ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. …/... της Επιτροπής της 1ης Δεκεμβρίου 2016 για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα για την εφαρμογή ορίων θέσεων σε παράγωγα επί εμπορευμάτων
8.2.2017 - (C(2016) 4362– 2016/3017(DEA))
Sven Giegold εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
B8-0148/2017
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. …/.. της Επιτροπής της 1ης Δεκεμβρίου 2016 για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα για την εφαρμογή ορίων θέσεων σε παράγωγα επί εμπορευμάτων
(C(2016) 4362(DEA))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) αριθ. …/.. της Επιτροπής της 1ης Δεκεμβρίου 2016 για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα για την εφαρμογή ορίων θέσεων σε παράγωγα επί εμπορευμάτων (C(2016)4362),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ[1], και ιδίως το άρθρο 57 παράγραφος 3 και παράγραφος 12,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 13 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών), την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης της Επιτροπής 2009/77/ΕΚ[2],
– έχοντας υπόψη το αποτέλεσμα της Διάσκεψης της Ομάδας G20 στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου 2009 στο Πίτσμπουργκ,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Οκτωβρίου 2009, με τίτλο «Βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη» (COM(2009)0591),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 2ας Φεβρουαρίου 2011, με θέμα «Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις αγορές βασικών εμπορευμάτων και τις πρώτες ύλες» (COM(2011)0025),
– έχοντας υπόψη το ανακοινωθέν των υπουργών οικονομικών και των διοικητών των κεντρικών τραπεζών της Ομάδας G20, της 14-15ης Απριλίου 2011,
– έχοντας υπόψη τις Αρχές της Διεθνούς Οργάνωσης Επιτροπών Εποπτείας Χρηματιστηρίων για τη ρύθμιση και την εποπτεία των αγορών παραγώγων επί εμπορευμάτων,
– έχοντας υπόψη την επιστολή της 27ης Νοεμβρίου 2015 που απέστειλε ο εισηγητής και ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής προς την Επίτροπο Hill,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 105 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ηγέτες της Ομάδας G20 συναντήθηκαν στο Πίτσμπουργκ στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου 2009, για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, και δεσμεύτηκαν για τη βελτίωση της νομοθεσίας, της λειτουργίας και της διαφάνειας των χρηματοοικονομικών αγορών και των αγορών εμπορευμάτων, ώστε να αντιμετωπιστεί η υπερβολική αστάθεια των τιμών των βασικών προϊόντων·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Οκτωβρίου 2009 με τίτλο «Βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη» αναγνώρισε ότι, τα τελευταία χρόνια, οι τιμές κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων έχουν εξωφρενικές διακυμάνσεις, με τις αλλαγές αυτές να έχουν προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων και κατέληξε ότι οι καταναλωτές δεν επωφελούνται δίκαιης συμφωνίας και, ως εκ τούτου, συνιστούσε να δοθεί στις ρυθμιστικές αρχές η δυνατότητα να θέτουν όρια, ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν οι δυσανάλογες διακυμάνσεις των τιμών ή οι συγκεντρώσεις κερδοσκοπικών θέσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική λειτουργία των αγορών αυτών·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής, της 2ας Φεβρουαρίου 2011 με τίτλο «Η αντιμετώπιση των προκλήσεων σε αγορές βασικών εμπορευμάτων και τις πρώτες ύλες» ομοίως αναγνώρισε ότι οι αγορές βασικών προϊόντων έχουν επιδείξει αυξημένη αστάθεια και πρωτόγνωρες αυξομειώσεις των τιμών τα τελευταία χρόνια, με έντονες διακυμάνσεις των τιμών σε όλες τις μεγάλες αγορές εμπορευμάτων που αντικατοπτρίστηκαν στις τιμές καταναλωτή και, κατά καιρούς, οδήγησαν σε κοινωνική αναταραχή και στερήσεις· λαμβάνοντας υπόψη λοιπόν ότι η Επιτροπή θα συμπεριλάβει εξέταση της ανάγκης να παρασχεθεί περισσότερο συστηματική και αναλυτική πληροφόρηση σχετικά με τις εμπορικές δραστηριότητες των διαφόρων κατηγοριών διαπραγματευτών οι οποίοι δραστηριοποιούνται στις αγορές παραγώγων επί βασικών εμπορευμάτων, καθώς και της ανάγκης να έχουν οι ρυθμιστικές αρχές πληρέστερη εικόνα για τα ανοίγματα σε παράγωγα επί βασικών εμπορευμάτων, περιλαμβανομένης της ανάγκης επιβολής περιορισμών στο ύψος των ανοιγμάτων αυτών, οσάκις τούτο κρίνεται απαραίτητο·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ανακοινωθέν των υπουργών οικονομικών και των διοικητών των κεντρικών τραπεζών της ομάδας G20, της 15ης Απριλίου 2011, χαιρέτισε το έργο που έχουν επιτελέσει οι διεθνείς οργανισμοί για την αντιμετώπιση της υπερβολικής αστάθειας των τιμών στις αγορές τροφίμων και γεωργικών προϊόντων, καθώς και τις επιπτώσεις της στην επισιτιστική ασφάλεια, και κάλεσε την Διεθνή Οργάνωση Επιτροπών Εποπτείας Χρηματιστηρίων (IOSCO) να οριστικοποιήσει τις συστάσεις σχετικά με τη ρύθμιση και την εποπτεία στον τομέα αυτό, ιδίως για την αντιμετώπιση των καταχρήσεων και της χειραγώγησης της αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της αρχής για εκ των προτέρων θέσπιση ορίων ανάλογα με την περίπτωση·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Αρχές της IOSCO για τη ρύθμιση και εποπτεία των παραγώγων εμπορευμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου 2011 περιλαμβάνουν ως έναν από τους βασικούς στόχους το γεγονός ότι οι αγορές θα πρέπει να είναι δίκαιες, αποτελεσματικές και διαφανείς, και ότι αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί με την απαίτηση τα συστήματα συναλλαγών να υπόκεινται σε κανονιστική έγκριση και διαρκή επιτήρηση και ο εν λόγω κανονισμός πρέπει να σχεδιαστεί κατά τρόπο που να ανιχνεύει και να αποτρέπει τη χειραγώγηση και άλλες αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, καθώς επίσης και ότι σκοπός του κανονισμού πρέπει να είναι η εξασφάλιση της ορθής διαχείρισης των μεγάλων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων, του κινδύνου αθέτησης και της διατάραξης της αγοράς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η IOSCO συνέστησε ως εκ τούτου, οι αρχές της αγοράς να διαθέτουν και να χρησιμοποιούν επίσημες εξουσίες διαχείρισης θέσης, συμπεριλαμβανομένης της εξουσίας του καθορισμού εκ των προτέρων ορίων θέσης·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ (MiFID II) εισάγει ένα νέο εναρμονισμένο καθεστώς για τα όρια θέσης όσον αφορά τις συμβάσεις παραγώγων σε σχέση με εμπορεύματα, που αντιπροσωπεύει την εφαρμογή από πλευρά ΕΕ των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο της Ομάδας G20 στο Πίτσμπουργκ το 2009·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 57 της οδηγίας 2014/65/ΕΕ απαιτεί από τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν ότι οι αρμόδιες αρχές καταρτίζουν και εφαρμόζουν όρια θέσης στο μέγεθος της καθαρής θέσης που ένα άτομο μπορεί να κρατήσει ανά πάσα στιγμή σε παράγωγα εμπορευμάτων τα οποία αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε τόπους διαπραγμάτευσης και χρηματοοικονομικά ισοδύναμες συμβάσεις εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών (OTC), προκειμένου να αποτραπεί η κατάχρηση αγοράς και να στηριχθούν ορθοί όροι τιμολόγησης και διακανονισμού, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης λήψης θέσεων που στρεβλώνουν την αγορά·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 57 παράγραφος 3 της οδηγίας 2014/65/ΕΕ εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) να καταρτίζει σχέδια ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων, και αναθέτει εξουσία στην Επιτροπή να εγκρίνει τα εν λόγω πρότυπα, προκειμένου να καθοριστεί η μεθοδολογία για τον υπολογισμό που πρέπει να εφαρμόζουν οι αρμόδιες αρχές για τον καθορισμό των ορίων θέσης επί παραγώγων που λήγουν κατά τον τρέχοντα μήνα και των ορίων θέσης επί παραγώγων που λήγουν σε άλλο μήνα, για παράγωγα επί εμπορευμάτων με φυσική παράδοση και με χρηματικό διακανονισμό, με βάση τα χαρακτηριστικά του σχετικού παραγώγου·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής (ΕΕ) αριθ. …/... της 1ης Δεκεμβρίου 2016 για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τη μεθοδολογία υπολογισμού των ορίων θέσεων·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεθοδολογία αυτή θέτει ένα βασικό σχήμα των ορίων θέσης για τα παράγωγα επί εμπορευμάτων που λήγουν κατά τον τρέχοντα μήνα στο 25% της παραδοτέας προσφοράς για το εν λόγω παράγωγο εμπορεύματος, καθώς και οριακή θέση για τα παράγωγα επί εμπορευμάτων που λήγουν άλλους μήνες, στο 25% των ανοιχτών συμβολαίων του εν λόγω παραγώγου εμπορευμάτων και, στη συνέχεια, επιτρέπει στις αρμόδιες αρχές να ορίσουν τα όρια παραγώγων εμπορευμάτων που λήγουν κατά τον τρέχοντα μήνα ή τα όρια θέσης για τα παράγωγα εμπορευμάτων που λήγουν άλλους μήνες, λαμβάνοντας ως βάση το εν λόγω αριθμητικό στοιχείο και προσαρμόζοντάς το, σύμφωνα με τις πιθανές επιπτώσεις ορισμένων παραγόντων, είτε χαμηλά έως 5% είτε υψηλά έως 35·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεθοδολογία περιλαμβάνει μια παρέκκλιση για κάθε σύμβαση παραγώγων με υποκείμενη αξία που μπορεί να θεωρηθεί ως τρόφιμο που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, με συνολικά συνδυασμένες ανοικτές συμβάσεις που λήγουν κατά τον τρέχοντα μήνα ή άλλους μήνες, που υπερβαίνει τις 50 000 παρτίδες επί ένα συνεχές τρίμηνο· λαμβάνοντας υπόψη ότι για τις συμβάσεις αυτές το βασικό αριθμητικό στοιχείο για τα όρια του τρέχοντος μήνα προτείνεται στο 20 %, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρμόδιες αρχές που θέτουν ειδικό όριο έχουν τη διακριτική ευχέρεια μα ορίσουν τη βασική τιμή στο πλαίσιο διακύμανσης από 2,5% έως 35%·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε σύγκριση με το καθεστώς ορίων θέσης που ισχύει στις ΗΠΑ, όπου το 25% είναι το ανώτερο όριο και όχι το όριο βασικής γραμμής και το όριο μέσης θέσης είναι 10-15%, η προτεινόμενη μεθοδολογία για τα όρια θέση της ΕΕ είναι πολύ ανεκτική· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αποτελεσματικά όρια, όπως εφαρμόζονται σήμερα από τους τόπους διαπραγμάτευσης στις ΗΠΑ, είναι πολύ χαμηλότερα, με όρια που συνήθως κυμαίνονται από 5% έως 15%·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι για τις συμβάσεις που αφορούν πιο ευαίσθητα και υψηλής ρευστότητας είδη διατροφής, η αρχική τιμή του 20% δεν πληροί τον στόχο που αναφέρεται στην οδηγία 2014/65/ΕΕ για την πρόληψη της κατάχρησης της αγοράς και την υποστήριξη ορθών όρων τιμολόγησης και διακανονισμού και, ως εκ τούτου, δεν ισοδυναμεί με τήρηση της από πλευράς Ένωσης δεσμεύσεις που υπογράφηκαν από τους ηγέτες της G20 το 2009·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαπραγματευτική ομάδα του Κοινοβουλίου ζήτησε με την επιστολή της της 27ης Νοεμβρίου 2015, το καθεστώς να αποστείλει «σαφές μήνυμα προς τις αρμόδιες εθνικές αρχές ότι πρέπει να ρυθμιστούν χαμηλά όρια θέσης, όπου η ρευστότητα το επιτρέπει»·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελική βασική γραμμή και το συνολικό εύρος για τις λοιπές συμβάσεις (5% έως 35%), που θεωρούνται ρευστά, με την επιστολή της 27ης Νοεμβρίου αξιολογήθηκαν ως υπερβολικά ευρέα, εκτιμώντας ότι παρέχεται ήδη ένα ακόμη πιο ευέλικτο ειδικό καθεστώς για τις συμβάσεις που θεωρούνται ως μη ρευστοποιήσιμες (5% έως 40%) και ότι ο ορισμός της «μη ρευστοποιήσιμης» σύμβασης είναι επίσης δυνητικά πολύ ευρύς·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαπραγματευτική ομάδα του Κοινοβουλίου ζητούσε στην ίδια επιστολή να χρησιμοποιηθεί η παραδοτέα προσφορά ως βάση για τα όρια των μηνών πλην του τρέχοντος· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιστολή υπογράμμισε ότι αν η ΕΑΚΑΑ και η Επιτροπή υιοθετήσουν μια προσέγγιση που θα βασίζεται σε ανοικτά συμβόλαια, τότε τα όρια βάσει συμβολαίων θα πρέπει να είναι «σημαντικά χαμηλότερα»·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατ 'εξουσιοδότηση πράξη που εγκρίθηκε περιλαμβάνει μια αόριστη σύσταση προς τις αρμόδιες αρχές για τη ρύθμιση ορίων θέσεων «προς τα κάτω» ή «προς τα πάνω», εάν το ανοικτό συμβόλαιο είναι «σημαντικά υψηλότερο / χαμηλότερο» από το παραδοτέο της προσφοράς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατ 'εξουσιοδότηση πράξη που εγκρίθηκε χαλαρώνει τα όρια του τρέχοντος μήνα διευρύνοντας τον ορισμό του παραδοτέου εφοδιασμού ώστε να περιλαμβάνει «κάθε είδους βαθμό υποκατάστασης ή τύπους εμπορεύματος»·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαπραγματευτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ζήτησε στο προαναφερθέν έγγραφο «οι συμβάσεις με υψηλή συσχέτιση οικονομικών αποτελεσμάτων να μετράνε προς την ίδια οριακή θέση»· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατ 'εξουσιοδότηση πράξη που εγκρίθηκε δεν ενσωματώνει το αίτημα αυτό και, ειδικότερα, ο αναθεωρημένος ορισμός των οικονομικά ισοδύναμων εξωχρηματιστηριακών συμβολαίων (EEOTC) και ο ορισμός του «ίδιου παράγωγου επί εμπορεύματος» παραμένει υπερβολικά περιοριστικός, αφήνοντας περιθώρια για εύκολη καταστρατήγηση των ορίων θέσης με την εισαγωγή μάλλον οριακών αλλαγών στις συμβατικές προδιαγραφές των παραγώγων επί εμπορευμάτων·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τη ρητή αίτηση της διαπραγματευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η μεταβλητότητα δεν έχει συμπεριληφθεί ως ένας παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τον καθορισμό των ορίων θέσης στο ίδιο επίπεδο με τους άλλους σχετικούς παράγοντες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, αντ’ αυτού, η Επιτροπή προτείνει ότι εάν προκύψει κατάσταση υπερβολικής μεταβλητότητας, οι εποπτικές αρχές να πρέπει να εξετάσουν πιθανή διόρθωση του ορίου, αν η περαιτέρω προσαρμογή (προς τα πάνω ή προς τα κάτω) του ορίου μπορεί να μειώσει μια τέτοια υπερβολική αστάθεια·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο αναγνωρίζει ότι ορισμένες από αυτές τις ανησυχίες έχουν αντιμετωπιστεί, όχι όμως δεόντως, έτσι ώστε ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός να θεωρείται ότι πληροί τους φιλόδοξους στόχους της αρχικής νομοθεσίας·
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να προβεί σε πρόσθετες τροποποιήσεις στο σχέδιο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού, προκειμένου να καθησυχάσει τις ανησυχίες που διατυπώνονται στην επιστολή του Κοινοβουλίου, χωρίς την ανάγκη για οποιαδήποτε καθυστέρηση στην εν γένει εφαρμογή της οδηγίας 2014/65/ΕΕ, η οποία αναμένεται να τεθεί σε ισχύ στις 3 Ιανουαρίου 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι αν η Επιτροπή επέφερε τέτοιου είδους τροποποίηση, το Κοινοβούλιο, χωρίς να υπερβαίνει τον ανωτέρω ελεγκτικό ρόλο του, θα εξετάσει τη δυνατότητα επιτάχυνσης της διαδικασίας έγκρισης για ένα τροποποιημένο κείμενο·
1. διατυπώνει αντίρρηση σχετικά με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής,
2. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή και να την ενημερώσει ότι ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός δεν μπορεί να τεθεί σε ισχύ·
3. ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει νέα κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ανωτέρω ανησυχίες·
4. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.