PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji w Demokratycznej Republice Konga
7.6.2017 - (2017/2703(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Hilde Vautmans, Ilhan Kyuchyuk, Javier Nart, Marietje Schaake, Jasenko Selimovic, Ivo Vajgl w imieniu grupy ALDE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0397/2017
B8-0398/2017
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Demokratycznej Republice Konga
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Demokratycznej Republiki Konga (DR Konga),
– uwzględniając oświadczenia delegatury UE w Demokratycznej Republice Konga w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w tym kraju,
– uwzględniając porozumienia polityczne zawarte w DR Konga w dniach 18 października i 31 grudnia 2016 r.,
– uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie DRK, a zwłaszcza rezolucję nr 2293 (2016) w sprawie wznowienia sankcji nałożonych na DRK i mandatu grupy ekspertów oraz rezolucję nr 2277 (2016) w sprawie przedłużenia mandatu misji stabilizacyjnej ONZ w DR Konga (MONUSCO),
– uwzględniając komunikaty prasowe Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 15 lipca 2016 r., 21 września 2016 r. i 24 lutego 2017 r. w sprawie sytuacji w DR Konga oraz oświadczenie prasowe z dnia 29 marca 2017 r. w sprawie śmierci dwóch członków grupy ekspertów ds. DR Konga,
– uwzględniając konkluzje Rady UE z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie DR Konga,
– uwzględniając coroczne sprawozdanie UE na temat praw człowieka i demokracji na świecie w 2015 r. przyjęte przez Radę Unii Europejskiej w dniu 20 czerwca 2016 r.,
– uwzględniając wspólne oświadczenie Unii Afrykańskiej, Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej i Międzynarodowej Organizacji Frankofonii z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie Demokratycznej Republiki Konga,
– uwzględniając wspólne oświadczenie współprzewodniczących Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP–UE z dnia 27 stycznia 2017 r.,
– uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów z czerwca 1981 r.,
– uwzględniając Afrykańską kartę na rzecz demokracji, wyborów i dobrych rządów,
– uwzględniając Deklarację Unii Afrykańskiej w sprawie zasad rządzących wyborami demokratycznymi w Afryce (z 2002 r.),
– uwzględniając Międzynarodową kartę praw człowieka ONZ,
– uwzględniając umowę z Kotonu,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Demokratyczna Republika Konga bardzo ucierpiała z powodu rozlewu krwi i brutalnych represji politycznych w okresie przed dniem 19 grudnia 2016 r., kiedy to zakończył się konstytucyjny mandat prezydenta Josepha Kabili obejmujący maksymalnie dwie kadencje;
B. mając na uwadze, że w dniu 31 grudnia 2016 r. rząd i opozycja zawarły pod auspicjami kościoła porozumienie w sprawie pokojowych przemian politycznych; mając na uwadze, że porozumienie zakłada dokonanie przemiany politycznej, która ma się zakończyć przeprowadzeniem pod koniec 2017 r. przez rząd tymczasowy wyborów prezydenckich; mając na uwadze, że porozumienie dało podstawy dla utworzenia Narodowej Rady Tymczasowej, której celem ma być jego realizacja;
C. mając na uwadze, że w dniu 1 lutego 2017 r. śmierć lidera opozycji Etienne Tshisekediego, który miał przewodniczyć Narodowej Radzie Tymczasowej, doprowadziła do walki o to stanowisko między liderami opozycji oraz do konfliktu z rządem o to, kto ma być następcą E. Tshisekediego w roli lidera koalicji partii opozycyjnych pod nazwą „Rassemblement”; mając na uwadze, że ciało E. Tshisekediego nadal znajduje się w kostnicy w Brukseli ze względu na przedłużający się spór między jego rodziną, jego partią i władzami kongijskimi o to, gdzie powinien on zostać pochowany;
