Projekt rezolucji - B8-0148/2017Projekt rezolucji
B8-0148/2017

PROJEKT REZOLUCJI w sprawie rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr .../... z dnia 1 grudnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących stosowania limitów pozycji dla towarowych instrumentów pochodnych

8.2.2017 - (C(2016) 4362 – 2016/3017(DEA))

złożony zgodnie z art. 105 ust. 4 Regulaminu

Sven Giegold w imieniu grupy Verts/ALE

Procedura : 2016/3017(DEA)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
B8-0148/2017
Teksty złożone :
B8-0148/2017
Debaty :
Teksty przyjęte :

B8-0148/2017

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr .../... z dnia 1 grudnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących stosowania limitów pozycji dla towarowych instrumentów pochodnych

(C(2016) 4362 – 2016/3017(DEA))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr .../... z dnia 1 grudnia 2016 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących stosowania limitów pozycji dla towarowych instrumentów pochodnych (C(2016)4362),

–  uwzględniając art. 290 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniającą dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE[1], w szczególności art. 57 ust. 3 i art. 12,

–  uwzględniając art. 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 1095/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/77/WE[2],

–  uwzględniając rezultat szczytu grupy G-20, który odbył się w Pittsburghu w dniach 24–25 września 2009 r.,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 października 2009 r. „Poprawa funkcjonowania łańcucha dostaw żywności w Europie” (COM(2009)0591),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lutego 2011 r. „Stawianie czoła wyzwaniom związanym z rynkami towarowymi i surowcami” (COM(2011)0025),

–  uwzględniając komunikat ministrów finansów państw z grupy G-20 oraz prezesów banków centralnych z dni 14–15 kwietnia 2011 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie Międzynarodowej Organizacji Komisji Papierów Wartościowych z dnia 11 września 2011 r. pt. „Principles for the Regulation and Supervision of Commodity Derivatives Markets” [„Zasady regulacji rynków towarowych instrumentów pochodnych i nadzoru nad nimi”],

–  uwzględniając pismo sprawozdawcy Parlamentu Europejskiego i przewodniczącego Komisji Spraw Gospodarczych i Walutowych Parlamentu Europejskiego do komisarza Hilla z dnia 27 listopada 2015 r.,

–  uwzględniając art. 105 ust. 4 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że przywódcy państw grupy G-20 spotkali się w Pittsburghu w dniach 24–25 września 2009 r. w reakcji na kryzys finansowy oraz zobowiązali się do poprawy uregulowań prawnych dotyczących rynków finansowych i towarowych oraz zapewnienia im większej spójności i przejrzystości, aby przeciwdziałać nadmiernej niestabilności cen towarów;

B.  mając na uwadze, że w komunikacie Komisji „Poprawa funkcjonowania łańcucha dostaw żywności w Europie” z dnia 28 października 2009 r. stwierdzono, iż w ostatnich latach występowały znaczne wahania cen w ramach łańcucha dostaw żywności, a zmiany te są powodem znacznych trudności, jakich doświadczają producenci rolni, i oznaczają, że konsumenci nie są sprawiedliwie traktowani, i dlatego zalecono przyznanie organom regulacyjnym uprawnień do ustalania limitów pozycji celem przeciwdziałania nieproporcjonalnym ruchom cen lub koncentracjom pozycji spekulacyjnych z myślą o zapewnieniu efektywnego funkcjonowania tych rynków;

C.  mając na uwadze, że w komunikacie Komisji „Stawianie czoła wyzwaniom związanym z rynkami towarowymi i surowcami” z dnia 2 lutego 2011 r. stwierdzono w podobnym tonie, że rynki towarowe wykazują się w ostatnich latach zwiększoną niestabilnością i niespotykanymi do tej pory zmianami cen, a ostre wahania cen na wszystkich głównych rynkach towarowych znajdują odzwierciedlenie w cenach detalicznych, prowadząc niekiedy do niepokojów społecznych i zubożenia społeczeństwa; mając na uwadze, że w związku z tym Komisja zaleciła analizę potrzeby bardziej systematycznego i szczegółowego informowania o działalności handlowej różnych uczestników rynków towarowych i bardziej kompleksowego nadzoru nad pozycjami towarowych instrumentów pochodnych, w tym potrzeby ustanawiania limitów pozycji, gdy okaże się to niezbędne;

D.  mając na uwadze, że w komunikacie ministrów finansów państw grupy G-20 oraz prezesów banków centralnych z dnia 15 kwietnia 2011 r. z zadowoleniem przyjęto prace organizacji międzynarodowych mające na celu przeciwdziałanie nadmiernej niestabilności cen na rynkach żywności i rynkach rolnych oraz jej wpływu na bezpieczeństwo żywnościowe, a także wezwał Międzynarodową Organizację Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO) do sfinalizowania zaleceń dotyczących regulacji i nadzoru w tym zakresie, w szczególności w celu przeciwdziałania nadużyciom i manipulacjom na rynku, w tym zaleceń dotyczących uprawnień do określenia w stosownych przypadkach limitów pozycji ex ante;

E.  mając na uwadze, że w sprawozdaniu IOSCO pt. „Zasady w zakresie regulacji rynków towarowych instrumentów pochodnych i nadzoru nad nimi” z dnia 11 września 2011 r. stwierdza się, że zgodnie z jednym z głównych celów przedmiotowych zasad rynki powinny funkcjonować w sposób sprawiedliwy, efektywny i przejrzysty oraz że należy to osiągnąć przez wprowadzenie wymogów, aby systemy handlu podlegały regulacyjnemu procesowi wydawania zezwoleń i stałemu nadzorowi, aby zostały opracowane uregulowania prawne w celu wykrywania i eliminowania manipulacji i innych nieuczciwych praktyk handlowych, a także by uregulowania prawne miały na celu zapewnienie właściwego zarządzania dużymi ekspozycjami, ryzykiem niewykonania zobowiązania i zakłóceniami rynku; mając na uwadze, że w związku z tym IOSCO zaleciła, aby organy nadzoru rynku miały i wykorzystywały formalne uprawnienia w zakresie zarządzania pozycjami, w tym uprawnienie do ustalania limitów pozycji ex ante;

F.  mając na uwadze, że dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (MiFID II) wprowadza nowy zharmonizowany system limitów pozycji dla kontraktów pochodnych w odniesieniu do towarów, co stanowi realizację przez Unię zobowiązań grupy G-20 przyjętych w Pittsburghu w 2009 r.;

G.  mając na uwadze, że art. 57 dyrektywy 2014/65/UE zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia, aby właściwe organy ustanowiły i stosowały limity pozycji dotyczące wielkości pozycji netto, które dana osoba może posiadać każdorazowo w towarowych instrumentach pochodnych znajdujących się w systemach obrotu i będących przedmiotem ekonomicznie równoważnych kontraktów będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, w celu zapobiegania nadużyciom na rynku i wspierania prawidłowej wyceny i warunków rozliczania instrumentów, w tym zapobiegania pozycjom powodującym zakłócenia na rynku;

H.  mając na uwadze, że art. 57 ust. 3 dyrektywy 2014/65/UE upoważnia Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (EUNGiPW) do opracowywania projektów regulacyjnych standardów technicznych – a także uprawnia Komisję do przyjmowania takich standardów – w celu określenia metodologii obliczania, którą właściwe organy mają stosować przy określaniu limitów pozycji miesięcznych transakcji kasowych i innych limitów pozycji miesięcznych cen kasowych i innych miesięcznych limitów pozycji dotyczących towarowych instrumentów pochodnych rozliczanych fizycznie i w środkach pieniężnych, w oparciu o właściwości danego instrumentu pochodnego;

I.  mając na uwadze, że rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr .../... z dnia 1 grudnia 2016 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE określa metodologię obliczania limitów pozycji;

J.  mając na uwadze, że zgodnie z tą metodologią wartość odniesienia dla limitu pozycji dla miesiąca wygaśnięcia w towarowym instrumencie pochodnym wynosi 25 % ilości, która podlega dostarczeniu, w odniesieniu do tego towarowego instrumentu pochodnego, dla innych miesięcy limit pozycji wynosi 25 % otwartych pozycji w tym towarowym instrumencie pochodnym, a ponadto właściwe organy ustalają limity pozycji dla miesiąca wygaśnięcia i dla pozostałych miesięcy wygaśnięcia, dotyczące towarowych instrumentów pochodnych, poprzez przyjęcie tej wartości odniesienia i takie jej dostosowanie, zgodnie z potencjalnym wpływem określonych czynników, aby otrzymać limit wynoszący między 5 % a 35 %;

K.  mając na uwadze, że metodologia ta przewiduje odstępstwo w przypadku instrumentów pochodnych związanych z towarem bazowym, który kwalifikuje się jako środek spożywczy przeznaczony do spożycia przez ludzi, przy łącznych otwartych pozycjach w miesiącach wygaśnięcia i w pozostałych miesiącach przekraczających 50 000 lotów w okresie trzech następujących po sobie miesięcy; mając na uwadze, że w przypadku limitów pozycji dla miesiąca wygaśnięcia dla tych instrumentów proponuje się wartość odniesienia wynoszącą 20 %; mając na uwadze, że przy ustalaniu limitu właściwym organom przyznano swobodę określenia wartości odniesienia w zakresie od 2,5 % do 35 %;

L.  mając na uwadze, że w porównaniu z systemem limitów pozycji stosowanym w Stanach Zjednoczonych Ameryki, w którym 25 % to górna granica, a nie wartość odniesienia, a limity pozycji wynoszą średnio 10–15 %, proponowana metodologia unijnych limitów pozycji jest bardzo liberalna; mając na uwadze, że rzeczywiste limity stosowane obecnie w systemach obrotu w Stanach Zjednoczonych są znacznie niższe i najczęściej oscylują wokół wartości z przedziału od 5 % do 15 %;

