ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κατάσταση στη Βενεζουέλα
30.1.2019 - (2019/2543(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Molly Scott Cato, Tilly Metz εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
B8‑0087/2019
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση στη Βενεζουέλα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση που αποδίδεται στον εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών António Guterres, της 24ης Ιανουαρίου 2019, σχετικά με το νέο κύμα βίας στη Βενεζουέλα[1],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Michelle Bachelet, της 25ης Ιανουαρίου 2019,
– έχοντας υπόψη τη διακήρυξη του Κοινοβουλίου της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, της 28ης Ιανουαρίου 2019, που υπεγράφη από τον Πρόεδρό του Elias Castillo,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τίτλο: «Human Rights Violations in the Bolivarian Republic of Venezuela: a downward spiral with no end in sight» («Παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Βολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας: μια κατηφόρα χωρίς ορατό τέλος»), που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2018,
– έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου (ΚΕΠΠΑ) 2018/901, της 25ης Ιουνίου 2018[2], για την προσθήκη 11 αξιωματούχων της Βενεζουέλας στον κατάλογο κυρώσεων της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 15ης Οκτωβρίου 2018,
– έχοντας υπόψη την πλήρη έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Βενεζουέλα, της 20ής Σεπτεμβρίου 2018, με τίτλο «This is no way to live: public security and right to life in Venezuela» («Δεν είναι ζωή αυτή: η δημόσια ασφάλεια και το δικαίωμα στη ζωή στη Βενεζουέλα»), καθώς και πιο πρόσφατα έγγραφα της Διεθνούς Αμνηστίας σχετικά με τη Βενεζουέλα,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για τη Βενεζουέλα,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι την περασμένη εβδομάδα αυξήθηκαν οι εντάσεις και κλιμακώθηκε δραματικά η βία σε σχέση με τις διαδηλώσεις στη Βενεζουέλα, με απολογισμό τουλάχιστον 20 νεκρούς, πολλούς τραυματίες και μαζικές κρατήσεις·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι επείγουσα η ανάγκη εξεύρεση λύσης μέσω διαπραγματεύσεων προκειμένου να ξεπεραστεί η τρέχουσα κατάσταση: ο κοινωνικός αναβρασμός, η οικονομική εξαθλίωση και η μαζική έξοδος εκατομμυρίων Βενεζουελανών από τη χώρα, η σοβαρή έλλειψη τροφίμων, η έλλειψη φαρμάκων και επαρκών ιατρικών υπηρεσιών, η ελλιπής προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ανασφάλεια και η βία στους δρόμους, που αποτελούν στο σύνολό τους απόρροια της πολιτικής κακοδιαχείρισης και της αυταρχικής συμπεριφοράς της κυβέρνησης Μαδούρο,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντίδραση των κυβερνητικών αρχών στις νόμιμες διαδηλώσεις πυροδότησε τα χειρότερα μέτρα καταστολής κατά της αντιπολίτευσης μέχρι σήμερα, τα οποία χαρακτηρίζονται από υπερβολική χρήση αστυνομικής βίας που δεν σέβεται τη σωματική ακεραιότητα των διαδηλωτών, μαζικές αυθαίρετες κρατήσεις, εκφοβισμό και κακομεταχείριση, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η φίμωση των διαδηλωτών δεν προσφέρει βιώσιμες λύσεις στη διένεξη και αντιβαίνει σε όλες τις διεθνείς υποχρεώσεις όσον αφορά το δικαίωμα ειρηνικής διαμαρτυρίας·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καταδίκες πολιτών από στρατοδικεία, η ατιμωρησία, και η παρενόχληση και ποινικοποίηση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την κυβέρνηση Μαδούρο έχουν καταγγελθεί ευρέως και καταδικαστεί από εθνικές και διεθνείς οργανώσεις·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Φεβρουάριο του 2018, ο Εισαγγελέας του ΔΠΔ αποφάσισε να κινήσει προκαταρκτική εξέταση της κατάστασης στη Βενεζουέλα για τη διερεύνηση εγκλημάτων που εικάζεται ότι έχουν διαπραχθεί στη χώρα από τον