D. mając na uwadze, że proces wdrażania porozumienia utknął w martwym punkcie, za to mnożą się błahe spory; mając na uwadze, że w związku z powyższym oraz ze względu na brak szczerej woli politycznej osiągnięcia porozumienia, katoliccy biskupi usiłujący znaleźć rozwiązanie dotyczące podziału władzy między rządem a opozycją zakończyli swoją misję w dniu 27 marca 2017 r.; mając na uwadze, że prezydent Joseph Kabila wykorzystał tę okazję do walki o swoje interesy i w dniu 16 kwietnia 2017 r. dokonał zmian w rządzie, co mogłoby być postrzegane jako próba ułagodzenia opozycji;
E. mając na uwadze, że na mocy porozumienia z dnia 31 grudnia 2016 r. prezydent Joseph Kabila miał pozostać na stanowisku do czasu wyborów pod koniec 2017 r.; mając na uwadze, że zaistniała potrzeba aktualizacji i weryfikacji spisu wyborców przed wyborami; mając na uwadze, że zespół składający się z siedmiu ekspertów mianowanych przez Międzynarodową Organizację Frankofonii przeprowadził, na wniosek kongijskiej komisji wyborczej, misję oceniającą rejestrację wyborców w Kinszasie, Gomie i pięciu innych okręgach wyborczych w Dolnym Kongo; mając na uwadze, że zespół Międzynarodowej Organizacji Frankofonii stwierdził, że proces rejestracji rozpoczął się dobrze, jednak istnieje pilna potrzeba rozszerzenia go w celu objęcia całego terytorium Konga, pomimo wyzwań w zakresie bezpieczeństwa, oraz opublikowania kalendarza wyborczego;
F. mając na uwadze, że impas polityczny podsyca i tak już nasilające się zamieszki w całym kraju, gdzie gwałtowne konflikty toczą się na poziomie prowincji w Ituri, oraz Kiwu Północnym i Południowym; mając na uwadze, że są również doniesienia o starciach w Tanganice, na granicy z Sudanem Południowym i w Dolnym Kongo; mając na uwadze, że gwałty i inne formy przemocy seksualnej są stosowane jako broń wojenna przez wszystkie strony zaangażowane w długotrwały konflikt, w szczególności we wschodniej prowincji Kiwu;
G. mając na uwadze, że od sierpnia 2016 r. setki osób straciły życie w starciach między bojówkami a siłami rządowymi w regionie Kasai, a kryzys osiągnął bardzo niepokojący poziom po zabójstwie wodza plemiennego Kamwiny Nsapu; mając na uwadze, że według ONZ powodujące ofiary śmiertelne akty przemocy w Kasai zmusiły ponad milion ludzi do opuszczenia swoich domów w ciągu ostatnich ośmiu miesięcy, co oznacza, że 400 tys. dzieci grozi śmierć głodowa, a od września śmierć poniosło 400 osób; mając na uwadze, że od sierpnia 2016 r. Organizacja Narodów Zjednoczonych udokumentowała 40 masowych grobów w Kasai; mając na uwadze, że 165 kongijskich organizacji praw człowieka i organizacji społeczeństwa obywatelskiego wezwało do przeprowadzenia niezależnego międzynarodowego dochodzenia w sprawie masowych naruszeń praw człowieka w prowincjach Kasai i Lomami, twierdząc, że zarówno siły rządowe, jak i bojówki uczestniczą w tych zbrodniach;
H. mając na uwadze, że dwoje ekspertów Organizacji Narodów Zjednoczonych prowadzących dochodzenia w sprawie gwałtów, rzezi i eksploatacji zasobów naturalnych, Zaida Catalan i Michael Sharp, zostało zastrzelonych przez grupę mężczyzn w marcu 2017 r. w niespokojnym regionie Kasai; mając na uwadze, że władze kongijskie oświadczyły w dniu 21 maja 2017 r., że zakończyły dochodzenie w sprawie zabójstwa dwóch ekspertów oraz że dwie osoby podejrzane o dokonanie tej zbrodni zostaną wkrótce postawione przed sądem; mając na uwadze, że w dniu 23 maja 2017 r. zwołano spotkanie, aby przekazać Radzie Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych najnowsze informacje na temat dochodzenia w sprawie tych śmierci; mając na uwadze, że w folderze na komputerze Zaidy Catalan znajdowało się ponad 100 plików, w tym pliki zawierające dowody na to, że co najmniej jeden z urzędników rządowych może być uwikłany w akty przemocy, za które odpowiedzialność ponoszą bojówki;
I. mając na uwadze, że dnia 12 grudnia 2016 r. Unia Europejska nałożyła sankcje na siedmiu Kongijczyków, zakazując im podróżowania i zamrażając ich aktywa, zaś dnia 29 maja 2017 r. objęła tymi sankcjami również dziewięciu innych urzędników wyższego szczebla ds. bezpieczeństwa, aby zaradzić pogarszającej się sytuacji w kraju;
J. mając na uwadze, że zgodnie z globalnym sprawozdaniem Centrum Monitorowania Wewnętrznych Przesiedleń, cytowanym przez Norweską Radę ds. Uchodźców w dniu 22 maja 2017 r., w DR Konga odnotowuje się największą na świecie liczbę wewnętrznych uchodźców uciekających przed konfliktem – w 2016 r. ponad 922 000 osób zmuszonych zostało do opuszczenia swoich domów; mając na uwadze, że 2,2 mln osób zostało przesiedlonych wewnątrz kraju, a ponad 550 000 uciekło z kraju, a także mając na uwadze, że według szacunków 7,3 mln osób potrzebuje pomocy humanitarnej;
K. mając na uwadze, że według doniesień UNICEF z dnia 30 maja 2017 r. ponad 9000 dzieci, które przyjęto do dwóch tymczasowych ośrodków recepcyjnych w Dundo (miasto położone na północy Angoli) po tym, jak uciekły z DR Konga, pilnie potrzebuje wsparcia, a do tej pory ponad 25 000 uchodźców dotarło do Angoli, uciekając przed przemocą w prowincjach Kasai w DR Konga; mając na uwadze, że dostawy żywności do miast, takich jak Kanandze, Tshikapa, Luebo, Mbuji-Mayi, Mwene-Ditu i Luiza, stały się szczególnie trudne, co skazuje ludność na głodowanie i zakłóca ład społeczny;
L. mając na uwadze, że – oprócz braku stabilności politycznej – gospodarka kongijska nie poradziła sobie jeszcze z gwałtowną deprecjacją waluty i z niskim poziomem rezerwy walutowej wynikającym z niskich cen minerałów, zaś inflacja wzrosła w zawrotnym tempie – z poniżej 2 % w 2015 r. do ponad 25 % w 2016 r.; mając na uwadze, że DR Konga należy do dziesięciu procent najsłabiej rozwiniętych krajów na świecie, a także zajmuje 176. miejsce wśród 188 krajów rankingu wskaźnika rozwoju społecznego na świecie, zgodnie z danymi przedstawionymi przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP);
1. z najwyższą surowością potępia zabójstwo wodza Kamwiny Nsapu, który zainicjował powstanie ludowe w regionie Kasai; przyjmuje do wiadomości wydanie zwłok Kamwiny Nsapu, co pozwoli mu zostać pochowanym jak przystało na wodza, zgodnie z rytuałami i zwyczajami przodków; domaga się, aby rząd DR Konga zezwolił na repatriację ciała zmarłego Etienne’a Tshisekedi, tak by mógł zostać pochowany w swoim kraju ojczystym;
2. wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu odkrytych w regionie Kasaï masowych grobów i ponownego nasilenia się przemocy w północnej i wschodniej części DR Konga; stanowczo potępia wszystkie akty przemocy i naruszanie praw człowieka w tym kraju, niezależnie od tego, kto się ich dopuszcza; w związku z udziałem w tych wydarzeniach sił rządowych wzywa władze kongijskie, aby niezwłocznie ułatwiły wszczęcie niezależnego międzynarodowego dochodzenia; podkreśla, że nie położy się kresu przemocy seksualnej, dopóki nie postawi się przed wymiarem sprawiedliwości sprawców tych czynów, w tym przywódców ponoszących odpowiedzialność za wydawanie rozkazów;
3. potwierdza swoje zdecydowane poparcie dla porozumienia politycznego z dnia 31 grudnia 2016 r. i zawartego w nim apelu o przeprowadzenie do grudnia 2017 r. pokojowych, wiarygodnych, wolnych, uczciwych i pluralistycznych wyborów, które umożliwią demokratyczne przekazanie władzy; wzywa wszystkie partie kongijskie do powrócenia do bardziej pozytywnego i owocnego nastawienia oraz do utrzymania woli politycznej, która umożliwiła podpisanie porozumienia, aby nie dopuścić do pogorszenia się stanu bezpieczeństwa w DR Konga;
4. wymaga, aby rząd DR Konga w pełni wdrożył środki budowy zaufania; przypomina, że obawy związane z bezpieczeństwem nie powinny opóźniać aktywnych i prowadzonych w dobrej wierze przygotowań do wyborów, gdyż stanowią one jedyny i najlepszy sposób na zapewnienie trwałego pokoju i bezpieczeństwa w DR Konga;
