ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη δολοφονία του δημοσιογράφου Jamal Khashoggi στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη
22.10.2018 - (2018/2885(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Fabio Massimo Castaldo, Ignazio Corrao, Rolandas Paksas εξ ονόματος της Ομάδας EFDD
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0498/2018
B8‑0505/2018
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη δολοφονία του δημοσιογράφου Jamal Khashoggi στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του εκπροσώπου της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα (OHCHR) Rupert Colville σχετικά με την εξαφάνιση του Jamal Khashoggi,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση των Υπουργών Εξωτερικών της G7 σχετικά με την εξαφάνιση του Jamal Khashoggi,
– έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις της Αντιπροέδρου της Επιτροπής/Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (AΠ/YE) Federica Mogherini σχετικά με την εξαφάνιση του Jamal Khashoggi,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας σχετικά με την εξαφάνιση του Jamal Khashoggi, σαουδάραβα υπηκόου,
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Γερμανίας, της 21ης Οκτωβρίου 2018, σχετικά με τον θάνατο του Jamal Khashoggi,
– έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα,
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
– έχοντας υπόψη ότι η Σαουδική Αραβία είναι μέλος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών,
– έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης εντός και εκτός διαδικτύου,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Jamal Khashoggi ήταν καταξιωμένος δημοσιογράφος που αποτελούσε κάποτε μέρος του καθεστώτος της Σαουδικής Αραβίας αλλά τα τελευταία χρόνια είχε υιοθετήσει επικριτική στάση απέναντι στους ηγέτες του βασιλείου, επέκρινε δε ανοικτά την επέμβαση της σαουδαραβικής κυβέρνησης στον πόλεμο στην Υεμένη· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Jamal Khashoggi μετακόμισε στην Ουάσιγκτον τον Σεπτέμβριο του 2017, φοβούμενος μέτρα καταστολής στη χώρα, και έκτοτε ζούσε αυτοεξόριστος·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Jamal Khashoggi βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη για να αποκτήσει έγγραφα από τις σαουδαραβικές αρχές προκειμένου να παντρευτεί την τουρκικής υπηκοότητας μνηστή του· λαμβάνοντας υπόψη ότι, την Τρίτη 2 Οκτωβρίου 2018, ο Jamal Khashoggi εισήλθε στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας, και ότι αυτή ήταν η τελευταία φορά που εθεάθη δημοσίως· λαμβάνοντας υπόψη ότι σαουδάραβες αξιωματούχοι δήλωσαν αρχικά ότι εγκατέλειψε το κτίριο 20-30 λεπτά μετά την άφιξή του· λαμβάνοντας υπόψη ότι, την ίδια ημέρα, δόθηκε ημερήσια άδεια στο τουρκικής υπηκοότητας προσωπικό του προξενείου·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, την Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2018, η Σαουδική Αραβία επέτρεψε στις τουρκικές αρχές να διενεργήσουν έρευνα στο προξενείο της στην Κωνσταντινούπολη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά από την εξαφάνιση του Jamal Khashoggi, οι τοίχοι του προξενείου βάφηκαν εκ νέου, και ένα επαγγελματικό συνεργείο καθαρισμού εθεάθη να εισέρχεται στο κτίριο·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ανεπίσημες τουρκικές πηγές κοντά στην έρευνα είπαν ότι ο Jamal Khashoggi σύρθηκε από το γραφείο του Γενικού Πρόξενου στο διπλανό γραφείο και στη συνέχεια σκοτώθηκε·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι λέγεται πως οι τουρκικές αρχές έχουν στην κατοχή τους ηχητικό ντοκουμέντο από τον θάνατο του Jamal Khashoggi· λαμβάνοντας υπόψη ότι, με βάση το εν λόγω ανεπιβεβαίωτο ντοκουμέντο, πιστεύεται ότι ο Jamal Khashoggi δέχτηκε ένεση με άγνωστη ουσία και στη συνέχεια διαμελίστηκε ενόσω ήταν ακόμα