M.  mając na uwadze, że dla najbardziej wrażliwych i wysoce płynnych kontraktów dotyczących żywności wartość odniesienia w wysokości 20 % nie odpowiada zamierzeniu określonemu w dyrektywie 2014/65/UE, jakim jest zapobieganie nadużyciom na rynku i wspierania prawidłowej wyceny i warunków rozliczania instrumentów, a więc nie jest równoznaczna z realizacją przez Unię zobowiązań przyjętych przez przywódców państw grupy G-20 w 2009 r.;

N.  mając na uwadze, że w piśmie z dnia 27 listopada 2015 r. zespół negocjacyjny Parlamentu Europejskiego zwrócił się o to, by system stanowił „jasne przesłanie do właściwych organów krajowych, że powinny one ustanawiać niskie limity pozycji, o ile płynność na to pozwala”;

O.  mając na uwadze, że ostateczną wartość odniesienia i ogólny zakres dla innych kontraktów (od 5 % do 35 %), które są uznawane za płynne, oceniono już w piśmie z dnia 27 listopada jako zbyt szeroko zakrojone wartości, zważywszy że jeszcze bardziej elastyczny system specjalny jest przewidziany dla kontraktów uznanych za niepłynne (od 5 % do 40 %) oraz że definicja „niepłynnego” kontraktu jest również prawdopodobnie zbyt szeroka;

P.  mając na uwadze, że w tym samym piśmie zespół negocjacyjny Parlamentu Europejskiego zwrócił się o przyjęcie ilości podlegającej dostarczeniu jako podstawy limitów w miesiącach innych niż miesiąc wygaśnięcia; mając na uwadze, że w przedmiotowym piśmie podkreślono, iż jeśli EUNGiPW i Komisja przyjmą podejście oparte na otwartej pozycji, wówczas limity ustalone w oparciu o pozycję będą „znacząco niższe”;

Q.  mając na uwadze, że akt delegowany w brzmieniu, w jakim został przyjęty, zawiera niejasne zalecenie dla właściwych organów, aby dokonywały korekty limitów pozycji „w dół” lub „w górę”, jeżeli wolumen otwartych pozycji jest „znacznie większy/mniejszy”, niż ilość, która podlega dostarczeniu; mając na uwadze, że akt delegowany w brzmieniu, w jakim został przyjęty, osłabia limit pozycji dla miesiąca wygaśnięcia przez rozszerzenie definicji ilości, która podlega dostarczeniu, o „wszelkie zastępcze klasy lub rodzaje towarów”.

R.  mając na uwadze, że zespół negocjacyjny Parlamentu Europejskiego wnioskuje w wyżej wymienionym piśmie, aby „kontrakty z wysoce skorelowanymi efektami ekonomicznymi były zaliczane do tego samego limitu pozycji”; mając na uwadze, że akt delegowany w brzmieniu, w jakim został przyjęty, nie uwzględnia tego wniosku, a w szczególności zmieniona definicja ekonomicznie równoważnych kontraktów będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, jak również definicja „tego samego towarowego instrumentu pochodnego” pozostaje zbyt restrykcyjna, umożliwiając łatwe obchodzenie limitów pozycji przez wprowadzenie marginalnych zmian w specyfikacjach umownych dotyczących towarowego instrumentu pochodnego;

S.  mając na uwadze, że pomimo wyraźnego żądania zespołu negocjacyjnego Parlamentu niestabilność nie została uwzględniona jako czynnik, który należy brać pod uwagę na równi z innymi istotnymi czynnikami przy ustalaniu limitów pozycji; mając na uwadze, że Komisja sugeruje, że jeśli wystąpi sytuacja nadmiernej zmienności cen, organy nadzoru powinny rozważyć potencjalne skorygowanie limitu, jeśli dalsza korekta limitu (w górę lub w dół) mogłaby zmniejszyć taką nadmierną zmienność cen;

T.  mając na uwadze, że Parlament Europejski przyznaje, że niektóre z tych problemów zostały rozwiązane, ale w niewystarczającym stopniu, aby można było uznać, że rozporządzenie delegowane spełnia ambitne cele pierwotnego prawodawstwa;

U.  mając na uwadze, że Komisja powinna mieć możliwość wprowadzenia dodatkowych poprawek do projektu rozporządzenia delegowanego w celu rozwiania wątpliwości wyrażonych w piśmie Parlamentu bez konieczności opóźnienia ogólnego procesu wdrożenia dyrektywy 2014/65/UE, która ma wejść w życie w dniu 3 stycznia 2018 r.; mając na uwadze, że gdyby Komisja miała wprowadzić takie zmiany, Parlament, bez wcześniejszego wypełniania swojej funkcji kontrolnej, rozważyłby możliwość przyspieszenia procedury zatwierdzania zmienionego tekstu;

1.  wyraża sprzeciw wobec rozporządzenia delegowanego Komisji;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji i do powiadomienia jej, że rozporządzenie delegowane nie może wejść w życie;

3.  wzywa Komisję do przedstawienia nowego aktu delegowanego uwzględniającego powyższe uwagi;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.