PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji ludu Rohingja
6.12.2017 - (2017/2973(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Rolandas Paksas, Isabella Adinolfi, Fabio Massimo Castaldo, Ignazio Corrao w imieniu grupy EFDD
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0668/2017
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Mjanmy/Birmy i w sprawie sytuacji muzułmanów Rohingja, w szczególności rezolucję z dnia 7 lipca 2016 r.[1] i z dnia 15 grudnia 2016 r.[2], a także rezolucję z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie priorytetów UE na sesje Rady Praw Człowieka ONZ w 2017 r.[3], rezolucję z dnia 13 czerwca 2017 r. w sprawie bezpaństwowości w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej[4] oraz rezolucję z dnia 14 września 2017 r. w sprawie Mjanmy, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji Rohindżów[5],
– uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie strategii UE wobec Mjanmy/Birmy,
– uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa do Parlamentu Europejskiego i Rady pt. „Elementy strategii UE wobec Mjanmy/Birmy: szczególne partnerstwo na rzecz demokracji, pokoju i dobrobytu” (JOIN(2016)0024),
– uwzględniając oświadczenie wydane w dniu 2 grudnia 2016 r. przez rzecznika wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel w sprawie niedawnej eskalacji przemocy w Mjanmie/Birmie oraz oświadczenie wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel z dnia 6 września 2017 r. w sprawie sytuacji w stanie Arakan,
– uwzględniając wspólny komunikat prasowy z dnia 25 listopada 2016 r. w sprawie trzeciego dialogu dotyczącego praw człowieka między UE a Mjanmą/Birmą,
– uwzględniając konkluzje Rady w sprawie bezpaństwowości z dnia 4 grudnia 2015 r.,
– uwzględniając niedawne briefingi Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR) oraz specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Mjanmie/Birmie z dni – odpowiednio – 29 i 18 listopada 2016 r. w sprawie pogarszania się sytuacji w zakresie praw człowieka w północnej części stanu Arakan,
– uwzględniając raport Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka z dnia 20 czerwca 2016 r. pt. „Sytuacja w zakresie praw człowieka muzułmańskiej mniejszości Rohingja oraz innych mniejszości w Mjanmie/Birmie”, a także raport specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Mjanmie/Birmie z dnia 18 marca 2016 r.,
– uwzględniając oświadczenie na zakończenie misji z dnia 20 stycznia 2017 r. wydane przez Yanghee Lee, specjalną sprawozdawczynię ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Mjanmie/Birmie, w którym podsumowano, że „sytuacja jest obecnie gorsza niż w jakimkolwiek momencie w ciągu ostatnich kilku lat”,
– uwzględniając sprawozdanie końcowe komisji doradczej ds. stanu Arakan,
– uwzględniając oświadczenie przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 6 listopada, w którym wzywa się Mjanmę/Birmę do zaprzestania nadużywania sił zbrojnych i położenia kresu przemocy między różnymi społecznościami w stanie Arakan w Mjanmie/Birmie,
– uwzględniając Konwencję ONZ z 1951 r. dotyczącą statusu uchodźców oraz protokół do tej konwencji z 1967 r.,
– uwzględniając globalny plan działań Biura UNHCR na lata 2014–2024 na rzecz eliminacji bezpaństwowości,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka (PDPC) z 1948 r.,
– uwzględniając Konwencję z 1954 r. dotyczącą statusu bezpaństwowców oraz Konwencję z 1961 r. o ograniczaniu bezpaństwowości,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r. oraz Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych z 1966 r.,
– uwzględniając Kartę Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN),
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w stanie Arakan w Mjanmie/Birmie mieszka ok. miliona Rohingjów, będących mniejszością stojącą w obliczu represji oraz ciągłych poważnych naruszeń praw człowieka, co obejmuje zagrożenia dla życia i bezpieczeństwa, odmawianie prawa do opieki zdrowotnej i edukacji, pracę przymusową, przemoc seksualną oraz ograniczanie ich praw politycznych;
B. mając na uwadze, że Rohingjowie są jedną z najbardziej prześladowanych mniejszości na świecie, stanowią jedną z największych grup bezpaństwowców i zostali oficjalnie bezpaństwowcami z chwilą uchwalenia w 1982 r. birmańskiej ustawy o obywatelstwie, która doprowadziła do poważnych ograniczeń ich swobody przemieszczania się oraz do zamknięcia ich w obozach;
C. mając na uwadze, że dotychczasowa krajowa i międzynarodowa reakcja na naruszanie praw człowieka Rohingjów i dotyczący ich kryzys humanitarny w jest w dużej mierze niewystarczająca i wiele narzędzi służących rozwiązaniu tej kwestii nie zostało jeszcze wykorzystanych;
D. mając na uwadze, że w dniu 25 sierpnia 2017 r. bojówki Rohingja przeprowadziły serię skoordynowanych ataków na przeszło 30 posterunków policji i na bazę wojskową na północy stanu Arakan; mając na uwadze, że napastnicy zabili ponad dziesięciu policjantów, a do przeprowadzenia ataków przyznała się Armia Wyzwolenia Rohingja z Arakanu (ARSA);
E. mając na uwadze, że spowodowało to kontrofensywę wojskową na dużą skalę, pociągającą za sobą poważne i masowe przypadki łamania praw człowieka, w tym zabójstwa, gwałty i tortury; mając na uwadze, że organizacje praw człowieka, w szczególności Human Rights Watch, donoszą – na podstawie zdjęć satelitarnych – że w północnej części stanu Arakan, obecnie niedostępnej dla organizacji pozarządowych i niezależnych obserwatorów, doszło do masowych wyburzeń domów mieszkalnych i innych budynków; mając na uwadze, że według doniesień w zamieszkałej przez Rohingjów wiosce Chein Khar Li na północy stanu Arakan spłonęło 700 budynków, przez co wieś została niemal zrównana z ziemia;
F. mając na uwadze, że w wyniku tych zdarzeń ponad 625 000 Rohingjów szukało schronienia w Bangladeszu; mając na uwadze, że uciekinierzy z Mjanmy/Birmy, z których wielu to kobiety i dzieci, podróżują zdradliwymi szlakami, narażając się na ostrzał z broni palnej i niebezpieczne drogi oraz cierpiąc z powodu głodu i braku opieki medycznej; mając na uwadze, że dziesiątki osób, w tym kobiet i dzieci, zmarły w drodze; mając na uwadze, że straż przybrzeżna Bangladeszu znalazła ciała kilkudziesięciu osób, które straciły życie w czasie ucieczki;
G. mając na uwadze, że na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci Bangladesz przyjął już około 300 000 uchodźców Rohingja;
H. mając na uwadze, że Bangladesz złożył na władze Mjanmy/Birmy skargę dotyczącą umieszczenia min przeciwpiechotnych na odcinku jej granicy z Bangladeszem, co miałoby uniemożliwić w przyszłości powrót muzułmanów Rohingja uciekających przed przemocą;
I. mając na uwadze, że zagranicznym pracownikom ONZ i międzynarodowym organizacjom pozarządowym (NGO) zabrania się wstępu na obszary dotknięte konfliktem, a agencje ONZ nie są w stanie dostarczyć ludowi Rohingja pomocy humanitarnej, w tym żywności, wody i leków; mając na uwadze, że jedynie częściowo zezwolono na dostęp pomocy humanitarnej Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża, który dotarł zaledwie do 10 % potrzebujących; mając na uwadze, że nadal utrudniony jest dostęp pomocy humanitarnej do północy stanu Arakan mimo osiągniętego w dniu 27 października 2017 r. porozumienia ze Światowym Programem Żywnościowym;
J. mając na uwadze, że z uwagi na ograniczony dostęp bardzo niewiele wiadomo o bieżących potrzebach ludności, a także mając na uwadze, że już przed obecnym kryzysem około 350 000 osób było uzależnionych od pomocy humanitarnej, oprócz 120 000 osób wewnętrznie przesiedlonych w środkowej części stanu Arakan;
K. mając na uwadze, że w dniu 10 września 2017 r. Wysoki Komisarz NZ ds. Praw Człowieka Zeid Ra’ad Al Hussein oświadczył, iż sytuacja w Mjanmie/Birmie „wydaje się być modelowym przykładem czystek etnicznych”;
1. zdecydowanie potępia wszelkie ataki w stanie Arakan;
2. jest poważnie zaniepokojony sytuacją humanitarną w Mjanmie/Birmie i Bangladeszu oraz domaga się, aby rząd Mjanmy/Birmy niezwłocznie zaprzestał nadużywania sił zbrojnych i położył kres aktom przemocy, które wyniszczyły społeczność Rohingja w stanie Arakan;
3. potępia coraz poważniejsze przypadki łamania praw człowieka oraz ich skalę, w tym zabójstwa, gwałty i wysiedlenia setek tysięcy cywilów;
4. z całą mocą wzywa wojsko i siły bezpieczeństwa do natychmiastowego zaprzestania zabójstw, prześladowań i gwałtów wobec ludu Rohingja, a także do zaprzestania palenia ich domów;
5. przypomina, że władze Mjanmy/Birmy mają obowiązek ochrony – bez dyskryminacji – wszystkich obywateli przed nadużyciami, a także obowiązek przeprowadzenia śledztwa w poważnych przypadkach naruszania praw człowieka i pociągnięcia winnych do odpowiedzialności, zgodnie ze standardami i zobowiązaniami w zakresie praw człowieka;
6. ponownie wzywa władze Mjanmy/Birmy do zapewnienia natychmiastowego i swobodnego dostępu niezależnym obserwatorom międzynarodowych organizacji praw człowieka, dziennikarzom i innym międzynarodowym obserwatorom oraz ONZ, w szczególności misji wyjaśniającej ONZ, która została ustanowiona w marcu 2017 r. przez Radę Praw Człowieka ONZ i której mandat przedłużono do września 2018 r.;
7. ponownie pilnie wzywa do zapewnienia organizacjom humanitarnym dostępu do wszystkich obszarów objętych konfliktem i do wysiedleńców, bez dyskryminacji, tak aby umożliwić pracownikom organizacji humanitarnych niesienie pomocy osobom w niebezpieczeństwie;
8. wzywa rząd Mjanmy/Birmy do natychmiastowego usunięcia wszystkich min przeciwpiechotnych na granicy z Bangladeszem;
9. wzywa rząd Mjanmy/Birmy, a w szczególności doradczynię stanu Aung San Suu Kyi, do jednoznacznego potępienia wszelkich aktów podżegania do nienawiści na tle rasowym lub religijnym oraz do zwalczania dyskryminacji społecznej i wrogości wobec mniejszości Rohingja; wzywa ponadto rząd Mjanmy/Birmy, aby stał na straży powszechnego prawa do wolności religii lub przekonań; przypomina doradczyni stanu, by działała na rzecz wdrożenia zaleceń wydanych w sprawozdaniu końcowym komisji doradczej ds. stanu Arakan, które zostało sporządzone na jej własny wniosek; ubolewa nad brakiem postępów od czasu oświadczenia rzecznika partii Aung San Suu Kyi z dnia 18 maja 2015 r., zgodnie z którym to oświadczeniem rząd Mjanmy/Birmy powinien przywrócić obywatelstwo mniejszości Rohingja;
10. przypomina laureatce Nagrody im. Sacharowa z 1990 r. Aung San Suu Kyi, że nagroda ta przyznawana jest osobom, które bronią praw człowieka, chronią prawa mniejszości i przestrzegają prawa międzynarodowego, obok innych kryteriów; zwraca uwagę na konieczność rozważenia, czy Nagroda im. Sacharowa i Pokojowa Nagroda Nobla mogłyby zostać odebrane w przypadku, gdy laureaci naruszają te kryteria po przyznaniu nagrody;
11. uznaje starania Bangladeszu podejmowane w obliczu tej katastrofy humanitarnej w celu ułatwienia ochrony setek tysięcy uchodźców Rohingja; zdecydowanie zachęca władze Bangladeszu i innych krajów ościennych do przyjęcia wszystkich osób uciekających przed przemocą w stanie Arakan oraz do poszanowania zasady non-refoulement; wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zwiększyły pomoc finansową i materialną dla uchodźców;
12. przypomina o swoim zaleceniu, by rządy krajów, które zmagają się z napływem uchodźców Rohingja, ściśle współpracowały z Biurem UNHCR, które posiada techniczną wiedzę fachową w zakresie analizy statusu uchodźców oraz mandat do ochrony uchodźców i bezpaństwowców; wzywa UE i ONZ do wspierania w tym zakresie krajów ościennych;
13. z zadowoleniem przyjmuje podpisanie dwustronnego porozumienia o repatriacji zawartego przez Bangladesz i Mjanmę/Birmę w dniu 23 listopada 2017 r. w Naypyidaw i uważa je za ważny krok; zachęca premier Bangladeszu Sheikh Hasinę i doradczynię stanu Mjanmy/Birmy Aung San Suu Kyi do sprawnego wdrożenia tego porozumienia i do jednoczesnego zapewnienia takich warunków na miejscu, które umożliwią dobrowolne, bezpieczne, trwałe i godne powroty uchodźców do ich miejsc pochodzenia; potwierdza, że UE będzie uważnie monitorować wdrażanie porozumienia, aby zapewnić jego całkowitą zgodność z prawem międzynarodowym;