Απρίλιο του 2017 στο πλαίσιο διαδηλώσεων και συναφών πολιτικών αναταραχών·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα ειρηνικής διαμαρτυρίας αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, ενώ κάθε κάλεσμα σε διαμαρτυρία πρέπει να εντάσσεται σε προσεχτικά καθορισμένο πλαίσιο, ώστε να αποφεύγεται η πυροδότηση περαιτέρω βίας ή προκλήσεων υπό το φως των σημερινών εντάσεων·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οποιαδήποτε λύση στη βαθιά και πολύπτυχη διένεξη πρέπει να εξευρεθεί στο πλαίσιο του κράτους δικαίου, να είναι σύμφωνη με τα διεθνή πρότυπα και να σέβεται πλήρως τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεθνής αναγνώριση οποιασδήποτε νέας αυτοανακηρυχθείσας κυβέρνησης ενέχει σοβαρό κίνδυνο εκτροχιασμού της ήδη έκρυθμης κατάστασης, ακόμα δε και εμφύλιου πολέμου, ενώ θα μπορούσε να προκαλέσει και δευτερογενείς επιπτώσεις εκτός της Βενεζουέλας, λόγω του κινδύνου αύξησης του αριθμού των μεταναστών που θα προσπαθήσουν να διαφύγουν στις γειτονικές χώρες·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τις τελευταίες ημέρες, παρουσιάστηκαν στη Βενεζουέλα διάφορες προτάσεις διαμεσολάβησης από το Μεξικό, την Ουρουγουάη και το Κοινοβούλιο της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, καθώς και η πρόταση δημιουργίας μιας διεθνούς ομάδας επαφής, με την υποστήριξη της ΕΕ·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να είναι η παροχή διαμεσολάβησης μεταξύ όλων των παραγόντων που εμπλέκονται στη διένεξη εντός της χώρας, ρόλος τον οποίο μπορεί να διαδραματίσει επωφελώς χάρη στις στενές σχέσεις μεταξύ της Βενεζουέλας και ορισμένων κρατών μελών της ΕΕ·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), που αποτελεί ειδικευμένο οργανισμό του ΟΗΕ, ο αριθμός των προσφύγων από τη Βενεζουέλα, η πλειονότητα των οποίων έχει καταφύγει σε γειτονικές χώρες, υπερβαίνει κατά πολύ τα 3 εκατομμύρια άτομα, γεγονός που ασκεί πρωτοφανή πίεση στους ανθρωπιστικούς και οικονομικούς πόρους των χωρών υποδοχής·
1. καταδικάζει την αντίδραση του Προέδρου Μαδούρο και των αρχών στις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα· καταδικάζει την κλιμάκωση της βίας και όλες τις περιπτώσεις εξωδικαστικών εκτελέσεων, τραυματισμών και παράνομων κρατήσεων· θεωρεί λυπηρό τον κλιμακούμενο αναβρασμό των τελευταίων ημερών και εκφράζει τη λύπη του στους συγγενείς και τους οικείους των νεκρών, των τραυματιών και των κρατουμένων·
2. επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει απερίφραστα τόσο αυτές όσο και τις προηγούμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τον Πρόεδρο Μαδούρο και την κυβέρνησή του, και επαναλαμβάνει την έκκλησή του για τερματισμό της ατιμωρησίας για εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο παρελθόν, καθώς και κατά τη διάρκεια του σημερινού κύματος διαδηλώσεων· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, τη διενέργεια ενδελεχών, ανεξάρτητων και αμερόληπτων ερευνών για τα εγκλήματα και τις παραβιάσεις αυτές, καθώς και την προσαγωγή των δραστών σε όλες αυτές τις υποθέσεις ενώπιον της δικαιοσύνης·
3. προειδοποιεί για τον κίνδυνο επανάληψης της βίας που αναφέρθηκε το 2017· επιμένει ότι είναι αναγκαίο να σέβονται οι αρχές της Βενεζουέλας την ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς· εκφράζει εκ νέου την ανησυχία του για την υπονόμευση από την κυβέρνηση Μαδούρο της δημοκρατικής εντολής που έχει λάβει η εκλεγμένη Συνέλευση, οι εξουσίες και τα προνόμια της οποίας θα πρέπει να αναγνωρίζονται και να γίνονται σεβαστά· καλεί όλους τους παράγοντες να αποκηρύξουν τη χρήση υπερβολικής, δυσανάλογης και αδιάκριτης βίας, η οποία απαγορεύεται σαφώς και αδιαμφισβήτητα βάσει του διεθνούς δικαίου·
