Projekt rezolucji - B8-0542/2017Projekt rezolucji
B8-0542/2017
Parlament Europejski

PROJEKT REZOLUCJI w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) 1107/2009 poprzez ustanowienie naukowych kryteriów określania właściwości zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego

28.9.2017 - (D048947/06 – 2017/2872(RSP))

złożony zgodnie z art. 106 ust. 2 i 3 oraz art. 106 ust. 4 lit. c) Regulaminu
Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

Posłowie odpowiedzialni: Jytte Guteland, Bas Eickhout


Procedura : 2017/2801(RPS)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
B8-0542/2017
Teksty złożone :
B8-0542/2017
Debaty :
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

B8-0542/2017

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) 1107/2009 poprzez ustanowienie naukowych kryteriów określania właściwości zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego

(D048947/06 – 2017/2872(RSP))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt rozporządzenia Komisji zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 poprzez ustanowienie naukowych kryteriów określania właściwości zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego (D048947/06) („projekt rozporządzenia”),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG[1], w szczególności jego art. 4 ust. 1 i art. 78 ust. 1 lit. a) oraz załącznik II pkt 3.6.5 akapit drugi i pkt 3.8.2,

–  uwzględniając wyrok Sądu Unii Europejskiej z dnia 16 grudnia 2015 r.[2], a w szczególności jego ust. 71 i 72,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego: sytuacja w następstwie wyroku Sądu Unii Europejskiej z dnia 16 grudnia 2015 r.[3],

–  uwzględniając komunikat Komisji w sprawie substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego oraz projektów aktów Komisji ustanawiających naukowe kryteria określania tych substancji w kontekście prawodawstwa UE dotyczącego środków ochrony roślin i produktów biobójczych (COM(2016)0350),

–  uwzględniając sprawozdanie podsumowujące posiedzenie Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, które odbyło się w Brukseli w dniu 28 lutego 2017 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie ochrony zdrowia publicznego przed działaniem substancji zaburzających gospodarkę hormonalną[4]4,

–  uwzględniając plan działania Komisji z czerwca 2014 r. pt. „Ustalenie kryteriów identyfikacji substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego w kontekście wdrażania rozporządzenia w sprawie środków ochrony roślin i rozporządzenia w sprawie produktów biobójczych”,

–  uwzględniając ogólny unijny program działań w zakresie środowiska do 2020 r. „Dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety” (7. program działań w zakresie środowiska), a w szczególności pkt 50 akapit trzeci[5],

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006[6],

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych[7], w szczególności jego art. 15,

–  uwzględniając dokument zawierający wytyczne Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) dotyczący przedstawiania recenzowanych publikacji naukowych dotyczących zatwierdzania substancji czynnych w pestycydach na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1107/2009[8],

–  uwzględniając orędzie o stanie Unii wygłoszone przez przewodniczącego Komisji Jeana-Claude’a Junckera w dniu 13 września 2017 r.,

–  uwzględniając drugi projekt dokumentu z dnia 17 lipca 2012 r. z wytycznymi na temat wdrażania opartych na zagrożeniach kryteriów identyfikacji substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego w kontekście rozporządzeń (WE) nr 1107/2009 i (UE) nr 528/2012, opracowany przez EFSA, Europejską Agencję Chemikaliów (ECHA) i Wspólne Centrum Badawcze („projekt wytycznych”),

–  uwzględniając art. 5a ust. 3 lit. b) decyzji Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającej warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji[9],

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

–  uwzględniając art. 106 ust. 2 i 3 oraz art. 106 ust. 4 lit. c) Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że zgodnie z pkt 3.8.2 załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 substancję czynną zatwierdza się wyłącznie wtedy, gdy nie uznano jej za substancję oddziałującą na układ endokrynny, która może mieć niekorzystny wpływ na organizmy niebędące celem działania, chyba że narażenie organizmów niebędących celem działania na tę substancję czynną w realistycznych proponowanych warunkach stosowania jest nieistotne (kryterium wykluczające ze względu na środowisko);

B.  mając na uwadze, że zgodnie z pkt 3.6.5 załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 do dnia 14 grudnia 2013 r. Komisja przedstawia Stałemu Komitetowi ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt projekt środków dotyczących szczególnych kryteriów naukowych służących ustaleniu oddziaływania na układ endokrynny;

C.  mając na uwadze, że w dniu 4 lipca 2017 r. Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz wydał pozytywną opinię w sprawie projektu rozporządzenia, przy czym trzy państwa głosowały przeciw, a cztery wstrzymały się od głosu;