14. odnotowuje znaczenie sprawnego wykonania zaleceń komisji doradczej ds. stanu Arakan, tzw. zaleceń Annana; zwraca uwagę na zalecenie Komisji Europejskiej dotyczące konieczności ujednolicenia prawa Mjanmy/Birmy w dziedzinie obywatelstwa z normami i umowami międzynarodowymi, których kraj ten jest stroną, łącznie z art. 7 i 8 Konwencji o prawach dziecka, oraz dostosowania ustawodawstwa do najlepszych praktyk, co obejmuje zniesienie podziału na różne kategorie obywateli;
15. popiera starania na rzecz intensyfikacji procesu politycznego opartego na realizacji zaleceń Annana; wzywa Radę Bezpieczeństwa i Zgromadzenie Ogólne ONZ do przyjęcia skutecznych środków dyplomatycznych i politycznych zapewniających przestrzeganie przez rząd Mjanmy/Birmy jego obowiązków wobec mniejszości Rohingja pod względem zapewnienia ochrony i dostępu do pomocy; w tym kontekście zwraca się o wydanie przez Zgromadzenie Ogólne i Radę Bezpieczeństwa ONZ rezolucji potępiającej łamanie praw, nalegającej na dostęp do stanu Arakan i domagającej się pociągnięcia do odpowiedzialności za poważne naruszenia prawa międzynarodowego popełnione przez wszystkie strony;
16. wzywa Chiny oraz inne podmioty międzynarodowe i regionalne do wykorzystania wszelkich kanałów pozwalających domagać się zakończenia aktów okrucieństwa i doprowadzić do pokojowego rozwiązania;
17. wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel oraz państwa członkowskie UE, by znacząco zwiększyły presję na rząd Mjanmy/Birmy i jej siły bezpieczeństwa w celu powstrzymania łamania praw, ustanowienia pełnej współpracy ze śledczymi ONZ i międzynarodowymi agencjami humanitarnymi oraz zagwarantowania pociągnięcia do odpowiedzialności za poważne naruszenia prawa międzynarodowego; w związku z tym wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel oraz państwa członkowskie UE do odgrywania aktywnej roli we wspieraniu natychmiastowych działań na szczeblu ONZ i do jednoznacznego wskazania, że UE jest gotowa do rozważenia ukierunkowanych sankcji karnych wobec osób i podmiotów oraz do rozważenia konsekwencji w kontekście preferencji handlowych, z których korzysta Mjanma/Birma, gdyby poważne naruszenia prawa międzynarodowego były nadal bezkarnie kontynuowane;
18. popiera ciągłe wsparcie finansowe UE dla tego obszaru w postaci pomocy humanitarnej i innych form wsparcia; nalega, aby cała pomoc dla stanu Arakan była wyraźnie i konkretnie uzależniona od położenia kresu dyskryminacji i segregacji oraz od równości, a także aby realizacja wszystkich projektów i udzielanie pomocy przebiegały w sposób, który nie sprzyja dyskryminacji i segregacji ani nie pogłębia i nie utrwala tych zjawisk;
19. wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel do przedstawienia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania na temat inicjatyw UE na forum ONZ i w ramach Rady UE do Spraw Zagranicznych;
20. wzywa UE i jej państwa członkowskie do przychylnego przyjęcia relacji i oświadczeń przedstawicieli Rohingjów dotyczących sytuacji w terenie;
21. popiera wysiłki na rzecz obecności niezależnych i podlegających ONZ obserwatorów na miejscu w celu złagodzenia kryzysu humanitarnego; wzywa władze Mjanmy/Birmy do zapewnienia natychmiastowego i nieograniczonego dostępu niezależnym obserwatorom, zwłaszcza misji wyjaśniającej ONZ ustanowionej przez Radę Praw Człowieka ONZ w marcu 2017 r.;
22. popiera utworzenie biura Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka w Mjanmie/Birmie, posiadającego pełny mandat;
23. wzywa UE i jej państwa członkowskie do poparcia globalnego planu działań Biura UNHCR na lata 2014–2024 na rzecz eliminacji bezpaństwowości;
24. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji rządowi i parlamentowi Mjanmy/Birmy, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, Sekretarzowi Generalnemu ASEAN, Komisji Międzyrządowej ASEAN ds. Praw Człowieka, specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Mjanmie/Birmie, Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców oraz Radzie Praw Człowieka ONZ.
- [1] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0316.
- [2] Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0506.
- [3] Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0089.
- [4] Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0247.
- [5] Teksty przyjęte, P8_TA(2017)0351.