4. επαναλαμβάνει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με την έλλειψη νομιμότητας των προεδρικών εκλογών που διεξήχθησαν τον Μάιο του 2018, καθώς δεν ήταν ούτε ελεύθερες, ούτε δίκαιες ούτε αξιόπιστες· τονίζει ότι είναι σημαντική η αυτοδιάθεση του λαού της Βενεζουέλας και η γνήσια έκφραση της δημοκρατικής του βούλησης· ζητεί, επομένως, τη διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών το συντομότερο δυνατόν· καλεί τους πολιτικούς ηγέτες να μην αναγνωρίσουν νέο Πρόεδρο που δεν έχει εντολή από το εκλογικό σώμα, καθώς τούτο μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω αναβρασμό και πολιτική αστάθεια· σημειώνει ότι η αναγνώριση αυτή παραβιάζει την αρχή της αυτοδιάθεσης και υπονομεύει τους κανόνες της δημοκρατίας·
5. παροτρύνει όλα τα μέρη να ξεκινήσουν αμέσως αξιόπιστο Εθνικό Διάλογο χωρίς αποκλεισμούς, με στόχο την εξεύρεση μακροπρόθεσμης και βιώσιμης λύσης στην κρίση της Βενεζουέλας· συνιστά την υποστήριξη του διαλόγου αυτού από διεθνή διαμεσολάβηση, την οποία έχουν προσφερθεί να αναλάβουν το Μεξικό και η Ουρουγουάη· καλεί τους παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συμμετάσχουν πλήρως στις προσπάθειες διαμεσολάβησης· υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσουν εν προκειμένω τα Ηνωμένα Έθνη και ένα διεθνές πλαίσιο·
6. επικροτεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) για σύσταση διεθνούς ομάδας επαφής με τις χώρες της περιοχής και άλλους σημαντικούς παράγοντες, όπως δηλώνεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 15ης Οκτωβρίου 2019, με στόχο τη διευκόλυνση του Εθνικού Διαλόγου μεταξύ όλων των πλευρών, συμπεριλαμβανομένης της Εθνοσυνέλευσης και της κυβέρνησης της Βενεζουέλας· επιμένει ότι είναι αναγκαία η διεξαγωγή νέων εκλογών το συντομότερο δυνατόν και σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας σταθεροποίησης και μετάβασης·
7. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία ότι οι πρόσφατες ενέργειες παραγόντων της Βενεζουέλας και ξένων παραγόντων θα ενθαρρύνουν περαιτέρω την πόλωση όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, με κίνδυνο να μετατραπεί η διένεξη στη Βενεζουέλα σε ένα πεδίο μάχης δι’ αντιπροσώπων μεταξύ διεθνών δυνάμεων όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα, που είναι αποφασισμένες να ασκήσουν έλεγχο των πετρελαϊκών αποθεμάτων της Βενεζουέλας· κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τον πιθανό κίνδυνο να εξαπλωθούν σε γειτονικές χώρες η βία και οι αναταραχές στη Βενεζουέλα, καθώς και τον κίνδυνο να οδηγήσει εν τέλει αυτό σε πόλεμο στην περιοχή·
8. επιμένει ότι θα πρέπει να αποφεύγονται τα διπλά μέτρα και σταθμά σε σχέση με τις τρίτες χώρες και ότι θα πρέπει να παρουσιάζει συνοχή η θέση της ΕΕ και των κρατών μελών της έναντι των τρίτων χωρών· υπενθυμίζει τη σημασία μιας ενιαίας αντίδρασης από πλευράς ΕΕ, καθώς αυτή αποτελεί βάση για να έχει η ΕΕ μια ισχυρή και περισσότερο αξιόπιστη θέση·
9. καλεί τον στρατό και τις δυνάμεις ασφαλείας να συμμορφωθούν απόλυτα με την εντολή τους, ούτως ώστε ο στρατός να είναι σε θέση να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο σύμφωνα με το συνταγματικό του καθήκον· καταδικάζει τη δημιουργία και τις δράσεις των παραστρατιωτικών δυνάμεων, όποιοι και αν είναι οι διοικητές τους, και ζητεί την άμεση διάλυσή τους, την ταχεία διερεύνηση όλων των εγκλημάτων τους και την προσαγωγή των δραστών στη δικαιοσύνη, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα·
10. υπενθυμίζει ότι η κατάσταση των προσφύγων από τη Βενεζουέλα απαιτεί μακροπρόθεσμες λύσεις· αναγνωρίζει τις πολυάριθμες προσπάθειες που καταβάλλουν οι γειτονικές χώρες για να παρέχουν όχι μόνο τροφή και στέγη, αλλά και κανονικά νόμιμα έγγραφα, σχολική εκπαίδευση και ιατρική υποστήριξη, και καλεί τους φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης να πράξουν το ίδιο για όλους τους πρόσφυγες·
11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, στην κυβέρνηση και τις αρχές της Βενεζουέλας και στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση ΕΕ-Λατινικής Αμερικής.