ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τα αυτόνομα οπλικά συστήματα
5.9.2018 - (2018/2752(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Michael Gahler, Cristian Dan Preda, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, David McAllister, Sandra Kalniete, Laima Liucija Andrikienė, Elmar Brok, Tunne Kelam, Eduard Kukan, Julia Pitera, Bogdan Andrzej Zdrojewski εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0308/2018
B8-0309/2018
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τα αυτόνομα οπλικά συστήματα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη μελέτη του της 3ης Μαΐου 2013 σχετικά με τις επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα από τη χρήση τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών και μη επανδρωμένων ρομπότ σε πολεμικές επιχειρήσεις,
– έχοντας υπόψη τις διάφορες θέσεις, συστάσεις και ψηφίσματά του, όπως την εντολή για έναρξη διαπραγματεύσεων που εγκρίθηκε στην ολομέλεια στις 13 Μαρτίου 2018 εν όψει της έγκρισης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του ευρωπαϊκού προγράμματος βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας, το ψήφισμά του της 13ης Δεκεμβρίου 2017 σχετικά με την ετήσια έκθεση του 2016 για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στον κόσμο και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα αυτό[1], τη σύστασή του προς το Συμβούλιο της 7ης Ιουλίου 2016 σχετικά με την 71η σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών[2] και το ψήφισμά του της 27ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τη χρήση οπλισμένων τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών[3],
– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις της ΕΕ σχετικά με τα φονικά αυτόνομα οπλικά συστήματα (LAWS) προς την ομάδα Κυβερνητικών Εμπειρογνωμόνων των συμβαλλομένων μερών στη Σύμβαση σχετικά με ορισμένα συμβατικά όπλα, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στη Γενεύη, στις 13-17 Νοεμβρίου 2017 και στις 9-13 Απριλίου 2018,
– έχοντας υπόψη τις συνεισφορές διαφόρων κρατών πριν από τις συνεδριάσεις της ομάδας Κυβερνητικών Εμπειρογνωμόνων το 2017 και 2018, μεταξύ άλλων από κράτη μέλη της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για ορισμένα συμβατικά όπλα αποσκοπεί στην απαγόρευση ή στον περιορισμό της χρήσης συγκεκριμένων τύπων όπλων που θεωρείται ότι προκαλούν περιττή ή αδικαιολόγητη οδύνη στους μαχητές ή πλήττουν τους αμάχους αδιακρίτως·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αυτόνομα οπλικά συστήματα αποτελούν αντικείμενο διαβουλεύσεων και ανάλυσης στο πλαίσιο της ομάδας Κυβερνητικών Εμπειρογνωμόνων των συμβαλλομένων μερών στη Σύμβαση σχετικά με ορισμένα συμβατικά όπλα, στη Γενεύη·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν ακόμη πλήρως αυτόνομα φονικά οπλικά συστήματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι μη αυτόνομα συστήματα όπως αυτόματα συστήματα, συστήματα που λειτουργούν εξ αποστάσεως και συστήματα που λειτουργούν με τηλεχειρισμό δεν θα πρέπει να θεωρούνται φονικά αυτόνομα οπλικά συστήματα·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανθρώπινη παρέμβαση και εποπτεία βρίσκονται στο επίκεντρο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων που επιφέρουν τον θάνατο, δεδομένου ότι υπόλογος για αποφάσεις που αφορούν τη ζωή και το θάνατο παραμένει ο άνθρωπος·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εφαρμόζεται πλήρως σε όλα τα οπλικά συστήματα και τους χειριστές τους και ότι η συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο αποτελεί βασική απαίτηση που πρέπει να πληρούν τα κράτη, ιδίως όταν πρόκειται για την τήρηση αρχών όπως η προστασία του άμαχου πληθυσμού ή η προφύλαξη σε περίπτωση επίθεσης·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα φονικό οπλικό σύστημα θα πρέπει να θεωρείται αυτόνομο εάν έχει σχεδιαστεί ειδικά ώστε να μπορεί να μεταβάλλει την εγγενή λογική του, να αγνοεί την αρχική αποστολή του και να τροποποιεί τους κανόνες ενεργοποίησής του χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ανθρώπινος έλεγχος ενός φονικού οπλικού συστήματος πρέπει να θεωρείται ότι έχει νόημα εφόσον επιτρέπει στον χειριστή να τροποποιήσει την αποστολή του συστήματος ή να τερματίσει την ενεργοποίηση προκειμένου να συμμορφωθεί με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο·
1. υπογραμμίζει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι πιθανές προκλήσεις των φονικών αυτόνομων οπλικών συστημάτων σε διεθνές επίπεδο, υπενθυμίζοντας, ωστόσο, ότι δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί πλήρως· καλεί, για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη της ΕΕ να εργαστούν ώστε να καταλήξουν σε ενιαία θέση στο θέμα αυτό·
2. υπογραμμίζει την ανάγκη, δεδομένων των διαφορετικών προσεγγίσεων των κρατών που είναι συμβαλλόμενα μέρη της Σύμβασης για ορισμένα συμβατικά όπλα, να θεσπιστεί ένας προκαταρκτικός ορισμός εργασίας για τα αυτόνομα οπλικά συστήματα και να υπάρξει ουσιαστικός ανθρώπινος έλεγχος, δεδομένου ότι η σχετική πρόβλεψη από την ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει στον καθορισμό και τη διαμόρφωση αποδεκτών διεθνών προτύπων και περιορισμών σε τέτοιου είδους μελλοντικά συστήματα·
3. καλεί, με βάση τα ανωτέρω, την Ύπατη Εκπρόσωπο για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, τα κράτη μέλη και το Συμβούλιο να αναπτύξουν και να εγκρίνουν κοινή θέση για τα αυτόνομα οπλικά συστήματα· υπογραμμίζει την ανάγκη να συμπεριληφθούν διατάξεις περί ουσιαστικού ανθρώπινου ελέγχου όσον αφορά τη χρήση φονικής βίας·
4. τονίζει ότι κανένα από τα όπλα και τα οπλικά συστήματα που χρησιμοποιούνται σήμερα από τις ευρωπαϊκές ή τις συμμαχικές δυνάμεις δεν ανήκει στην κατηγορία των φονικών αυτόνομων οπλικών συστημάτων· υπενθυμίζει ότι τα όπλα και τα οπλικά συστήματα που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να προασπίζονται φίλιες πλατφόρμες, δυνάμεις και τον πληθυσμό από εξαιρετικά δυναμικές απειλές, όπως εχθρικούς πυραύλους, πυρομαχικά και αεροσκάφη, δεν θεωρούνται θανατηφόρα αυτόνομα οπλικά συστήματα· υπογραμμίζει ότι η απόφαση για τη χρήση όπλων κατά επανδρωμένου αεροσκάφους πρέπει να λαμβάνεται από τους χειριστές·
5. προειδοποιεί ότι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της για την επιβολή υπέρμετρα πολλών αυτοπεριορισμών σε σχέση με τα δυνητικά φονικά αυτόνομα οπλικά ενέχουν τον κίνδυνο να χαθεί ένα τεχνολογικό προβάδισμα και να παραχωρηθούν πιθανά πλεονεκτήματα στο πεδίο της μάχης του μέλλοντος, σε περίπτωση που άλλοι σημαντικοί διεθνείς παράγοντες δεν συμμορφωθούν με παρόμοιους περιοριστικούς κανόνες·
6. τονίζει ότι όλοι οι χειριστές μελλοντικών αυτόνομων οπλικών συστημάτων θα πρέπει να υποβάλλονται σε αυστηρή και ολοκληρωμένη κατάρτιση σχετικά με τις νομικές, δεοντολογικές και ηθικές πτυχές του χειρισμού των εν λόγω συστημάτων και τις πιθανές συνέπειες·
7. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, τα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών και στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0494.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0317.
- [3] ΕΕ C 285 της 29.8.2017, σ. 110.