ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με το μέλλον της Συνθήκης INF και τον αντίκτυπο στην ΕΕ
12.2.2019 - (2019/2574(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Michael Gahler, Cristian Dan Preda, Sandra Kalniete, José Ignacio Salafranca Sánchez‑Neyra, David McAllister, Tunne Kelam, Eduard Kukan εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B8-0128/2019
B8‑0130/2019
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το μέλλον της Συνθήκης INF και τον αντίκτυπο στην ΕΕ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τα πυρηνικά όπλα μέσου βεληνεκούς (Συνθήκη INF), που υπεγράφη στην Ουάσιγκτον στις 8 Δεκεμβρίου 1987 από τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρήγκαν και τον τότε Πρόεδρο της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (Σοβιετική Ένωση) Μιχαήλ Γκορμπατσώφ,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του 2018 που αφορά την προσχώρηση και τη συμμόρφωση με συμφωνίες και δεσμεύσεις σχετικά με τον έλεγχο των όπλων, τη μη διάδοση και τον αφοπλισμό, που εκπόνησε το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της 21ης Οκτωβρίου 2018 από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ που απειλεί για αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη INF,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Προέδρου Τραμπ της 1ης Φεβρουαρίου 2019 που επιβεβαιώνει την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συνθήκη INF,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της 2ας Φεβρουαρίου 2019 από τον Πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, που επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνησή του αναστέλλει τη συμμετοχή της Ρωσίας στη Συνθήκη,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση σχετικά με τη Συνθήκη INF που εκδόθηκε από τους υπουργούς Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες στις 4 Δεκεμβρίου 2018,
– έχοντας υπόψη τη συνολική στρατηγική της ΕΕ του Ιουνίου 2016,
– έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ κατά της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής της 10ης Δεκεμβρίου 2003 και την ετήσια έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής (2017) της 18ης Μαΐου 2018[1],
– έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις της Federica Mogherini, Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής / Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΑΠ/ΥΕ) στην έβδομη διάσκεψη της ΕΕ για τη μη διάδοση και τον αφοπλισμό που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 18 και 19 Δεκεμβρίου 2018,
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση για τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ, που υπεγράφη στις Βρυξέλλες, στις 10 Ιουλίου 2018,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου της 8ης Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με την κατάσταση των πολιτικών σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συνθήκη INF, που υπεγράφη το 1987 από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σοβιετική Ένωση, αποτέλεσε μια μοναδική συμφωνία της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, καθώς υποχρέωνε αμφότερες τις χώρες να καταστρέψουν τα αποθέματα των εκτοξευόμενων από το έδαφος πυρηνικών και συμβατικών βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ, με εμβέλεια μεταξύ 500 και 5 500 χιλιομέτρων, και όχι απλώς να καθορίσουν σχετικά όρια, και απαγόρευε στα μέρη να κατέχουν, να παράγουν και να υποβάλλουν σε πτητικές δοκιμές τους εν λόγω πυραύλους·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνθήκη INF συνέβαλε στη συγκράτηση του στρατηγικού ανταγωνισμού μεταξύ των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης, και παράλληλα διευκόλυνε την οικοδόμηση και την ενίσχυση της σταθερότητας κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να αποτελεί πυλώνα της διεθνούς ειρήνης και σταθερότητας, ιδίως στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας, και έχει κρίσιμη σημασία για την ασφάλεια των ΗΠΑ και των ευρωπαίων συμμάχων τους·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2014, η κυβέρνηση Ομπάμα δήλωσε ότι η Ρωσία παραβίασε τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τη Συνθήκη INF να μην κατέχει, να μην παράγει και να μην υποβάλλει σε πτητικές δοκιμές εκτοξευόμενους από το έδαφος πυραύλους κρουζ (GLCM) με εμβέλεια μεταξύ 500 και 5 500 χιλιομέτρων, ούτε να κατέχει ή να παράγει εκτοξευτές τέτοιων πυραύλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε μεταγενέστερες εκθέσεις, που δημοσιεύθηκαν από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ το 2015, το 2016, το 2017 και το 2018, επαναλήφθηκαν οι ισχυρισμοί των ΗΠΑ για συνεχή παραβίαση της Συνθήκης από τη Ρωσία·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Δεκέμβριο του 2017, επί τη ευκαιρία της 30ής επετείου της Συνθήκης, η κυβέρνηση του Προέδρου Τραμπ ανακοίνωσε μια ολοκληρωμένη στρατηγική διπλωματικών, στρατιωτικών και οικονομικών μέτρων, με στόχο να αποκατασταθεί η συμμόρφωση της Ρωσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα αυτά περιλάμβαναν διπλωματικές προσπάθειες μέσω της ειδικής επιτροπής ελέγχου της Συνθήκης INF, τη δρομολόγηση ενός προγράμματος στρατιωτικής έρευνας και ανάπτυξης, και οικονομικά μέτρα κατά ρωσικών οντοτήτων που εμπλέκονται στην ανάπτυξη και παραγωγή των μη συμμορφούμενων πυραύλων·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 20 Οκτωβρίου 2018, ο Πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ σκοπεύουν να αποσυρθούν από τη Συνθήκη λόγω της μη συμμόρφωσης της Ρωσίας και της μη συμμετοχής της Κίνας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 4 Δεκεμβρίου 2018, μετά τη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Mike Pompeo ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ έκριναν ότι η Ρωσία παραβιάζει ουσιωδώς τη Συνθήκη και κάλεσαν τη Ρωσία να αποκαταστήσει επειγόντως την πλήρη και επαληθεύσιμη συμμόρφωσή της εντός 60 ημερών, άλλως, ως απάντηση, θα αναστείλουν τις υποχρεώσεις τους·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Δεκέμβριο του 2018, το ΝΑΤΟ εξέδωσε δήλωση προς υποστήριξη των πορισμάτων των ΗΠΑ, βάσει των οποίων η Ρωσία παραβιάζει ουσιωδώς τις υποχρεώσεις της δυνάμει της Συνθήκης, και κάλεσε τη Ρωσία να αποκαταστήσει επειγόντως την πλήρη και επαληθεύσιμη συμμόρφωσή της με τη Συνθήκη·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, την 1η Φεβρουαρίου 2019, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι θα αναστείλουν τις υποχρεώσεις που υπέχουν δυνάμει της Συνθήκης INF και θα αρχίσουν τη διαδικασία αποχώρησης, εκτός εάν η Ρωσική Ομοσπονδία αποκαταστήσει τη συμμόρφωσή της με τους όρους της Συνθήκης εντός 180 ημερών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 2 Φεβρουαρίου 2019, η Ρωσική Ομοσπονδία έλαβε παρόμοια απόφαση να αναστείλει τη συμμετοχή της στη Συνθήκη·
1. επαναλαμβάνει την πλήρη δέσμευσή του για τη διατήρηση αποτελεσματικών καθεστώτων διεθνούς ελέγχου των όπλων, αφοπλισμού και μη διάδοσης ως ακρογωνιαίου λίθου της ευρωατλαντικής και παγκόσμιας ασφάλειας·
2. καταδικάζει απερίφραστα τη Ρωσική Ομοσπονδία διότι συνεχίζει να παραβιάζει τους όρους της Συνθήκης INF και δεν επιδεικνύει προθυμία να αποκαταστήσει τη συμμόρφωσή της με τους όρους της·
3. καλεί τη Ρωσική Ομοσπονδία να επιδείξει πλήρη και επαληθεύσιμη συμμόρφωση προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες που εκφράστηκαν από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ και να καταστεί δυνατή η συνέχιση της Συνθήκης INF·
4. αναγνωρίζει τη σημασία της πλήρους διαφάνειας και του διαλόγου για την οικοδόμηση της ασφάλειας και εμπιστοσύνης στην εφαρμογή της Συνθήκης INF και κάθε άλλης συμφωνίας που στηρίζει τη στρατηγική σταθερότητα και ασφάλεια· ενθαρρύνει, υπό το φως των ανωτέρω, την ανανέωση ενός εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσικής Ομοσπονδίας και ζητεί να συνεχιστεί η διεξαγωγή καλόπιστων διαπραγματεύσεων για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων σχετικά με τα πυρηνικά οπλοστάσιά τους·
5. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η αναστολή της Συνθήκης INF μπορεί, στη χειρότερη περίπτωση, να οδηγήσει στο τέλος της τρέχουσας στρατηγικής ισορροπίας στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα μια πιθανή κούρσα εξοπλισμών και την κλιμάκωση των εντάσεων, κατάσταση που ενδέχεται να είναι επιζήμια για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και τη στρατηγική σταθερότητα στην ήπειρο·
6. καλεί την ΑΠ/ΥΕ να εκπονήσει μια κοινή εκτίμηση των απειλών που θα αναλύει τις επιπτώσεις για την ασφάλεια της ΕΕ και τη δυνατότητα διατήρησης της στρατηγικής ισορροπίας σε περίπτωση που η Συνθήκη INF καταστεί περιττή, ενδεχόμενο που αποτελεί την πλέον πιθανή εξέλιξη, και να υποβάλει εγκαίρως έκθεση στο Κοινοβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 36 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση·
7. καλεί την ΑΠ/ΥΕ να βοηθήσει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μια κοινή θέση που θα διασφαλίζει τόσο την αποτροπή όσο και την ύφεση, υπό το φως της έκθεσης της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων σχετικά με την κατάσταση των πολιτικών σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας· καλεί τα κράτη μέλη, σε περίπτωση που οι μελλοντικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν καταλήξουν σε απτά αποτελέσματα, να εξετάσουν επιλογές προκειμένου να αναδημιουργήσουν τα ίδια τη στρατηγική πυρηνική ισορροπία στην ευρωπαϊκή ήπειρο·
8. καλεί την ΑΠ/ΥΕ να δρομολογήσει και να εποπτεύσει τη χρήση κονδυλίων και μέσων της ΕΕ ώστε να βελτιωθεί η γνωσιακή βάση της Ένωσης όσον αφορά την ικανότητα των ανθρώπων να αναλύουν τις απειλές που προέρχονται από πυρηνικά όπλα· καλεί την ΑΠ/ΥΕ να παρουσιάσει συνετά σχέδια σχετικά με το πώς μπορεί να αποτραπεί η ακούσια ή τυχαία χρήση πυρηνικών όπλων·
9. παροτρύνει την ΑΠ/ΥΕ να ξεκινήσει διάλογο με αμφότερα τα υπογράφοντα κράτη, προσφέροντας παράλληλα την εμπειρογνωσία και την πείρα της ΕΕ στον τομέα της διαμεσολάβησης, με στόχο τη διαπραγμάτευση μιας νέας συμφωνίας για τα όπλα μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει ανώτατα όρια ή γεωγραφικούς περιορισμούς όσον αφορά τη χρήση πυρηνικών όπλων·
10. παροτρύνει αμφότερες τις πλευρές να ανανεώσουν τη νέα συμφωνία START, που πρόκειται να λήξει το 2021, και η οποία περιορίζει τον αριθμό των στρατηγικών κεφαλών που εγκαθίστανται σε κάθε πλευρά σε 1 550·
11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στον Πρόεδρο και στα μέλη του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών, στον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, και στα μέλη της Κρατικής Δούμας και του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου της Ρωσίας.
- [1] ΕΕ C 172 της 18.5.2018, σ. 1.