Projekt rezolucji - B8-1230/2016Projekt rezolucji
B8-1230/2016
Parlament Europejski

PROJEKT REZOLUCJI w sprawie języków migowych i zawodowych tłumaczy języka migowego

16.11.2016 - (2016/2952(RSP))

złożony w następstwie oświadczenia Komisji
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu

Ádám Kósa, David Casa, Algirdas Saudargas, Marek Plura, Csaba Sógor, Romana Tomc, Deirdre Clune, Jeroen Lenaers, Sofia Ribeiro, Verónica Lope Fontagné, Jérôme Lavrilleux, Anne Sander, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Rosa Estaràs Ferragut, Róża Gräfin von Thun und Hohenstein w imieniu grupy PPE
Vilija Blinkevičiūtė, Jutta Steinruck, Olga Sehnalová, Brando Benifei, Elena Gentile, Maria Grapini, Karoline Graswander-Hainz, Sergio Gutiérrez Prieto, Javi López, Georgi Pirinski, Costas Mavrides w imieniu grupy S&D
Helga Stevens, Jana Žitňanská, Mark Demesmaeker, Roberts Zīle, Arne Gericke, Ruža Tomašić, Geoffrey Van Orden, Angel Dzhambazki, Anthea McIntyre, Vicky Ford, Daniel Dalton, Raffaele Fitto w imieniu grupy ECR
Marian Harkin, Sophia in ‘t Veld, Urmas Paet, Paavo Väyrynen, Marielle de Sarnez w imieniu grupy ALDE
Terry Reintke, Philippe Lamberts, Helga Trüpel, Indrek Tarand w imieniu grupy Verts/ALE
Laura Agea, Isabella Adinolfi, Rolandas Paksas w imieniu grupy EFDD B8-1230/2016


Procedura : 2016/2952(RSP)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
B8-1230/2016
Teksty złożone :
B8-1230/2016
Debaty :
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

w sprawie języków migowych i zawodowych tłumaczy języka migowego

(2016/2952(RSP))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 2, 5, 9, 10, 19, 168 i art. 216 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz art. 2 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych UE,

–  uwzględniając swoje rezolucje z dnia 17 czerwca 1988 r. w sprawie języka migowego dla osób niesłyszących[1] oraz z dnia 18 listopada 1998 r. w sprawie języków migowych[2],

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i jej wejście w życie w UE w dniu 21 stycznia 2011 r. zgodnie z decyzją Rady 2010/48/WE z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych[3],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2016 r. w sprawie wdrażania Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem uwag podsumowujących Komitetu do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ[4],

–  uwzględniając komentarz ogólny nr 4 Komitetu do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ w odniesieniu do prawa do edukacji włączającej[5],

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych oraz Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

–  uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy („dyrektywa w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy”)[6],

–  uwzględniając dyrektywę 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych[7],

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie programu Erasmus+ i innych narzędzi wspomagania mobilności w kształceniu i szkoleniu zawodowym – podejścia zakładającego uczenie się przez całe życie[8],

–  uwzględniając dokument programowy Europejskiego Forum Młodzieży dotyczący równości i niedyskryminacji[9];

–  uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w odniesieniu do wymogów dostępności produktów i usług (COM(2015) 615),

–  uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2012 r. w sprawie dostępności stron internetowych instytucji sektora publicznego (COM(2012) 721),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/64/UE z dnia 20 października 2010 r. w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego w postępowaniu karnym[10],

–  uwzględniając publikację poświęconą wynikom nauczania i wytyczne dotyczące oceny opracowane przez Europejskie Forum Tłumaczy Języka Migowego (EFSLI) na rzecz równych szans dla tłumaczy języka migowego w zakresie szkoleń oraz na rzecz wysokiej jakości usług dla niesłyszących obywateli w całej Unii[11],

–  uwzględniając wytyczne EFSLI/EUD dotyczące tłumaczy języka migowego na posiedzeniach na szczeblu międzynarodowym/europejskim[12],

–  uwzględniając wytyczne AIIC (Międzynarodowego Stowarzyszenia Tłumaczy Konferencyjnych) dotyczące tłumaczy ustnych pracujących w zespołach mieszanych[13],

–  uwzględniając sprawozdanie EFSLI w sprawie praw do usług tłumaczenia w języku migowym w czasie pracy lub studiów za granicą[14],

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że jako pełnoprawni obywatele wszystkie osoby niepełnosprawne, a w szczególności kobiety i dzieci, w tym głusi i niedosłyszący, łącznie z osobami posługującymi się i nieposługującymi się językiem migowym, mają równe prawa i przysługuje im niezbywalne prawo do godności, równego traktowania, samodzielnego życia, niezależności i pełnego uczestnictwa w życiu społecznym;

B.  mając na uwadze, że TFUE wymaga, aby przy określaniu i realizacji swej polityki i działań Unia zwalczała dyskryminację ze względu na niepełnosprawność (art. 10), oraz daje jej prawo do przyjmowania prawodawstwa mającego na celu zwalczanie takiej dyskryminacji (art. 19);

C.  mając na uwadze, że art. 21 i 26 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wyraźnie zakazuje dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i zapewnia osobom niepełnosprawnym równe prawo do udziału w życiu społeczności;

D.  mając na uwadze, że w UE żyje ok. miliona głuchych użytkowników języka migowego[15] oraz 51 mln obywateli niedosłyszących[16], z których wielu również posługuje się językiem migowym;

E.  mając na uwadze, że krajowe i regionalne języki migowe to pełnoprawne języki naturalne z własną gramatyką i składnią podobnie jak języki mówione[17];

F.  mając na uwadze, że polityka wielojęzyczności UE propaguje naukę języków obcych, a także mając na uwadze, że jeden z jej celów zakłada, iż każdy Europejczyk powinien władać dwoma innymi językami oprócz języka ojczystego; mając na uwadze, że nauka i promowanie krajowych i regionalnych języków migowych mogłyby wspierać realizację tego celu;

G.  mając na uwadze, że dla osób niepełnosprawnych dostępność jest warunkiem koniecznym do prowadzenia samodzielnego życia oraz pełnego i równego uczestnictwa w życiu społecznym[18];

H.  mając na uwadze, że dostępność nie ogranicza się wyłącznie do fizycznej dostępności otoczenia, lecz obejmuje też dostępność informacji i komunikacji, w tym w formie dostarczania treści w języku migowym[19];

I.  mając na uwadze, że zawodowi tłumacze języka migowego mają takie same zadania i taką samą misję jak tłumacze języków mówionych;

J.  mając na uwadze, że sytuacja odnośnie do tłumaczy języka migowego jest różna w państwach członkowskich, począwszy od nieformalnego wsparcia rodziny po zawodowych, dyplomowanych i w pełni wykwalifikowanych tłumaczy;

K.  mając na uwadze, że we wszystkich państwach członkowskich brakuje wykwalifikowanych i zawodowych tłumaczy języka migowego, a także mając na uwadze, że stosunek użytkowników tego języka do jego tłumaczy waha się od 8:1 do 2 500:1, przy czym średnio wynosi 160:1[20];

L.  mając na uwadze, że do Parlamentu wypłynęła petycja[21] z apelem o umożliwienie składania petycji w krajowych i regionalnych językach migowych UE;

M.  mając na uwadze, że Deklaracja brukselska języka migowego w Unii
Europejskiej[22] propaguje pozbawione dyskryminacji podejście do używania naturalnego języka migowego, zgodnie z wymogami Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, którą ratyfikowała UE i wszystkie z wyjątkiem jednego państwa członkowskie UE;

N.  mając na uwadze, że poziom i jakość napisów w telewizji publicznej i prywatnej różni się znacząco w poszczególnych państwach członkowskich, począwszy od mniej niż 10 % do prawie 100 %, przy bardzo różnych normach jakości;[23]; mając na uwadze, że w większości państw członkowskich brak jest danych dotyczących poziomu tłumaczenia programów telewizyjnych na język migowy;

O.  mając na uwadze, że rozwój nowych technologii językowych może przynieść korzyści użytkownikom języków migowych;

P.  mając na uwadze, że zgodnie z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych odmowa racjonalnego usprawnienia stanowi dyskryminację, a także mając na uwadze, że zgodnie z dyrektywą w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy należy zapewnić racjonalne usprawnienia w celu zagwarantowania zgodności z zasadą równego traktowania;

Q.  mając na uwadze, że obecnie obywatele głusi, głuchoniewidomi lub niedosłyszący nie mają bezpośredniej możliwości komunikowania się z posłami do Parlamentu Europejskiego i administratorami instytucji Unii Europejskiej ani z osobami głuchymi lub niedosłyszącymi pracującymi w instytucjach UE i vice versa;

Wykwalifikowani i zawodowi tłumacze języka migowego

 

1.  podkreśla zapotrzebowanie na wykwalifikowanych i zawodowych tłumaczy języka migowego, które można zaspokoić tylko dzięki następującemu podejściu:

a)  oficjalne uznawanie krajowych i regionalnych języków migowych w państwach członkowskich i w instytucjach UE;

b)  formalne szkolenie zawodowe (uniwersyteckie lub podobne odpowiadające trzyletnim studiom stacjonarnym i szkoleniu wymaganemu w przypadku tłumaczy języków mówionych)[24];

c)  rejestracja (oficjalna akredytacja i system kontroli jakości, np. ciągły rozwój zawodowy);

d)  formalne uznawanie zawodu;

2.  uznaje, że świadczenie wysokiej jakości usług tłumaczenia na język migowy:

a)  jest zależne od obiektywnej oceny jakości z udziałem wszystkich zainteresowanych stron;

b)  opiera się na kwalifikacjach zawodowych;

c)  obejmuje ekspertów reprezentujących społeczność osób głuchych;

3.  uznaje, że tłumaczenie na język migowy stanowi usługę świadczoną w ramach wolnych zawodów i wymaga odpowiedniego wynagrodzenia;

Rozróżnienie pomiędzy dostępnością a racjonalnym usprawnieniem[25]

4.  zdaje sobie sprawę z tego, że dostępność przynosi korzyści niektórym grupom i że jej podstawą jest zestaw stopniowo wdrażanych norm;

5.  rozumie, że nie można powoływać się na nieproporcjonalność lub nadmierne obciążenie, by uzasadnić brak zapewnienia dostępności;

6.  uznaje, że racjonalne usprawnienie odnosi się do jednostek i ma charakter uzupełniający w stosunku do obowiązku zapewnienia dostępności;

7.  ponadto zauważa, że jednostka może wystąpić o środki w zakresie racjonalnego usprawnienia, nawet jeżeli spełniony został obowiązek zapewnienia dostępności;

8.  zdaje sobie sprawę, że w zależności od sytuacji zapewnienie tłumaczenia w języku migowym może stanowić środek na rzecz dostępności lub racjonalne usprawnienie;

Dostępność

9.  podkreśla, że obywatele głusi, głuchoniewidomi i niedosłyszący muszą mieć dostęp do takich samych informacji i wiadomości jak pozostali obywatele dzięki tłumaczeniu w języku migowym, napisom i przetwarzaniu mowy na tekst i/lub alternatywnym formom komunikacji, w tym tłumaczeniu ustnemu;

10.  podkreśla, że usługi publiczne i administracyjne, w tym ich treści online, muszą być udostępniane za pomocą pośredników, takich jak obecni na miejscu tłumacze języka migowego, a także, w stosownych przypadkach, alternatywne usługi internetowe i usługi świadczone na odległość;

11.  potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz uczynienia procesu politycznego jak najbardziej dostępnym, w tym poprzez zapewnianie zawodowych tłumaczy języka migowego; zaznacza, że obejmuje to wybory, konsultacje publiczne i, w stosownych przypadkach, inne wydarzenia;

12.  podkreśla coraz większą rolę technologii językowych w zapewnianiu wszystkim obywatelom równego dostępu do przestrzeni cyfrowej;

13.  uznaje znaczenie norm minimalnych dla zapewnienia dostępności, zwłaszcza w związku z nowymi i powstającymi technologiami, takimi jak świadczenie internetowych usług tłumaczenia w języku migowym oraz wykonywania napisów;

14.  zauważa, że skoro świadczenie opieki zdrowotnej znajduje się w gestii państw członkowskich, powinno ono uwzględniać potrzeby pacjentów głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących, na przykład poprzez zapewnianie zawodowych tłumaczy języka migowego oraz szkoleń uświadamiających pracowników, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet i dzieci;

15.  stwierdza, że równy dostęp do wymiaru sprawiedliwości dla obywateli głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących można zagwarantować tylko dzięki zapewnieniu odpowiednio wykwalifikowanych i zawodowych tłumaczy języka migowego;

16.  jest świadomy znaczenia poprawnych i precyzyjnych usług tłumaczenia ustnego i pisemnego, zwłaszcza w obrębie organów sądowych i innych instancji prawnych; w związku z tym ponownie podkreśla znaczenie wyspecjalizowanych i wysoko wykwalifikowanych zawodowych tłumaczy języka migowego, w szczególności w tych kontekstach;

17.  podkreśla konieczność zwiększenia wsparcia i przyjęcia przepisów szczegółowych, jak te dotyczące tłumaczenia w języku migowym i dostępnych w czasie rzeczywistym informacji tekstowych o katastrofach adresowanych do osób niepełnosprawnych w sytuacjach konfliktów zbrojnych, nadzwyczajnych sytuacji humanitarnych i klęsk żywiołowych[26];

Zatrudnienie, kształcenie i szkolenie

18.  zauważa, że konieczne jest przyjmowanie środków w zakresie racjonalnego usprawnienia, obejmujących zapewnienie zawodowych tłumaczy języka migowego, w celu zagwarantowania równego dostępu do zatrudnienia, kształcenia i szkolenia;

19.  podkreśla, że należy zapewniać zrównoważone i wszechstronne informacje o języku migowym oraz o jego znaczeniu dla osób głuchych, tak aby rodzice mogli dokonywać świadomych wyborów w najlepszym interesie dzieci;

20.  podkreśla, że programy wczesnej interwencji mają zasadnicze znaczenie dla dzieci w rozwoju umiejętności życiowych, w tym umiejętności językowych; zauważa ponadto, że najlepiej by było, gdyby programy te obejmowały wzorce wśród osób głuchych;

21.  podkreśla, że uczniom głuchym, głuchoniewidomym i niedosłyszącym oraz ich rodzicom należy dać możliwość uczenia się używanego w ich otoczeniu krajowego lub regionalnego języka migowego poprzez usługi przedszkolne i szkolne[27];

22.  podkreśla, że należy podjąć środki w celu uznania i propagowania tożsamości językowej środowisk osób głuchych[28];

23.  wzywa państwa członkowskie, by zachęcały do nauki języka migowego w taki sam sposób jak do nauki języków obcych;

24.  podkreśla, że wykwalifikowani tłumacze języka migowego oraz kadra nauczycielska władająca językiem migowym i posiadająca umiejętność efektywnej pracy w dwujęzycznych środowiskach kształcenia sprzyjających włączeniu społecznemu w znaczącym stopniu przyczyniają się do szkolnych i uniwersyteckich osiągnięć dzieci niesłyszących i młodzieży niesłyszącej, dzięki czemu w perspektywie długoterminowej osiągany poziom kształcenia jest wyższy, a stopa bezrobocia niższa;

25.  podkreśla powszechny brak dwujęzycznych podręczników i materiałów dydaktycznych do nauki języka migowego w dostępnych formatach i językach;

26.  wzywa do zapewnienia przestrzegania zasady swobody przemieszczania się w UE w odniesieniu do osób głuchych, głuchoniewidomych lub niedosłyszących, zwłaszcza w kontekście programu Erasmus+ i powiązanych programów w dziedzinie mobilności, poprzez dopilnowanie, by na uczestników nie nakładano nieproporcjonalnych obciążeń związanych z zapewnieniem sobie udogodnień w dziedzinie tłumaczenia;

27.  z zadowoleniem przyjmuje projekt pilotażowy w sprawie Europejskiej Karty Osób Niepełnosprawnych; wyraża ubolewanie z powodu wykluczenia z tego projektu tłumaczenia w języku migowym, ponieważ utrudnia to znacząco swobodę przemieszczania się w UE pracowników i studentów głuchych, głuchoniewidomych oraz niedosłyszących;

Instytucje Unii Europejskiej

28.  uznaje, że instytucje UE muszą dawać swoim pracownikom, urzędnikom wybieranym i stażystom oraz obywatelom UE przykłady najlepszych praktyk w odniesieniu do zapewniania racjonalnych usprawnień i dostępności, co obejmuje świadczenie usług tłumaczenia w języku migowym;

29.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że instytucje UE zapewniają już ad hoc dostępność wydarzeń publicznych i posiedzeń komisji; uważa, że należy traktować opracowywanie napisów i przetwarzanie mowy na tekst jako alternatywę, a także jako równy i niezbędny środek dla osób niedosłyszących, które nie posługują się językiem migowym, i że odnosi się to również do pracowników instytucji UE, jeżeli chodzi o wprowadzanie racjonalnych usprawnień zgodnie z art. 5 dyrektywy Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy;

30.  zauważa, że instytucje UE mają system usług tłumaczenia w języku migowym świadczonych przez ich poszczególne działy tłumaczeń ustnych w celu dopełnienia obowiązku zapewnienia dostępności; wzywa instytucje do wykorzystywania takich istniejących systemów również do wprowadzania racjonalnych usprawnień dla pracowników i/lub urzędników wybieranych, tym samym zmniejszając skutecznie obciążenia administracyjne nakładane na jednostki i na instytucje;

31.  stanowczo wzywa instytucje do oficjalnego przyznania tłumaczom języka migowego takiego samego statusu jak tłumaczom języków mówionych w odniesieniu do usług tłumaczenia ustnego świadczonych przez nich dla instytucji i/lub ich pracowników oraz urzędników wybieranych, łącznie z dostępem do wsparcia technologicznego, materiałów i dokumentów przygotowawczych;

32.  wzywa Eurostat do dopilnowania, by instytucje UE otrzymywały dane statystyczne dotyczące głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących użytkowników języka migowego, by mogły one lepiej określać, realizować i analizować swoje strategie polityczne w dziedzinie niepełnosprawności i języków;

33.  wzywa dział usług dla odwiedzających Parlamentu do uwzględnienia potrzeb osób głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących przez zapewnienie bezpośredniego dostępu w krajowym lub regionalnym języku migowym oraz za pośrednictwem usług przetwarzania mowy na tekst;

34.  zwraca się do instytucji o pełne wdrożenie unijnego projektu pilotażowego INSIGN będącego reakcją na decyzję Parlamentu z dni 10–13 grudnia 2012 r. w sprawie realizacji zastosowania i usług języka migowego w czasie rzeczywistym oraz mającego na celu poprawę komunikacji pomiędzy osobami głuchymi i niedosłyszącymi a instytucjami UE[29];

35.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności