PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji w Wenezueli
30.1.2019 - (2019/2543(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
João Pimenta Lopes, João Ferreira, Miguel Viegas, Marina Albiol Guzmán, Paloma López Bermejo, Neoklis Sylikiotis, Takis Hadjigeorgiou, Nikolaos Chountis, Eleonora Forenza, Maria Lidia Senra Rodríguez, Younous Omarjee w imieniu grupy GUE/NGL
Parlament Europejski,
– uwzględniając cel określony w rozdziale I art. 1 pkt 2 Karty Narodów Zjednoczonych z 1945 r.: „rozwijać przyjazne stosunki między narodami, oparte na poszanowaniu zasady równouprawnienia i samostanowienia narodów, i stosować inne odpowiednie środki dla wzmocnienia powszechnego pokoju”,
– uwzględniając art. 1 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz art. 1 Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, które stanowią, że: „wszystkie narody mają prawo do samostanowienia” oraz że „z mocy tego prawa swobodnie określają one swój status polityczny i swobodnie kierują swoim rozwojem gospodarczym, społecznym i kulturalnym”,
– uwzględniając zapisaną w Karcie Narodów Zjednoczonych zasadę nieingerowania w sprawy wewnętrzne innych państw,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,
– uwzględniając oświadczenie szefów państw i rządów Wspólnoty Państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów (CELAC) i UE z dnia 10 i 11 czerwca 2015 r., w którym sygnatariusze potwierdzili swoje zaangażowanie na rzecz wszystkich celów i zasad zapisanych w Karcie Narodów Zjednoczonych, a także swoje poparcie dla wszelkich wysiłków służących obronie suwerennej równości wszystkich państw oraz poszanowaniu ich terytorialnej integralności i politycznej niezależności,
– uwzględniając konstytucję Wenezueli,
– uwzględniając oświadczenie Parlamentu Latynoamerykańskiego, a w szczególności odrzucenie przez to zgromadzenie jakiejkolwiek próby bezpośredniej lub pośredniej interwencji zagranicznej w sprawy wewnętrzne Boliwariańskiej Republiki Wenezueli oraz wezwanie do nawiązania konstruktywnego dialogu,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że 20 maja 2018 r. odbyły się w Wenezueli konstytucyjne, wolne i demokratyczne wybory prezydenckie oraz wybory do regionalnych rad ustawodawczych; mając na uwadze, że w wyborach wzięło udział 16 partii, a o stanowisko prezydenta ubiegało się czterech kandydatów; mając na uwadze, że tylko trzy partie opozycyjne postanowiły zbojkotować wybory;
B. mając na uwadze, że datę wyborów prezydenckich przyspieszono na wniosek opozycji; mając na uwadze, że porozumienie polityczne i wyborcze uzgodnione w Republice Dominikańskiej, którego wypracowaniem kierował były premier Hiszpanii José Luis Rodriguez Zapatero, w ostatniej chwili nie zostało podpisane przez opozycję;
C. mając na uwadze, że wybory odbyły się na równych, sprawiedliwych i przejrzystych warunkach, były nadzorowane przez zrównoważoną Krajową Radę Wyborczą (CNE) i dawały wystarczające gwarancje wszystkim uczestnikom;
D. mając na uwadze, że 200 niezależnych obserwatorów międzynarodowych – m. in. były prezydent Hiszpanii José Luis Zapatero, były minister spraw zagranicznych Cypru Marcos Cipriani i były przewodniczący francuskiego Senatu Jean-Pierre Bel – było obecnych przy wyborach w Wenezueli na zaproszenie właściwych władz tego kraju;
E. mając na uwadze, że w dniu 20 maja 2018 r. Nicolás Maduro otrzymał 68 % głosów i wygrał wybory;
F. mając na uwadze, że wybory gubernatorów odbyły się w październiku 2018 r., a wybory samorządowe w grudniu 2018 r. oraz że wzięły w nich udział niektóre partie opozycyjne; mając na uwadze, że opozycja kwestionuje jedynie wybory prezydenckie, które odbyły się w tych samych okolicznościach co pozostałe trzy rodzaje wyborów;
G. mając na uwadze, że w dniu 23 stycznia 2019 r. doszło w Wenezueli do próby zamachu stanu, a Juan Guidó ogłosił się tymczasowym prezydentem kraju; mając na uwadze, że akt ten nie ma żadnej podstawy konstytucyjnej ani prawnej, gdyż nie zostały spełnione warunki zapisane w konstytucji, na które się powołano;
H. mając na uwadze, że Stany Zjednoczone i tzw. Grupa z Limy potwierdziły próbę zamachu stanu i uznały Juana Guidó za tymczasowego prezydenta kraju, podczas gdy inne państwa uznały Nicolása Maduro za prawowitego prezydenta Boliwariańskiej Republiki Wenezueli;
I. mając na uwadze, że 24 stycznia 2019 r. popierane przez USA oświadczenie wzywające Organizację Państw Amerykańskich do uznania Juana Guidó za tymczasowego prezydenta zostało odrzucone przez 18 członków tej organizacji;
J. mając na uwadze, że propozycja USA popierająca zamach stanu przeprowadzony przez Juana Guidó została odrzucona w Radzie Bezpieczeństwa ONZ; mając na uwadze, że w miejsce tego Rada Bezpieczeństwa wezwała do otwartego i pluralistycznego dialogu w Wenezueli, aby złagodzić napięcia;
K. mając na uwadze, że ponad 20 krajów, w tym państwa będące członkami Rady Bezpieczeństwa ONZ, państwa członkowskie Wspólnoty Karaibskiej i wiele innych, wezwało do otwartego i pluralistycznego dialogu w Wenezueli, aby rozwiązać bieżące problemy;
L. mając na uwadze, że sytuacja gospodarcza i społeczna w Wenezueli znacznie się pogorszyła w ostatnich latach w wyniku coraz częstszych amerykańskich i unijnych sankcji gospodarczych i finansowych, co doprowadziło do hiperinflacji, niedoborów zaopatrzenia, rosnącego ubóstwa oraz niedoboru leków i sprzętu medycznego;
M. mając na uwadze, że istnieje pilna potrzeba przezwyciężenia obecnej sytuacji w Wenezueli i znalezienia wyjścia w drodze negocjacji;
O. mając na uwadze, że w tym tygodniu kilka krajów w regionie, takich jak Meksyk i Urugwaj, wyraziło gotowość do zaangażowania się jako mediatorzy lub facylitatorzy w celu znalezienia rozwiązania w drodze pluralistycznego dialogu narodowego;
1. zdecydowanie potępia próbę zamachu stanu w Wenezueli, autoproklamację Juana Guaidó jako tymczasowego prezydenta kraju poza ramami konstytucyjnymi oraz strategię usankcjonowania obcej interwencji w Wenezueli, popieraną przez USA i tzw. Grupę z Limy;
2. obawia się, że obecna sytuacja może doprowadzić do eskalacji przemocy w Wenezueli; podkreśla w związku z tym, że pokojowe i polityczne rozwiązanie istniejących problemów powinno zostać wynegocjowane przez Wenezuelczyków na mocy konstytucji Wenezueli i bez ingerencji z zewnątrz;
3. wzywa wszystkie siły polityczne w kraju do powrotu na drogę dialogu i negocjacji; przypomina, że zerwany przez opozycję rok temu dialog doprowadził do powstania tekstu Porozumienia w sprawie demokratycznego współistnienia w Wenezueli, i podkreśla, że porozumienie to mogłoby być punktem wyjścia do ponownego dialogu narodowego;
4. przyjmuje z zadowoleniem wyrażoną przez niektóre kraje w regionie, takie jak Meksyk i Urugwaj, gotowość do zaangażowania się jako mediatorzy lub facylitatorzy w celu znalezienia rozwiązania w drodze dialogu;
5. podkreśla, że międzynarodowe uznanie jakiegokolwiek nowego rządu utworzonego na zasadzie autoproklamacji wiąże się z poważnym ryzykiem pogorszenia sytuacji politycznej i może wywołać poza granicami Wenezueli efekt domina w całym regionie;
6. domaga się zdecydowanego potępienia próby zamachu stanu przez Radę i państwa członkowskie oraz poszanowania prawa międzynarodowego, a mianowicie zasad zapisanych w Karcie Narodów Zjednoczonych, takich jak zasada nieingerowania;
7. potępia potęgujące się naciski polityczne, blokadę ekonomiczną i finansową, destabilizację dyplomatyczną oraz nieustające pogróżki pod adresem Wenezueli wysuwane przez USA, samozwańczą Grupę z Limy i UE;
8. wzywa do zniesienia sankcji gospodarczych i finansowych wobec Wenezueli, które w znacznym stopniu przyczyniły się do pogorszenia sytuacji gospodarczej tego kraju, co zostało wykazane w sprawozdaniu niezależnego eksperta ONZ Alfreda de Zayas;
9. apeluje do państw członkowskich, by nie stosowały nieodpowiedzialnej strategii przyjętej przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa i niektóre państwa tworzące tzw. Grupę z Limy, którzy opowiadają się za usankcjonowaniem obcej interwencji w Wenezueli, zamiast wspierać i promować pokojowe rozwiązanie sytuacji w drodze dialogu;
10. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Rada Bezpieczeństwa ONZ odrzuciła propozycję USA, by wesprzeć próbę zamachu stanu w Wenezueli;
11. uważa, że skierowane przeciwko suwerennemu i niepodległemu państwu oświadczenia instytucji UE i niektórych państw członkowskich, które jedynie przyczynią się do eskalacji konfliktu, są nie do przyjęcia;
12. przypomina, że prezydent Boliwariańskiej Republiki Wenezueli Nicolás Maduro został wybrany w dniu 20 maja 2018 r. w wyborach powszechnych;
13. wyraża solidarność z obywatelami Wenezueli; przypomina, że „wszystkie narody mają prawo do samostanowienia” oraz że „z mocy tego prawa swobodnie określają one swój status polityczny i swobodnie kierują swoim rozwojem gospodarczym, społecznym i kulturalnym”[1]; odrzuca wszelkie ataki na wenezuelską demokrację i suwerenność;
14. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządowi Boliwariańskiej Republiki Wenezueli, Parlamentowi Mercosuru, Europejsko-Latynoamerykańskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu oraz regionalnym organom Ameryki Łacińskiej, w tym Unii Narodów Południowoamerykańskich (UNASUR), Boliwariańskiemu Sojuszowi Narodów Naszej Ameryki (ALBA) oraz Wspólnocie Państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów (CELAC).
- [1] Deklaracja ONZ w sprawie przyznania niepodległości krajom i narodom kolonialnym.