Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje i zalecenia w sprawie Białorusi,

–  uwzględniając wybory parlamentarne, które odbyły się 11 września 2016 r.,

–  uwzględniając oświadczenie przewodniczącego Delegacji PE ds. stosunków z Białorusią z dnia 13 września 2016 r. w sprawie ostatnich wyborów parlamentarnych na Białorusi,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z dnia 12 września 2016 r. w sprawie wyborów parlamentarnych na Białorusi,

–  uwzględniając wstępne oświadczenie OBWE/ODIHR, Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE i Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 12 września 2016 r. w sprawie wyborów parlamentarnych na Białorusi,

–  uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Białorusi, zwłaszcza konkluzje z dnia 16 lutego 2016 r. znoszące sankcje wobec 170 osób i trzech białoruskich przedsiębiorstw,

–  uwzględniając oświadczenie rzecznika Departamentu Stanu USA z dnia 12 września 2016 r. w sprawie wyborów parlamentarnych na Białorusi,

–  uwzględniając liczne deklaracje władz białoruskich zapowiadające, że niektóre z zaleceń OBWE/ODIHR wydanych po wyborach prezydenckich w 2015 r. zostaną wdrożone przed wyborami parlamentarnymi w 2016 roku,

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu końcowym w sprawie wyborów prezydenckich na Białorusi w 2015 r. OBWE/ODIHR przedstawiły zestaw zaleceń, które powinny zostać wdrożone przez Białoruś przed wyborami parlamentarnymi w 2016 roku;

B.  mając na uwadze, że w ocenie OBWE/ODIHR wybory parlamentarne w 2016 r. zostały dobrze zorganizowane, choć wciąż występuje szereg długotrwałych niedociągnięć systemowych, mi.in. prawne ograniczenia praw politycznych i podstawowych wolności;

C.  mając na uwadze, że wciąż stosuje się antydemokratyczne przepisy i praktyki, co powoduje, że cały proces wyborczy jest nieprzejrzysty i niedemokratyczny; mając na uwadze, że dotyczy to głównie nietypowego wczesnego głosowania i braku dostępu opozycji do liczenia głosów (odsetek przedstawicieli opozycji w okręgowych komisjach wyborczych wynosił zaledwie 0,08 %);

D.  mając na uwadze, że jedyny niezależny instytut badania opinii publicznej na Białorusi (NISEPI) zawiesił działalność w wyniku nacisków ze strony rządu, w związku z czym bardzo trudno jest ocenić, jakie są rzeczywiste preferencje polityczne Białorusinów;

E.  mając na uwadze, że od 1994 r. na Białorusi nie odbyły się żadne wolne i uczciwe wybory na podstawie ordynacji wyborczej w zgodzie z uznawanymi na szczeblu międzynarodowym standardami OBWE/ODIHR;

F.  mając na uwadze, że mimo pewnych pozytywnych zmian Białoruś pozostaje państwem scentralizowanym i autokratycznym, w którym panuje „miękka dyktatura”, w którym organy państwowe nadal systematycznie dopuszczają się naruszeń praw człowieka wobec dysydentów i osób protestujących, w którym wciąż prześladuje się obrońców praw człowieka i dziennikarzy oraz uniemożliwia się im należyte wypełnianie obowiązków oraz w którym przedstawiciele niezależnych mediów lub mediów zagranicznych, które nie posiadają uznanej przez państwo akredytacji, są często zatrzymywani, ścigani i karani finansowo;

G.  mając na uwadze, że unijna polityka „krytycznego zaangażowania” ma na celu zachęcenie Białorusi do poprawy sytuacji w zakresie przestrzegania praw człowieka, demokracji i praworządności; mając na uwadze, że UE musi dbać o to, aby jej zasobów nie wykorzystywano do represjonowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego, obrońców praw człowieka, niezależnych dziennikarzy i przywódców opozycji;

H.  mając na uwadze, że pierwsza od 2002 r. oficjalna wizyta delegacji Parlamentu ds. stosunków z Białorusią miała miejsce w Mińsku w dniach 18–19 czerwca 2015 r.; mając na uwadze, że Parlament Europejski nie utrzymuje obecnie oficjalnych stosunków z parlamentem Białorusi;

I.  mając na uwadze, że poprawa stosunków między UE a Białorusią zależy od spełnienia warunków wstępnych, do których należą: wyraźne zwiększenie wolności słowa i wolności mediów, przestrzeganie praw politycznych zarówno zwykłych obywateli, jak i działaczy opozycji, a także poszanowanie zasad państwa prawa i praw podstawowych; mając na uwadze, że Unia Europejska pozostaje głęboko oddana dalszej obronie praw człowieka na Białorusi, w tym obronie wolności słowa i wolności mediów;

J.  mając na uwadze, że po ostatnich wyborach nie doszło do masowych aresztowań, jak miało to wielokrotnie miejsce w przeszłości; mając na uwadze, że organizacje praw człowieka, zwróciły jednak uwagę na nowe metody prześladowania opozycji i aresztowanie Eduarda Palczysa i Uładzimira Kondrusa w 2016 r.;

1.  pozostaje głęboko zaniepokojony uchybieniami odnotowanymi przez niezależnych obserwatorów międzynarodowych podczas wyborów prezydenckich w 2015 r. i wyborów parlamentarnych w 2016 r.; uważa, że wszystkie odnotowane zmiany na lepsze motywowane były próbą przyciągnięcia przez reżim większej ilości pomocy finansowej ze strony państw zachodnich; przypomina jednocześnie, że Białoruś nie jest członkiem WTO, należy natomiast do Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej (EUG);

2.  odnotowuje, że opozycja będzie mieć dwóch przedstawicieli w nowo wybranym parlamencie, jednak uważa, że są to raczej nominacje polityczne niż efekt wyniku wyborów;

3.  wzywa władze Białorusi do bezzwłocznego wznowienia prac nad kompleksową reformą systemu wyborczego w ramach szerszego procesu demokratyzacji i we współpracy z partnerami międzynarodowymi; podkreśla, że zalecenia OBWE/ODIHR powinny zostać wdrożone w odpowiednim czasie przed wyborami samorządowymi, które odbędą się w marcu 2018 r.; podkreśla, że ma to kluczowe znaczenie dla osiągnięcia pełnego potencjału stosunków między UE a Białorusią;

4.  wzywa rząd Białorusi do rehabilitacji uwolnionych więźniów politycznych oraz do przywrócenia im praw obywatelskich i politycznych;

5.  wyraża zaniepokojenie faktem, że od 2000 r. na Białorusi nie zarejestrowano żadnej partii politycznej; apeluje o mniej restrykcyjne podejście w tej kwestii;

6.  wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych i Komisję, aby poszukały nowych sposobów wspierania organizacji społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi; podkreśla w związku z tym potrzebę wspierania wszelkich niezależnych źródeł informacji dla społeczeństwa białoruskiego, w tym przekazów medialnych w języku białoruskim, również z zagranicy;

7.  zauważa, że w styczniu 2014 r. rozpoczęły się negocjacje w sprawie ułatwień wizowych, co ma służyć poprawie kontaktów międzyludzkich i zachęceniu do tworzenia społeczeństwa obywatelskiego; podkreśla potrzebę przyspieszenia postępów w rej kwestii;

8.  zdecydowanie potępia politykę rządu białoruskiego polegającą na wykorzystywaniu sił specjalnych do ingerowania w wewnętrzne sprawy organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacji reprezentujących mniejszości narodowe, takie jak niezależna organizacja pozarządowa Związek Polaków na Białorusi;

9.  ponownie podkreśla swoje zobowiązanie do działania na rzecz narodu białoruskiego, do wspierania jego demokratycznych aspiracji i inicjatyw oraz do działania na rzecz zapewnienia temu krajowi stabilnej, demokratycznej i dostatniej przyszłości;

10.  zauważa jednak, że dopuszczenie dwóch członków opozycji do zasiadania w parlamencie stanowi wyzwanie dla opozycji, gdyż reżim będzie próbował wykorzystać ich obecność, aby zbagatelizować wnioski opozycji dotyczące dalszych zmian;

11.  jest zaniepokojony trwającą budową elektrowni jądrowej w Ostrowcu w obwodzie grodzieńskim, która według prezydenta Łukaszenki, ma być „najkrócej budowaną i najtańszą” instalacją tego rodzaju; przypomina, że elektrownia ta będzie znajdować się 50 km od stolicy Litwy i w pobliżu granicy z Polską, nie spełnia jednak wymogów konwencji z Aarhus i konwencji z Espoo; wzywa Komisję do uwzględnienia kwestii tej inwestycji w rozmowach z Białorusią oraz do uzyskania gwarancji, że wszystkie wymogi bezpieczeństwa i kontroli zostaną spełnione; obawia się, że inwestycja ta, finansowana przez Rosję i wykorzystująca rosyjską technologię, spowoduje dalsze uzależnienie Białorusi od Rosji, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo energetyczne;

12.  podkreśla, że Białoruś należy do Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (OUBZ) oraz uczestniczy we wspólnych manewrach wojskowych z Rosją; potępia w związku z tym udział armii białoruskiej w dotychczasowych agresywnych ćwiczeniach wojskowych w ramach programu „Zapad” i wyraża zaniepokojenie planami organizacji wspólnych ćwiczeń strategicznych „Zapad-2017”; ubolewa, że Serbia była również gospodarzem oddzielnych ćwiczeń wojskowych we współpracy z Rosją i Białorusią oraz uczestniczyła w tych ćwiczeniach;

13.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Radzie, Komisji, państwom członkowskim, OBWE/ODIHR, Radzie Europy oraz władzom białoruskim.