ζωντανός·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τουρκικές αρχές έχουν εντοπίσει και συνδέσει με την εξαφάνιση και τη δολοφονία του Jamal Khashoggi 15 σαουδάραβες υπηκόους, μεταξύ των οποίων σαουδάραβες βασιλικοί φρουροί, αξιωματούχοι της υπηρεσίας πληροφοριών, στρατιώτες και ένας ιατροδικαστής που ταξίδεψε αυθημερόν στην Κωνσταντινούπολη την ημέρα της εξαφάνισης του δημοσιογράφου·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σαουδάραβες αξιωματούχοι αρχικά αρνήθηκαν τους ισχυρισμούς ότι ο Jamal Khashoggi σκοτώθηκε μέσα στο κτίριο του προξενείου, εντούτοις δεν παρουσίασαν τεκμήρια προς επίρρωση της αναφοράς τους, δηλώνοντας ότι οι κάμερες δεν λειτουργούσαν την ημέρα κατά την οποία ο Jamal Khashoggi επισκέφθηκε το προξενείο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας αρχικά δήλωσε ότι οι αναφορές από τις οποίες προέκυπτε ότι ο Jamal Khashoggi εξαφανίστηκε από το προξενείο στην Κωνσταντινούπολη ή ότι οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας τον είχαν θέσει υπό κράτηση ή τον είχαν σκοτώσει ήταν απολύτως ψευδείς και ανυπόστατες·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τη Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2018, σαουδάραβες αξιωματούχοι δήλωσαν ότι είχε ξεκινήσει εσωτερική έρευνα σχετικά με την εξαφάνιση και την εικαζόμενη δολοφονία του σαουδάραβα επικριτή του καθεστώτος και αρθρογράφου της Washington Post·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σαουδική Αραβία παραδέχθηκε εν τέλει τον θάνατο του Jamal Khashoggi και απέδωσε τη δολοφονία σε μια «ανέντιμη επιχείρηση», αρνούμενη ότι ο διάδοχος του θρόνου πρίγκιπας Mohammed bin Salman και η ανώτερη ηγεσία της υπηρεσίας πληροφοριών γνώριζαν για την επιχείρηση·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Σαουδικής Αραβίας είναι τεταμένες λόγω αλληλεπικαλυπτόμενων συμφερόντων στην περιοχή, ιδίως όσον αφορά το Κατάρ·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα γεγονότα αυτά έχουν προκαλέσει τη διεθνή δημόσια κατακραυγή, εντούτοις διεθνείς ηγέτες και οργανώσεις δεν παίρνουν θέση έως ότου να αποκτήσουν μεγαλύτερη βεβαιότητα σε σχέση με τις περιστάσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένοι νομοθέτες των ΗΠΑ επικαλούνται τον νόμο Global Magnitsky Act, ζητώντας την απαγόρευση όλων των πωλήσεων όπλων και την παύση της στρατιωτικής συνεργασίας με τη Σαουδική Αραβία·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιδόσεις της Σαουδικής Αραβίας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προκαλούν βαθιά ανησυχία, και ότι γεγονότα όπως η εξαφάνιση του Jamal Khashoggi εγείρουν σοβαρές αμφιβολίες ως προς τη βούληση του διαδόχου του θρόνου πρίγκιπα Mohammed bin Salman να προβεί σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις στη χώρα·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σαουδική Αραβία είναι σήμερα μέλος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών·
1. εκφράζει τον αποτροπιασμό του για το ότι, εν έτει 2018, ένας προβεβλημένος δημοσιογράφος μπορεί να εξαφανιστεί και να δολοφονηθεί στο κτίριο μιας πρεσβείας, και τονίζει ότι η συστηματική πρακτική των βίαιων εξαφανίσεων και των εξωδικαστικών εκτελέσεων προσώπων συνιστά έγκλημα κατά της ανθρωπότητας· εκφράζει τη λύπη του διότι τα γεγονότα αυτά μείωσαν ακόμα περισσότερο το επίπεδο δημοσιογραφικής ελευθερίας στη Σαουδική Αραβία και σε ολόκληρο τον κόσμο·
2. θεωρεί ότι είναι υψίστης σημασίας να χυθεί φως στα γεγονότα που οδήγησαν στον θάνατο του Jamal Khashoggi· ζητεί να δρομολογηθεί διεθνής ανεξάρτητη και αμερόληπτη έρευνα όσον αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα, με την πλήρη στήριξη των αρχών της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας, και επιμένει ότι οι υπεύθυνοι –τόσο οι φυσικοί όσο και οι ηθικοί αυτουργοί– θα πρέπει να εντοπιστούν και να οδηγηθούν ενώπιον της δικαιοσύνης·
3. ασπάζεται την έκκληση που απηύθυνε η Ύπατη Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα περί άρσης της διπλωματικής ασυλίας προκειμένου να καταστεί δυνατή η απρόσκοπτη διενέργεια της εν λόγω έρευνας·
4. καλεί το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας να διενεργήσει ενδελεχή, αξιόπιστη, διαφανή και ταχεία έρευνα, όπως ανακοινώθηκε, και να δώσει πλήρεις και λεπτομερείς εξηγήσεις, και ζητεί από τις αρχές τόσο της Τουρκίας όσο και της Σαουδικής Αραβίας να συνεργαστούν πλήρως επί του θέματος· καλεί την ΕΕ να προσφέρει στήριξη και τεχνική βοήθεια στις τουρκικές αρχές για τη διεξαγωγή της έρευνάς τους·
5. είναι πεπεισμένο ότι η δολοφονία του Jamal Khashoggi συνδέεται άμεσα με την κριτική που άσκησε στις πολιτικές της Σαουδικής Αραβίας, ειδικότερα δε με την κριτική του κατά της σαουδαραβικής επέμβασης στην Υεμένη· σημειώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις του διαδόχου του θρόνου πρίγκιπα Mohammad bin Salman συνοδεύτηκαν από διώξεις υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μέτρα καταστολής της πολιτικής ελευθερίας στο εσωτερικό της χώρας, καθώς και από τη συστηματική χρήση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας προκειμένου να δικαιολογηθούν οι βασανισμοί και οι φυλακίσεις υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
6. δηλώνει βαθιά προβληματισμένο από τους ισχυρισμούς περί δολοφονίας και εξωδικαστικής εκτέλεσης με κρατική υποστήριξη και δεν θεωρεί ικανοποιητικές τις εξηγήσεις που δίνει η Σαουδική Αραβία για τα γεγονότα· καλεί τη Σαουδική Αραβία να παράσχει περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με το τι ακριβώς συνέβη στις 2 Οκτωβρίου 2018, καθώς οι εκδοχές που έχουν παρουσιαστεί μέχρι στιγμής για τα συμβάντα στερούνται αξιοπιστίας·
7. υπενθυμίζει στο καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας ότι, ως συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, η Σαουδική Αραβία είναι υποχρεωμένη να λαμβάνει όλα τα μέτρα για την πρόληψη των βασανιστηρίων, των βίαιων εξαφανίσεων και άλλων σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να διερευνά καταγγελίες για πράξεις που συνιστούν τα εγκλήματα αυτά και να προσάγει ενώπιον της δικαιοσύνης τους υπόπτους για τη διάπραξή τους·
8. καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και την ΑΠ/ΥΕ να συνεχίσουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις σχετικά με τη δολοφονία του Jamal Khashoggi· πιστεύει ότι είναι απαραίτητο να υπάρξει δυνατή και ενιαία απάντηση από την ΕΕ και να αξιοποιηθεί το πλήρες φάσμα των διπλωματικών εργαλείων της ΕΕ, μεταξύ των οποίων οι στοχευμένες κυρώσεις κατά παντός υπευθύνου ή εμπλεκόμενου στην υπόθεση·
9. ζητεί εκ νέου να επιβληθεί σε ολόκληρη την ΕΕ απαγόρευση εξαγωγής, πώλησης, αναβάθμισης και συντήρησης κάθε μορφής εξοπλισμού ασφαλείας στη Σαουδική Αραβία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή χρησιμοποιείται για εσωτερική καταστολή, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας επιτήρησης του διαδικτύου· καλεί την ΑΠ/ΥΕ να υποβάλει έκθεση σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της συνεργασίας των κρατών μελών της ΕΕ με τη Σαουδική Αραβία στον στρατιωτικό τομέα και στον τομέα της ασφάλειας·
10. θεωρεί ότι, υπό το φως των πολλαπλών τεκμηριωμένων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό, η θέση της Σαουδικής Αραβίας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι μη βιώσιμη και εγγενώς αντιφατική· καλεί τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών να αναστείλει την ιδιότητα μέλους της χώρας·
11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, την Ύπατη Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, την Αυτού Μεγαλειότητα τον Βασιλέα Salman bin Abdulaziz Al Saud και τον διάδοχο του θρόνου πρίγκιπα Mohammad Bin Salman Al Saud, και την κυβέρνηση του Βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας.