PROJEKT REZOLUCJI w sprawie przyszłości traktatu INF oraz konsekwencji dla UE
12.2.2019 - (2019/2574(RSP))
zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Michael Gahler, Cristian Dan Preda, Sandra Kalniete, José Ignacio Salafranca Sánchez‑Neyra, David McAllister, Tunne Kelam, Eduard Kukan w imieniu grupy PPE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0128/2019
B8‑0130/2019
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie przyszłości traktatu INF oraz konsekwencji dla UE
Parlament Europejski,
– uwzględniając Traktat o likwidacji pocisków rakietowych pośredniego zasięgu (traktat INF), podpisany w Waszyngtonie dnia 8 grudnia 1987 r. przez ówczesnego prezydenta Stanów Zjednoczonych Ronalda Reagana i prezydenta Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) Michaiła Gorbaczowa,
– uwzględniając sprawozdanie Departamentu Stanu USA z 2018 r. w sprawie przestrzegania i stosowania porozumień i zobowiązań z zakresu kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nieproliferacji,
– uwzględniając oświadczenie prezydenta USA Donalda Trumpa z dnia 21 października 2018 r., w którym zagroził on wycofaniem USA z traktatu INF,
– uwzględniając oświadczenie prezydenta Trumpa z dnia 1 lutego 2019 r., w którym potwierdził on wycofanie USA z traktatu INF,
– uwzględniając oświadczenie prezydenta Rosji Władimira Putina z dnia 2 lutego 2019 r., w którym potwierdził on zawieszenie przez jego rząd udziału Rosji w traktacie,
– uwzględniając oświadczenie w sprawie traktatu INF wydane przez ministrów spraw zagranicznych państw NATO dnia 4 grudnia 2018 r. w Brukseli,
– uwzględniając globalną strategię UE z czerwca 2016 r.,
– uwzględniając strategię UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia z dnia 10 grudnia 2003 r. oraz roczne sprawozdanie z postępów w realizacji strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (2017) z dnia 18 maja 2018 r.[1],
– uwzględniając uwagi wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini, wygłoszone na siódmej konferencji UE poświęconej nieproliferacji i rozbrojeniu, która odbyła się w Brukseli w dniach 18–19 grudnia 2018 r.,
– uwzględniając wspólną deklarację w sprawie współpracy UE–NATO, podpisaną w Brukseli dnia 10 lipca 2018 r.,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych z dnia 8 lutego 2019 r. w sprawie stosunków politycznych między UE a Rosją,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że podpisany w 1987 r. przez Stany Zjednoczone i Związek Radziecki traktat INF był wyjątkowym porozumieniem w epoce zimnej wojny, gdyż zobowiązywał oba kraje do zniszczenia, a nie do ograniczenia posiadanych zapasów naziemnych pocisków balistycznych i manewrujących uzbrojonych w głowice jądrowe i konwencjonalne o zasięgu od 500 do 5500 km, a jednocześnie zakazywał stronom posiadania, produkcji i testowania takich pocisków;
B. mając na uwadze, że traktat INF przyczynił się do zahamowania strategicznej konkurencji między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim, ułatwiając budowanie i wzmacnianie stabilności w czasie zimnej wojny; mając na uwadze, że traktat ten jest nadal filarem międzynarodowego pokoju i stabilności, zwłaszcza w europejskiej strukturze bezpieczeństwa, i ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych i ich europejskich sojuszników;
C. mając na uwadze, że w 2014 r. administracja prezydenta Obamy stwierdziła, że Rosja „narusza zobowiązania wynikające z traktatu INF, który zakazuje posiadania, produkcji i testowania odpalanych z lądu pocisków manewrujących (GLCM) o zasięgu od 500 km do 5500 km oraz posiadania i produkcji wyrzutni takich pocisków”; mając na uwadze, że w kolejnych sprawozdaniach, opublikowanych przez Departament Stanu USA w latach 2015, 2016, 2017 i 2018, powtórzono zarzuty USA dotyczące ciągłego naruszania przez Rosję postanowień traktatu;
D. mając na uwadze, że w grudniu 2017 r. przy okazji 30. rocznicy podpisania traktatu administracja prezydenta Trumpa ogłosiła „zintegrowaną strategię” obejmującą środki dyplomatyczne, wojskowe i ekonomiczne, mającą na celu skłonienie Rosji do powrotu do przestrzegania postanowień traktatu; mając na uwadze, że środki te obejmowały wysiłki dyplomatyczne podejmowane za pośrednictwem specjalnej komisji weryfikacyjnej, uruchomienie wojskowego programu badawczego i rozwojowego oraz środki ekonomiczne skierowane przeciwko rosyjskim podmiotom zaangażowanym w rozwój i produkcję pocisków niezgodnych z postanowieniami traktatu;
E. mając na uwadze, że w dniu 20 października 2018 r. prezydent Donald Trump ogłosił, iż Stany Zjednoczone wycofają się z traktatu w wyniku nieprzestrzegania jego postanowień przez Rosję i braku uczestnictwa Chin; mając na uwadze, że w dniu 4 grudnia 2018 r., po posiedzeniu ministrów spraw zagranicznych NATO sekretarz stanu USA Mike Pompeo ogłosił, iż Stany Zjednoczone stwierdziły istotne naruszenie traktatu przez Rosję oraz że w ramach działań zaradczych zawieszą swoje zobowiązania ze skutkiem po upływie 60 dni, chyba że Rosja powróci do pełnego i możliwego do zweryfikowania przestrzegania postanowień traktatu;
F. mając na uwadze, że w grudniu 2018 r. NATO wydało oświadczenie na poparcie ustaleń USA, z których wynikało, iż Rosja w istotny sposób narusza swoje zobowiązania na mocy traktatu, i wezwało Rosję, aby w trybie pilnym powróciła do pełnego i możliwego do zweryfikowania przestrzegania postanowień traktatu;
G. mając na uwadze, że w dniu 1 lutego 2019 r. Stany Zjednoczone ogłosiły, iż zawieszą swoje zobowiązania na mocy traktatu INF i rozpoczną proces wycofywania się zeń, chyba że Federacja Rosyjska w ciągu 180 dni powróci do przestrzegania warunków traktatu; mając na uwadze, że w dniu 2 lutego 2019 r. Federacja Rosyjska podjęła podobną decyzję o zawieszeniu swojego udziału w traktacie;
1. ponownie podkreśla swoje pełne zaangażowanie na rzecz utrzymania skutecznych międzynarodowych systemów kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nieproliferacji, stanowiących podstawę euroatlantyckiego i globalnego bezpieczeństwa;
2. stanowczo potępia Federację Rosyjską za dalsze naruszanie postanowień traktatu INF oraz brak gotowości do powrotu do przestrzegania warunków traktatu;
3. wzywa Federację Rosyjską do wykazania pełnej i możliwej do zweryfikowania zgodności w celu rozwiania obaw wyrażonych przez Stany Zjednoczone i NATO oraz umożliwienia dalszego stosowania traktatu INF;
4. uznaje znaczenie pełnej przejrzystości i dialogu w interesie budowania zaufania i pewności we wdrażaniu traktatu INF oraz wszelkich innych porozumień, które wspierają strategiczną stabilność i bezpieczeństwo; w świetle powyższego zachęca do wznowienia konstruktywnego dialogu między Stanami Zjednoczonymi a Federacją Rosyjską i wzywa do kontynuowania negocjacji w dobrej wierze w sprawie skutecznych środków dotyczących ich arsenałów jądrowych;
5. ubolewa nad faktem, że zawieszenie stosowania traktatu INF może – w najbardziej pesymistycznym scenariuszu – doprowadzić do zachwiania obecnej strategicznej równowagi w Europie, skutkując ewentualnym wyścigiem zbrojeń i eskalacją napięć, które mogą być szkodliwe dla europejskiego bezpieczeństwa i strategicznej stabilności na kontynencie;
6. wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do opracowania wspólnej oceny zagrożeń, analizującej skutki dla bezpieczeństwa UE i możliwą kontynuację strategicznej równowagi w przypadku odejścia od traktatu INF, co wydaje się najbardziej prawdopodobne, oraz do przedstawienia Parlamentowi w odpowiednim czasie sprawozdania zgodnie z art. 36 Traktatu o Unii Europejskiej;
7. wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do wspierania państw członkowskich w opracowaniu wspólnego stanowiska, które zapewni zarówno odstraszanie, jak i odprężenie, w świetle sprawozdania Komisji Spraw Zagranicznych PE na temat stosunków politycznych między UE a Rosją; wzywa państwa członkowskie, aby w razie braku wymiernych rezultatów przyszłych negocjacji między Stanami Zjednoczonymi a Federacją Rosyjską rozważyły możliwość samodzielnego przywrócenia strategicznej równowagi jądrowej na kontynencie europejskim;
8. wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do zainicjowania i nadzorowania wykorzystania unijnych funduszy i środków do ulepszenia unijnej bazy wiedzy w odniesieniu do potencjału ludzkiego w zakresie analizy zagrożeń związanych z bronią jądrową; wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do przedstawienia rozważnych planów zapobiegania niezamierzonemu lub przypadkowemu użyciu broni jądrowej;
9. wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do podjęcia dialogu z obydwoma sygnatariuszami, przy jednoczesnym przekazywaniu wiedzy i doświadczenia UE w dziedzinie mediacji, tak aby wynegocjować nowe porozumienie w sprawie broni między Stanami Zjednoczonymi a Federacją Rosyjską, które mogłoby obejmować maksymalne poziomy lub geograficzne ograniczenia stosowania broni jądrowej;
10. wzywa obie strony do odnowienia nowego układu START z 2010 r., który wygasa w 2021 r. i który ogranicza do 1 550 liczbę strategicznych głowic bojowych rozmieszczonych po każdej ze stron;
11. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, prezydentowi i członkom Kongresu Stanów Zjednoczonych, prezydentowi Federacji Rosyjskiej oraz członkom rosyjskiej Dumy Państwowej i Rady Federacji.
- [1] Dz.U. C 172 z 18.5.2018, s. 1.