ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κατάσταση στην Αζοφική Θάλασσα
22.10.2018 - (2018/2870(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Petras Auštrevičius, Beatriz Becerra Basterrechea, Dita Charanzová, Martina Dlabajová, María Teresa Giménez Barbat, Marian Harkin, Nadja Hirsch, Ivan Jakovčić, Petr Ježek, Louis Michel, Urmas Paet, Maite Pagazaurtundúa Ruiz, Frédérique Ries, Robert Rochefort, Marietje Schaake, Jasenko Selimovic, Pavel Telička, Ramon Tremosa i Balcells, Johannes Cornelis van Baalen, Hilde Vautmans, Cecilia Wikström εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0493/2018
B8‑0497/2018
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση στην Αζοφική Θάλασσα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη Ρωσία και την Ουκρανία, και ιδίως τα ψηφίσματα της 13ης Μαρτίου 2014 σχετικά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία[1], της 17ης Ιουλίου 2014 σχετικά με την Ουκρανία[2], της 11ης Ιουνίου 2015 σχετικά με τη στρατηγική στρατιωτική κατάσταση στη λεκάνη του Ευξείνου Πόντου μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία[3], της 16ης Μαρτίου 2017 σχετικά με τους ουκρανούς κρατουμένους στη Ρωσία και την κατάσταση στην Κριμαία[4], της 5ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με τις υποθέσεις των ηγετών των Τατάρων της Κριμαίας Akhtem Chiygoz και Ilmi Umerov καθώς και του δημοσιογράφου Mykola Semena[5] και της 14ης Ιουνίου 2018 σχετικά με τη Ρωσία, ιδίως την υπόθεση του ουκρανού πολιτικού κρατουμένου Oleg Sentsov[6],
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Ουκρανίας, αφετέρου[7],
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία του 2003 μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ουκρανίας σχετικά με τη συνεργασία για τη χρήση της Αζοφικής Θάλασσας και των στενών του Κερτς, το Μνημόνιο της Βουδαπέστης σχετικά με τις εγγυήσεις ασφάλειας, της 5ης Δεκεμβρίου 1994, και τη δέσμη μέτρων για την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ, της 12ης Φεβρουαρίου 2015,
– έχοντας υπόψη τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν στη Ρωσική Ομοσπονδία ως απάντηση στην παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας και την εσκεμμένη αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών στις οικονομικές σχέσεις με την Κριμαία και τη Σεβαστούπολη,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας, τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και το Σχέδιο άρθρων σχετικά με την ευθύνη των κρατών για διεθνώς παράνομες πράξεις, του 2001,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι πριν από την κατάληψη της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014, η Αζοφική Θάλασσα ήταν σε μεγάλο βαθμό μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, στην οποία είχαν πρόσβαση τόσο τα ουκρανικά όσο και τα ρωσικά πλοία, βάσει συμφωνίας μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας η οποία παρείχε το δικαίωμα και στις δύο χώρες να πραγματοποιούν ελέγχους σε ύποπτα πλοία·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάληψη της Κριμαίας και η κατασκευή της γέφυρας του Κερτς έχουν αυξήσει τη στρατηγική σημασία της Αζοφικής Θάλασσας, έχουν οδηγήσει στη στρατιωτικοποίηση της περιοχής μέσω της ενισχυμένης ναυτικής παρουσίας της Ρωσίας, και έχουν περιορίσει σημαντικά την πρόσβαση πλοίων σε μια σειρά ουκρανικών λιμένων, και