5. ponownie potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz wspierania realizacji porozumienia, w ścisłej współpracy z Unią Afrykańską i mechanizmami regionalnymi, a także swoją determinację, by nadal bacznie śledzić sytuację w DR Konga, w szczególności w odniesieniu do poszanowania praw człowieka, warunków bezpieczeństwa w terenie, jak i starań na rzecz pomyślnego ukończenia wiarygodnego procesu wyborczego;
6. wzywa do przedsięwzięcia dalszych pilnych środków, aby ustalić kalendarz wyborczy i przedstawić realistyczny i oparty na konsensusie budżet, tak by wybory mogły odbyć się przed końcem 2017 r.; w tym względzie podkreśla odpowiedzialność Niezależnej Krajowej Komisji Wyborczej oraz kluczową rolę, jaką musi ona odegrać w przeprowadzeniu demokratycznych i wiarygodnych wyborów;
7. wyraża poważne zaniepokojenie w związku z poważnymi naruszeniami międzynarodowego prawa humanitarnego popełnianymi przez lokalne bojówki, w tym z bezprawnym rekrutowaniem i wykorzystywaniem dzieci jako żołnierzy, a także z zabójstwami ludności cywilnej przez członków sił bezpieczeństwa w DR Konga; wszystkie te przypadki mogą stanowić zbrodnie wojenne na mocy prawa międzynarodowego;
8. w najostrzejszych słowach potępia zabójstwo dwóch ekspertów ONZ pracujących na rzecz wspierania pokoju i bezpieczeństwa w tym kraju; przekazuje serdeczne wyrazy współczucia ich rodzinom; domaga się, by w pełni wyjaśnić okoliczności tego przestępstwa, i wzywa władze kongijskie do ścisłej współpracy z ONZ w przyszłych dochodzeniach; w pełni wspiera grupę ekspertów ONZ, której członkowie realizują bardzo ważne zadania w DR Konga;
9. z zadowoleniem przyjmuje sankcje przyjęte przez Unię Europejską w dniu 12 grudnia 2016 r. wobec siedmiu Kongijczyków i w dniu 29 maja 2017 r. wobec dziewięciu innych urzędników, polegające na zakazaniu im podróżowania i zamrożeniu ich aktywów; z zadowoleniem przyjmuje decyzję USA o umieszczeniu generała François Olengi, szefa rady wojskowej prezydenta Kabili, na liście „wyszczególnionych obywateli” oraz o zamrożeniu wszelkich aktywów, jakie posiada on w USA, i zakazaniu obywatelom USA angażowania się w transakcje finansowe z nim; wzywa do przeprowadzenia dalszych dochodzeń dotyczących osób odpowiedzialnych, na najwyższym szczeblu rządowym, za akty przemocy i przestępstwa popełnione w DR Konga oraz za rabowanie zasobów naturalnych, a także do nałożenia sankcji na te osoby, zgodnie z dochodzeniami prowadzonymi przez grupę ekspertów ONZ; podkreśla, że sankcje te muszą obejmować zamrożenie aktywów i zakaz wjazdu na terytorium UE;
10. ponownie wyraża pełne poparcie dla misji MONUSCO i specjalnego przedstawiciela sekretarza generalnego ONZ w Demokratycznej Republice Konga; ubolewa z powodu pasywnych działań liczących 17 000 żołnierzy sił MONUSCO, najważniejszej misji ONZ w zakresie sił i budżetu, która – z wyjątkiem brygady interwencyjnej liczącej 3000 osób – nie zapewnia skutecznej ochrony ludności; z zadowoleniem przyjmuje rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2348 (2017), która przedłuża mandat MONUSCO do dnia 31 marca 2018 r.; podkreśla, że pierwotny i aktualny mandat, który ma zastosowanie do wszystkich oddziałów ONZ w tym kraju, zakłada „neutralizację ugrupowań zbrojnych”; apeluje do wszystkich sił MONUSCO, by w pełni się zaangażowały i broniły ludności przed ugrupowaniami zbrojnymi, chroniły kobiety przed gwałtami i innymi aktami przemocy na tle seksualnym, a także by nie zezwalały na jakiekolwiek ograniczenia w oparciu o krajowe struktury dowodzenia;
11. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Unii Afrykańskiej, prezydentowi, premierowi i parlamentowi Demokratycznej Republiki Konga, sekretarzowi generalnemu ONZ, Radzie Praw Człowieka ONZ oraz Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu AKP–UE.