prasa, radio i telewizja w Turcji przestały istnieć;
I. mając na uwadze, że do dnia dzisiejszego nierozwiązanych pozostaje szereg kwestii dotyczących dokładnego przebiegu wydarzeń z dnia 15 lipca, a w tysiącach przypadków obywateli tureckich objętych dochodzeniem nie przedstawiono żadnego dowodu na jakikolwiek związek z nieudaną próbą zamachu stanu;
J. mając na uwadze, że wprowadzenie stanu wyjątkowego na czas określony po próbie przeprowadzenia zamachu stanu może być uzasadnione ochroną instytucji demokratycznych, przywróceniem stabilności i bezpieczeństwa w kraju oraz postawieniem sprawców zamachu stanu przed sądem;
K. mając jednak na uwadze, że restrykcje w Turcji wykraczają daleko poza te dozwolone na mocy międzynarodowego prawa praw człowieka i stanowią rażące naruszenie przepisów dotyczących stanu wyjątkowego, czego przykładem jest wydłużenie do 30 dni okresu przetrzymywania osoby zatrzymanej bez postawienia zarzutów, wydłużenie do pięciu dni okresu, po którym osoba zatrzymana musi mieć dostęp do adwokata, a także prawo administracji do zamykania wszelkich organizacji medialnych, zatrzymywania i przeszukiwania osób bez zgody sądu oraz konfiskaty paszportów osób objętych dochodzeniem;
L. mając na uwadze, że Turcja znajduje się obecnie na 151. miejscu (na 180 krajów) w światowym rankingu wolności prasy RBG na rok 2016 i wykazuje tendencję spadkową;
M. mając na uwadze, że sytuacja mediów w Turcji jest znamienna dla wielkich czystek, do jakich dochodzi we wszystkich sektorach społeczeństwa, w wyniku których zwolniono z pracy lub zawieszono około 100 000 policjantów, żołnierzy, sędziów i urzędników służby cywilnej, zamknięto szereg uniwersytetów i szkół, wywłaszczono przedsiębiorstwa i aresztowano ich właścicieli oraz uchylono immunitet posłom do parlamentu;
1. ponownie potępia próbę zamachu stanu, składa kondolencje rodzinom ofiar i wyraża pełne poparcie dla demokratycznych instytucji w Turcji;
2. wzywa do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich dziennikarzy, pracowników mediów i innych osób, którym nie można udowodnić udziału w działalności terrorystycznej lub przestępczej;
3. przypomina Turcji, że do krajów kandydujących do UE powinny mieć zastosowanie te same podstawowe standardy co do państw członkowskich UE, w szczególności poszanowanie praworządności i praw człowieka, w tym prawa do uczciwego procesu, i wzywa władze tureckie do powrotu do zasady domniemania niewinności;
4. podkreśla, że odstępstwa od niektórych zobowiązań międzynarodowych w dziedzinie praw człowieka są dopuszczalne jedynie w sytuacjach kryzysowych zagrażających życiu narodu oraz że według art. 19 ust. 3 MPPOiP ograniczenie wolności wypowiedzi musi być proporcjonalne i absolutnie niezbędne w danych okolicznościach;
5. potępia nagłe zamknięcie niemal wszystkich niezależnych stacji radiowych, kanałów telewizyjnych i gazet oraz wyraża zaniepokojenie systematycznością, z jaką władze likwidują pluralizm mediów w Turcji; wzywa do ponownego otwarcia mediów zamkniętych na podstawie sfabrykowanych zarzutów;
6. wyraża głębokie zaniepokojenie arbitralnymi decyzjami podejmowanymi przez organy sądowe i wykonawcze wobec dziennikarzy i wielu innych pracowników, które spowodowały masowe wydalenia z instytucji publicznych i zatrzymania, jak również naruszeniami praw człowieka, w tym domniemanymi przypadkami tortur i znęcania się, problemami z dostępem do adwokatów oraz brakiem środków odwoławczych;
7. domaga się, by dochodzenia w sprawie domniemanego udziału w próbie zamachu stanu były prowadzone rzetelnie, bezstronnie i na podstawie przekonujących dowodów, a nie wyłącznie w oparciu o powiązania z ruchem Hizmet/Gülena;
8. podkreśla, że brak niezależnego i bezstronnego wymiaru sprawiedliwości podważa istnienie praworządności w tym kraju; wzywa do pilnego wdrożenia zaleceń Komisji Weneckiej z marca 2016 r. i do zmiany przepisów antyterrorystycznych;
9. wzywa parlament i wszystkie instytucje demokratyczne tego kraju do odgrywania przypisanej im roli konstytucyjnej;
10. wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) i państwa członkowskie, by nadal ściśle monitorowały praktyczne konsekwencje wprowadzenia stanu wyjątkowego oraz wysłały jak największą liczbę obserwatorów do udziału w procesach dziennikarzy i innych procesach dotyczących domniemanych przypadków naruszenia prawa do wolności wypowiedzi na mocy art. 324 i 220 kodeksu karnego;
11. zwraca się do Rady Europy o wszczęcie dochodzenia w sprawie stanu wyjątkowego w Turcji, aby ustalić, w jakim stopniu ograniczenia praw są uzasadnione wymogami sytuacji;
12. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej / wysokiej przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom państw członkowskich oraz rządowi i parlamentowi Turcji.
- [1] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0133.