ιδίως στη Μαριούπολη και το Μπερντιάνσκ·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ασφυκτικός έλεγχος της Ρωσίας επί των στενών του Κερτς έχει επιπτώσεις στην ευρύτερη σύγκρουση στο ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας και αποτελεί μία ακόμη αμφισβήτηση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατασκευή της γέφυρας του Κερτς από τη Ρωσία έως τη χερσόνησο της Κριμαίας συνιστά παραβίαση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας εκ μέρους της Ρωσικής Ομοσπονδίας·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Ιούλιο του 2018, η ΕΕ πρόσθεσε έξι ρωσικές οντότητες στον κατάλογο κυρώσεων της ΕΕ λόγω της παράνομης συμμετοχής τους στην κατασκευή της γέφυρας του Κερτς· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων της ΕΕ που έχουν επιβληθεί στη Ρωσική Ομοσπονδία και την παρανόμως κατεχόμενη χερσόνησο της Κριμαίας, απαγορεύεται στις ευρωπαϊκές εταιρείες να συμμετέχουν ή να συμβάλλουν σε έργα υποδομής όπως η κατασκευή της γέφυρας του Κερτς· λαμβάνοντας υπόψη ότι διαπιστώθηκε πως αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν προμηθεύσει εξοπλισμό και υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή της εν λόγω γέφυρας·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία, συχνά και με καταχρηστικό τρόπο, σταματά και επιθεωρεί τα πλοία που διέρχονται από τα στενά του Κερτς κατευθυνόμενα προς ουκρανικούς λιμένες ή προερχόμενα από αυτούς·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας όσο και η συμφωνία του 2003 σχετικά με την Αζοφική Θάλασσα προβλέπουν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας·
1. καταδικάζει τη Ρωσική Ομοσπονδία για την παραβίαση της κυριαρχίας της Ουκρανίας με την παράνομη κατασκευή της γέφυρας του Κερτς, την αυξημένη στρατιωτικοποίηση της χερσονήσου της Κριμαίας και της Αζοφικής Θάλασσας, και τις παράνομες και καταχρηστικές ακινητοποιήσεις για τη διενέργεια παράνομων ελέγχων σε εμπορικά πλοία που διαπλέουν τα στενά του Κερτς ή πλέουν στην Αζοφική Θάλασσα, τόσο υπό ουκρανική σημαία όσο και υπό σημαία τρίτων κρατών, μεταξύ των οποίων και πάνω από 120 πλοία, μέχρι στιγμής, υπό σημαία διαφόρων κρατών μελών της ΕΕ, με αποτέλεσμα να προκαλούνται καθυστερήσεις στη ναυσιπλοΐα στην Αζοφική Θάλασσα·
2. επαναλαμβάνει τη στήριξή του προς την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, επιβεβαιώνει εκ νέου την κυριαρχία της Ουκρανίας επί της χερσονήσου της Κριμαίας και της Αζοφικής Θάλασσας, και τονίζει ότι είναι απολύτως απαραίτητο να διαθέτει η Ουκρανία πλήρη πρόσβαση στην Αζοφική Θάλασσα, όπως κατοχυρώνεται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας·
3. θεωρεί ότι οι εν λόγω καταχρηστικές και χρονοβόρες επιθεωρήσεις της Ρωσίας συνιστούν περιορισμό της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας και εμπόδιο για το εμπόριο και την κυκλοφορία στην περιοχή, καθώς συνεπάγονται σημαντικό κόστος αναμονής για όλα τα πλοία που κατευθύνονται προς ουκρανικούς λιμένες ή προέρχονται από αυτούς· επισημαίνει ότι οι επιθεωρήσεις αυτές έχουν σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στον φόρτο εργασίας και στην οικονομική βιωσιμότητα των οικείων ουκρανικών λιμένων· επισημαίνει ότι τα πλοία που κατευθύνονται προς ρωσικούς λιμένες στην Αζοφική Θάλασσα εξαιρούνται από αυτές τις μεροληπτικές επιθεωρήσεις·
4. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για το γεγονός ότι αυξάνονται οι εντάσεις στην περιοχή, με τη σύγκρουση να προσλαμβάνει και θαλάσσια διάσταση· εκφράζει την ανησυχία του και για την αυξημένη ναυτική στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας μέσω της ενίσχυσης του ρωσικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας και της ρωσικής ακτοφυλακής στην Αζοφική Θάλασσα·
5. σημειώνει ότι, ως αντίμετρο, στις 17 Σεπτεμβρίου 2018, η Ουκρανία αποφάσισε να ακυρώσει τη γενική «συνθήκη φιλίας» που είχε υπογράψει με τη Ρωσία το 1997, ανακοινώνοντας παράλληλα τη μεταφορά πρόσθετων δυνάμεων πεζοναυτών και παράκτιου πυροβολικού στην Αζοφική Θάλασσα· υποστηρίζει τις προσπάθειες της Ουκρανίας να συνεχίσει να χρησιμοποιεί διπλωματικά και νομικά μέσα για την αντιμετώπιση των ρωσικών ενεργειών, συμπεριλαμβανομένης της εν εξελίξει διαδικασίας διαιτησίας στο πλαίσιο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας·
6. καλεί την Αντιπρόεδρο/Ύπατη Εκπρόσωπο να λάβει τα αναγκαία μέτρα για να προτείνει την ενεργοποίηση της εντολής της ειδικής αποστολής παρακολούθησης του ΟΑΣΕ στην Ουκρανία (SMM) —η οποία καλύπτει ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας επικράτειας— με σκοπό την παρακολούθηση της κατάστασης στην Αζοφική Θάλασσα·
7. υπογραμμίζει ότι η γέφυρα του Κερτς κατασκευάστηκε παράνομα, και επικροτεί την απόφαση του Συμβουλίου να επιβάλει περιοριστικά μέτρα σε έξι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην κατασκευή της γέφυρας· υπογραμμίζει ότι τα μέτρα αυτά μπορούν να επεκταθούν και σε επιπλέον οντότητες και ιδιώτες, εάν χρειάζεται·
8. επαναλαμβάνει την ανησυχία του για τη συμμετοχή ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στην κατασκευή της γέφυρας του Κερτς, οι οποίες με τη συμμετοχή τους αυτή, εν γνώσει ή εν αγνοία τους, υπονόμευσαν το καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ· ζητεί, εν προκειμένω, από την Επιτροπή να αποσαφηνίσει το πεδίο εφαρμογής των ισχυόντων περιοριστικών μέτρων της ΕΕ, και από τα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τυχόν εθνικές τελωνειακές ή ποινικές έρευνες που αφορούν περιπτώσεις ενδεχόμενων παραβιάσεων· ζητεί, επίσης, να συσταθεί ανεξάρτητο δικαιοδοτικό όργανο για τις κυρώσεις της ΕΕ, το οποίο θα κρίνει εάν παραβιάζονται τα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ από εταιρείες ή χώρες της ΕΕ·
9. καλεί την Αντιπρόεδρο/Ύπατη Εκπρόσωπο να παρακολουθεί πιο στενά την εξελισσόμενη κατάσταση της ασφάλειας στην Αζοφική Θάλασσα, η οποία ενδέχεται να έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην πολιτική ασφάλειας που θα επηρεάσουν την ΕΕ και τα κράτη μέλη της· καλεί, επιπλέον, την Αντιπρόεδρο/Ύπατη Εκπρόσωπο να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις, να προσδιορίσει τη δομή διοίκησης και να προετοιμάσει τα πιθανά περιοριστικά μέτρα της ΕΕ που θα επιβληθούν σε περίπτωση κλιμάκωσης·
10. καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να εξετάσουν πιθανούς τρόπους στήριξης των πληττόμενων μεταφορέων και λιμένων, ιδίως με την ενίσχυση της δραστηριοποίησης της ΕΕ στους πληττόμενους λιμένες της Μαριούπολης και του Μπερντιάνσκ με νέα αναπτυξιακά και επενδυτικά έργα·
11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στον Πρόεδρο, την Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας, στον Πρόεδρο, την Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, και στα κράτη μέλη.