D.  mając na uwadze, że ostatni akapit projektu rozporządzenia stanowi, że „jeżeli zamierzony sposób działania ocenianej substancji czynnej na rzecz ochrony roślin polega na zwalczaniu innych niż kręgowce zwalczanych organizmów poprzez działanie na ich układ hormonalny, efektów powodowanych u organizmów należących do tego samego typu taksonomicznego co typ zwalczany nie uwzględnia się do celów identyfikacji substancji jako oddziałującej na układ endokrynny w odniesieniu do organizmów niebędących celem działania”;

E.  mają na uwadze, że w wyroku w sprawie T-521/14 Sąd wyraźnie orzekł, co następuje: „la spécification des critères scientifiques pour la détermination des propriétés perturbant le système endocrinien ne peut se faire que de manière objective, au regard de données scientifiques relatives audit système, indépendamment de toute autre considération, en particulier économique”[10] (ust. 71);

F.  mając na uwadze, że nie istnieją podstawy naukowe, by wykluczyć identyfikowanie substancji o zamierzonym oddziaływaniu na układ hormonalny jako substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego u organizmów niebędących celem działania;

G.  mając na uwadze, że w związku z tym projektu rozporządzenia nie można uznać za oparty na obiektywnych danych naukowych dotyczących układu hormonalnego, jak wymaga Sąd; mając na uwadze, że Komisja przekracza zatem swoje uprawnienia wykonawcze;

H.  mają na uwadze, że faktyczny cel tego ostatniego ustępu został jasno wyłożony w sprawozdaniu podsumowującym posiedzenie Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Paszy, które odbyło się w Brukseli w dniu 28 lutego 2017 r.: „ponadto objaśniono uzasadnienie przepisu dotyczącego substancji czynnych o zamierzonym oddziaływaniu na układ hormonalny (niżej zwanych regulatorami wzrostu). […] Przepis dotyczący regulatorów wzrostu umożliwia niestosowanie kryterium wykluczającego do substancji o zamierzonym oddziaływaniu na układ hormonalny […]”;

I.  mając na uwadze, że jasne jest zatem, iż faktyczny cel tego ostatniego akapitu to skuteczne wprowadzenie odstępstwa od kryterium wykluczającego określonego w pkt 3.8.2 załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 1107/2009;

J.  mając na uwadze, że z motywów 6–10 oraz z art. 1 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 wynika, że zajmując się złożoną kwestią ustanowienia przepisów dotyczących zatwierdzania substancji czynnych, prawodawca musiał wypracować delikatną równowagę między różnymi i potencjalnie sprzecznymi celami, tj. z jednej strony produkcją rolną i rynkiem wewnętrznym, a z drugiej strony ochroną zdrowia i środowiska;

K.  mając na uwadze, że w wyroku, o którym mowa powyżej, Sąd orzekł, co następuje: „Dans ce contexte, il importe de relever que, en adoptant le règlement n° 528/2012, le législateur a procédé à une mise en balance de l’objectif d’amélioration du marché intérieur et de celui de la préservation de la santé humaine, de la santé animale et de l’environnement, que la Commission se doit de respecter et ne saurait remettre en cause […]. Or, dans le cadre de la mise en œuvre des pouvoirs qui lui sont délégués par le législateur, la Commission ne saurait remettre en cause cet équilibre, ce que cette institution a d’ailleurs en substance admis lors de l’audience”[11] (ust. 72);

L.  mając na uwadze, że przypomniano o tym w rezolucji Parlamentu z dnia 8 czerwca 2016 r., w której podkreślono, że „Sąd orzekł, iż specyfikacji kryteriów naukowych można dokonać wyłącznie w sposób obiektywny, na podstawie danych naukowych dotyczących układu hormonalnego i niezależnie od wszelkich innych względów, w szczególności ekonomicznych, oraz że Komisja nie jest uprawniona do zmiany równowagi regulacyjnej ustalonej w akcie podstawowym w drodze wykonywania uprawnień przekazanych jej na mocy art. 290 [Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE)]”;

M.  mając na uwadze, że te same ograniczenia uprawnień obowiązują Komisję w kontekście aktu wykonawczego podlegającego procedurze regulacyjnej połączonej z kontrolą;

N.  mając na uwadze, że zgodnie z komunikatem Komisji z dnia 15 czerwca 2016 r. „Zadanie, z którym Komisja musi się teraz uporać, polega na określeniu kryteriów, według których można by ustalać – do celów przepisów dotyczących środków ochrony roślin i produktów biobójczych – czy dana substancja zaburza funkcjonowanie układu hormonalnego. Komisja nie zamierza natomiast podejmować teraz decyzji co do sposobu regulacji tych substancji. Konsekwencje prawne zostały już ustalone przez prawodawcę w przepisach dotyczących środków ochrony roślin (2009) i produktów biobójczych (2012)”;

O.  mając na uwadze, że kryterium wykluczające określone w pkt 3.8.2 załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 stanowi istotny element tego rozporządzenia;

P.  mając na uwadze, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przyjmowanie elementów regulacyjnych mających istotne znaczenie dla danej kwestii należy do prawodawcy Unii i uprawnienia tego nie można przekazywać Komisji;

Q.  mając na uwadze, że w swoim orędziu o stanie Unii z 2017 r. przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker oświadczył, że praworządność jest jedną z trzech zasad, na których zawsze powinna opierać się Unia; mając na uwadze, że przewodniczący Komisji Juncker rozwinął następnie swoją myśl, stwierdzając: „Akceptowanie i respektowanie ostatecznych wyroków jest nieodłącznym elementem Unii opartej na zasadzie praworządności. Państwa członkowskie uznały ostateczną właściwość Trybunału Sprawiedliwości. Orzeczenia Trybunału muszą być respektowane przez wszystkich. Podważanie ich czy też podważanie niezależności krajowego sądownictwa oznacza pozbawienie obywateli ich praw podstawowych. Praworządność w Unii Europejskiej nie jest opcją do wyboru. Jest koniecznością”;

R.  mając na uwadze, że Komisja przekroczyła w związku z tym swoje uprawnienia wykonawcze, zmieniając istotny element regulacyjny rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 wbrew uznaniu granic jej uprawnień podczas rozprawy Trybunału Sprawiedliwości w sprawie T-521-14, wbrew jej twierdzeniom zawartym w komunikacie Komisji z dnia 15 czerwca 2016 r. i wbrew podstawowej unijnej zasadzie praworządności przytoczonej przez przewodniczącego Komisji Jean-Claude’a Junckera;

S.  mając na uwadze, że fakt przekroczenia przez Komisję jej uprawnień wykonawczych został również potwierdzony w sprawozdaniu podsumowującym Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz na posiedzeniu, jakie odbyło się w Brukseli w dniu 28 lutego 2017 r., w którym to sprawozdaniu przewidziano dodanie nowej klauzuli w nowym ustępie i jej oddzielenie od „przykazań” i zasad oceny, tak aby nie była ona już częścią kryteriów;

T.  mając na uwadze, że gdyby nawet postęp wiedzy naukowej i technicznej miał dostarczyć uzasadnionych podstaw do wprowadzenia odstępstwa w kwestii warunków zatwierdzania substancji o zamierzonym działaniu endokrynnym, odstępstwo to można by było wprowadzić jedynie w drodze procedury ustawodawczej mającej na celu zmianę rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 zgodnie z art. 294 TFUE;

U.  mając na uwadze, że w myśl siódmego programu działań w zakresie środowiska „Unia będzie dalej opracowywać i wdrażać podejścia mające na celu zaradzenie [...] kwestiom bezpieczeństwa związanym z zaburzaczami hormonalnymi w całym stosownym prawodawstwie unijnym. W szczególności Unia opracuje zharmonizowane i oparte na zagrożeniach kryteria identyfikacji zaburzaczy hormonalnych”;

V.  mając na uwadze, że zgodnie z planem działania Komisji powstałym w odpowiedzi na apele Parlamentu Europejskiego i Rady i potwierdzonym przez obu współprawodawców w siódmym programie działań w zakresie środowiska Komisja powinna ustanowić horyzontalne oparte na zagrożeniach kryteria naukowe identyfikacji substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego, tak aby umożliwić ich stosowanie w szerzej zakrojonych przepisach regulujących kwestię substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego w różnych ramach ustawodawczych;

W.  mając na uwadze, że kryteria określone w projekcie rozporządzenia nie nadają się jednak do horyzontalnego stosowania we wszystkich odnośnych przepisach unijnych z powodu co najmniej dwóch braków:

a.  nieuwzględnienia kategorii substancji podejrzewanych o zaburzanie funkcjonowania układu hormonalnego,

b.  nieuwzględnienia podejścia przekrojowego w operacyjnej części danych poddawanych analizie[12],

  a co za tym idzie, są niezgodne z celem i treścią siódmego programu działań w zakresie środowiska;

X.  mając na uwadze, że nieuwzględnienie kategorii substancji podejrzewanych o zaburzanie funkcjonowania układu hormonalnego oznacza, że nie można podjąć żadnych działań w celu rozwiązania kwestii tych substancji, chyba że przedstawiony zostanie uzupełniający wniosek, który określi kryteria dla tych substancji;

Y.  mając na uwadze, że uwzględnienie kategorii substancji podejrzewanych o zaburzanie funkcjonowania układu hormonalnego byłoby niezwykle istotne, gdyż pozwoliłoby na odpowiednią ochronę przed tymi substancjami w innych sektorach, np. w sektorze kosmetycznym, w których zakazane są również substancje podejrzewane o działanie rakotwórcze, mutagennne lub szkodliwe dla rozrodczości (substancje CMR), zwłaszcza że Komisja na mocy rozporządzenia (WE) nr 1223/2009 zobowiązana została do przeglądu tego rozporządzenia w zakresie substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego najpóźniej do dnia 11 stycznia 2015 r.;

Z.  mając na uwadze, że nieuwzględnienie kategorii substancji podejrzewanych o zaburzanie funkcjonowania układu hormonalnego oznacza również, że projekt rozporządzenia nie jest zgodny z obowiązującym systemem klasyfikacji substancji CMR określonym w rozporządzeniu (WE) nr 1272/2008 i obejmującym klasyfikację substancji podejrzewanych o działanie CMR;

AA.  mając na uwadze, że nieuwzględnienie podejścia przekrojowego w części operacyjnej oznacza, że jeśli kryteria określone w projekcie rozporządzenia miałyby być stosowane w innych obszarach, każda substancja musiałaby być badana oddzielnie i nie można by było wykorzystywać danych pochodzących z badania powiązanych chemikaliów, tak że w przypadku braku danych badawczych o niekorzystnym wpływie konkretnej substancji, nie mogłaby ona zostać określona jako zaburzająca funkcjonowanie układu hormonalnego, co z kolei nagradzałoby brak badań niepodejmowaniem działań i wymagałoby niepotrzebnych badań na zwierzętach;

AB.  mając na uwadze, że brak wyraźnego uwzględnienia podejścia przekrojowego jako części analizy wszystkich dostępnych danych nie jest zgodny z obowiązującym systemem klasyfikacji substancji CMR określonym w rozporządzeniu (WE) nr 1272/2008, który wyraźnie uwzględnia podejście przekrojowe;

AC.  mając na uwadze, że w projekcie rozporządzenia uznaje się oddziaływanie na układ endokrynny (drugie przykazanie) za jeden z kluczowych czynników decydujących o tym, czy dana substancja zaburza funkcjonowanie układu hormonalnego; mając na uwadze, że w projekcie rozporządzenia stawia się znak równości między „oddziałuje na układ endokrynny” a „zmienia funkcję lub funkcje układu endokrynnego”, aby dostosować rozporządzenie do definicji Światowej Organizacji Zdrowia przytoczonej w motywie 2 projektu rozporządzenia;

AD.  mając na uwadze, że projekt wytycznych podaje inną definicję oddziaływania: „Biologicznie prawdopodobny ciąg kluczowych zdarzeń prowadzących do obserwowanego skutku popartego solidnymi obserwacjami eksperymentalnymi i danymi o mechanizmach. Oddziaływanie ujmuje kluczowe zdarzenia cytologiczne i biochemiczne – czyli takie, które są zarówno mierzalne, jak i konieczne do wystąpienia obserwowanego skutku – w logiczne ramy”;

AE.  mając na uwadze, że projekt wytycznych zawiera zatem o wiele bardziej wymagającą definicję kluczowego terminu „oddziaływania” niż definicja zamieszczona w drugim przykazaniu kryteriów, a tym samym zbytnio podnosi poprzeczkę określania substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego;

AF.  mając na uwadze, że odniesienie do obowiązujących wytycznych w zakresie wykorzystywanych danych literaturowych w pkt 1.1.b projektu rozporządzenia ustanawia hierarchię, która daje pierwszeństwo danym naukowym uzyskanym zgodnie z protokołami badań ustalonymi na poziomie międzynarodowym przed innymi danymi naukowymi, podczas gdy tego rodzaju protokoły badań są dostępne jedynie w przypadku niektórych punktów końcowych w badaniu substancji zaburzających układ hormonalny, a w związku z tym istnieje poważne ryzyko, że same niezależne dane zostaną uznane za niewystarczające do sklasyfikowania substancji jako zaburzającej funkcjonowanie układu hormonalnego;

1.  sprzeciwia się przyjęciu projektu rozporządzenia Komisji;

2.  uważa, że projekt rozporządzenia Komisji przekracza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1107/2009;

3.  wzywa Komisję do wycofania projektu rozporządzenia oraz do przedłożenia komitetowi nowego projektu;

4.  wzywa Komisję do zmiany projektu rozporządzenia przez skreślenie jego ostatniego ustępu;

5.  wzywa Komisję do dopilnowania, aby wytyczne na temat wdrażania opartych na zagrożeniach kryteriów identyfikacji substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego w kontekście rozporządzeń (WE) nr 1107/2009 i (UE) nr 528/2012 były w pełni zgodne z naukowymi kryteriami określania właściwości zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego, w tym z podejściem opartym na ciężarze dowodu ustanowionym w rozporządzeniu (WE) nr 1272/2008;

6.  wzywa Komisję do dopilnowania, aby w tych wytycznych sprecyzowano, że nie istnieje żadna hierarchia dająca pierwszeństwo danym naukowym uzyskanym zgodnie z protokołami badań ustalonymi na poziomie międzynarodowym przed innymi danymi naukowymi;

7.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności